3-laboratoriYaliq jumis

Tema: Mexanikalıq, ótkiziwshi toqımalar hám ótkiziwshi toplamlar olardıń tipleri hám dúzilisi
Temanıń maqseti : Mexanikalıq hám ótkiziwshi toqıma túrleri, wazıypaları hám olardıń organlarında ushıraytuǵın jerlerin anıqlaw. Ótkiziwshi toplamlardıń tipleri boyınsha ulıwma túsinik payda etiw. Mákke hám asqabaq paqalındaǵı ótkiziwshi toplamlarınıń parqın úyreniw.
Kerekli áspablar hám materiallar: mikroskop, fiksatsiyalanǵan asqabaq paqalı, suw, xlortsink–yod, glitserin, xloralgidrat eritpesi, floroglyutsin, lezviya, pipetka, preparoval iyne, kesip tayarlanǵan preparatlar, buyım hám qaplaǵısh ayna.
Mexanikalıq toqıma
Ulıwma túsinik: Kollenxima. Mexanikalıq toqıma ósimlikke bekkemlik beredi. Ol úsh túrli boladı. Tiri parenxima kletkalarınan ibarat kollenxima toqıması. Bul toqıma kletkalardıń tsitoplazma, yadro hám xlorofill dáneshelerinde boladı. Kletka qabıǵı Tsellyulozadan payda boladı. Kollenxima toqıması ushın kletka qabıǵınıń qalıńlasıwı xarakterli qásiyet, bul qalıńlasıw ayırım kletka múyeshlerinde jaqsı kórinedi, oǵan múyeshli kollenxima delinedi. Asqabaqtıń paqalında bunday kletkalar qabıǵı kóbinshe bir tegis qalıńlanıp plastinkalı kollenximanı payda etedi. Bul kóbinshe eringúlliler hám sayamangúlliler tuqımlasına tán bolǵan ósimliklerde ushırasadı. Kollenxima toqıması eki úlesli ósimliklerdiń jas paqallarında, japıraqlarda hám tamırlarında boladı.
Asqabaq (Cucurbita pepo) paqalınıń múyeshli kollenximasın úyreniw
İ slew tártibi: Asqabaq paqalı kóp qırlı boladı, mine usı kóp qırlı paqaldan kesesine bir neshe juqa kesindi tayarlanadı. Bul kesindilerden eń juqası alınıp buyım aynasındaǵı suw tamshısına jaylastırıladı, ústi qaplaǵısh ayna menen jabılıp mikroskopta tekseriledi. Bunda epiderma toqımaları astında jarıqlıq nurı kúshli ráwishte sińdiriwshi kollenxima kletkaların kóriw múmkin. Sońıń ushın birinshi qaraǵanda ayırım kletkalar juldız sıyaqlı jıltırap kórinedi. Mine sol kórinistegi nárse múyeshli kollenxima kletkası bolıp esaplanadı. Múyeshli kollenxima kletkası asqabaq paqalıınıń qırlarında jaqsı kórinedi .
Kollenximanıń Tsellyulozadan payda bolǵan qabıǵı xlor-tsink-yod tásiri astında qızǵılt kók túske kiredi (18-súwret ).