Mavzu:O’simliklar selektsiyasida in vitro usulini qo’llash
Reja: 1.In vitro usulidan foydalanib yashashga moslashmagan duragaylarni ko‘paytirish
2.Nujayra selektsiyasining ahamiyati va afzaligi
3.Ajratilgan protoplastlarning bir-biriga qo’shish usullari
1.Xulosalar
Adabiyotlar: 1,9, 15
Tayanch so‘zlar va iboralar. In vitro, hujayra, seleksiya, protoplast, ko‘payish, usul, texnologiya, suspenzion, mikrokoloniya.
1.Nujayra texnologiyasining yana bir yo’nalishi bu hujayra texnologiyasidan selektsiyada foydalanishdir. Bu usuldan foydalanib, selektsiya jarayonlarini tezlashtirish va osonlashtarish, o’simliklarning yangi shakllarini va navlarini yaratish mumkin.
Ajratilgan hujayra va to’qimalarni In vitro o’starishni ikkita guruxga bo’lish mumkin.
1-gurux. Bu yordamchi texnologiya bo’lib, selektsiyaning o’rnini bosa olmaydi, lekin unga xizmat qiladi.
Bunga In vitro urug‘lantirish, urug‘murtakni va yetilmagan gibrid murtaklarni o’stirish, changdon va mikrosporalarni o’stirib gaploid olish, ajratilgan hujayralarni kriosaqlash, alohida gibridlarni klonal mikroko’paytirishni kiritish mumkin.
2-gurux selektsiyaning ananaviy uslublaridan farq qiluvchi uslublar bilan o’simliklarning yangi shakl va navlarini olish: kallus to’qmasidan foydalanib somatik gibridizatsiya va hujayra selektsiyasida gen muxandisligi uslublarini qo’llash.
In vitro urug‘lantirish.Tanlangan juftlarni tabiiy sharoitda urug‘lantirish mumkin bo’lmagan hollarda bu usuldan foydalaniladi.
In vitro urug‘lantirishni ikki xil yo’l bilan amalga oshirish mumkin. a)Tuguncha sirtiga chang qo’yilgan holda sun’iy agarli muhitlarda o’stiriladi.
b)tunchani yorib ozuqa muhitga urug‘murtakli platsenta bo’lagi joylashtiriladi unga yaqinroq joyda yoki platsenta to’qimasida tayyor chang o’stiriladi. Urug‘lanish ketgan-ketmaganligini urug‘murtaklar o’lchamining tezikda o’sishidan aniqlash mumkin. Shakillangan murtak tinch holatga o’tmasdan, tezlikda o’sib gibrid avlodning o’sishi boshlanadi.
