1-mavzu “Ilmiy tadqiqot metodologiyasi fanining maqsadi va vazi
Axborot texnologiyasi – bu axborotni tanlash, jamg‘arish, tahlil qilish va foydalanuvchiga yetkazib berishga yo‘naltirilgan hisoblash texnikasi, elektr aloqa, informatika imkoniyatlarining uyg‘unligidir. Ishlab chiqarish jarayoni zamirida yotuvchi har qanday texnologiyani
ta’riflashda ishlov berish predmeti, usul va metodlarini, ishlab chiqarish qurollarini,
ishlab chiqarish usullarining tavsifini ajratish mumkin. Texnologiya jarayon sifatida
tartibga solingan va tashkil etilgan bo‘ladi. Ammo an’anaviy texnologiyalar
moddiy-energetik omillarga tayansa, axborot texnologiyasi axborotga asoslanadi.
Axborot texnologiyasining negizini moddiy emas, balki ideal omillar tashkil etadi.
Axborot texnologiyasi axborotning aylanishi va unga ishlov berish jarayonlari majmui, shuningdek bu jarayonlarni tavsiflash deb ta’riflanadi . Axborot,
ma’lumotlarga ishlov berish va aylanish ob’yektlari hisoblanadi. Axborotga ishlov
berish jarayonlarining texnologik marshrutlari va ssenariylarini tavsiflashning
tarkibiy qismlarini yaratish mumkin. Shu bois axborot texnologiyasi tushunchasi
ikki xil – nazariy va amaliy nuqtai nazardan talqin qilinadi. “Nazariy nuqtai nazardan
axborot texnologiyasi ilmiy-texnik fan bo‘lib, uning doirasida axborot aylanishi va
unga ishlov berish avtomatlashtirilgan jarayonlarini ishlab chiqish va ulardan
foydalanish muammolari tadqiq qilinadi. Amaliy nuqtai nazardan axborot
texnologiyasi axborot aylanishi va unga ishlov berish avtomatlashtirilgan jarayonlari
majmui, muayyan sohaga bog‘liq bo‘lgan va zamonaviy texnik-iqtisodiy vositalarda
amalga oshirilgan mana shu jarayonlarning tavsifidir
55
.
Hozirgi zamon axborot texnologiyasi o‘tmishning telegraf, telefon, radio,
televideniye singari texnik yutuqlaridan foydalanadi. Ilmiy-texnik tajribadan kelib
chiqib axborotni mashina o‘qiydigan tashuvchilarda jamg‘arish vositalari yaratildi.
Bunday vositalar vaqt va makonda biron-bir cheklashlarsiz axborotni yer
kurrasining istalgan nuqtasiga yetkazishni ta’minlaydi. Nihoyat, belgilangan
algoritmlar bo‘yicha kompyuterlar yordamida axborotga avtomatlashtirilgan ishlov
berish texnologiyasi ishlab chiqildi.
