1-tema. Buxgalteriya esabiniń predmeti hám metodi

6410-«Byudjetke tólemler boyınsha qariz» scheti

Debet	Kredit
2) qariz úzildi ……….. 120 000 3) qariz úzildi ……….. 160 000	baslanǵısh qaldiq ……….. 190 000
	1) qariz sáwlelendiriliwi … 400 000 3) qariz kóbeyiwi … 80 000
Jámi kemeydi (debet oborot) ………….280 000	Jámi esaplandi (kredit oborot) …………. 480 000
	Byudjetke tólenbegen qariz boyınsha aqirǵı qaldiq ….. 390 000

Endi qálegen passiv schet boyınsha aqirǵı qaldiq shiǵariwdiń matematikalıq modelin kórip shiǵamiz. Ol tómendegishe boladi:

S'_kt+KO_to-DO_to=S''_{kt , (5)}

Usi model passiv schettiń máli bir múddetke bolǵan aqirǵı qaldiǵı oniń baslanǵısh kredit qaldiǵına málim bir dáwir ishindegi kredit oborotin qosip, usi dáwir ishindegi debet oborotiniń ayirilǵanina teń dep oqiladi.
Hár qanday aktiv yamasa passiv schet boyınsha aqirǵı qaldiqtiń matematikalıq modeli eki variantta bolıwi múmkin. Birinshi variant. Baslanǵısh qaldiq (saldo) debet bolip, kredit oboroti baslanǵısh qaldiq hám debet summasinan kishi bolǵanda. Onda matematikalıq model tómendegishe boladi:

S'_dt+DO_to-KO_to=S''_{dt , (6)}

Eger kredit oboroti baslanǵısh debet qaldiq hám debet oboroti summasinan úlken bolsa, ol jaǵdayda qaldiq kreditte qaladi;