Atalar deyir
Yüklə 13,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
cihan xalqı sə ni görm ə y ə aşıq, sanımda üzün göyçək yaraşıq . cihanda h ər kişi oyun utamaz, ata yerin hər kişi tutamaz .
ər kişi oyun utamaz, ata yerin hər kişi tutamaz . ciqq
ə dursu
n, bök dursun, oğul dursun, el dursun! . (bu evr ən aşıq oyunun andırır
. bökd ə durur, cikd ə . h
ə r nec
ə
olursa olsun, kişilik dursun, elim dursun. çevir əni, dunyanı dolandırıb çevirən, tanrı qulu, kişi oğlu, elimdir) . cin azıdı cinlikdə , birid ə
çıxdı küllükdə n.
cında yamaq bə lirtm
ə z.
cin ə papaq tikir, şeytana başmaq . cırıq çarıq, uzun yol, otur evdə
saçın yol . yeni çarıq yol qısaldar, evdə
oturan yol uzaldar. cocuğ arur oynamağa çöl deşik .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 cocuğun toxu qonağın acından yeğdir .
cocukik
ə ək man deyil, yaşlı olub küsdüm desə n man olur. cocukik ə
ək man deyil, yaşlı olub küsdüm desə n man olur. cocuq könlüm aldanır, alanına bəğinir, verə nin
ə
qınanır . (b əğinir : sevinir). (
: döğünür . üzülür). coladan çıxıb
quyuya düşmə kd ə ns ə, quyuydan çıxıb colaya düşmək yeğ ( iyi). coladan çıxıb quyuya düşmə kd ə ns ə, quyuydan çıxıb colaya düşmək yeğ ( iyi).
colanı sıçan qazar, öküz büdrə r.
culğa kə l ə tsiz öl ə r. ( culğa : çulqaçı . çulqalıq toxuyan) ( k ə l ə tsiz: k ə f ə nsiz
). cumaz qutlu, eliz utlu. (ut: şə r
f). cütcü yağış isdər, yolçu quraqlıq . cütçü yağış isdər, yolçu quraqlıq . cütlügün
ə
daş atan, yalnızlığın yaşarmış . çaba göst ə rm
qapanmış qapılardan açasan, vardı minbir açığı sə nd ə
yet ə rki çalasan. 332. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 çaba göst ə rm
qapanmış qapılardan
açasan, vardı minbir açığı sə nd ə
yet ə rki çalasan. çabayıb olmaq, oturub ölmə k, kimliyin seçm ə k.
çabayıb olmaq, oturub ölmə k, kimliyin seçm ə k.
çadır, ana qazıq çaxılmadan qurulmaz . (ana qazıq : orta dir ə k). çadır, ana qazıq çaxılmadan qurulmaz . (ana qazıq : orta dir ə k). çadra altda b əğə
nm ə, qaplıcada bəğən qız . (
: hamamda). çağ barınar durmadan, ölüm qapar sormadan . (
: axar). çağ itgini sağaldar . (
: sür ə . zaman keçm ə si).
çağ ötmə d ən gör işin, igit ikə n yaraqlan, var gücünl ə , tam ə rd ə ml ə
işlə
qıl, ağız əğrər, dişlər düşə r, dil ged ər, huşda çaşar, başın titr
ə r diz
ə s ə r. çağ sə
ssiz çakar. ( çakar: cırar
. ayırar
). çağ sə
ssiz çakar. ( çakar: cırar
. ayırar
). çağa yıxıla yıxıla ulağar, ulu əğilə
əğilə
sınağar
. ( çağa : bala). (ulu: böyük ). (
: böyüy ə r ). ( sınağar : sınar
). çağa yıxıla yıxıla ulağar, ulu əğilə
əğilə
sınağar
. ( çağa : bala). (ulu: böyük ). (
: böyüy ə r ). ( sınağar : sınar
). çağalanı çağında dəğ .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 çağasan pişmə mis ən, pişmə yiv ə edgi g ə r ə k . (
çağasan : uşaqsan) . (edgi. ə m ə l).
(aşınmamış (tə crüb
əsiz) kişiyə deyilir). çağı buraxsan çağa, açılmaz düğünlə r açar.
çağı buraxsan çağa, açılmaz düğünlə r açar.
çağı gə lir özün basar üzd ə kin.
(özün: içind ə ki). (üzd ə kin: zahird ə
olanı)} . (yaşam sürmür üz ilə , üzl əşiri öz ilə ). {iç, üz basa. (üz: sur ə t)}. (içd ə olan üz ə damar). (üz dad alar içind ə n, iç b
ə z ə m ə z üzd ə ki). çağı vardır eşq odu güllə n ər, çağunda var eşq ocağı küllə n ə r. çağı vardır eşq odu güllə n ər, çağunda var eşq ocağı küllə n ə r. çağı yetsə
pişər, pişirsə düşə
r. çağilə
g ə l ən çağilə gedir.
çağın bi ts ə (dolsa), ötün yets ə getm ə yivi, dönm ə yivi bilm ə li. (ötün: v ə 'd
n. müd
ə tin. tarixin). çağın bitsə (dolsa), ötün yets ə getm
ə yivi, dönm ə yivi bilm ə li. (ötün: v ə 'd
n. müd
ə tin. tarixin). çağın keçmişi yok, gə lc ə yi yok. -h ə r n ə
çağında yaranmış, nə arda qalmış , n
il əri qaçmış . çağın varkə n yaraqlan, keçirm ə
çağ yalandan .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 çağın varkə n yaraqlan, keçirm ə
çağ yalandan . çağında yat ertin dur, ayaq basıb belin ur . (''ayaq basıb belin ur'' işlə deyir). çağında yat ertin dur, ayaq basıb belin ur . (''ayaq basıb belin ur'' işlə deyir). çağından kə sik, özün ə g ə zik.
(heç n əyi saymaz, aldırmaz) . çağınla ayaqlaş, olma keçmişə yoldaş
. çağırğan yerdən qalma, çağrılmayan yerdə qalma. çağırğan yerə
barmayıb ar qılma, çağrılmayan yerə barıb dar qılma .
çağırmasan (çığırmasan) qonşu kömə y ə
ə lm ə z. çağla altın ölçülməz, altınla çağ alınmaz . (
: vaxt. zaman ). çağla altın ölçülməz, altınla çağ alınmaz . ( çağ : vaxt. zaman ). çağla öğrəşilən, çağla unudulur . çağlar çağu l, ir keç ə r. (h ə r n əyin coşqun, qızqın, dəliqanlıq çağı tez bitir) . ( çağul : f
ə sl).
çağlar kə ç ə r, tozlar köç ə r güzgüy ə . çağlar ötər heç bir acı öz başına sağalmaz . çağlar ötər heç bir acı öz başına sağalmaz . çağlasın qoy dilə g əlsin yanıq ellə rd ə
335. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 çağrılan yerdə
bit, çağrılmayan yerdə n it. çağrılan yerdə bit, çağrılmayan yerdə n it. çağrılan yerə ar etm ə, çağrılmayan yeri dar etmə . çağrılan yerə ar etm ə, çağrılmayan yeri dar etmə . çağrılan yerə
ə
ə, çağrılmayan yerdə görünm
ə .
ə rinm ə , ça ğrılmayan yerdə görünm ə . çağrılan yerə getm ə yib ar etm ə ( çağırğan yergə barmayıb ar etmə ). çağrılan yerə
var, çağrılmayan yerdə n ə yin var. çağrılan yerə var, çağrılmayan yerdə n ə yin var. çağrılıbsan gedirsə n ( toy
), çağrılmadan gedirsə n ( yas
). çağrılıbsan g edirs ə
toy ),
çağrılmadan gedirsə n (
yas ).
çağrılırsan gedməli, dinməkliyə qalmaz g ə r
k, yoxku bayraq bildir ə , yoxdur ölümd ə
savçılar . (dinməkliyə : e’tiraza). (qıl
yaruğun gəlmədən ölümdə yox savucluq, g ə ls
bir gün dinm
ə d ən, çapmış gedə r tinivi). (savucluq: elçilik. sözçülük. raporçuluq. quzariş vermə ).
çağrılmamış qonaq döşə ksiz oturar. çağrılmayan yerə, pişiklə it ged ə r. çağrılmayan yerə, pişiklə it ged ə
336. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 çağrısız baran, döşəksiz qalır . çağrısız baran, döşəksiz qalır . ( çağrısız baran : d
ə 'v ə tsiz ged ə n ). çağsız çiçək açılmaz . çağsız çiçək yarılmaz . (açılmaq) . çağul değişir, kişi işlə m ə
ə d ə . (
: f ə
çağun çağlar bə kl ə m ə yi bilinm əz, çaysa aşar, yaşlamağı sezinmə z,
kişioğlu doğub olub keçə ndir, b
əngü yaşam arar bıraq görüm
ə z. (
bıraq : ama
). çağun gözlə , gözü göz ə yetir ə r, gözü gözüd ə n edir
ə r. (
itird ə r ). çağun ötə r gözl ə
ə y ə yarıq yox, yer ə km ə
ən yarın üçün də nin yox, gün işini yerində
gör qoyma qala yarına, ə k ə n biç ə r güman
qalmaz yarına . ( yarıq : fürs
ə t. macal). ( yarına : yoldaşına ). çağun ötə r gözl ə
ə y ə yarıq yox, yer ə km ə
ən yarın üçün də nin yox, gün işini yerində
gör qoyma qala yarına, ə k ə n biç ə r güman
qalmaz yarına . ( yarıq : fürs
ə t. macal). ( yarına : yoldaşına ). çağun ötür, çağ karvanı dayanmaz, ölüb köçə n, ötüb keç ə n aranmaz, can varik ən qıl yaraq, başqaları sən yapanı yapanmaz . çağun ötür, çağ karvanı dayanmaz, ölüb köçə n, ötüb keç ə n aranmaz, can varik ən qıl yaraq, başqaları sən yapanı yapanmaz .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 çağun susqun biçə r, s ə
ər, qırar ölmə z, öt
ə n bilm
ə z, gör
ə n sanmaz, bil ə n qanmaz. {çağan çağan içində, yaman iyğan izind
ə (
:
: zaman). ( iyğan : iyi)}
. çağun susqun biçə r, s ə
ər, qırar ölmə z, öt
ə n bilm
ə z, gör
ə n sanmaz, bil ə n qanmaz. {çağan çağan içində, yaman iyğan izind
ə (
:
: zaman). ( iyğan : iyi)}
. çağuva, yaşıva uyqun işlə rind ə
– yaşlılıq gə ldi getm əzdir, yaşarlıq getdi g ə
ə zdir! (
yaşlılıq : qocalıq) ( yaşarlıq : g
ə nclik).
çağuva, yaşıva uyqun işlə rind
ə n qalma. – yaşlılıq gə ldi getm
əzdir, yaşarlıq getdi g
ə lm ə zdir! (
: qocalıq) ( yaşarlıq : g
ə nclik).
çax çax özün yırtar, d əğirman bildiyin edə r. (asda ged ə n uz ged
ə r).
(qızqınçılıqdan, aşırçılıqdan (aşamaçlıqdan . ifratkarlıqdan) uzaq durmaq). çaxçax h
ə r n
ə
başın yerə döys ə d ə , d
əgirmanın bildiyi ə lind
ə di.
çaxır işsən baş oynadar, yel var ə ss ə kök oynadar!. çaxmaq çaxar, çaxan ı yaxar . (çaxmaq çaxar: ışıq saçar) . (çaxan: yalan). çaxmaq çalınsa od çıxar, söz deyilsə
oy çıxar . (oy çıxar : fikir doğar ). ( çaxsa
tütünür, çalsa bilinür ).
(fikir, dil ə k b ə ll ə n ə r) ( çaxmaq çalınsa (n ə
ə yansa) tüstül ər, söz eşidilsə , dil
ə k, ist
ə k b
ə ll ə n ə r, anlaşar) .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 çaxmaq m
ə nd ə n, qov s ə nd ə n.
çaxmaq m ə nd ə n, qov s ə nd ə n. çaxsa tütünür, çalsa bilinür. çaxsa tütünür, çalsa bilinür. (çaxmaq çalınsa (nə rs ə yansa) tüstül ə r, söz eşidilsə , dil
ə k, ist
ə k b
ə ll ə n ər, anlaşar . (çaxmaq çalınsa od çıxar, söz deyilsə
oy çıx ar. (fikir, dil ə k b ə ll ə n ə r). çaxsa tütünür, çalsa bilinür. (çaxmaq çalınsa od çıxar, söz deyilsə
oy çıxar) (fikir, dil ə k b ə ll ə n ə r) ( çaxmaq çalınsa (nə rs ə
ə r,
söz eşidilsə , dil
ə k, ist
ə k b
ə ll ə n ər, anlaşar) . çaxsa tütünür, çalsa bilinür. (çaxsa: yansa). çaxşaq üzə ot olmaz, çaxraq üzd ə ut olmaz. ( daşlıqda, daş üzündə ot çıxmaz, keçə lin üzünd ə utanc olmaz). çaxşaq üzrə ot bitm əz, çağra ( keç ə l ) il ə ut olmaz. ( ut: üz. h ə ya ). çaxşaq üzrə ot bitm əz, çağra ilə ut bolm ə z. ( çaxşaq : daşlıq) . (çağra
: keç ə l). (ut: üz. h ə ya). ( bolm ə z: olmaz). çaqqal baş qoparır qurdun adı yamandır, atıb birbirizi ayrılmayın amandır . çaqqalın qurd ilə tutmaz oyunu. çaqqalın qurd ilə tutmaz oyunu.
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 Çal çoban çal, Ertuğrul gimi oğlun mu öldi . Sıvas gimi galan mı gitti? I . Ildırım Bayezıt Han'ın sevdiği şehzadesi Ertuğrul Çelebi vefat etmişti . O sırada Emir Timur Bek ordusuyla Anadolu sınırına gelmiş Sıvas'ı kuşatmış . Halkı ve askerleri şiddetli bir şekilde cezalandırmış . Sıvas'ı da Emir Mutahareddin'e vermişti
. Anadolu da düzeni sağlamak için bulunan Ildırım Bayezıd Han bakmış bir çoban, almış eline kavalı çalıyormuş dertli, dertli . Bunu
gören ıldırım Bayezıd Han , Çal çoban, çal. seninde Ertuğrul gimi oğlun mu öldi . Sıvas gimi galan mı gitti? demiş . (Bayram Özdemir). çalağan sözlər, çılqınlara yarar . ( Yüklə 13,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|