Atalar deyir

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çuval bo

şu dik durmaz

. 

çuval boşu dik durmaz

. 

çuval yırtıq mal durmaz

. 

çuvaldakın dilənçi, qabdakını yeyə

nçi bilir. 

(

çuvaldakın

: heyb

ə

d

ə

kin. 

torbadakın)

. 

çuvalın boşu, dik durmaz, ağlı olan, tə

k durmaz. 

çuvalın boşu, dik durmaz, ağlı olan, tə

k durmaz. 

çü tan yeri 

başladı ağara, yaradı seçilmə

y

ə

 

ağdan qara

. 

çüçük hür

ə

-hür

ə

, it olar. 

çüçük it olur, it qart olur. 

çürük bağlavanın, kor alıcısı olar

. 

çürük bağlavanın, kor alıcısı olar

. 

çürük dişdən diş çıxmaz, yaman dildən dil çıxmaz

. 

çürük n

ə

rdivan, uca dam, çürük ip, d

ə

rin quyu. 

çürük n

ə

rdüvan, uca dam, çürük ip, d

ə

rin quyu. 

çürük taxda civi saxlamaz, götü yağlısa, iyi banlamaz

. 

(dalına yağ, qiriz 

sürül

ə

n xoruzun s

ə

si gurlayamaz). 

çürük taxda çüv tutmaz, d

əlik tava, yağ tutmaz

. 

(çivi: 

mıx)

. 

çürük taxda mıx tutmaz

. 

385. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çürük taxda, çüy tutmaz. 

(çüy: 

mıx)

. 

çürük taxta çüv tutmaz, d

əlik tava, yağ tutmaz

. 

çürümüş ipdə

 olursa, g

ə

li gün d

ə

rd

ə

 d

əğir!

. (

g

ə

li gün: gün g

ə

lir). 

çürümüş ipdə

 olursa, g

ə

li gün d

ə

rd

ə

 d

əğir!

. (

g

ə

li gün: gün g

ə

lir). 

çürümüş ipdə

 olursa, g

ə

li gün d

ə

rd

ə

 d

əğir

!. (

g

ə

li gün: gün g

ə

lir). 

çürür d

ə

mir n

əmişlə

, oxur yell

ə

r q

əmişlə

. 

çürür d

ə

mir n

əmişlə

, oxur yell

ə

r q

əmişlə

. 

dabanın bə

rk basan, dik qalxar. 

dabbax sevdiyi d

əriyi, daşdan daşa vurar

. 

dad bilinm

ə

z bel

ə

, tikan yoxsa güld

ə

 

ə

g

ə

r!. 

dad gül

ə

n

ə, acı çə

k

ə

n

ə

 yürür. 

dad gül

ə

n

ə, acı çə

k

ə

n

ə

 yürür. 

dadandırar duzuna, yalan satar düzünə

, heçd

ə

 g

ə

lm

ə

z üzün

ə, duranı 

yıxar, yıxıldın ə

z

ə

r, üstünd

ə

n keç

ə

r, yalan dünya, yalan 

dünya. 

dadanma aşa, iş çıxar başa

. 

dadanmış duza, gə

lir biz

ə

. 

dadanmış duza, gə

lir biz

ə

. 

dadıqsıyar alışdığın bal olsa belə

. 

(

dadıqsıyar

: 

dadı qaçar

. 

dadı dəğişə

r). 

386. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dadın bilə

n yeyib ged

ər, dadın bulan dadıb gedə

r. 

(günün keç

ə

r, çök

ə

r 

torğan, yubandınsa, köçə

r karvan). 

dadını bilsən ağızda onu sayqıl sə

n ümüt, umuqun yolda durubdur oda 

b

ə

kl

ər yarını

. 

(ümüt: umut). 

dadını bilsən ağızda onu sayqıl sə

n ümüt, umuqun yolda durubdur oda 

b

ə

kl

ər yarını

. 

(ümüt: umut). 

dadla acı, yaxcıyla pis ölçülmə

z

. (türd

əşlə

r birbiril

ə

 

ölçüşə

r). 

dadlı aşın özgə

y

ə

, görlü donun özüng

ə

, tutma özg

ə

 

əlini, yandır onu 

ortunqa

 (oda). (ötg

ə

: özg

ə

). 

dadlı dada dadanma, acısı olmaz, inanma!

. 

(bu söz, yaşamın öytgə

liyin 

(d

əğişgə

liyin) bildirir. 

yaşamın acı dadlısına, qolay çoruna, eni 

yoxuna, olar olmazına oyaq qalmasın tavçalır (vurqulur, 

tovsiy

ə

 

edir, tapşırır)

. 

dadlı dadlı demə

kl

ə

 

ağız ş

irind

ə

 

olar dadlıda olar

. 

dadlı dillə

, 

bal aşır, acı dillə, daş daşır

. 

dadlı dillər acı sözlər yedirir, açmaz işi dadlı sözlə

r yeridir

 (açmaz: 

ilişik

. 

qıfıllı)

. 

dadlı duzdur verən dada duz, barlı sözdür verə

n dil

ə

 duz. 

dadlı gəlib yalandım, acı olub talandım

. 

dadlı görüb bal demə

, dinm

ə

z görüb lal dem

ə

. 

387. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dadlı olursa sonu, ilki acı nə

 olsun. 

dadlı olursa sonu, ilki acı nə

 olsun. 

dadlı söz, can arzısı, acı söz, baş ağrısı

. 

dadlı söz, can arzısı, acı söz, baş ağrısı

. 

dadlı sözdən bulamam dadlırağun, acı sözdə

n bil

ə

m

əm qatlırağun

. 

(

qatlırağın

: 

yoğunrağın

. 

gobutrağın)

. 

dadlı sözün bircəsi, sandığından artıq açar bir ürə

k. 

(

sandığından

: 

düşündüyündə

n. fikr el

ə

diyind

ə

n). 

dadlı sözün bircəsi, sandığından artıq açar bir ürə

k. 

(

sandığından

: 

düşündüyündə

n. fikr el

ə

diyind

ə

n). 

dadlı su, daşdan çıxar, yaxşı söz başdan

. 

dadlı varmı sonu olmaya acı, varmı xoşluğ, yadlı (

q

ə

rib. 

şaşırdan

) olmaya 

ucu. 

dadlıdan dadlı, yaxşı söz

. 

dadlını çox çeynə

s

ən, ardı acı olur

. 

yaxşını döğdükcə

 yaman olar. 

dadlını çox çeynə

s

ən, ardı acı olur

. 

yaxşını döğdükcə, olduğu yaman olar

. 

dadlısı var acısı, qaylısı var şadlısı, yufqasıda qatlısı, gə

lib keç

ə

r iz 

qoymaz. 

(yalan dünya). 

dadlısını bilmə

y

ən acıq dili nə

 bilir. 

(

dadlısını

: türkc

ə

sini). 

388. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dadlısını bilmə

y

ən acıq dili nə

 bilir. 

(

dadlısını

: türkc

ə

sini). 

dadmaq yaşamdandı, doymaq ölümdə

n. 

dadmaq yaşamdandı, doymaq ölümdə

n. 

dağ ağmasa, də

r

ə

 dolmaz. 

(dağ uçmasa, də

r

ə

 dolmaz). 

dağ ağmasa, də

r

ə

 dolmaz. 

(

dağ uçmasa, də

r

ə

 dolmaz

). 

dağ ardında olsun, yer alta olmasın

. 

(ölm

ə

sind

ə, uzaqda, ulaşılmaz yerdə

 olur 

bel

ə

 olsun). 

dağ başına yel dəğir, gözə

ll

ə

r

ə

 söz g

ə

lir. 

dağ başına yel dəğir, gözə

ll

ə

r

ə

 söz g

ə

lir. 

dağ başında çıxan çinar, özünə

 su tapar. 

dağ başında itirə

n, 

ə

t

ə

yind

ə

 g

ə

z

ə

r. 

dağ başından duman ə

ksik olmaz

. 

(uca yerlinin başı, sıxıntısız olmaz)

. 

dağ bə

z

əyi daş, kişi bə

z

əyi başdır

. 

(

dağ gözəlliyi daşınan, adam gözə

lliyi 

başınan)

. 

(dağın görki (gözəlliyi) daşınan, adamın görki 

başınan)

. 

dağ bə

z

əyi daşdır, kişi yaraşığı başdır

. 

Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur

. Çok uzaklarda da olsa 

insanlar bir gü

n birbirlerine kavuşabilirler

. 

(Bayram 

Özdemir). 

389. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dağ dağa qovuşmamış, yol yola qovuşmuş

. 

dağ də

rdi ç

ə

k

ə

mm

ədi, kişi oğlu, dağı çə

kdi. 

dağ ə

riy

ə

r su il

ə, baş ucalar dil ilə

. 

dağ ə

t

ə

yind

ə

 dursan, yüks

ə

kliyin bilirs

ə

n, duvar dibind

ə

 dursan, duvar 

n

ə

dir görürs

ə

n. 

dağ ə

t

ə

yind

ə

 dursan, yüks

ə

kliyin bilirs

ə

n, duvar dibind

ə

 dursan, duvar 

n

ə

dir görürs

ə

n. 

dağ görkü daş, baş görkü saç

. 

dağ görkü, daş, baş görkü saç, göz görkü qaş

. (

görkü: göz

ə

lliyi. b

ə

z

ə

yi. 

yarğaşı

). 

dağ kürkü daşınan, adam kürkü başınan

. 

(kürk: görk. göz

ə

llik

). 

dağ nə

 q

ə

d

ə

r yüks

ə

k olsada yol, üsdünd

ən aşar

. 

dağ nə

 q

ə

d

ə

r yüks

ə

k olsada, yol, üsdünd

ən aşar

. 

dağ nə

 t

ə

kin (n

ə

 

q

ə

d

ə

r

) uca olsada, yol üstünd

ən aşar

. (

kişi nə

 q

ə

d

ə

r 

ç

ə

tinlikl

ə

, güclükl

ə

 

qarşılaşırsa da, onuu yenə

r). 

dağ sınqırına yel dəğir

. igid 

başa munq dəğir

. 

dağ sınrına yel dəğir

. 

igid başa munğ dəğir

. (

sınrına

: zirv

ə

sin

ə

). 

(

munğ

: 

b

ə

la). 

390. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dağ sınrına yel dəğir

. 

igid başa munğ dəğir

. (

sınrına

: zirv

ə

sin

ə

). 

(

munğ

: 

b

ə

la). 

dağ ucalar daş ilə, kişi ucalar baş ilə

. 

dağ uçmasa, də

r

ə

 dolmaz. 

dağ yarılar

 

çalışsan, edqu ediş alışsan, öz kə

ndinl

ə

 

barışsan, ay gün 

topraq göy il

ə

, evr

ə

n gül

ə

r s

ə

ninl

ə

. (

edqu ediş alışsan

: 

eyku (iyi) işlə

r, ad

ə

tl

ə

r

ə

 

öğrəşsə

n). 

dağ yarılar çalışsan, edqu ediş alışsan, öz kə

ndinl

ə

 

barışsan, ay gün 

topraq göy il

ə

, evr

ə

n gül

ə

r s

ə

ninl

ə

. (

edqu ediş alışsan

: 

eyku (iyi) işlə

r, ad

ə

tl

ə

r

ə

 

öğrəşsə

n). 

dağ yerimə

zs

ə, kişi yerir

. 

(qarşı yöndən sonuc alınmayıb, səs çıxmasada, kişi 

olan, özü işə

 girir). 

dağ yıxılmasa də

r

ə

 dolmaz. 

(ağnasa dağ, də

r

ə

l

ər boş qalmaz)

. (olan vers

ə

, 

acıq ac qalmaz)

. (a

cıq

: möhtac. ac olan). 

dağa düzə

 verm

ə

 

oğlu qızı, oxut bilsin yurduna nə

 g

ə

r

ək, başlı böyürsə

 

uşaq itirmə

z özün, keçirird

ə

 el yad içr

ə

 sözün. 

dağa qaldırıb, dağın basır

. 

dağa söykənib, dağ sökür

. 

dağa tırmanan qarışqada var, aslanda

. 

391. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dağca bardan sanamazda

n götürs

ən, bir gün olar dağ yerinə

 heç qalar. 

(

sanamazdan: 

hesabsızca

. ). 

dağca qarın olunca, buğda də

r

ək ağıl gə

r

ə

k. 

dağca qarın, dağ boyda kişi yıxar

. 

(

qarınpalıq

: 

dağca qarınlıq)

. 

dağda belə

 söy

ə

nm

ə

d

ə

n dayanmaz. (

söy

ə

nm

ə

d

ə

n: söyk

ə

nm

ə

d

ə

n. 

arxalanmadan

). 

dağda belə

 söy

ə

nm

ə

d

ə

n dayanmaz. (

söy

ə

nm

ə

d

ə

n: söyk

ə

nm

ə

d

ə

n. 

arxalanmadan

). 

dağda yaşasan ilanla barış

, k

ə

ndiv

ə

 güv

ə

n özünl

ə

 

barış

. 

dağdan arxası olanın, daşdan bağrı gə

r

ə

k. 

dağdan arxası olanın, daşdan ürə

yi olar. 

dağdan arxası olanın, daşdan ürə

yi olar. 

da

ğdan börü, bağdan tülkü, eldən oğru kə

m olmaz. 

dağdan hey götürüb desə

nki "çoxdur", bird

ə

 gör

ə

rs

ən ki dağ özü yoxdu

. 

dağdan inə

n olsun, dind

ə

n dön

ə

n olsun, sonradan gör

ə

n olsun, t

ə

ki qanan 

olsun yet

ə

r. 

dağdan tə

piy

ə

 

düşmüş

. (

yuxardan aşağı düşmüş)

. 

dağı daşdan, kişini başdan tanı

. 

dağı daşdan, kişini başdan tanı

. 

392. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dağı daşı yel iylə

 sel od pozar, bir toplumu yalan yalan söz tozar. 

(tozar: 

yox ed

ə

r). 

dağı daşı yel iylə

 sel od pozar, bir toplumu yalan yalan söz tozar. 

(tozar: 

yox ed

ə

r). 

dağı daşı yel pozar, kişi yarsın dil pozar

. 

(

kişi

: adam). (

yarasın

: 

arasın)

. 

dağı oğruqun əğmə

z, d

ənizi qayığın bükmə

z. (

kamanla dağ tutulmaz, 

qayıqla tə

niz bükülm

ə

z 

(

bağlanmaz

). 

dağı oğruqun əğmə

z, d

ənizi qayığın bükmə

z

. (

oğruq

: kaman). 

(kamanla dağ 

tutulmaz, qayıqla tə

niz bükülm

əz, bağlanmaz)

. 

dağı ovruğun əğmə

z, d

ənizi qayığ bükmə

z

. (k

ə

m

ənd dağı əğmə

z, d

ə

niz 

qayığla bə

nd olmaz. 

böyük işlər kiçik dişlə

 görünm

ə

z). 

(

ovruğun

: ovruq. avruq. (< av. ov). hörg

ə

n. k

ə

m

ə

nd). 

dağı yox, qarına qala, bağı yox barına baxa

. (

d

ə

rdsiz, q

ə

msiz, g

ə

msiz). 

dağı, daşı su pozar, əroğlunu söz pozar

. 

(dağı, taşı su pozar, insan oğlun söz 

(yalan, böhtan) pozar). 

dağılmağı düşünən, bağ tutmaz, pozulmağı düşünə

n, ev qurmaz. 

dağın gözəlliyi daşınan, adamın gözəlliyi başınan

. 

(

dağın kürki 

(

göz

ə

lliy

i

) 

daşınan, adamın kürki başınan

). 

dağın hündürlüyün görə

n, d

ə

r

ə

nin d

ə

rinliyind

ə

n söz açar 

(x

ə

b

ə

r ver

ə

r). 

dağın hündürlüyün görə

n, d

ə

r

ə

nin d

ə

rinliyind

ə

n söz açar

 (

x

ə

b

ə

r

 

ver

ə

r

). 

393. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

dağın hündürlüyün yox, də

r

ə

nin d

ə

rinliyin gör. 

dağın hündürlüyün yox, də

r

ə

nin d

ə

rinliyin gör. 

dağın uca olduğun görmə

y

ən, öz ucalığın ə

ld

ə

 ed

ə

r. 

dağına baxıb qarın versin, bağına baxıb barın, könlünə

 

baxıb yarın versin

. 

dağına görə

 

qarı var, bağına görə

 

barı

. 

dağlar də

nizl

ə

r üstüm

ə

 g

ə

lm

ə

k: v

ə

hm oturdu. 

dağlar gə

z

ən ayağlar, gücsüz qalıb, gücü çatsa ayağlar

. 

dağlar yarmış iş görən, daş qımıtmaz söz gürə

n. (

qımıtmaz

: h

ə

r

ə

k

ə

t

ə

 

g

ə

tirm

ə

z

). 

(söz gürl

ə

m

ə

k: söz gurlamaq. x

ə

tiblik edm

ə

k). 

dağlar yarmış iş görən, daş qımıtmaz söz gürə

n. (

qımıtmaz

: h

ə

r

ə

k

ə

t

ə

 

g

ə

tirm

ə

z

). 

(söz gürl