3-laboratoriYaliq jumis

23- súwret. Asqabaq paqalınıń ótkiziwshi toplamınıń bolsa lub kletkaları aǵashlıqtı
bir kórinisi: 1-elek sıyaqlı nay, 2-elek sıyaqlı tosıq, tolıq orap aladı, mısalı (qurtqa shash).
3-joldas kletka, 4-kambiy, 5-tor sıyaqlı tesikli nay. Bir úlesli ósimliklerde prokambial kletkalarınıń hámmesi ótkiziwshi toplamǵa aylanadı.
Bunday ótkiziwshi toplam enine qaray óspeydi, sonıń ushın olar jabıq toplam dep ataladı. Eki úlesli ósimlikler de ótkiziwshi toplam qalıńlanǵan boladı, sonda bunda prokambiydiń hámmesi ótkiziwshi toplamǵa aylanbaydı, yaǵnıy prokambiy kletkalarınıń aǵashlıq penen lub ortasında qalǵan bir bólim ekilemshi payda etiwshi toqıma – kambiydi payda etedi. Kambiy kletkaları tangental bólinip, ekilemshi toqıma–ekilemshi lub hám ekilemshi aǵashlıqtı júzege keltiredi. Mine bunday tamamlanbaǵan toplam ashıq toplam dep ataladı.
Mákke (Zea mays) paqalınıń jabıq kollateral ótkiziwshi toplamın úyreniw
İslew tártibi: Júweri paqalınan tayarlanǵan preparat mikroskoptıń biraz úlken etip kórsetetuǵın ob`ektivinde kórinse, onı tiykarınan parenxima kletkalarınan ibarat ekenligi, kletka aralarında kóp muǵdarda jabıq toplam barlıǵı kórinedi .
Ótkiziwshi toplam qabıǵı qalıń bolıp, onnan eki iri tesik nay kórinip turadı. Bul eki nay arasında juqa qabıqlı, tsitoplazmaları kóp bolǵan parenxima kletkaları bar. Tesikli iri naydan basqa jáne diametri kishi, spiral` hám xalqa tárizli bir neshe naylar barlıǵı kórinedi, Bullardıń hámmesi ksilema elementleri. Ksilemaǵa ústińgi tárepinen floema kelip tutasadı. Olar arasında kambiy toqıması bolmaydı.
F loema quramında plastinka formasında tor sıyaqlı perdeli nayshalar bar. Buǵan tsitoplazma menen tolǵan joldas kletkalar kelip tutasadı. Bunnan tısqarı, floema quramına ishinde zapas zatları bolǵan parenxima kletkaları kiredi.
Mákkeniń lub talshıqları bolmaydı. Ksilema hám floemanıń qabıǵı júdá qalıń bolǵan mexanikalıq toqıma sklerenxima orap turadı (24-súwret ).
Mákkeniń mikroskopta kóringen jabıq ótkiziwshi toplamlarınıń súwreti dápterge sızıp alınadı hám ondaǵı elementlerdiń atları belgilenedi.