1-ma'ruza: Ekologiya fanining asoslari va vazifalari(2 soat)


-asosiy savol bo‘yicha o‘qituvchining maqsadi



Yüklə 0,73 Mb.
səhifə32/65
tarix06.05.2023
ölçüsü0,73 Mb.
#108944
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   65
5d658ff1236e4cac402c9d9b1712c36e Ekologiya fanining asoslari va vazifalari

2-asosiy savol bo‘yicha o‘qituvchining maqsadi:
Turlarning jins, yosh, fazoviy hamda hayvonlar populyatsiyasining etologik hatti-harakat luzilmalan haqida fikr yuritish. Tuzilma xususiyatlarini bayon etish va talabalar orgiga singdirish.
Idcntiv o‘qtiv maqsadlari: 2.1.Turlarning populyatsion tuzilmasidagi farqlarni anglaydi va mohiyatini tushunadi. 2.2.Hayvonlar populyatsiyasining etologik hatti- harakat tuzilmalariga tushunib yetadi. 2.3.Hayvonlarning birgalikda yashash shakllari farqiga yetadi. bir-biridan ajrata oladi.
2-asosiy savolning bayoni.
Har qanday tur populyatsiyalar tizimidan tarkib topadi. Populyatsiya tuzilishi barqaror emas. U doimo o‘zgarib turadi. Organizmlaraing o‘sishi. rivojlanishi, yangisining tug‘ilishi, har xil sabablarga ko‘ra o‘lish, atrof-muhit sharoitining o‘zgarishi, dushman sonining ko‘payishi va kamayishi-bularmng hammasi populyatsiya ichida, har hil nisbatlarning o‘zgarishiga olib keladi.
Populyatsiyaning jinsiy strukturasi tuzilmasi deganda turli yoshdagi guruhlarda erkak va urg‘ochi individlarning son jihatidan nisbati tushuniladi. Populyatsiyada jinsar bo‘yicha organizmlarning nisbati va ayniqsa ko‘payotgan urg‘ochi individlarning bir qismi keyinchalik ulami sonining o‘sishi uchun katta ahamiyatga egadir.
Populyatsiyadagi jinslarning nisbati birinchidan genetik qonuniyatlarga (jinsiy xromosomalarning qo‘shilishi) bog‘liq bo‘lib. populyatsiyaning ekolyutsiyasi uchun urg‘ochi organizmlarning soni muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Masalan: odamlar populyatsiyasining potensial o‘sishi-o‘smir va qariyalarga nisbatan 15 yoshdan 35 yoshgacha bo‘lgan ayollar hisobiga to‘g‘ri kelar ekan. Ikkinchidan. maTum darajada tashqi muhit ham tasir etishi mumkin. Masalan:
47
o‘rmon chumolilari harorat 20"S dan past bo‘lganda faqat erkak, yuqori haroratda deyarli urg‘ochi chumolilar rivojlanadi.
Populyatsiyalarning yosh tuzilmasi - qayta tiklanishning tezligi, nobud bo‘lish darajasi va nasllar gallanishining tezligi kabi muhim jarayonlarni ifodalaydi.

Yüklə 0,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin