1. marketing va uni rivojlanishining asosiy bosqichlari ulgurji savdo

Makromarketingga 
quyidagi sohalar: marketing texnologiyasi, tovarning sifat va miqdoriy 
ko‘rsatkichlari, iqtisodiy resurslarni kengaytirish va jamlash marketingi, ijtimoiy marketing va h.k. 
kiritildi. Samarali makromarketing tizimi iqtisodiy rivojlanishning mahsulidir. Samarali 
makromarketing tizimi iqtisodiy rivojlanish uchun zarur. Rivojlanmagan jamiyat: hamma o‘zi uchun 
mahsulot ishlab chiqaradi va sotuvchilar bo‘lmaydi, vositachilik rivojlanmaydi. Rivojlangan 
jamiyat: hamma narsa bozor orqali, degan g‘oyaga amal qiladi. 
Makromarketing – «mahsulot va xizmatlarini ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga jamiyat talab va 
istaklaridan kelib chiqqan holda yetkazib beriladigan ijtimoiy jarayondir»: 

---

•
Butun bir tizimni qamrab oladi. 
•
Bu samarali va adolatlimi? 
Savdo va moliya sohasida marketing hozirgi kunda juda keng qo‘llanmoqda. Turizmning 
rivojlanishi tabiiyki, turizm marketingini, ta’lim xizmati bozorlarining kengayishi ta’lim xizmatlari 
marketingiga ehtiyojni keltirib chiqardi. 
Agromarketing 
esa oziq-ovqat mahsulotlari va qishloq xo‘jaligi sohasining o‘ziga xos tadqiqotlar 
kompleksidir. 
Notijorat tashkilotlarda marketing falsafasi vositalariga kompleks yondashuv talab etiladi. Bunga 
sabab quyidagilardir. 
•
Notijorat tashkilotlar maqsadlarining ko‘p qirraliligi va daromadni oshirish maqsadining 
yo‘qligi 
•
Qabul qilinayotgan qarorlarning tavakkalchilikka asoslanganligi tufayli daromadning 
pasayishiga olib kelishi 
•
Notijorat tashkilotlar bozorida raqobatning kuchliligi 
•
Davlatning notijorat tashkilotlarga e’tiborining kuchliligi 
Ko‘rib chiqilgan marketing tavsiflaridan tashqari (Amerika, Skandinaviya, G‘arbiy Yevropa) 
maktablarining marketing klassifikatsiyalari mavjud. 
Global marketing
– jahon iqtisodiyotining globallashuv jarayonida trans milliy korporatsiyalar 
tomonidan qo‘llanilayotgan faoliyat bo‘lib, zamonaviy telekommunikatsiya va axborot 
texnologiyalari asosida global marketing strategiyalaridan foydalanadi. Jahon yagona bozor, deb 
qaraladi va bir xil marketing strategiyasi qo‘llaniladi. Masalan, “Pepsi Cola”, “Coca-Cola”, 
“Macdonalds”, “Adidas”, “Sony”, “Toshiba” va boshqa kompaniyalar faoliyati. 
4.1- jadval