293
yo‘nalishda surish berib, ishlov beriladi. Sferaning markazidagi aniqligi 0,04 gacha
yetada. Sfera diametriga toza ishlov berib, aniqligi 6-7 kvalitet darajasiga yetkazish
uchun
egiluvchan
(plavayushaya
rastochnaya
plastina)
ichki
yo‘nish
plastinalaridan foydalanib erishiladi. Yirik o‘lchamli sferalarni, xuddi
shuningdek
kichik o‘lchamli sferalarni ichkaridagi yetib bo‘lmaydigan murakkab joylarini
(keskich bilan yetish qiyin bo‘lgan joylarni) ishlash uchun supportning yoki
keskich mahkamlagichni biror burchakka burilishini
richagli-mexanizmlar
yordamida amalga oshirib bajariladi (12.18-rasm, b).
Sfera markazini, sferani o‘zini va sfera materialining qattiqligini HRc=40
dan katta bo‘lsa, bunday sferani aniqligini 6-kvalitetgacha yetkazib olish uchun
jilvirlash operatsiyasi bajariladi.
12.18-rasm. Sferik yuzalarni yo‘nish va jilvirlash.
a) nusxa olish usuli (metod kopirovaniya); 1-dastlabki
ishlov berish, 2-oxirgi
ishlov berish va fason keskich bilan ishlov berish.
b) richagli mexanizm yordamida ishlash.
c) murakkab harakatlar, ya’ni harakatlarni (chashkasimon abraziv toshning o‘q
bo‘yicha surilishi va homashyoni aylanma harakati bilan) yig‘indisidan foydalanib
jilvirlash.
Kichkina sferalar
- burovchi mexanizmi bo‘lgan
olmos qalamchalar
yordamida, charxlangan fason (jilvir) toshlarda jilvirlanadi. Agar chashkasimon
abraziv tosh, o‘zining o‘lchami bilan ishlanadigan yuzani hammasini qoplasa,
bunday abraziv
tosh olmos bilan charxlanmaydi, unga faqatgina bo‘ylama surish
294
yo‘nalishi berib, homashyoga aylanma harakat berib,
sferaga juda oson va aniq
qilib ishlov beriladi. Sferik yuzalarni juda katta aniqlikda ishlash uchun, jilvir
pastalar yordamida ishqalagich (pritir) larda (chashkasimon
abraziv tosh bilan
jilvirlash sxemasi kabi) olinadi (12.18-rasm, c).
Dostları ilə paylaş: 
