441 Araştırma Makalesi (Research Article )

5. Annelerin Çocukların İletişim Haklarına İlişkin Görüşlerine Dair 
Bulgular
Araştırmanın kavramsal çerçeve bölümünde ayrıntıları anlatılan, çocuğun 
tüm haklarını korumakla birlikte, ülkemizde çocuklar için birçok projenin 
gerçekleşmesine ve toplumda farkındalık yaratılmasına vesile olan, değişen 
ebeveynlik rollerine de yol gösterici olan Çocuk Hakları Sözleşmesi ve içeriğinde 
bulunan çocuğun iletişim hakları hakkında ne derece bilgi sahibi olduklarını 
öğrenmek amacıyla annelere bu soru yöneltilmiştir. Yapılan görüşmeler 
neticesinde yalnızca iki anne, Çocuk Hakları Sözleşmesini ve çocukların iletişim 
haklarının neler olduğunu bildiğini belirtmiştir. Geriye kalan 22 anneden ikisi 
fikir yürütmüş, geri kalan 20 anne Çocuk Hakları Sözleşmesini ve iletişim 
haklarının neler olduğunu bilmediklerini ifade etmişlerdir.
Çocukların iletişim hakkını bildiğini belirten annelerden, K22 kodlu katılımcı 
görüşlerini
“Evet, anne ve babasıyla aynı ülkede yaşama hakkı, iletişim araçlarını 
kullanarak bilgiye ulaşma hakkı”
şeklinde ifade etmiştir.
Çocukların iletişim haklarının neler olduğunu bilmeyen ancak tahmin yürüten 
annelerden; K11 kodlu katılımcı fikirlerini; 
“Çocuk hakları sözleşmesini 
bilmiyorum. Fakat çocuklarımızın fikirlerini ve düşüncelerini dinleriz. Onların 
da bazı konular hakkında isteklerini gözönüne alırız”
şeklinde ifade etmiştir. K15 
kodlu katılımcı,
“Kısıtlı bilgim var. İfade özgürlüğü olduğunu düşünüyorum”

---

458
İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi - İAÜD - ISSN: 2757-7252, Nisan 2021 Yıl 13 Sayı 2
şeklinde düşüncesini dile getirmiştir. K25 Kodlu katılımcı ise, 
“Hayır bilgim 
yok... Mutkala bizim kadar onların da hakkı vardır fakat bilmiyorum.” şeklindeki 
ifadesi ile çocukların 
iletişim haklarını bilmediğini belirtmiştir.
Elde edilen bu bulgular daha önce sınırlı sayıda yapılan araştırma sonuçları ile 
benzerlik göstermektedir. Berrin (2015), ebeveynlerin çocuk hakları konusundaki 
görüşlerinin incelendiği çalışmasında, ebeveynlerin 
çocuk
hakları konusunu 
yeterince bilgi sahibi olmadıkları ve bilinçlendirmeye ihtiyaçları olduğu sonucuna 
ulaşmıştır. Kendi haklarını bilen çocukluk, onların haklarını bilen, koruyan ve 
uygulayan ebeveynlerle mümkün olacaktır. Çocuk haklarının hayata geçebilmesi 
için ailenin, okulun, toplumun bu ortamı sağlayabilmesi gerekmektedir (
Şirin, 
2019).
Bu bağlamda araştırma verileri, annelerin çocuğun doğumundan itibaren 
kazandığı
tüm haklarla birlikte araştırma konusu bağlanında, çocukların 
kendiler
ini etkileyen konu ve kararlarda düşüncelerini özgürce ifade etme ve 
dinlenilme hakları gibi konularda bilgiye sahip olmadıkları tespit edilmiştir.