Zarur jihoz va materiadlar: Bir necha yil davomida bug‘doy va beda etishtirilgan dalalardan olingan tuproq namunalari,Fuzarium oxsporum zamburug‘ining sulida o‘sgirilgan 20 kunlik sof kulturasi, kasallikka chidamsiz, bug‘doy navlari, shpatel, pinsetlar.
Topshiriqning qisqacha mazmuni: Dars davomida bug‘doyning fuzarioz kasalligiga
chidamlilik darajasini o‘rganish uchun infeksion muhit hosil qilish usuli bilan tanishish maqsad qilib belgilanadi. Buning uchun turli muddatlarda bug‘doy etishtirilgan kuchli darajadagi infeksiyani o‘zida saqlagan tabiiy infeksion muhitli tuproq, sun’iy usulda tuproqqa infeksiya solingan va beda etishtirilgan tuproq nazorat uchun foydalaniladi. Tajriba uchun ikkita navdagi bug‘doy o‘simligi navlarining urug‘idan foydalaniladi. Olingan natijalar ?-jadvalga solib hisoblaladi.
Topshiriqni bajarish tartibi va usuli. Bug‘doy va arpaning ildiz chirish kasalligi bilan kasallanishini xisob ga olish uchun maysalar to‘liq unib chiqqanda va xosili yig‘ib olishdan oldin to‘rt takroriylikda xisoblashlar o‘tkaziladi. Buning uchun 100-150 ga maydon ning 10 ta joyidan 100 ta o‘simlik analiz uchun olinadi. Olingan o‘simliklar ko‘rsatkichlar bo‘yicha ballarga ajratiladi:
0-o‘simliklar sog‘lam;
1-asosiy poya kam miqdorda qoraygan;
2-ildiz yoki poya butunlay qorayib ketgan;
3- o‘simlik qurib qolgan yoki boshoq hosil qilmagan.
Kasallikning tarqalish tezligi 4- formula yordamida hisoblanang.
Ildiz chirish kasalligining zararini sog‘lam o‘simliklar hosilidan kasallangan o‘simliklar hosilini ayirish yo‘li bilan 104 betdagi 5-formula bilan hisoblanadi
Hosildorlikning pasayishi yoki hosilning nobud bo‘lishini hisoblashda 1 m2 yoki 1 ga joyda o‘sgan sog‘lom va kasallangan o‘simlik namunalaridan olingan hosilni aniqlab, kamaygan miqdori % da ifodalanib hisoblab chiqiladi.
Bug‘doyning fuzarioz ildiz chirish kasalligini xisobga olish uchun Adxam fermer xo‘jalagining 150 ga maydondan 100 ta o‘simlik analiz uchun olingan. Olingan o‘simliklarni belgilarning namayon bulishiga qarab 6- jadvalni to‘ldiring.
9- jadval
