3 -amaliy mashg’ulot
Yüklə 386,42 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Кўрсатма
Қарши кўрсатма Ножўя таъсир Таъсир нинг асосий механизмлар и Тиазолидиндионлар Самарадорсизлик ва жисмоний нагрузка парҳез терапиясида қандли диабет 2- тури Қандли диабет 1- тури. Диабетик кома, кетоацитоз. Гиперсезувчанл ик. Буйрак ва/ёки жигар фаолиятининг ифодаланган бузилиши. Ҳомиладорлик. Лактация ва кўкрак билан боқиш. Эркин сульфонилмочевинага гиперсезувчанлик Гипогликем ик реакция. Алкоголга гиперсезувчанлик. Тана вазнининг ошиши. Гипонатриемия. Диспептик ҳолат-кўнгил айниши, қусиш. Аллергик реакция. Фотодермат оз. Қатор ҳолатларда буйрак ва жигар фаолияти бузилиши, холестатик сариқ, гепатит ва жигар етишмовчилиги ва бошқаларнинг ривожланиши мумкин. Инсулин секрецияси қўзғалиши Hozirgi vaqtda Rossiyada birinchi generatsiyaning erkin sul'fonilmochevinasini qo‘llash taqiqlangan, chunki qandni pasaytiruvchi samaraga ega bo‘lish uchun qonda ularning yuqori konsentratsiyasini yaratish zarur, unda nojo‘ya ta'sir xavfi ortadi. Ikkinchi generatsiyaning SMDV (glibenklamid, glipizid, gliklazid, glimepirid)ni ular bilan taqqoslaganda qonda o‘ta past konsentratsiyada qandni pasaytiruvchi ta'sir ko‘proq bo‘ladi. Β-hujayra plazmatik membranasi reseptoriga maksimal yaqin, eng kuchli va davomli qandni pasaytiruvchi samaraga SMDV orasida glibenklamid ega. Uning ta'siri 24 soat mobaynida saqlanadi. Dori vositasining ta'sir qiluvchi substansiyasiga mayda g‘ovak maydalashtirilgan plenka yordamida kelishi glibenklamidning mikronizlangan shakli yaratilgan, unda qabuldan keyin 1,5-2,5 soat o‘rtasida sezilarli tez samara ko‘rsatadi (ya'ni ovqatdan keyin qonda qand darajasining oshish vaqtiga) va bevosita ovqatdan oldin qo‘llanishi mumkin. Bunda qonda dori vositasi konsentratsiyasining oshishi silliq kechadi, u insulinni birdan chiqishiga sabab bo‘ladi va GH rivojlanishi xavfini pasaytiradi. 65 yoshdan kattalarga SMDV tavsiya qilinmasligini esda tutish kerak. Glipizid organizmdan tez chiquvchi nofaol metabolitlar hosil bo‘lishi bilan bog‘liqlikda gipoglikemiya rivojlanishi juda oz xavfi bilan birkuvchi samarali ta'sirga ega. Uzoq davomli davolashda glipizidning prolongirlangan shakli juda qulay. Plazmada dori vositasining samarali konsentratsiyasi bir marotabali kunlik dozada 24 soat mobaynida saqlanadi, bu esa uzoq vaqt davolashda qulay hisoblanadi. Gliklazidda GH rivojlanish xavfi va qandni pasaytirish samarasi glibenklamidga nisbatan kamroq. Gliklazid qandni pasaytirish samarasidan tashqari, mikrosirkulyasiyaga, gemostaz tizimi va qonning reologik xususiyatiga ijobiy ta'sir ko‘rsatadi, mikro- va makroangiopatiyadan asoratlangan QD da dolzarb sanaladi. Gliklazidning ozod bo‘lishi modifikasiyalanishi, dori vositasining prolongirlovchi samarasi, bir kunda bir marta qabul qilishi mumkinligi bilan dori vositalari shakli ishalb chiqilgan. Glimepirid. Glimepiridning farmakokinetik va farmakodinamik xususiyati ovqatni o‘z vaqtida iste'mol qilmaslik, jismoniy nagruzka bajarish kerak bo‘lgan holatlarda gipoglikemiya rivojlanishining nisbatan kam xavfida ta'sirning juda tez boshlanishini ta'minlaydi. Dori vositasining zaruriy konsentratsiyasi kun mobaynida bir marotaba qabul qilishga yetadi, glimepiridning tabletkalashtirilgan shakli dozasining keng spektri (1-4 mg) zarur kunlik dozani saralashni yengillashtiradi. SMDV o‘ta jiddiy nojo‘ya samarasi GH hisoblanib, asosan keksa yoshdagi bemorlar uchun xavfli sanaladi. Boshqa qo‘shimcha nojo‘ya reaksiyalar juda kam uchraydi va odatda davolashni boshlashdan bir necha hafta o‘tgach dispeptik tartibsizlik ko‘rinishida, epigastral sohada og‘riq,og‘izda metall ta'mini his qilish, allergik reaksiya, leyko- va trombositopeniya, agranulositoza, buyrak hamda jigarning toksik shikastlanishi, toksikodermiya rivojlanadi. SMDV tavsiya qilish uchun qarshi ko‘rsatmalar deb quyidagilar ko‘rsatiladi: QD 1-turi, diabetik komatoz holat, homiladorlik va laktasiya, buyrak va jigar yetishmovchiligi, katta ko‘lamda va bo‘shliq operatsiyalari, somatik patologiyaning og‘ir shakllari (insul't, infarkt), uglevod almashinuvi holatining qoniqarsiz ko‘rsatgichlarida bemor tana vaznining o‘sib boruvchi kamayishi. HbA1c ning boshlang‘ich darajasida 6,5-7,5% SMDV birinchi qator vositasi hisoblanadi. Gipoglikemiya rivojlanishi xavfi va tana vazni o‘rtacha 2-3 kg qo‘shilishida ularni qo‘llash chegaralanadi. HbA1c ning berilgan darajasida SMDV qo‘llash faqat semizlik va ortiqcha tana vazni bo‘lgan bemorlarda o‘zini oqlagan, chunki u insulinning kamaygan sekresiyasini ko‘rsatadi. SMDV bilan davolanishda o‘ta “yumshoq” dori vositalari (gliklazid,glimepirid)dan boshlab, keyinchalik yaxshi samara bermaganda o‘ta kuchlilari (glibenklamid,glipizid) ga almashtiriladi. Glyukozaning prendial regulyatorlari (GPR) yoki glinid (3.14-jadval). GPR ichakda yaxshi so‘rilishi va oshqozonosti bezi β-hujayra insulini sekresiyasining qo‘zg‘alishidan ta'sirni erta boshlashi bilan xarakterlanadi. GPR glikemiyaning postprandial darajasini normallashtirishda ishlatiladi, chunki ular davomsizlik bilan birgalikda insulin sekresiyasining qo‘zg‘algan glyukoza fazasini erta tiklash qobiliyatiga va qandni pasaytiruvchi samaraga ham ega. 3.14-jadval. Peroral qandni pasaytiruvchi dori vositalari farmakologik guruhining asosiy tavsifi Yüklə 386,42 Kb. Dostları ilə paylaş:
|