Алимлярин сырасында хцсуси йер тутурлар”. Цмуммилли лидер щейдяр ялийев
«Tədqiqat sahəsini sizi bezdirməzdən
Yüklə 13,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
«Tədqiqat sahəsini sizi bezdirməzdən əvvəl dəyişin». «Öz zamanını qabaqlayan tədqiqat predmetini seçin». Hansısa başqa adamların etdiyi böyük kəşfdən sonra onun detallarını dəqiq ləş dir - mək sizi çətin ki böyük alim etsin. Ək - səriyyətin hələ həllinin vaxtı çatmadığını hesab etdiyi əhəmiyyətli tədqiqat problemini qarşınıza qoyun və bir sıçrayışla öz həm - karlarınızı ötüb keçin.
Öz zamanını qabaqlayan çox əhəmiyyətli məsələləri tapmaq olar. Mən hər hansı bir
/ Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 məsələ ətrafında işə o vaxt inamla başlayıram ki, yaxın üç-beş ildə düşünülmüş nəticələri almaq mümkün olsun. Əgər sizin tunelin sonunda işıq görmək şansınız olduqca azdırsa, bu sahəyə aid mövzu götürüb öz elmi karyeranızı risk altına salmayın. Əgər 30% ehtimalla yaxın iki-üç ildə suallara cavab tapacağınıza əsasınız varsa və digər ək - səriyyət yaxın on ildə onu həlledilməz hesab edirsə, belə cəhdi etməkdən çəkinməyin. «Heç vaxt iştirakçılardan ən ağıllısı olmayın». İntellektual turnirlərdən həmişə qalib çıxmaq üçün gözlənilməz intellektual dö - yüşlərdə iştirak etmək lazımdır. Müha - kimələrinizdə səhvləri tutan, fikrinizi təsdiq, yaxud inkar edə bilən kifayət qədər biliyə və qabiliyyətə malik olan adamların məclisinin əvəzini heç nə verə bilməz. Ətrafdakıların ağlı nə qədər itidirsə sizin də ağlınız bir o qədər iti olacaq. Bu, insan təbiətinə, xüsusən də kişi təbiətinə ziddir, amma sürünün başçısının mövqeyi daha böyük uğurlar əldə etməyə mane ola bilər. Birinci dərəcəli kimya bölməsində az-çox inkişaf etmiş kimyaçı olmaq o qədər də yaxşı olmayan bölmədə birinci dərəcəli ulduz olmaqdan daha yaxşıdır. «İntellektual rəqibləriniz ilə sıx əlaqə saxlayın». Əgər siz əhəmiyyətli məqsəd uğrunda çalışırsınızsa, çox ehtimal ki, ciddi rəqabətlə qarşılaşacaqsınız. Kim tədqiqatla tək məşğul olmaq istəyirsə, elmdən kənarda qalmağa məhkumdur. Yarışda iştirak istəyi güclü əsəb yarada bilər. Amma layiqli rəqiblərin olması sizin şərəfli məqsədə can atmağınızın tə mi - natçısına da çevrilə bilər. Əgər onlar olduqca çoxdursa, düşünməyə dəyər. Bu o deməkdir ki, siz olduqca aydın, öz zamanını kifayət qədər qabaqlayaraq daha konservativ və əksəriyyəti qorxuda bilən məqsəd uğrunda yarışda iştirak edirsiniz. Üç və ya dörddən çox rəqibin olması təkcə sizin uğur şansınızın az olmasını demir, həm də adekvat qiy mət - ləndirmə aparmağın mümkün olmadığını deyir. Bu halda əksər rəqiblərinizin güclü və zəif tərəfləri haqqında adekvat təsəv - vürünüzün ehtimalı az olur. Onlar sayca nə qədər az olsalar, məsələləri aydınlaşdırmaq daha asanlaşır və daha çox şansınız yaranır ki, bu yarışda ağıllı hərəkət edə biləsiniz. Rəqiblər çox olduqda onlardan qaçmaq təhlükəli yol açmaqdır.
Adətən, iki alim bir yerdə işləyərkən iki nəfər tək işləyən və hər biri öz yolu ilə gedənə nisbətən daha çox uğur əldə edir. Yaxşı elmi cütlüklər rasional seçilmiş evliliyə bənzəyir və bir-birini uğurla tamamlayan insanları birləşdirir. Elmi komandada ikidən çox adam olduqda orada sıxlıq yarana bilər. Əgər üç adam ümumi məqsəd ardınca gedirsə, onlardan biri lider olur, digərlərindən biri isə gec-tez özünü başqalarından zəif hiss etməyə başlayır və incik düşür. Əsas qərarlar onsuz qəbul olunur. Bundan başqa, üç nəfər bir yerdə işlədikdə hər kəsin alınan nəticələrdə iştirakını ifadə etmək çətin olur. «Qoy həmişə sizi xilas edə bilən adamınız olsun». Siz dövrünüzü qabaqlamağa cəhd etdikdə özünüzə çox şey götürdüyünüzü hesab edən adamları daim qıcıqlandıracaqsınız. Onlar sizin uğursuzluqlarınıza sevinəcəklər, hesab edəcəklər ki, tale sizi haqlı olaraq cəza - landırır. Bəzən onlar özlərini yalnız o anda göstərəcəklər ki, siz fəlakətə uğrayırsınız. Sizə təqaüd və ya qrant verilməsini uzatmaq haqqında onların qərarlarını eşitdikdə, be lə - lərindən necə asılı olduğunuzu bilə cək siniz. Odur ki təsir gücünə malik olanlardan (va li -
/ Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 de ynlərinizdən başqa) kimlərin sizin tə rə - finizdə olmasını həmişə bilməyiniz yaxşıdır. «Mühazirələrdə öz tədqiqatlarınızdan danışın». «Tələbələrdən söylənilən faktlardan uzağı görməyi tələb edin». Bacarıqlı tələbələrdən yalnız digər lə -
sizə söyləməyi tələb etməyiniz onları au - ditoriyadan kənardakı həyata hazırlamır. «Tələbələrinizi sizin mütəxəssis ol ma - dığınız predmetləri mənimsəməyə görə mükafatlandırın». Tələbələrin hamısı sərbəstliyə can atır. Gələcəkdə inkişaf etmək üçün onları bu sərbəstliyə hazırlamağın ən yaxşı üsulu lazım olan yaxın fənlər və texnologiyalarla tanışlıq imkanlarının yaradılmasıdır. «Heç vaxt imkan verməyin ki, tə - ləbələriniz özlərini laborant hiss etsinlər». Tələbələrinizə sizin maraqlandığınız mövzu üzrə gələcəkdə dissertasiya mövzusu vermək məqsədəuyğundur. Eyni zamanda heç cür imkan vermək olmaz ki, onlar sizin karyeranız üçün işlədiklərini hiss etsinlər. Tələbələr gördükləri işlərin, hər şeydən əvvəl, onların öz xidmətləri kimi qeyd olunacağına əmin olduqda daha yaxşı çalışırlar. Ceyms Uotson qeyd edir ki, tələbə onun laboratoriyasına gəldikdən bir və ya iki ay sonra onun işinə hər gün etdiyi nəzarəti dayandırır. İmkan verir ki, tələbə öz tempində işləsin və kabinetinə yalnız ona nəsə göstərə biləcəyi halda gəlsin. Əgər tələbə işlədiyi laboratoriyada məzmunlu seminar keçə bilirsə, bu o deməkdir ki, o, artıq sərbəst işləməyi öyrənib.
Ceyms Uotson yazır: “Kim mənimlə birgə işləyirdirsə, mən onu ailə üzvü kimi qəbul edirdim. Onlarla birgə nahar edir, birgə çimərliyə gedir, xizək sürürdüm. La bo
- ratoriyada işlədiyim dövrlərdə özümə kö - məkçi laborantlar seçəndə çalışırdım ki, mənim əhatəmdə yumor hissi və pozitiv əhvali-ruhiyyəsi olan, sülhə meyilli insanlar çox olsun. Ən yaxşı ətraf mənim evlənməmiş həmya şıdlarım idi. Hələ ailə qayğıları ilə yük lənmədiklərindən onlar ciddi iş rejiminə riayət etməyə bilərdilər. Onlardan xahiş etmək olardı ki, axşam saatlarında və istirahət günlərində (biz hansısa nəticəni daha tez almaq istədikdə) bizə kömək etsinlər. Eyni zamanda mən də onlara əməkdaşlarım kimi yox, daha çox dostlarım kimi baxırdım və hətta laboratoriyada iş olduqda belə qal - malarını xahiş etmirdim». «Akademik müəssisələr sadəcə dəyişə bilməzlər». Akademik mübarizələrin çox hissəsi otaq - lar, təyinat və yüksəliş uğrunda olur. Uni - versitet həyatı tez-tez sıfır cəmli oyun olur və burada hər bir uduşa ekvivalent uduzmaq düşür. Təəssüf ki, əksər dekanlar və şöbə müdirləri çox vaxt ardıcıl fəaliyyət gös - tərmirlər və öz əməkdaşlarını bir il öncə imtina olunmuş nə iləsə mükafatlandırmaqla öz hakimiyyətlərini və təsirlərini saxlamağa çalışırlar.
Ceyms Uotson yazır: «Laboratoriya ma - saları boş olan kimi, mən ləngimədən rəhbərliyim altında tədqiqatlar aparmağa canatan qabiliyyətli kollec tələbələrini qəbul edirdim. Onlardan çoxu hələ müəyyən etməmişdi ki, magistraturaya, yaxud tibb kollecinə daxil olacaqlar. Onlar üçün elmi işlə klinikadakı işin fərqini görmək faydalı idi. Bundan başqa, tədqiqat qruplarında iştirak onlara elm sahəsində şəxsi key fiy - yətlərin əqli qabiliyyətdən az əhəmiyyətli 18 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 olmadığına inanmaq imkanı verir - di. Elm ilə uğurlu məşğul olmaq üçün «xüsusi növ qa biliyyət
lazımdır» fikri doğ rudur. Labo - ratoriyalarda çox vaxt elə adam - lara rast gəlmək olur ki, onların müstəsna istedadları imtahanlar vaxtı aşkar olunmayıb. Onlar yalnız o vaxt oya nırlar ki, onların qarşılarında «köhnə mə lum olana» aid yox, «yeni məlum olmayana» aid məsələ qoyulur.
Fakültənin keyfiyyətinə həf - təlik semi narlara əsasən qiymət vermək olar. Elm məşhurları, adətən, harasa yalnız o zaman getməyə hazır olurlar ki, orada özləri üçün fayda görsünlər. Geniş tələbə auditoriyası cəlb edilə bilməyən və əsasən fakültənin nüfuzunu qorumaq üçün təkcə əməkdaşların iştirak etdiyi auditoriyada keçirilən seminarlar tezliklə onlar üçün də cansıxıcı olur. Se minarları keçirmək üçün çalışdığınız uni versitetdə öz yerini hələ möhkəmlətməmiş yeni yaranan elmi is - tiqamətlərin nü ma yəndələrini dəvət etmək daha yaxşı olar. Seminarları aparmaq üçün yaşlı əmək daş larınızdan olan dostlarınızı seçərkən siz tələbəyə onlarda olanı onlara vermək riskini edirsiniz. Əksər hallarda seminarı kiçik işçilərdən birinə həvalə etmək lazımdır. Kiçik əməkdaşlarda bu işi bacarmaq üçün vaxt və motivasiya çoxdur, çünki onlar fikirlərini, intellektual həyatlarını zən - ginləşdirə biləcək alimlərlə görüşmək im - kanını qiy mət lən dirirlər. «Yeni jurnalın redkollegiyasının tər - kibinə daxil olun». Çoxdan mövcud olan jurnalın red kol -
dəyişir ki, yeni elmi istiqamətlərin tələblərinə cavab versin. Yeni istiqamət yeni düşüncə tərzi yaradır və yeni jurnal tələb edir. Keçmiş ilə yaşayan redaktorlar heç də həmişə elmdə yeniliyin qiymətini layiqincə verə bilmir və çox vaxt bilmir ki, rəy üçün kimə müraciət etsin. «Böyük kəşflərin nəticələrini ləngimədən çap etdirin». «Səyahət elmi fəaliyyəti yaxşılaşdırır». Hansı mötəbər elmi müəssisədə iş lə -
üçün əhəmiyyətli olan işlər böyük ehtimalla haradasa başqa yerdə də icra olunur. Digər auditoriyalar qarşısında çıxışlardan imtina etməklə siz öz gələcəyinizi zədələyirsiniz. Öz ərazinizdən kənara çıxmaqla siz bacarıqlı aspirantlar və elmə gəlmək istəyən digər istedadlı adamlarla görüşə, onları ko man - danıza dəvət etməklə güclənə bilərsiniz. Əgər siz həddindən artıq gediş-gəliş edirsinizsə, təbii ki, bu, əks nəticə də verə bilər. Çalışın ki, əsas kurslar üzrə öz mühakimələrinizi təxirə salmayasınız. «Həyata keçməsi möcüzələr tələb edən layihələri müdafiə etməyin. Hətta onlar 19 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 həyata keçirilsə belə, verəcəkləri mənfəət məsrəflərdən az olacaq». «Mübahisəli məsələlərə aid təkliflər siyasi müdafiə tələb edir». «Uğurları mükafatlandırmaq lazım - dır». Ceyms Uotson yazır: «Bəziləri çox çə - rənləyir ki, guya elm mühiti üçün pul birinci stimul deyil. İstənilən işə götürən üçün əmək- haqqı sizə necə dəyər verildiyini göstərmək üsuludur. Beləliklə, pul sizə lazım olsa da, olmasa da nəzarət edin ki, əməkhaqqınız statusunuza uyğun olsun». «Öz hiddətinizi vasitəçilərlə çatdırın». Universitet administrasiyasının ünvanına dərin hiddət hislərinizi sizinlə rəftarın düzgün olmadığını düşünən dostlarınız vasitəsi ilə çatdırmağınız yaxşıdır. Hər şeyi öz de ka nı - nı za birbaşa demək cəhdiniz asanlıqla elə ifadələrə yol açar ki, bununla aranızdakı körpülər yana bilər. Heç vaxt yol verməyin ki, sizi təmkinli olmayan insan kimi qəbul etsinlər. «Adekvat olmayan iş otağına görə iş dən çıxmağa hazır olun». «Eyni vəzifədə olan bütün əməkdaşlar üçün otaqların bərabər paylanması ədalətlidir, amma işin səmərəliliyini azaldır. Öz karye - rasının müxtəlif mərhələlərində çalışan elmi işçilərin tələbatları müx təlifdir. Onlara uyğun şəkildə otaqlar verilsə və geri alınsa belə bu, dostbazlıqda günahlandırmağa gə - tirib çıxara bilər. Beləliklə, otaqların rasional düşüncədən daha çox siyasi düşüncələr əsasında bölgüsü nor - maya çevrilir. Amma sizə yeni işıqlı ideyanı işləyib hazırlamaq və ya eks perimental sıçrayış üçün lazım olan məkan ayrılmasa, başqa yerdə çalışan işçilər sizi tamamilə ötüb keçə bilər. Lazımi otağın ay rıl
masından imtina o deməkdir ki, sizin ba ca rıq
- larınızı yetərincə qiy mət lən dirmirlər, yaxud gedəcəyiniz və ya qa lacağınız fakültə üçün məna kəsb etmir. Bütün bunlar kifayət qədər ciddi məsələdir və həmişə bundan keçmək çətin olur. Amma bu Darvin dünyasında siz böhran yaratmasanız belə, deyilənlərin daha az sakit həm kar larınızdan yan keçəcəyi qaçılmazdır. «Qoy sizin rəhbərliyə yaxın dostlarınız olsun». «Heç vaxt ölməkdə olan istiqamətlər üzrə mütəxəssislərə daimi əməkhaqqı təklif etməyin». «Sədrlik edin». Əksər aparıcı universitetlərin alimləri elmlə məşğul olmaq vaxtına mane olan səlahiyyətləri götürmək istəmirlər. Onlar administrativ işi bezdirici hesab edirlər və hər biri istəyir ki, bölmənin sədri kimsə başqası olsun. Məsuliyyətdən bu yolla qaçma sə - bəbindən əksər təbiət elmləri bölmələrində iş 20 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 mümkün olandan az cəlbedici olur. Kok teyli qarışdıran solominka (çubuq) qiymətlidir. Şöbələrin zəif rəhbərləri əmək daşlar arasında əhəmiyyətli kursları, qiymətli avadanlıqları və iş fazasını (yerini) bölərkən ağılsız qərarlar qəbul edirlər. Uğursuz seçilmiş əməkdaşlar məşğələləri aparır və kitabxana üçün heç kimin oxumadığı jur nalları alır. Bölmənin iclasları mənasız keçir, həyati məsələlərə aid olmayan mənasız müzakirələr aparılır və otaqda oksigen tükənənə qədər davam edir. Sədr funksiyası ağıllı pro fes - sorun vaxtının 10%-dən çoxunu alma - malıdır. «İki ciddi məşğuliyyət olduqca çoxdur». Sırf nəzəri düşüncələr kimi bir çox eksperimentlər də, adətən, sizin əvvəlcə düşündüyünüzdən ən azı 5 dəfə artıq güc tələb edir. İstənilən peşə sahibi: istər universitet rektoru olsun, istərsə də skripkaçı, yaxud qiymətli kağızlar üzrə mütəxəssis və ya alim olsun, öz işinə sadiq və vurğun olmalıdır. Diqqətinizi müxtəlif predmetlər arasında bölməklə sizinlə eyni qabiliyyətə malik, amma məqsədyönlü olan rəqibinizin xeyrinə oynayırsınız. Özünü peşəkar vio - lonçelçi adlandıran uğurlu bankir çox vaxt nə yaxşı bankir, nə də yaxşı violonçelçi olur. «Bir bina daxilində rəqabət sağlamlıq üçün zərərlidir». «Eyni məqsədə can atan ciddi rəqibin olması həmişə həyəcan mənbəyidir. Hər zaman yanınızdakı adama pislik istəyiniz mənəvi gücü zəiflədir. Odur ki rəqiblər başqa ölkədə deyillərsə, başqa şəhərdə olmaları yaxşıdır. Əgər onlar eyni binadadırlarsa, bu, miniatür formalı cəhənnəmdir, həm də az məhsuldarlığı olan cəhənnəm. «Elmi karyeranızın zirvəsini gözləmədən rəhbər olmağa çalışın». «Maarifləndirici mütləqlik rejimi ya ra - dın». «Məni ona görə direktor təyin etdilər ki, Kold-Sprinq-Xoborda işləyən əməkdaşlara laboratoriyanın gələcəyi haqqında fikirlərimi yox, laboratoriyanın gələcəyini təmin etməyi inandırdım. Əslində, tədqiqat müəssisəsi de - mo kratik ola bilməz. Hər halda ağıllı rəhbər onun planlarının qiymət lən diril mə sinin qay - ğısına qalır. Mən heç vaxt Kold-Sprinq- Xoborda işləyən uyğun sahələrin mü - təxəssislərindən qeyri-rəsmi məsləhət almadan yeni əməkdaşları işə gö tür mə mişəm. Əsasən çox vaxt bizim ştatda işləyən alimlərimizin müdafiə etdikləri adamlar yeni əməkdaşlar olurdular. Bildiyim qədər bir dəfə də olsun elə adamı işə götürmədim ki, bizim digər əməkdaşlarımız ona qarşı olsunlar». «Öz alimlərinizə beysbol komandasını idarə edən menecer kimi rəhbərlik edin». İdman və qabaqcıl elmi tədqiqatlar ara - sında ümumi cəhətlər çoxdur. Hər ikisinin həqiqi ulduzları ortayaşlı adamlar deyil, gənclərdir. Bəzən elə olur ki, yaşı 40-ı ötən insan da tor qarşısında raketka ilə və ya lövhə qarşısında tabaşir ilə təhlükəli qüvvə olur. Yalnız o adamlar uzunmüddət elm sahəsində menecer ola bilərlər ki, daima oyunu yeni səviyyəyə qaldıra bilən istedadlıların ax ta rışında olsunlar. Əmək - daşlarının orta yaşının tədricən yuxarı qalxmasına yol verilən elmi müəssisələrdə cansıxıcılıq qaçılmaz olur. Lakin yeni binalar tikilməsi və yeni iş yerlərinin açılması hesabına əməkdaşların orta yaşını azaltmaq bizə lazım deyil. Yaşlı olan binada həyat qaynamırsa, onda pul boruda olduğu kimi uçmağa başlayır. Həm çinin artıq topu dəqiq ata bilməyən alimləri təqaüdə gön - dərməyin vacibliyini başa düş mək yaxşı menecer üçün əhəmiyyətlidir. Yalnız daima özünü yeniləşdirən, yeni düşüncə tərzini qəbul edən adamlar sizinlə işləyərkən orta yaş əldə edə bilərlər. 21 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 «Oyunçuları mövsümün ortasında dəyişməyin». Alimi işə götürdükdən sonra ona tam imkan verin ki, topu tor üzərindən ata bilsin. Əgər siz «bu həftə kim yaxşı formadadır» prinsipi ilə öz oyunçularınızı qiymətlən dir - səniz yalnız komanda ruhuna ziyan gətirmiş olarsınız. Ardıcıllıq və sabitlik sizin oyun - çularınızdan ən yaxşı nəticələri əldə etmək üsuludur. Bu münasibətdə başqalarının elmi işlərinə rəhbərlik öz elmi işini icra etməkdən əsaslı şəkildə fərqlənir.
Ümumi qayda belədir: istənilən elmi müəssisənin büdcəsinin yalnız ən minimal hissəsi yaşlı əməkdaşların əməkhaqqına sərf olunmalıdır. Normal maliyyələşdirmə şə - raitində kim uğurlu alim kimi qalırsa, o öz şəxsi tələbatlarından xeyli artıq qrantlar ala bilir. İanələrdən daxil olan vəsaitlərin karyerasını yeni başlayanlara və ya alınan qrantların elmi tələbatları uyğun gələn alimlərə ayrılması daha yaxşı olar.
Yaxşı işçilərin vəzifələrini tez- tez ar tırmaqla siz qiymətli olmayan əməkdaşlara ayrılan büdcə vəsaitinin azaldılmasını qaçılmaz edirsiniz. Kimi qiymət - lən dirir si nizsə, ona səxavətli olun: əməkhaqqına edilən əlavələr in - flyasiyanın sürətini ötmürsə, başqa yerdə iş axtarmaq lazımdır.
Əməkdaşlardan kimsə kabi ne - tinizə gəlirsə və ya sizin qəbu - lunuza yazılmaq üçün zəng edirsə, dərhal öyrənin ki, ona nə lazımdır. Əgər həqiqətən hər hansı ava - danlığa və ya tarifə ehtiyac hiss edirlərsə, gözləmədən «hə» de - məklə həm də əməkdaşın vaxtına qənaət etmiş olursunuz. Hətta siz - də olmayan pulu ödəməyə söz vermək lazım gəlsə belə, onu edin. İşçinizin sizin xoşunuza gəlməsi yox, ancaq öz işinin qayğısına qalması sizi maraqlandırmalıdır. «Öz narazılığınızı bil dir - məkdən çəkinməyin». 22 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013 İşçilərinizdən biri nə vaxtsa ağılsız söz danışdıqda etirazınızı bildirin. Ən yaxın adamınızın sizin narazılığınızı bilməsinə acıqlanmayın. Bu sizin sağlamlığınız üçün zərərlidir. Bu həm də davranışı ilə sizi təhqir etmiş adama münasibətdə qeyri-səmimi olmaqdır. Onlar bundan sonra eh tiyat
- lanmalıdırlar ki, böyük xoşagəlməzliklər yaranıb və təbii ki, bundan sonra sizin tənqidinizə cavab verməyi vacib hesab edəcəklər. Belə xoşagəlməz söhbətlər sonraya saxlanılarsa, həmin adam öz həyatını yaşamağa başlayar və münaqişə toxumu səpər. Bu, məhsuldar olmayacaq. Hətta siz haqlı deyilsinizsə, tələsik üzr istəyin.
Əməkdaşlarınız qarşıya çıxan problemləri sizə çatdırmaq üçün kabinetinizə nadir hallarda gəlirlər. Dəhşətli həqiqət sizə o vaxt məlum olacaq ki, artıq «ağacın budağı» qırılır. Öndə olmaq üçün günün bir hissəsini əraziyə baxış keçirmək lazımdır. Bu sizə laboratoriyada vəzifə pillələrində yüksək yer tutmayan əməkdaşlarla görüşmək, onlara işlədikləri üçün xoş rəftar göstərmək və ya razılıq sözləri ilə təşəkkür etmək imkanı verəcək. Həmçinin laboratoriyalara axşamlar və istirahət günləri də baş çəkmək əhə - miyyətlidir. Güman ki, yalnız adi günlərdə və ya gündüz saatlarında iş aparılan la bo
- ratoriyalara baş çəkmək bir o qədər faydalı deyil. Şənbə günü laboratoriya masası ar - xasında çalışan işçi orada vaxtını keçirmək üçün durmur.
Yüklə 13,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|