-57-
3. Клавихо, Руи Гонзалес де. Самаркандга – Амир Темур саройига саёхат
кундалиги. (1403-1406 йиллар) /муҳаррир М.Али. – Тошкент: Ўзбекистон, 2010.
4. Кэрэн, Люсьен. Амир Темур салтанати. – Тошкент: Маънавият, 1999.
5. Яздий, Шарафиддин Али. Зафарнома. / Сўз боши, табдил, изоҳлар ва
кўрсаткичлар муаллифлари Ашраф Аҳмад, Хайдарбек Бобобеков. – Тошкент:
Шарқ, 1997. – 382 б.
Shamsiyev Farrux Mizorobovich
G‘ijduvon tuman xalq ta‘limi bo‘limi metodisti
AMIR TEMURNING INSONIYAT TARIXIDA TUTGAN O‘RNI VA ROLI
Annotatsiya:
Ushbu maqolada buyuk bobokalonimiz Amir Temurning
insoniyat tarixida tutgan o‘rni va roli haqida,
jahonda Amir Temur shaxsiga
qaratilayotgan e’tibor, unga bag‘ishlab yozilgan asarlar haqida ma’lumotlar berib
o‘tilgan. Amir Temur bobomiz shaxsiga mustaqillikdan oldin va keyin qaratilgan
e’tibor haqida ham fikr yuritilgan.
Kalit so‘zlar:
mustaqillik, Amir Temur, sovet tarixchilari, temuriylar sulolasi,
taraqqiyot.
Shunday Sohibqiron shuhrati bilsang,
Nasabi haqida gar surishtirsang.
Otadan otaga to, Odam-ato
Bori shohlik taxti, uzra qo‘ymish poy.
SHARAFUDDIN ALI YAZDIY
O‘zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligini qo‘lga kiritgach, Vatanimiz
tarixini yana ham chuqurroq o‘rganish imkoniyati vujudga keldi. Sal
kam bir yarim
asr davom etgan, dastlab rus podshosi, so‘ngra bolsheviklar o‘rnatgan sho‘ro
saltanatining mustamlakachiligidan ozod bo‘lish katta tarixiy voqea bo‘ldi. Uning aks
sadosi mamlakatning siyosiy, iqtisodiy va milliy qadriyatlarni, o‘zlikni anglash,
-58-
ayniqsa, tariximizga bo‘lgan munosabatda ham yaqqol ko‘rinib turibdi. O‘zligini
anglashga bel bog‘lagan har bir xalq va millat avvalo buyuk ajdodlari, siyosiy, harbiy
arboblari va ulug‘ allomalarining mamlakat qolaversa jahon tarixida tutgan o‘rni,
xizmatlarini e’zozlashni o‘rniga qo‘yadi, boshqalarga ham uni e’tirof ettiradi. Biz
tutgan bu yo‘l
buyuk sohibqiron Amir Temur, Ahmad Yassaviy, Iso at-Termiziy,
Imom al-Buxoriy, Najmiddin Qubro, Ahmad Farg‘oniy, Mirzo Ulug‘bek,
Bobur va
boshqa allomalarimizning tavallud topgan sanalarini nishonlashda o‘z isbotini topdi.
O‘zbekiston Respublikasini XXI asrda jahonning ilg‘or va yetakchi davlatlari
qatorida bo‘lishini ta’minlashga qodir va qobil izdoshlarga ehtiyoji kun sayin ortib
bormoqda. Ular ona Vatan – O‘zbekiston manfaatlarini har jihatdan, chunonchi
siyosiy, iqtisodiy, harbiy, ma’naviy-ruhiy himoya qila
oladigan salohiyatga ega
bo‘lishlari lozim. Buning uchun nafaqat hozirgi zamon dunyoviy ilmlarini, balki
o‘tmishda o‘tgan buyuk bobolarning hayoti va faoliyatini mukammal bilishlari shu
kunning asosiy talabi hisoblanadi. Bularni egallamay turib biror bir shaxs komillik
darajasiga erisha olmaydi.
Tarixda o‘tgan
buyuk shaxslarimiz, ayniqsa, Amir Temurning hayoti va
faoliyati bunda asosiy mezon bo‘la oladi. Uning har qanday mushkul siyosiy, harbiy,
diplomatik vaziyatlardan
chiqib
keta
olish
zakovati,
mardligi,
jasorati,
vatanparvarligi, topqirligi, temir irodaviy xususiyatlari avlodlar uchun ibrat, hayot
maktabi, vatanga xizmat qilish namunasi bo‘lib qolishi lozim.
Endigi gap ana
shunday bemisl va betakror, butun jahon e’tirofiga sazovor bo‘lgan buyuk siyosiy va
harbiy arbob, fan vak madaniyat homiysi sohibqiron Amir Temurning hayotini
chuqur va zehn bilan o‘rganishda qolgan. Yoshlarimiz uni qanchalik mukammal
o‘rgansalar, undan shunchalik saboq oladilar. O‘zbekistonning sobitqadam, jasur,
aql-idrokli ona vatan qudratini jahonga ko‘z-ko‘z qilishga qodir va xos fidoiy
farzandlari bo‘lib etishadilar.
Vatanimiz va davlatchiligimiz tarixida buyuk sohibqiron
Amir Temur alohida
o‘rinda turadi. Ulug‘ bobomiz shaxsining murakkabligi munozarali muammo emas.
Shu boisdan ham Amir Temurga baho berganda uni bir xil andoza va o‘lchov bilan