1. marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari ulgurji savdo

10.2.-rasm. Narxdan qoniqqanlikning vujudga kelishi va oqibatlari 
Qoniqqanlik – bu tovarlar sifatini kutilgan daraja bilan solishtirish, o‘rganish demakdir. Qoniqqanlik 
darajasining uch fazasi farqlanadi. 
1.
Kutishning shakllanishi. Xaridorlar narxlarga nisbatan kutgan holatlarini, narx ularning 
ehtiyojlarini qondirishini, reklama va servis darajasini o‘rganadi. Normativ kutish 
kutilgandan ortig‘iga duch kelishi: 
2.
Qiyoslash jarayoni. Xarid jarayonida xaridor tovar narxining alohida atributlarini his qiladi. 
Mavjud narxlar kutilgan narxlar bilan qiyoslanadi. Agar natijalar kutilgandan yomon bo‘lsa, 
narxdan qoniqmaslik vujudga keladi. Aksincha, xaridor narxdan qoniqadi. 
3.
Narxdan qoniqqanlikning oqibatlari. Narxdan qoniqish ham chakana xaridor uchun, ham 
ulgurji xaridor uchun ko‘p ijobiy natijalarga, yangi bitimlar tuzilishiga sabab bo‘ladi. 
Xaridorlarning takroriy xarid qilib, firma mijoziga aylanishiga olib keladi. 
Narxdan qoniqishni differensiallashgan holda ko‘rib chiqish lozim: 
1.
Xaridorlar tovarni baholayotganda uning har bir belgisini baholaydilar. Masalan, avtomat kir 
yuvish mashinasining funksiyalari sonini, energiyani tejashini, dasturlar sonini, kir vazniga 
mo‘ljallanganini baholaydilar. 
2.
Xaridorlar tovarning bir atributidan qoniqishsa, boshqasi uni qoniqtirmaydi. Masalan, 
avtomobil dizayni, markasi, narxi yoqsa, uning ko‘p benzin sarf qilishi yoqmaydi. 

---

3.
Narxdan qoniqishning defferensial o‘lchovi o‘ziga xos axborot hisoblanib, yuqori diagnostik 
ahamiyatga ega. Amaliy ahamiyati ko‘p bo‘lib, narxdan qoniqishning o‘lchami hisoblanadi. 
Tovar narxidan qoniqish ko‘p tomonlama baholangani uchun avval narx-navoni bo‘lishi mumkin 
bo‘lgan ehtimolli darajasini kutilgan daraja bilan baholab mahsulotdan mahsulotga, tarmoqdan 
tarmoqqa, sotuvchidan sotuvchigacha bo‘lgan holati o‘rganiladi. 
Narxning sofligi (tiniqligi). Narx sofligi, aniqligi haqida iste’molchi to‘liq ma’lumotga ega bo‘lib, 
korxonaning tovarga qo‘ygan narxiga xaridorda ishonch hosil bo‘lishi kerak. Narxning sof 
belgilanganligi xaridorning qoniqish darajasini mezoni bo‘lib hisoblanadi. 
Bu holda 4 vaziyatga e’tibor qaratish kerak. 
1.
–