|
413.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
dediyin min qıl, qıldığın bir de
.
(qıldığın aytdın bir
,
aytdığın min qıl)
. (
aytdın
:
dedin). (
aytdığın
: dediyin).
(yapdığın bir kə
r
ə
des
ə
n, dediyin
min k
ə
r
ə
yaxcı qıl)
.
(kişiyə
biç
ə
n d
ə
y
ə
r söz olur, edirs
ə
tutar
çönü min olur).
degirman sırayladı, devir dönər, sıra düşə
r biz
ə
d
ə
, bu gün dönür t
ə
rsin
ə
,
bu t
ə
rsin
ə
, t
ə
rs
ə
ged
ə
r gen
ə
d
ə
.
degirmanlar sırayla, sıra düşə
r biz
ə
d
ə
.
değirmende doğan siçan göy kükrəğində
n (
kükr
ə
yind
ə
n. gürlemesinden
)
qorxmaz.
değirmende doğan siçan,
göy kükresind
ə
n
(
gürlemesinden
)
qorxmaz.
deliye geçit yoklatırlar
. (
geçit, dar boğaz, yolun daraldığı yerleri)
.
Akıllı insanlar
aklı kısa
,
kullanılmaya müsait insanları en tehlikeli işlerde
kullanırlar
. (Bayram Özdemir).
deliye her gün düğün bayram
.
(Düğü
n, toy,
bayram, şenlik eğlenme, ortak
kutsal günler).
Delinin sorumluluk duygusu olmadığı için
, ister
başına kötü bir iş gelsin
,
ister gelmesin her gün eğlenceli ve
neşelidir
. Deli gibi davranan normal insanlar için de söylenir.
(Bayram Özdemir).
dem qarpızın sarısı, qoca ilə
qarısı
.
dem
ə
gizin dosduna, dosdun bel
ə
dosdu var.
414.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
dem
ə
qalsın yarın gə
l
ər yaparsan, yarın yetə
r
dün işində
qalarsan.
dem
ə
m
ənim üçün qapılar qapandı heçin
. (
heçin: asla
). -
yaşamda ölmə
d
ə
n
ön tam qapılar açılıb qapana bilə
r.
dem
ə
varımdır, alarlar!
.
dem
ə
yol üsd
ə
gor qazanlar var, de: - yol üsd
ə
qazıqlar var
.
Dem
ədiyin sözün ağasısan, dediyin sözün qulu
. (Araz Gunduz).
dem
ə
li sözü ayt, deyilm
ə
zd
ə
n qayt.
(ayt: de). (dem
əli sözü ayta qıl,
deyilm
ə
zd
ən qayta qıl)
. (deyilm
ə
si pis olan sözd
ə
n
qayıt,
dem
ə
).
dem
əmiş gə
l
ə
n, yem
əmiş gedə
r.
dem
ə
yi m
ə
nd
ən, yozmağı sə
nd
ə
n.
dem
ə
z qulunc olar, dey
ə
r gülün olar. (
qulunc:
sancı)
.
demis
ə
n qulunc olusan, deyirs
ə
n gülünc olusan. (
qulunc:
sancı)
.
demişdi hə
r dan s
ə
ninl
ə
y
ə
m, m
ə
niml
ə
olsan
ə
g
ə
r.
demişlə
r sürmür uzun sevgid
ə
ömür, sev
ə
n sev
ə
ni gördükc
ə
umur.
( gördükc
ə
umur: doymur).
demişlər yaxcılıq edip suya sal, yaramazdan yaxcılıq öğütün al
.
(
demişlə
r
eylüğ edip suya sal, yaramazdan eyülük öğütün al
).
demişlə
r, -s
ən eşşək ol palan tapılar
.
415.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
demişlə
r. -oddan ç
ıxarsan ilanı, əl qoluva dolaşar
.
demişlə
r. -üç n
ə
yi kötü günl
ə
rind
ə
d
ə
n
ə
. -dostunu,
əşini, sə
brivi. iyi
s
ə
sl
ə
nir.
ama ama ama!!!. kötü gün yetm
ə
d
ə
n önc
ə
onları SINA
.
dosduva
əşivə
güv
ənib QALMA, GÖZLƏMƏ (DÖZMƏ,
SƏBR EDMƏ)
.
demişlə
rki ''
ə
ld
ə
n qoyma,
ə
ld
ə
n keçir''.
demişlə
rki ormandan g
ə
l
ə
r odun, götürm
ə
zl
ə
r ki orman
ə
odun.
Deniz dalgasız, gönül sevdasız olmaz
. En sakin denizde de dalga olur, hiç
kimseyi sevmese de her insanın başından küçük bir
sevda geçmiştir
.
En azından bir çocukluk aşkı, ilk
mektep aşkı vs
.
geçmiştir
. (
Bayram Özdemir).
des
ə
l
ə
r son günüdür evr
ə
nivin, ç
ə
km
ə
r
ə
m
ə
l
ə
t
ə
yind
ə
n
ə
linin.
deşiğinə
sığmır sıçan, quyruğa bağlır soğan
.
deşik harda, sıçan orda
.
deşik mıncıq yerdə
qalmaz, d
ə
liklisi evd
ə
. (
deşik
: ötlü
).
deşik suda bə
lgürür.
deşiki böyü
k, düym
ə
balaca.
deşikli qab suda bə
ll
ənir, bilimisiz kişi işdə
.
416.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
deşilmə
y
ən, eşilmə
y
ə
n, d
əğişmə
y
ə
n
ə
vardı?
.
devirmanım devrə
nir, d
əni olsa çeğnə
nir. (
devirman: < d
ə
girman.
degirman).
devl
ə
t uslunun nök
əridir, yavanın ağası
.
(uslunun:
ağıllının)
.
devl
ə
t, a
damın ayağına gə
lm
ə
z.
{devl
ə
t, zenginlik, güç kuvvet, talih, Zenginlik
güç ve kuvvet insanın başına kendiliğinden gelmez
.
İnsanın
çalışıp gayret etmesiyle elde edilir
. (Bayram Özdemir)}.
devl
ə
tin qorumayan, elinin günün
ə
qalar.
devl
ətin malı də
niz, yem
ə
y
ə
n domuz:
Kötü tiynetli kişiler için devletin
tükenmeyen malı vardır
.
Fırsatını bulunca yemek
gerekir.
Devletin malını yemeyen kötüdür
. (
Bayram
Özdemir).
devl
ə
tl
ə
r dik g
ə
lib, yan ged
ə
r.
devl
ətlinin karnı gen gerek
.
Devlet yöneticileri geniş olmalı
,
hoşgörülü
olmalı
,
her söze kulak asmamalı
. Kin gütmemeli. (
Bayram
Özdemir).
devran dön
ə
r durar bilm
əz, yağsa yağış axar durmaz, qar yağırsa ə
riy
ə
r,
d
ə
rin d
ərya qurub çönər dəriyə
.
(durar bilm
ə
z: q
ə
rar, sübat
tanımaz)
. (d
ə
rya: böyük çay).
417.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
devranın işini gör, aslanı
ac tülkünü tox tutur
. (
devranın işini gör, aslanı ac,
tülküsü tox).
devranın işini gör, aslanı ac, tülküsü tox
.
devrim, çevrim aşxanadan başlamaz
.
dey
ə
n bilmir, bil
ə
n dinmir.
dey
ə
n el
ə
m
ə
di, el
ə
y
ə
n dem
ə
di.
dey
ə
nd
ə
n bir umarlar, dinl
ə
y
ə
nd
ə
n iki.
dey
əni boşla
, dedigi yoxla. (
g
ə
pirdiyi kimi yox, g
ə
pirgil
ə
n sözü tut).
dey
ərsin, söz çıxar, döğərsin, göz çıxar
.
deyibl
ə
r
''düz''
ged
ə
n
''duzağa''
da
düşə
r
''duzlağa''
da
.
deyildi keçdi, yazıldı qaldı
.
deyil
ə
n sirri biri dey
ər, mini basdırar, on mini açar
.
deyil
ə
n söz,
atılan oxa bə
nz
ə
r.
deyill
ə
r b
əlanın min qapısı var, xeyrin
(
uğurun
)
bir. s
ən min bir qapını açıq
qoy, uğur öz qapısında gə
l
ə
r.
deyill
ərin, ağacı (
g
ə
miyi
) yox, acısı çox, tanığı yox olar
.
dedinin, ağacı
(
g
ə
miyi
) var, acısı yox, tanığı çox
.
deyilm
əmiş söz di
l yaxmaz.
deying
ə
n din
ə
bilm
ə
z, dinm
ə
s
ə
döz
ə
bilm
ə
z.
418.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
deying
ə
n din
ə
bilm
ə
z, dinm
ə
s
ə
döz
ə
bilm
ə
z.
( din
ə
m
ə
k: durmaq).
(
din
ə
bilm
ə
z: dem
ə
kd
ə
n dura bilm
ə
z).
deyipl
ə
r
''düz''
ged
ən ''duzağa''da düşə
r
''duzlağa''da
.
deyir dayan yoruldun, dincivi al yol durur, yaşın bitər iş bitmə
z.
deyirki d
ə
liy
ə
m d
ə
l
ə
c
ə
m.
(
d
ə
l
ə
c
ə
m: d
ə
l
ə
ciy
ə
m
).
deyirl
ə
r ''pulunu köp
ə
ytkic
ə
, bilimin köp
ə
yt.
(paranı çoğaltıncaya
, elmini
çoğalt)
.
(ama, varlıq, bolluq, toxluq ilim bilimə
qoşul yaradır,
yerin daraltmır)
.
deyirl
ə
r, gerç
ə
k öldür
ə
r, - gerç
əyin piçağı yox öldürə
.
bırak (ama) ayrılıq
ölütçüldür, inanmırsız! onda düşməmişsiniz!!
.
deyirl
ə
r. -
adamın başına nə
b
ə
la g
ə
ls
ə
, dilind
ə
n g
ə
l
ə
r.
demirl
ə
rki:
yalğu yılxıdan ayıran dildir
.
(insanı heyvandan
ayıran dildir)
.
d
ə
d
əmoğlu ayıqqıl
.
çağalıq ötmüş
yaşlıqda ötür, yaşlılıq yetir
.
(
ayıqqıl
:
oyağ ol
.
yaddan çıxarma)
.
(çağalıq
:
uşaqlıq)
. (
yaşlıqda
:
g
ə
nclikd
ə
). (
yaşlılıq
:
qocalıq)
.
d
ə
girman g
ə
z
ə
kl
ə
, toy b
ə
z
ə
kl
ə
.
(g
ə
z
ə
kl
ə
:
sırayla)
.
d
ə
girman k
ə
zin ver
ən günacı, su kə
zin ver
ən, ilacı
.
d
əgirman sıçanı gurul
tudan qorxmaz.
d
ə
girmana gedir, n
ə
d
ə
ni var, n
ə
çuvalı
.
419.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
d
ə
girmandan küs
ən, çuvalın boş aparar
.
d
əğər ata çaxrı it, dəğmə
z it
ə
çaxrı at
.
(
çaxrı
:
şə
rabi göz).
d
əğə
r biçs
ə
n k
ə
ndiv
ə, tanıq olsan bilgivə, yaşın keçə
r könülc
ə, durmuş
gül
ə
r üzüv
ə
. .
d
əğə
r bilm
ə
z, könl
ə
girm
ə
z, girs
ə
könl
ə
, duzun bilm
ə
z.
d
əğə
r bulmaz yox olmazk
ən olan yaxcı
.
d
əğə
r ölç
ə
yi yerin
ə
gör
ə
d
əğişir, bir daraqda ölçülmə
z.
(ölç
ə
yi: me'yar
ə
).
d
əğə
r ölç
ə
yi yerin
ə
gör
ə
d
əğişir, bir daraqda ölçülmə
z.
(ölç
ə
yi: me'yar
ə
).
d
əğə
r ölçüsü, don biçdir
ə
r
. ( ölçüsü:
əyarı)
. (verdiyin d
əğə
r donuna d
əğə
r).
(biçdiyin d
əğə
r, donun biçdir
ə
r). (özg
ə
l
ə
r s
ə
nin d
əğə
r biçdiyiv
ə
gör
ə
don biç
ə
rl
ə
r).
d
əğə
r ver
ən ağlatmaz
.
d
əğər vermiş kişiyə, sözü işi düşünü
.
(
düşünü
:
düşüncə
si).
d
əğə
rl
ə
r it
ə
nd
ə
, d
əğişiklə
r d
əğə
r
ə
min
ə
r!.
d
əğə
rl
ərin üstünü, sağlı əğin uslu baş
. (
əğin
: t
ə
n
).
d
əğə
rsiz d
əğə
r
ə
mins
ə
, d
ə
r
ə
k, d
ə
r
ə
k
ə
ged
ə
r
. (q
ə
dir ged
ə
r c
ə
h
ə
nn
ə
m
ə
).
d
əğgin (
yetgin
) yemiş budağda durmaz
.
d
əğirman bildiyin edər, çax çaxı başı ağrıdar
.
d
əğirman dinlə
m
ə
d
ən bildiyin edmiş
.
420.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
d
əğirman doğulu siçan, göy kükrəşində
n qorxmaz.
(d
əğirman doğulu
:
d
əğirmanda doğmuş) (
kükr
əşində
n: gurultusundan).
d
əğirman qatırrasa, dən qutarır, daş daşı yeyib sındırdı
.
(
qatırramaq
:
qatırlamaq
. 1. iti davranmaq.
iti qılınmaq
. 1. yeyin yeyin
gedm
ə
k, t
ə
pr
əşmə
k. tiz, tiz olmaq).
d
əğirman, çaxçaxanı güdmə
z.
d
əğirmançı qırılsa, dəğirmanı yıxılmaz
.
(d
əğirmançını qırsanda, dəğirmanı
yıxmamalısın)
.
d
əğirmanı çöğürə
n kim, d
əğirmanla çönə
n kim
.
(
çöğürmə
k: çevirm
ə
k.
çöğgürmə
k.
işlə
tm
ə
k.
çalışdırmaq
).
d
əğirmanın gurrası, xə
rm
ə
nd
ə
yox hurrası
.
d
əğişə
bilm
ə
yir
ə
m m
ə
n s
ə
ni bil heç n
ə
yil
ə
, gedis
ən ged qalısan qal bu
açıq yol sə
n üçün.
d
əğişə
nm
ə
s
ə
n, böyüy
ə
nm
ə
s
ə
n, böyüy
ə
nm
ə
s
ən, yaşayanmasan
.
d
əğişib don aya dönmüş günəşim
.
d
əğişmə
d
ə
n duranmaz.
( tapmaca). (evr
ə
n. dünya
).
d
əğişmə
d
ə
n d
urmamış
. (
tapmaca). (evr
ə
n. dünya).
d
əğişmə
d
ə
n köprüy
ə, çıxmaz sözü ə
r
ə
nin
.
(iş çə
tinliy
ə
, son d
ə
rc
ə
y
ə
, dar yer
ə
yetişmə
d
ən, kişilər ara, dalaş çətin çıxar)
.
d
əğişmə
k qolay deyil, d
əğişsə
nd
ə
qolaylqla olan deyil.
421.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
d
əğişmə
l
ə
r seçimd
ən doğur
.
d
əğişmə
l
ə
ri boyun olmayan, boynu üzül
ə
r.
d
əğişmə
li dünya yox, d
əğişmə
lis
ə
n özün.
d
əğişmə
y
ə
güc saxla, qeyim otur az laxla.
d
əğişmə
y
ən toplum, atılar!
.
d
əğişmə
yi ist
ə
m
ə
d
ə
n
,
d
əğintilər yaşamıvı dəğişmə
z. (
d
əğintilə
r:
şanslar
.
t
ə
sadüfl
ə
r
).
d
əğişmə
yi ist
ə
m
ə
d
ə
n
,
d
əğintilər yaşamıvı dəğişmə
z. (
d
əğintilə
Dostları ilə paylaş: |
|
|