takrorlash Har bir qism
Kuz fasli haqida qanday asarlarni o‘rgan- dingiz?
„Xazonchinak“ so‘zini qaysi asarda uchrat- dingiz. U qanday ma'noni anglatadi?
„Qizcha va qarg‘alar“, „Bobur va kabutar“ asarlaridan foydalanib, „Ziyraklik -
yaxshi fazilat“ mavzusida matn tuzing.
MAKTABIM
KITOBIM QUTLUG‘ MAKONIM,
BUYUK IMKONIM Kitob, mening do‘stimsan Zafar Diyor Varaqlasam bir boshdan Quvnab bag‘rim ochilur. Oltin harf-so‘zlardan Totli ma'no sochilur. Shuning uchun deymanki: Kitob, mening do‘stimsan! Har sahifang men uchun Bir hikoya so‘zlaydi. O‘qib olim bo‘lgin, deb, Yaxshi niyat ko‘zlaydi. Shuning uchun deymanki: Kitob, mening do‘stimsan! Seni jondan sevaman, Meni tilga o‘rgatding. Hadya qilib ilm-fan, Yorug‘ yo‘llar ko‘rsatding. Shuning uchun deymanki: Kitob, mening do‘stimsan! „Hadya qilib ilm-fan, Yorug‘ yo‘llar ko‘r- satding“ misrasini qanday tushundingiz?
Nima uchun kitobni eng yaqin do‘stimiz deymiz?
oling.
She'rni yod
Vaqting ketdi - naqding ketdi Kavsar Turdiyeva (Ertak) 1 Sizlarda shunday bo‘ladimi? Biror ish qilish zarurligini bilasiz-ku, ammo to‘satdan hamma vaqtingiz umuman kerak bo‘lmagan o‘yin bilan o‘tib ketadi. Shaharchada kompyuter o‘yinlari xonasi ochil- di-yu, hamma mittivoylar shu yerga qatnay boshlashdi. Uni kim ochdi, dersiz? Albatta, bosh- qa shaharchadan kelgan Foydaxo‘r. U birin-ketin hamma joyda kompyuter xo- nalari ochib, ancha foyda ko‘rgan. Quvnoq shaharchada ham ishini davom ettirdi. Xona esa mijoz-o‘yinchilar bilan to‘ldi-qoldi. Foyda- xo‘rning asosiy shiori: Vaqt - bu pul! Yarim soat o‘tirasizmi, bir soatmi, shunga qarab pul- 38 ni to‘lab ketaverasiz, pulingiz bo‘lmasa molingiz- dan hisob-kitob qilishingiz mumkin. Masalan, novvoy bo‘lib ishlayotgan Bo‘rsildoq kompyuter o‘yiniga Foydaxo‘rga pul o‘rniga non tashiyapti. Chunki bor pulini o‘ynab tugatib bo‘lgan. Foyda Foydaxo‘rning ko‘zini ko‘r qilib qo‘y- gan. U hamma joyga e'lonlar osar, natijada maktablardagi o‘quvchilar darsga kirish o‘rniga kompyuter xonasiga qatnashar, haydovchilar ham o‘yinlarga qiziqib ketgani uchun, mashinalar to‘x- tab qolgan, do‘konlar ham yopiq edi. Shunday voqealar bo‘lib turganda, Qoyilbek qanday qilib bu bema'nigarchilikka chek qo‘- yish mumkin, deb Ziyrakbekka maslahat soldi.
Ha, o‘ylab ko‘rish ^kerak ekan!
Qoyilbek biroz ketdi.
Do‘stlar, men topdim! Mittilar orasida „Bir oy ichida nimalarga erishding?“ degan so‘rov- noma, so‘ng „Vaqting - baxting“ degan tan- lovni ham o‘tkazamiz.
Juda to‘g‘ri! Ziyrakbekka bu ish yoqdi.
Tanlov boshlandi. Uni Yoqimtoy va Iltimos- xonlar olib bordilar. Foydaxo‘rning asosiy shiori nima edi?
Siz o‘z vaqtingizni qanday taqsimlashi-
ngizni daftaringizga yozing.
Aziz do‘stlar! Iltimos, eshitinglar: „Ajoyib- g‘aroyib tanlovimiz ochiq!“ deb e'lon qilinadi. Biz sahnaga bir oy davomida yutuqlarni qo‘l- ga kiritgan, vaqti bekor ketmaganlarni taklif qilamiz.
Yalolaxon yangi qo‘shig‘ini aytdi. Shirmoyxon yangi suratlarini olib keldi. Shunda sahnaga Bo‘rsildoq va Pufakvoylar ham taklif qilindi.
Marhamat, bir oy ichida qilgan foydali ishlaringizni aytib bering, - dedi ularga bosh- lovchilar.
Ishkalvoy yerga qaradi. — Men kompyuter o‘ynadim va o‘ttiz marta yutdim. — Bundan nima foyda ko‘rdingiz?
Hech nima.
Siz-chi, Bo‘rsildoq? Non yopib odamlarni xursand qildingizmi?
Yo‘q, men non yopib qarzlarimni to‘ladim.
Qanday qarzlaringizni?
Har kuni kompyuter o‘ynaganim uchun yig‘ilgan qarzimni.
Endi esa, aziz do‘stlar, biz „Vaqting - baxting“ nomli tanlovning eng quvonchli daqi- qalariga yetib keldik.
Biz g‘oliblarni mukofotlaymiz. Mukofotlar- ni topshirishni Ishbilarmonga bersak.
Ishbilarmon g‘olib ishtirokchilarni mukofotladi. Ayniqsa, Qoyilbek ko‘p maqtovlar oldi. Axir uning havoni tozalovchi moslamasi hamma uchun kerak edi-da. Pufakvoy va Bo‘rsildoq bekor o‘tgan vaqtla- riga juda-juda achinishdi. Axir bir oyda qan- cha ishlar qilish mumkin edi. Qoyilbek xafa bo‘lib turgan Pufakvoy va Bo‘rsildoq tomonga yaqinlashdi.
Do‘stlarim, - dedi u, - aslo xafa bo‘l- manglar. Bunday tanlovlar endi har yili o‘t- kaziladi. Sizlar kelgusida o‘zingizni ko‘rsati- shingiz mumkin.
To‘g‘ri, - dedi Pufakvoy, - men pufak- chalarga turli rasmlar chizaman, ajoyib o‘yin- choqlar yasayman.
Men esa turli-tuman shaklli va mazali nonlar pishiraman. Balki nonlarim butun dun- yoga mashhur bo‘lar.
- Unda shoshilinglar! - dedi Qoyilbek. - Axir vaqting ketdi - naqding ketdi, deb bekorga aytishmagan-ku! Qoyilbek va Ziyrakbek nima uchun tanlov uyushtirishdi?