Atalar deyir

yetim qalar: yetim durar. 

yetik olar. kamill

əşə

r). 

(öğrəşdiyimiz toplum durumuna 

gör

ə, cocuğun ə

kdisi (t

ə

rbiy

ə

ti), 

eğitimi, ilkin anasından 

asılıdır)

. 

366. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

Çoğu zarar azı karar

. 

İnsan hırsının esiri olmamalı, yapacağı işlerde orta 

yolu tercih etmeli. 

(Bayram Özdemir). 

çoğun bizə

 

əğri bakır, əl oynadır avsun oxur, yol ortası də

n

ə

 tök

ə

r, torun 

qurar başımıza

. (

çoğun

: f

ə

l

ə

h

). 

çoğun malı çoğunda qalar, başlı olan keyfin alar

. (

çoğun

: f

ə

l

ə

k. evr

ə

n). 

çoğun malı çoğunda qalar, başlı olan key

fin alar. (

çoğun

: f

ə

l

ə

k. evr

ə

n). 

çoğun, acısın ucuz satar, bu gün tutar yarın atar, sevinci harda tapar, yasa 

qaptırar!

. 

(çoğun

: cihan. f

ə

l

ə

k. dünya. evr

ə

n). 

çoğunda, dözümlü yanılmaz, yanar

. 

(

çoğunda

: 

çox çağların

. 

ə

ks

ə

r

ə

n). 

çox ağruğa dünya üzü gen gə

lm

ə

z

. (

ağruqa

: 

ağrıqa

. h

ə

ssasa). 

çox anlayan, çox bil

ə

r. çoxlu gör

ə

n, yol bil

ə

r. 

çox anlayan, çox bil

ə

r. çoxlu gör

ə

n, yol bil

ə

r. 

çox anlayan, çox bil

ə

r. çoxlu gör

ə

n, yol bil

ə

r. 

çox arayandan, çox soran yeğdir

. 

çox arayandan, çox soran yeydir. 

çox aşıqmadan, armıd pişmə

d

ə

n, sök

ə

l ölm

ə

d

ə

n. 

(

aşıqmadan

: t

ə

l

ə

sm

ə

d

ə

n). 

(sök

ə

l: x

ə

sd

ə

). 

çox aylanan yıxılar

. (aylanan: dolanan. 

fırlanan)

. 

çox baş olda çox ağız olma

. (

çox ağız çox gə

pir

ə

r). 

367. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çox başçılı ölkə, tez dağılar

. 

çox başçılıq, ayrılıq tuxumun sə

pir (

bec

ə

rir

). 

çox bild

ə

, az inan. 

çox bil

ə

n az inanar. 

çox bil

ən çox yanılır

. 

çox bil

ən çox yanılır

. 

çox bil

ən, az danışar

. 

çox bil

ənin az inancı olsada, az bilənin çox inancın basar

. 

çox bil

ə

nl

ə

, az inanan, uzun yolu tez ged

ə

r. 

çox bilibd

ə

 d

ə

li ol. 

(bilm

ə

ginl

ə

 birlikd

ə

 d

ə

lilikd

ə

n, risqd

ə

n qalma, nec

əki yaşamın 

dadı duzu qovqasında, gürəşində

 bir sözl

ə

 d

ə

liligind

ə

dir). 

çox bils

ə

nd

ə

, az inan. 

çox çaldılar bə

z

ək, yapışmaz oldu içə

. 

çox çalınan birgün sınar

. (

çalınan

: 

döğülə

n

). 

çox çalınan birgün sınar

. (

çalınan

: 

döğülə

n

). 

çox 

çalışma sə

n sevgini ölçm

ə

y

ə

, heç bir sevgi, heç bir ç

ə

kl

ə

 ölçülm

ə

z. 

(ç

ə

kl

ə

: ölçü il

ə

. miqdarla). 

çox çalışma sə

n sevgini ölçm

ə

y

ə

, heç bir sevgi, heç bir ç

ə

kl

ə

 ölçülm

ə

z. 

(ç

ə

kl

ə

: ölçü il

ə

. miqdarla). 

368. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çox danışan, az eşidə

r. 

çox danışıb iş görmə

m

ə

kd

ə

ns

ə

, susu

p işlə

m

ək yaxşi

. 

çox danışıb, az qonuş

. 

(

danışıb

: m

ə

sl

ə

h

ə

t). 

çox danışma, ağzın böyüyə

r. 

çox darıxma nol sırayladır

. 

(nol: su. d

əğirman)

. 

çox darıxma nol sırayladır

. 

(nol: su. d

əğirman)

. 

çox darlığın genə

lm

ə

si güc olmaz, çox gen

ə

ls

ə

 

daralması güc olar

. 

çox 

darlığın genə

lm

ə

si güc olmaz, çox gen

ə

ls

ə

 

daralması güc olar

. 

çox daşar, az dolar, az daşsa, çox dolabilmə

z. 

çox daşıyan eşşəyin palanı, yırtıq olar

. 

çox daşıyan eşşəyin palanı, yırtıq olar

. 

çox daşsanda, bil dediyin, az danışsanda, qıl dediyin

. 

çox dem

ə

 

sayqını, çox yemə

 

sağlığı qoru

. 

çox dey

ən yanılar, adın bilə

nçi qoyar. 

çox dinl

ə

n, az dill

ə

n. 

(çox eşiti, az danış)

. 

çox dinl

ə

yib az söyl

ə

. 

(on dinl

ə

yib bir söyl

ə

). 

çox dözdüm ama yetm

ə

di d

ə

rman, bir k

ə

rr

ə

 

dedim yıx evimi, durmadi 

g

ə

ldi!. 

çox dözümlünü sin gözl

ə

r. 

369. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çox durandansa, çox yür

ə

nd

ə

n sor!. (duran: 

yaşıyan) (

yür

ə

nd

ə

n: 

g

ə

z

ə

nd

ə

n). 

çox duru olan, tez bulanar. 

çox eşidə

nd

ə

n, bir gör

ən yaxşı

. 

çox eşidə

nd

ə

n, bir gör

ən yaxşı

. 

çox 

əğilmə

 

yıxılasan, çox yeyin qaçma, büdürə

s

ə

n. 

çox 

əli işdə

 gör, az 

əli aşda g

ör. 

çox 

əli işdə

 gör, az 

əli aşda gör

. 

çox gen olsa saxlamaz, çox dar olsa bıraxmaz

. 

çox gen olsa saxlamaz, çox dar olsa bıraxmaz

. 

çox g

ə

z

ən başmaqını, çox işliyə

n g

ə

r

ə

cini, gey

əcini, çox anqıran torbasını 

tez yırtar

. 

çox gör, çox eşit, az gə

pl

ə

. 

çox gör

ə

n çox ist

ə

r, az gör

ənin yadınada düşmə

z. 

çox gözl

ədin yanıldın, az gözlədin qalındın

. (

çox gözl

ə

s

ən yahalıb aldanarsın, 

düş qırıqlığına qapılırsın, az gözlə

s

ə

n gerid

ə

 

qalırsın)

. 

çox gözl

ədin yanıldın, az gözlədin qalındın

. (

çox gözl

ə

s

ən yahalıb aldanarsın, 

düş qırıqlığına qapılırsın, az gözlə

s

ə

n gerid

ə

 

qalırsın)

. 

çox gurlayan bulut, az verir yağış

. 

370. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çox guruldayan bulutdan, yağış umma

. 

çox gurulduyan bulutlar, az ver

ə

r barlar. 

çox gurulduyan bulutlar, az ver

ə

r barlar.  

çox gurulduyan bulutlar, az verir yağışl

ar. 

çox güc olur ayrılıq, gedmə

k ist

ə

rs

ə

 biri, dil

ə

rs

ə

 qalmaq olbiri. 

çox güc olur ayrılıq, gedmə

k ist

ə

rs

ə

 biri, dil

ə

rs

ə

 qalmaq olbiri. 

çox gücdür h

ə

r n

ə

d

ə

n qorxmaq, n

ə

 qolay ged

ə

r, heç n

ə

d

ə

n qorxmaq. 

çox gücdür h

ə

r n

ə

d

ə

n qorxmaq, n

ə

 qolay ged

ə

r, heç n

ə

d

ə

n qorxmaq. 

çox hövül olma könül devran üçün, duramaz dörd beşi aşcaq belə

 devran 

sürm

ə

z

. (hövül: t

ə

l

ə

s

ə

n. acil). 

çox igitl

ə

r g

ə

ldi keçdi dünyadan, çox dil

ə

kl

ər batdı çıxmaq bulmadı

. 

(

çıxmaq bulmadı

: 

çıxmaq yolun tapmadı)

. (h

ə

r ist

ə

yin yolu 

var, h

ər işin yarağı)

. 

çox işlə

n

ən, aşınır, çox ünlə

n

ə

n, deyilir. (çox kullanan yeyilir, çox s

ə

sl

ə

n dill

ə

r

ə

 

düşür

. 

çox iti qılınc, qınını kə

s

ə

r. 

çox küpl

ərin yanında çox küzə

l

ər qırıldı

. 

{bir yaşlı min yaşın düşmə

sin gör

ə

r. 

(

yaşın

: g

ə

ncin)}. 

çox küpl

ərin yanında çox küzə

l

ər qırıldı

. 

{bir yaşlı min yaşın düşmə

sin gör

ə

r. 

(

yaşın

: g

ə

ncin)}. 

371. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çox qalxan, yıxılar, çox uzanan qırılar

. 

çox qanıbda az danış, qanmaz ilə

 

az yanış

. ( 

yanış

: 

yaxınlaş

). 

çox qolaylıqla unutmuşdu döğə

n, çox ç

ətinki unuda bir döğülə

n. 

çox qolaylıqla unutmuşdu döğə

n, çox ç

ətinki unuda bir döğülə

n. 

çox qonuşdur, az qonuş, az anlat, çox dinlə

, az an, çox anla. 

çox qonuşdur, az qonuş, az anlat, çox dinlə

, az an, çox anla. 

çox quduran, bir büdr

ə

r. 

çox n

ə

l

ər dan atar başlar, gün batar bitə

r. 

çox n

ə

yin d

ə

rki öl

ə

r bilin

ə

r, ged

ə

r bilin

ə

r. (d

ə

rki: q

ə

dri). 

Çox oxuyan çox bilm

ə

z, çox g

ə

z

ə

n çox bil

ə

r. 

(Ara Gündüz). 

çox olar döğən alt olan başı, yavu caydırar dik tutsan başı

. (

yavu: 

yağu

. 

düşmə

n). (

caydırar

: 

azdırar)

. 

çox olar döğən alt olan başı, yavu caydırar dik tutsan başı

. (

yavu: 

yağu

. 

düşmə

n). (

caydırar

: 

azdırar)

. 

çox olsa qoz, kovsuz 

(

çürüksüz

) 

olmaz. 

çox övünm

ə

 

keçmişində

n bir oyan, güzgüy

ə

 

baxsa pişik kə

ndin bel

ə

 aslan 

gör

ə

r. 

çox savaşan rüşvə

t ver

ə

r. 

çox sözün azı yaxşı, az sözün uzu

. 

372. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çox tez düşə

r gördüyünün izin

ə, arın könül aldanırmış tezinə

. 

(arın

: aras. 

t

ə

miz)

. 

çox t

ə

l

ə

s

ə

n tez yoruldu. 

çox t

ə

l

ə

sm

ə

k iti gedm

ə

k, uzun yolda gec qoyar. 

çox töv ed

ən, gerü sırar

. 

çox töv ed

ən, gerü sırar

. 

(çox t

ə

l

ə

s

ən, geri sıçar, sıçrar, qalar)

. 

çox uçunma göyl

ə

rd

ən, lap ucanın gömən yeri topraqdır, hə

r n

ə

rs

ə

nin 

sonu var, h

ə

r 

əğinin donu var

. (

əğinin

. gövd

ə

nin

). 

çox yaxcılıq, yamanlıq

. 

çox yaxcılıq, yamanlıq

. (sevginin çoxu ür

ək ağrıdır)

. 

çox yaxcılıq, yamanlıq

. (sevginin çoxu ür

ək ağrıdır)

. 

çox yaş olan sıxılmış, çox qurusa qırılmış

. 

çox yaş olma 

– 

sıxılarsan, çoxda quru olma qırılarsan

. 

çox yaş olma, sıxılarsan, çoxda quru, qırılarsan

. 

çox yaşıyan, çox gə

z

ə

n, çox gör

ə

n, çox bil

ə

nl

ə

ri qoruyun!. 

çox yatan, az bil

ə

r. 

çox yazıqlayan, yazığa qalar

. (

çox 

ə

fsuslayan 

ə

s

ə

fli gün

ə

 

düşə

r

). 

çox yem

ə

kd

ə

 

uğur yox, az yemə

kd

ə

 ölüm yox. 

çox yem

ə

kd

ə

 

uğur yox, az yemə

kd

ə

 ölüm yox. 

373. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çox yey

ə

nd

ə

 

ağzın dadı, çox deyə

nd

ə

 

sözün dadı qaçar

. 

çox yey

ənin qarnı, çox deyənin başı şişə

r. 

çox yey

ə

nl

ə

r tutuldu, az yey

ə

nl

ə

r qutuldu. 

çox yey

ə

nl

ə

r tutuldu, az yey

ə

nl

ə

r qutuldu. 

çox yey

ə

nl

ə

r, yem

ə

kd

ə

n öl

ə

r. 

çox yey

ə

nl

ə

r, yem

ə

kd

ə

n öl

ə

r. 

çox yeyirs

ən uğru yox, az yeyirsə

n keyfi çox. 

çox yeyirs

ən uğru yox, az yeyirsə

n keyfi çox. 

çox yeyirs

ən yaşatmır, az yeyirsən yaratmır

. 

çox yeyirs

ən yaşatmır, az yeyirsən yaratmır

. 

çox yo

lun pişmə

y

ə

 

var yolçu yolunda olmalı

. 

çox, çoxa axar. (toxlu toxu toxdadar). 

çoxa öğrəşə

n, aza dayanmaz. 

(qazanı görən, boşqaba qanmaz)

. 

çoxda bils

ən bildiyivin yartısını ilə

n bil. (

il

ə

n bil: bacara bil

). 

çoxda bils

ən bildiyivin yartısını ilə

n bil. (

il

ə

n bil: bacara bil

). 

çoxda dadlı görünmə

 yeyilib yenil

ə

rs

ə

n. 

çoxda göz

ə

ls

ə

 

qalı, ol ayaq atda qalı

. 

çoxda güv

ə

nm

ə

 sevgin

ə

, g

ə

l

ə

r günü ökün

ə

r sev

ə

n. 

(ökün

ə

r: 

püşmanlar)

. 

374. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

çoxda ''m

ə

n

ə

m'' dem

ə

. 

yıxılma hər anda olar, qalxması anına baxmış 

adamına

. 

çoxda seçim seçm

əlik deyil, yaşamda başa gə

l

ən yaşanır

. 

çoxda sevm

ə

y

ə

 sevilm

ə

y

ə

 gürc

ə

m

ə

 k

ə

ndin, 

ə

rd

ə

m

ə

 yordam g

ə

r

ə

k. 

(

ə

rd

ə

m

ə

 yordam g

ə

r

ə

k: 

bacarığa çıxar, düşə

r g

ə

r

ə

k). 

çoxda sevm

ə

y

ə

 sevilm

ə

y

ə

 gürc

ə

m

ə

 k

ə

ndin, 

ə

rd

ə

m

ə

 yordam g

ə

r

ə

k. 

(

ə

rd

ə

m

ə

 yordam g

ə

r

ə

k: 

bacarığa çıxar, düşə

r g

ə

r

ə

k). 

çoxdan its

ə

 

azı qalar, azdan itsə

 n

ə

yi qalar. 

çoxdan its

ə

 

azı qalar, azdan itsə

 n

ə

yi qalar. 

çoxlar ed

ə

r söz içd

ə

n, içd

ə

kind

ə

n iz verm

əz, dışardakın göstə

r

ə

r, 

qapındaki bə

ll

ə

nm

ə

z. 

çoxlar ed

ə

r söz içd

ə

n, içd

ə

kind

ə

n iz verm

əz, dışardakın göstə

r

ə

r, 

qapındaki bə

ll

ə

nm

ə

z. 

çoxların yol üsdə

 

aldıq yoldaşlığa, çoxların itirdik yollar irə

li. 

çoxlu almaz, h

ə

r n

ə

 alar bu dünya. 

çoxlu başlar yuvardı, yağı beli yavaldı, gücü dibdən kavaldı, sığdı qılıc, 

güc, qına

. 

çoxlu kişidə

n (

adam çox olan yerd

ə

) iş gə

r

ə

k, g

ə

n

əş 

(g

ə

ng

əş

. m

ə

sl

ə

h

ə

t) 

yox.