Javob: tenglama yechimga ega emas.
7-misol. Tenglamani yeching. 1 x x2 2x2 5x 2
Yechish. a1 x , a2 1, a3 1, b1 x, b2 x, b3 1
ko‘rinishda
belgilab olamiz. U holda
2
2
2 2 2
1 x x2 x 1 1 x x 1 2x2 5x 1
2 2
a1b1 a2b2 anbn a1 a2
an b1 b2 bn
a1 a2 a3
tenglik faqat da bajarilishini hisobga olsak,
b1 b2 b3
ekanini topish mumkin.
Javob: x 1
Tenglamaning butun yechimlarini topish. x 1
x x 1 x 1
1
Tenglamaning butun yechimlarini topish uchun quyidagi teoremadan foydalanamiz:
𝑥 = 𝑝 qisqarmas kasr butun koeffitsiyentli 𝑎 𝑥𝑛 + ⋯ + 𝑎 𝑥 + 𝑎 = 0, 𝑎 ≠ 0 ,
𝑞
𝑛 1 0 𝑛
tenglamaning ildizi bo‘lishi uchun p soni 𝑎0 ozod hading, q esa 𝑎𝑛 bosh koeffitsiyentning bo‘luvchisi bo‘lishi zarur.
𝑝
Bundan butun yechimlarni ko‘rinishdagi butun sonlardan qidirish kerakligi kelib
𝑞
chiqadi.
8-misol.𝑥3 − 3𝑥 + 2 = 0 tenglamaning butun ildizlarini toping. Yechish: Ozod had -2 ga , bosh koeffitsiyent 1 ga teng. p soni -2 ning bo‘luvcilari: ±1, ±2. q soni 1 ning bo‘luvchilari: ±1. 𝑝 = ±1, ±2, 𝑞 = ±1 .
𝑥 = 𝑝 = ±1, ±2 . 𝑥 ning qiymatlarini tenglamaga qo‘yib tekshirib ko‘ramiz.
𝑞
𝑥 = −1 da (−1)3 − 3 ∙ (−1) + 2 ≠ 0 ,
𝑥 = 1 da 13 − 3 ∙ 1 + 2 = 0 ,
𝑥 = −2 da (−2)3 − 3 ∙ (−2) + 2 ≠ 0 ,
𝑥 = 2 da 23 − 3 ∙ 2 + 2 ≠ 0 .
Javob: 𝑥 = 1.
Mustaqil yechish uchun misollar.
a, b R, ab x y 2 x2 a2 1 y2 b2 1.
Tenglamani yeching. x 2 y z 2 9x2 y2 z2 .
Tenglamani yeching. 3 x y z
Tenglamalar sistemasini yeching.
y z x .
z 2 x y z ,
5 x y 4 z 1, 0, .
x sin y cos
2
15) Tenglamani yeching.
9, 0 a x b a b b x x a x a b x a b a b b x x a