Ayələrin Tərcüməs(n)i
Yüklə 6,43 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AYET LE R İN h ədislər IŞI ĞIN DA AÇIK LA MA SI
- ayələrin tərcüməs(n)i
- ı na ge len bir kur ba nı kes mek ge re kir. Bu la ma ya na d ə, üç gün hac da, ye di gün də dön dü
- ı çox çe tin olan dır.
- ız, Al lah, onu bi lir. Azuq ə edi nin. Şüp he yox ki azı ğın ən/en ha y ır lı sı tak va dır. Ey ağıl sa hip le ri, Ben den kor kup-sa kı nın.
- ği niz de, Al lahı Meşarı Ha ramda anın. O, si zi na sıl doğ ru yo la yö nel tip-ilet tiy se, siz d ə ONU an
- ə ax ın edin/ əldə et və Al lahtan ba ğış lan ma di le yin. Şüp he siz Al lah, ba ğış la yan dır, esir ge yen dir.
- ə kuv vet li bir an ma ilə Al lah ı anın. İn san lar dan öy le si var dır ki: "Rab bi miz, bi ze dün ya da ver." dey ər; onun ahi ret te na si bi yok tur.
- 202- İş te bun la rın ka zan dık la rı na kar şı lık na sip le ri var dır. Al lah, he sa bı çox se ri gö ren dir.
- ə ger çek ten bi lin ki, siz ONA dön dü rü lüp-top la na cak s ı nız.
|
SOS YO LO JİK bir İN CE LEme − Müdafiə etmə Haqqı − Ge rek in san lar ara sın da və ge rek se di ğer hay van tür le ri ara sın da, hər nə za man bir top lu luk olu şur sa ki ba zı hay van tür le rin de top lu luk halında ya şa ma nın ör nek le ri ni göz lem le ye bi li riz, (ör ne ğin ka rın ca və bal arı sı gi bi) bu fitri ih ti yaç esa sı na da ya lı dır. Söz ko nu su can lı tü rü nün öz ya ra tı lı şın da mev cut bu lu nan bu dür tü ilə, va ro lu şun ko run ma sı və sü rek li li ği amaç la nır. Fıt rat və ya ra tı lış, can lı tü rü ne var lı ğı nı ko ru ma və sür dür me ba kı mın dan ha ya tı üçün ya rar la na ca ğı alan la ra yö ne lik ta sar ruf hak kı nı ver miş tir. Söz gelimi in sa noğ lu; can sız var lık lar, bit ki ler, hayvan lar və hat ta bel li öl çü ler de in san lar üze rin de, müm kün olan yön tem ler le ta sar ruf ta bu lu nur. Hay van la rın hak la rı, bit ki və can sız var lık la rın ke ma le doğ ru iler le me si gi bi di ğer var lık la rın hak la rı nın çiğ nen me si söz mövzusu ol sa də, in san bu ta sar ru fu ken di si üçün bir haqq ola rak al gı lar. Yi ne hay van tür le ri də, baş ka var lık lar üze rin de bir növ ta sar ruf ta bu lu nur və iç gü dü sel ola rak bu nu ken di hak kı ola rak al gı lar. Ay nı za man da fıt rat və ya ra tı lış hər can lı tü rü ne, fıt rat bağ la mın da ya sal hak la rı nı sa vun ma hak kı nı də ver miş tir. Çün kü ta sar ruf hak kı an cak sa vun ma hak kı nın bu lun ma sı ilə pra ti ze edi le bi lir. Dün ya di diş me və iz di ham yur du dur. Bu yurt ta ge çer li olan ya sa də, mü na ka şa, çe kiş me ya sa sı dır. Var lı ğı nı və sü rek li li ği ni bi len və ey lem ola rak ko ru ma du ru mun da olan hər can lı tü rü fitri ola rak hak la rı nı ko ru mak üçün, ken di sin de sa vun ma hak kı nı də gö rür. Bu nun, ken di si üçün mu bah ol du ğu nu dü şü nür. Tıp kı söz mövzusu ta sar ru fu ken di si üçün mübah gör me si gi bi. Bu nun ka nı tı, hay van tür le rin de göz lem le ne bi len dav ra nış lar dır. Bir kav ga və di diş me anın da hay van lar der hal ən/en el ve riş li be den sel ge reç le ri dev re ye so kar lar, on lar la ken di le ri ni sa vu nur lar. Ki mi si boy nu zu nu kul la nır ken; ki mi si kes kin diş le ri ni kul lan ma yı yeğ ler. Ba zı sı pen çe si ne gü ve nir. Ki mi si nin si la hı çif te si dir. Ba zı sı nın ga ga sı ve ya vü cu dun da ki di ken ler cay dı rı cı bir si lah tır. Bu cür güç lü do ğal si lah lar la do na tıl ma mış ba zı hay van lar sa, ça re yi kaç mak ta ya da giz len mek te ve ya ken di ni ka muf le et mek te bu lur. Ba zı ov hay van la rı, kur ba ğa lar və ha şe re ler gi bi. Ba zı can lı tür le ri də düş ma nı nı al dat ma, hi le və tu zak lar la ba şın dan sav ma ye te ne ğiy le do na tıl mış tır. Bun la rı sa vun ma ama cı ilə kul la nır lar. May mun lar, ayı lar və til ki ler bu hay van la ra ör nek gös te ri le bi lir. Bü tün hay van lar için de, sa de ce in sa noğ lu bi lim və dü şün ce si la hıy la do na tıl mış tır. Bu özel li ği sa ye sin de in san, baş ka can lı la rı və nes ne le ri ken di sa vun ma sı uğ ru na kul la na bi lir. Ay rı ca ya rar lan ma amaç lı ta sar ruf lar da də bu özel li ği ne baş vu rur. Hər can lı tü rü gi bi, in sa nın də da yan dı ğı bir fıt ra tı var dır. Yi ne hər can lı tü rün de ol duğu gi bi, onun fıt ra tı nın də bir ta kım ön gö rü le ri və hü küm le ri söz ko nu su dur. Fıt ra tın hü küm le rin den bi ri, in sa na ta sar ruf hak kı nı ver me si dir. Bu na bağ lı ola rak fitri hak la rı nı sa vun ma hak kı nı ta nı ma sı dır. İş te in sa nı top lu mun önem se di ği ko nu lar da sa va şım ver me ye yö nel ten, mü ca de le ver me ye itələyən, fıt ra tı və öz ya ra tı lı şı uya rın ca al gı la dı ğı bu (ikin ci) hak tır. İn sa nın ya şam sal çı kar la rı doğ rul tu sun da kul la na bil di ği hər şe yi kul la na bi lir ol ma sıy la il gi li fitri ola rak al gı la dı ğı ilk hü küm və haqq de ğil dir. Çün kü hər in sa nın ken di öz ya ra tı lı şı uya rın ca al gı la dı ğı bu haqq və yet ki, top lum sal bo yut ta, bel li bir den ge ye ka vu şur. Şöy le ki in san, ken di türdeşlerini də kul lan ma ih ti ya cı nı duy du ğu za man, on la rın də bu ko nu da ken di siy le ay nı ko num da ol duk la rı nı an lar. Bu nok ta da hem cins le riy le an laş ma, uy gar lık və sos yal ada let uya rın ca uz laş ma ge re ği ni du yar. Ken di çı ka rı və sa vun ma sı uğ ru na baş ka sı nı kul lan dı ğı ka dar, ken di si nin də baş ka sı na hiz met et me si gün de me ge lir. Böy le ce ih ti yaç lar den ge le nir. Top lum bu uz la şı və den ge le ni şin mərkəz nok ta sı iş le vi ni gör müş olar. Bun dan do la yı bi li yo ruz ki: İn sa noğ lu çev re si ne kar şı ver di ği sa va şın da ya lın fıt ra tın dan al gı la dı ğı, baş ka sı nı kul lan ma, kö le leş tir me dür tü sü ne da yan ma mak ta dır. Çün kü in sa noğ lu top lum içi ne adım/addım at tı ğı an dan iti ba ren, fıt ra tın bu ge nel hük mü nü yü rür lük ten kal dır mış (nes het miş) və baş ka la rı nın çı kar la rı üze rin de, an cak on la rın ken di si nin çı kar la rı üze rin de ki ta sar ruf la rı oran da ta sarruf ede bi le ce ği ni iti raf et miş tir. Tam ter si ne in sa noğ lu çev re si ne kar şı ver di ği sa va şım da, çı kar la rı şek lin de so mut la şan hak la rı nı ko ru ma və sa vun ma hak kı na da yan mak ta dır. Bu səbəbdən in san, ön ce ken di si üçün bir hak kı var sa yı yor, son ra də bu hak kın bir şe kil de kay be dil mek is ten di ği ni göz lem li yor və ar dın dan ken di var say dı ğı hak kı nı sa vun ma ya kal kı şı yor. Bu yüz den hər sa vaş, ger çek te bir sa vun ma dır. Hat ta ül ke ler fet he den kral lar və ga lip ge len dev let ler bi le, baş lan gıç ta ke di le ri üçün bir haqq var sa yı mı na da ya nır lar. Hük met me hak kı və baş ka la rı nı yö net me ye te ne ği ya da ge çim sı kın tı sı ve ya top rak la rın az lı ğı gi bi. Bu və ben ze ri ge rek çe ler le in san la ra sal dır ma la rı nı, qan dök me le ri ni yer yü zün de boz gun cu luk çı kar ma la rı nı, çev re yi və nes li mah vet me le ri ni ma zur gös ter me ye ça lı şır lar. Böy le ce an la şı lı yor ki: İn san hak la rı nı sa vun ma, fıt rat tan (öz ya ra tı lış tan) kay nak la nan bir hak tır. İn sa nın bu hak kı nı kul lan ma sı mu bah tır. Bəli amma bu haqq biz zat ken di si he def de ğil dir, bu haqq baş ka bir şe ye va rıl mak üçün is te nil mek te dir. Bu səbəbdən önem li lik nok ta sın da va rıl mak is te nen baş ka şey le den ge len me li dir. Bu yüz den sa vun ma ilə kay be di le cek ya rar lar kar şı sın da, ya şam sal əhəmiyyət açı sın dan, uğ ru na sa va şı lan və kur ta rıl ma sı is te nen hak kın öne mi faz la ol du ğu tak dir de an cak sa vun ma il ke si ne baş vu ru lur. Fa kat Quranı Ke rim, in san hak la rı nın ən/en önem li si nin tev hid il ke si və bu na da ya lı din sel ya sa lar (şe ri at) ol du ğu nu ke sin ola rak ka nıt la mış tır. İn san top lu luk la rı nın akıl lı la rı də in san lık üçün ən/en önem li hak kın, in san top lu lu ğu na ege men olan və bi rey le rin ya şam sal çı kar la rı nı gü ven ce al tı na alan/sahə ya sa la rın göl ge sin de ki ya şa ma hak kı ol du ğu na ina nır lar. AYET LE RİN hədislər IŞI ĞIN DA AÇIK LA MA SI Mec ma'ul-Beyan təfsirində, İbn Ab bas'ın "Al lah yo lun da sa va şın." aye ti ilə il gi li ola rak şöy le de di ği ri va yet edi lir: "Bu ayə, Hu dey bi ye ba rış ant laş ma sı hak kın da in miş tir. Re su lul lah (s. a. a) as ha bı ilə bir lik te um re yap mak is te dik le ri il Me di ne'den ha re ket et ti ği za man, sa yı la rı top lam ola rak min dörd yüz ki şiy di. Yol la rı na de vam ede rek Hu dey bi ye'ye ge lip ko nak la dı lar. Müş rik ler Mes cid-i Ha ram'a gir me le ri ne en gel ol du lar. On lar də kur ban lık hay van la rı Hu dey bi ye'de bo ğaz la dı lar. Son ra müş rik ler le bir an laş ma yap tı lar. Bu an laş ma ge re ği Müslüman lar o il Kəbəni zi ya ret et me den ge ri dö ne cek ler di. Amma er te si il ge lip Kəbəni zi ya ret ede bi le cek ler di. Mek ke, on lar üçün üç gün bo yun ca bo şal tı la cak, Müslüman lar Kəbəni ta vaf ede cek və di lek le ri ni ya pa bi le cek ler di. Re su lul lah və as ha bı ka çır dık la rı um re yi ka za et mek üze re ha zır lık la ra baş la dı lar, do nan ma la rı nı ta mam la dı lar. Ku reyş li le rin söz le ri ni tut ma ma la rın dan, Mes cid-i Ha ram'ı zi ya ret et me le ri ne en gel ol ma la rın dan, Bu səbəbdən ara la rın da sa vaş çık ma sın dan kor ku yor lar dı. Resulul lah ha ram ay da, ha rem böl ge sin de müş rik ler le sa vaş mak is te mi yor du. Bu nun üze ri ne Yü ce Al lah yu ka rı da ki aye ti in dir di. Ay nı an la mı des tek le yen ri va yet ler, et-Dürr'ül-Mensur təfsirində, çe şit li ka nal lar dan İbn Ab bas'a və baş ka la rı na da yan dı rı la rak ak ta rılmış tır. Mec ma'ul-Beyan təfsirinin bir ye rin de Ra bi b. Ənəs və Abdurrah-man b. Zeyd b. Es lem'den şöy le ri va yet edi lir: Bu, ilk de fa sa vaş tan danışan ayet tir. Bu ayə in dik ten son ra, Re su lul lah ken di si ne sa vaş açan la ra sa vaş aç tı, sa vaş mak tan vaz ge çen le re kar şı yü rüt tü ğü sava şa son ver di. Ni ha yet bu ayə ine rek adı ge çen hük mü içe ren aye ti nes het ti: "Müş rik le ri bul du ğu nuz yer de öl dü rün."[52] Mən deyərəm ki: Bu yo rum, Re bi və Ab dur rah man'ın iç ti ha dı dır. Çün kü da ha ön ce bu aye tin her han gi bir aye ti nes het me di ği ni, bi la kis, xüsusi bir hük mü ge nel leş tir me ni te li ğin de ol du ğu nu ka nıt la mış tık. Mec ma'ul-Beyan tefsirin de, "On la rı bul du ğu nuz yer de öl dü rün." aye ti ilə il gi li ola rak şöy le bir açık la ma ya yer/yeyər ve ri li yor: "Bu ayə, ha ram ay da, bir kafiri öl dü ren bir sa ha be hak kın da in miş tir. Kafir ler, mü min le ri bun dan do la yı ayıp la dı lar. Bu nun üze ri ne yü ce Al lah din de fit ne çı kar ma nın (ya ni, şir kin ege men li ği üçün, in san la rı tev hid di nin den vaz ge çir me ye ça lış ma nın) ca iz ol ma sa bi le ha ram ay da müş rik le ri öl dür mek ten da ha ağır bir cinayət/günah ol du ğu nu açık la dı." Mən deyərəm ki: Da ha ön ce, "tef si ri ni sun du ğu muz ayet ler gru bu nun ifa de tarz la rın da ki ahəng, akış la rın da ki uyğunlaşma, on la rın bir ke re de in dik le ri ni gös te rir." di ye rek, bu ger çe ği vur gu la mış tık (Ne tice de, aye tin nü zul se be bi nin bu ha di se ol du ğu nu ka bul le nir sek, söz ko nu su bü tün ayet ler hak kın da də bu nü zul se be bi nin ge çer li ol du ğu nu söy le me li yiz.) et-Dürr'ül-Mensur təfsirində, "Hiç bir fit ne kal ma yın ca ya... ka dar on lar la sa va şın." aye ti ilə il gi li ola rak, çe şit li ka nal lar dan Ka ta de'ye da yan dı rı lan şöy le bir ri va ye te yer/yeyər ve ri lir: "Hiç bir fit ne," ya ni şirk kal ma yın ca ya və din Al lah üçün olun ca ya ka dar on lar la sa va şın." Ya ni; "la ila he il lal lah (=Al lah'tan baş ka ilah yok tur.)" de yin ce ye ka dar. Re su lul lah (s. a. a) bu na da ya na rak sa vaş tı. İn san la rı bu na da vet et ti. (Son ra Ka ta de şun la rı ek ler): Re su lul lah efen di miz (s. a. a) şöy le di yor du: Al lah "La ilahə il lal lah" de yin ce ye ka dar in san lar la sa vaş ma nı zı em ret ti. Əgər şir ke son ve rip bu ger çe ği ka bul eder ler se, ar tık za lim ler den baş ka sı na düş man lık yok tur. (Ka ta de) deyər ki: "Za lim, la i la he il lal lah" de mek ten ka çı nan kim se ye de nir. "La ilahə il lal lah" de yin ce ye ka dar onun la sa vaş mak ge re kir. Mən deyərəm ki: "Za lim, 'La ila he il lal lah' de mek ten ka çı nan kim se ye de nir." şek lin de ki söz Ka te de'nin sö zü olub Re su lul lah'ın sö zün den bir çı kar ma sı dır, ki, ol duk ça isa bet li bir gö rüş tür. Ben ze ri bir gö rüş də İk ri me'den ri va yet edil miş tir. Yi ne et-Dürr'ül-Mensur təfsirində, Bu hari, Ebu'ş-Şeyh və İbn Mürdeveyhin İbn Ömer 'den bu söz le ri nak let tik le ri ye r al mış tır: İbn Zü beyr kar ga şa sı za ma nın da iki adam İbn Ömərin ya nı na ge lir və ona şu nu so rar lar: İn san lar bir ta kım fit ne ler çı ka rı yor. Sen se Ömərin oğ lu və Re su lul lah'ın (s. a. a) as ha bı sın, se ni or ta ya çık mak tan və kı yam et mek ten alı ko yan ne dir? İbn Ömər deyər ki: "Al lah, kar de şi min ka nı nı dök me mi ha ram kıl mış tır." Bu nun üze ri ne adam lar: "Al lah, 'Hiç bir fit ne kal ma yın ca ya ka dar on lar la sa va şın.' de mi yor mu?" di ye so run ca, İbn Ömər bu ce va bı ve rir. "Fit ne kal ma yın ca ya ka dar sa vaş tık. Din də Al lah'ın ol du. Siz isə, fit ne baş gös ter sin və din Al lah'tan baş ka sı nın ol sun di ye sa vaş mak is ti yorsu nuz." Mən deyərəm ki: İbn Ömər və so ru yu so ran lar fit ne kav ra mı na yük le dik le ri an lam hu su sun da ya nıl mış lar dır. Da ha ön ce bu kav ra ma iliş kin açık la ma lar da bu lun duk. Oy sa on la rın ko num la rı fit ne den çox, yer yü zün de boz gun cu luk çı kar mak la ve ya hak sız ye re sa vaş mak la il gi li dir. Böy le du rum lar da isə, bir mü mi nin səs çı kar ma dan kö şe si ne çe kil me si ca iz de ğil dir. Mec ma'ul-Beyan təfsirində "Hiç bir fit ne kal ma yın ca ya ka dar on lar la sa va şın." aye ti ilə il gi li ola rak şöy le de ni yor: Fit ne den mak sat şirk tir. Bu gö rüş İmam Cəfər Sadiqdən (ə.s) də ri va yet edil miş tir. Tefsir'ul-Ayyaşi'de, "Ha ram ay ha ram aya kar şı lık tır." aye ti ne iliş kin ola rak AL/GÖTÜRə b. Fu zayl'dan şöy le ri va yet edi lir. "Ona müş rik ler hak kın da sor dum; Müslüman lar ha ram ay da on la ra kar şı sa vaş baş la ta bi lir mi?" De di ki "Müş rik ler, ha ram ayın kut sal lı ğı nı çiğ ne ye rek sa vaş baş la tır sa və Müslüman lar də bu ay da on la ra üs tün lük sağ la ya cak la rı nı ön gö rü yor sa, olar. Çün kü yü ce Al lah, 'Ha ram ay, ha ram aya kar şı lık tır və hür met ler də kar şı lık lı dır.' bu yu ru yor."[53] et-Dürr'ül-Mensur təfsirində, Ah med, İbn Ce rir və Nu has "Na sih" adlı əsərində Ca bir b. Ab dul lah'ın şöy le de di ği ni ri va yet eder ler: "Kar şı ta raf sa vaş ma dık ça Re su lul lah (s. a. a) ha ram ay da sa vaş maz dı. Re su lul lah sa va şır dı, an cak ha ram ay gir di ğin de, sa vaş tan vaz ge çer və ha ram ay ta mam la nın ca ye ni den sa va şa baş lar dı." əl-Kafi ad lı eser de, Mu a vi ye b. Am mar'dan şöy le ri va yet edi lir. İ-mam Cəfər Sadiğə (s. a.) şöy le bir so ru sor dum: "Bir adam ser best böl ge de bi ri ni öl dür se, son ra Ha rem'e gir se, na sıl dav ran mak ge re kir?" De di ki: "Öl dü rül mez, bu nun ya nın da yi ye cek və içe cek də ve ril mez, ken di si ilə alış-veriş ya pıl maz Ha rem böl ge sin den çı ka na ka dar bek le nir. Çı kın ca də ken di si ne adam öl dür me nin ce za sı uy gu la nır." Bu se fer, "Ha ram böl ge de adam öl dü ren ve ya hır sız lık ya pan kim se üçün nə der sin?" di ye sor dum. Bu yur du ki: "Ona ha ram böl ge de ge rek li olan ce za uy gu la nır. Çün kü o ha ram böl ge nin kut sal lı ğı nı, do ku nul maz lı ğı nı gö zet me miş tir. Ni te kim yü ce Al lah şöy le bu yu ru yor. 'Öy ley se kim si ze sal dı rır sa, onun sal dır dı ğı gi bi siz də ona sal dı rın.' İş te bu hü küm ha ram böl ge ilə il gi li dir. Çün kü Al lah, 'Zul me den ler den baş ka sı na kar şı də düş man lık yok tur.' bu yur muş tur."[54] əl-Kafi ad lı eser de İmam Cəfər Sadiğin (s. a.) "El le ri ni zi teh li ke ye at ma yın." aye ti ne iliş kin ola rak şöy le de di ği ri va yet edi lir. "Bir adam, elin de avu cun da nə var sa hep si ni Al lah yo lun da in fak et se, bu gü zel ol maz, uy gun və olum lu kar şı lan maz. Yü ce Al lah, 'El le ri ni zi teh li ke ye at ma yın. İyi lik edin/əldə et. Şüp he siz Al lah, iyi lik eden le ri se ver.' bu yurmuyor mu? İş te bu, iyi lik eden ler den mak sat, or ta yo lu tu tan lar dır."[55] Şeyx Sa duk, Sa bit b. Ənəsin şöy le de di ği ni ri va yet edər: Re su lul lah (s. a. a) bu yur du ki: "Sul ta na (yö ne ti me) ita at va cip tir. Sul ta na ita a ti tərk edən, Al lah'a itaəti tərk et miş olar. Al lah'ın 'El le ri ni zi teh li ke ye at ma yın.' aye tin de açık la mış ol du ğu ya sa ğı nı çiğ ne miş olar. [56] et-Dürr'ül-Mensur təfsirində, çe şit li ka nal lar dan Əbu İm ran Eslemə da yan dı rı lan şöy le bir ri va ye te yer/yeyər ve ri lir: "Kos tan ti niy ye (İs tan bul) ken ti ni ku şat mış bu lu nu yor duk. Mı sır'dan ge len as ker le rin ba şın da Uk be b. Komandir bu lu nu yor du. Şam lı as ker le rin ko mu ta nı isə Fu za le b. Ubeyd idi. Bi zans or du sun dan mu az zam bir saf kar şı mı za çık tı. Biz də on la ra kar şı sa vaş dü ze ni ni al dık. Bu sı ra da Müsəlman bir as ker Bi zans or du su nun saf la rı na doğ ru sal dı rı ya geç ti və ara la rı na dal dı. Bu nu gö ren di ğer as ker ler: 'Suphanallah, ken di el le riy le ken di ni teh li ke ye atı yor.' de di ler. O sı ra da ara mız da bu lu nan, Re su lul lah'ın sa ha be si Əbu Ey yub otur du ğu yer den kalk tı və şöy le de di: Ey in san lar, siz bu aye ti böy le yo rum lu yor su nuz; amma ayə biz en sar top lu lu ğu hak kın da in miş tir. Yü ce Al lah di ni ni üs tün kı lın ca və di ne yar dım ede cek in san la rın sa yı sı də ar tın ca, bir bi ri mi ze Resu lul lah'tan ha ber siz şöy le de me ye baş la dık: 'Şüp he siz, mal la rı mız za yi ol du. Yü ce Al lah İslamı üs tün kıl mış tır. Bu gün İslama yar dım ede cek in san lar də ço ğal mış tır. Ar tık mal la rı mı zın ba şı na dön sek və za yi olan la rı ye ni den to par la sak na sıl olar?' Bu nun üze ri ne yü ce Al lah, 'El le ri ni zi teh li ke ye at ma yın...' aye ti ni in dir di. Aye tin işa ret et ti ği teh li ke, mal la rı mı zın ba şı na dön me miz, za yi olan la rı islah et me miz və sa va şı ter k et me miz di." Mən deyərəm ki: Aye tin ifa de et ti ği an lam la il gi li ri va yet le rin fark lı lı ğı, bi zim gö rü şü mü zü pe kiş ti ri ci ni te lik te dir: Ayəs(n)i ke ri me mut lak tır. İn fak la, ha yır amaç lı har ca ma ilə il gi li hər iki aşı rı ucu (if rat-tef rit) də kap sa mak ta dır. Da ha doğ ru su ayə, həm in fak ko nu su və həm də baş ka ko nu lar da ya pı lan if rat və tef ri ti də kap sa mak ta dır. ayələrin tərcüməs(n)i 196- Hac cı və um re yi Al lah üçün ta mam la yın. Əgər alıkonulsanız, ar tık si ze ko lay ge len kur ba nı (gön de rin). Kur ban ye ri ne va rın ca ya ka dar, baş la rı nı zı tı raş et me yin. Kim siz den has ta isə ve ya ba şın dan bir ra hat sız lı ğı var sa (tı raş olar və kar şı lı ğın da), oruc ve ya sa da ka ve ya kur ban ol mak üze re fid ye ve rir. Gü ve ne ka vuş tu ğu nuz da, hac ca ka dar um re ilə ya rar lan mak is te ye ne, ko la yı na ge len bir kur ba nı kes mek ge re kir. Bu la ma ya na də, üç gün hac da, ye di gün də dön dü ğü nüz de oruc var dır. İş te bu, tam on gün dür. Bu da ai le si Mes cid-i Ha ram'da ol ma yan lar için dir. Al lah'tan kor kun və bi lin ki Al lah, mu hak kak ce za sı çox çe tin olan dır. 197- Həcc, (onun za ma nı) bi li nen ay lar dır. Böy le lik le kim on lar da hac cı ken di ne fərz eder se, bil sin ki hac da ka dı na yak laş mak, fısk yap mak və kav ga ya gi riş mek yok tur. Siz ha yır adı na nə ya par sa nız, Al lah, onu bi lir. Azuqə edi nin. Şüp he yox ki azı ğın ən/en ha yır lı sı tak va dır. Ey ağıl sa hip le ri, Ben den kor kup-sa kı nın. 198- Rab bi niz den bir fəzl is te me niz de (ti ca ret yap ma nız da) si zin üçün bir sa kın ca yok tur. Ara fat'tan hamı/həmişə bir lik te in di ği niz de, Al lah'ı Meşarı Ha ram'da anın. O, si zi na sıl doğ ru yo la yö nel tip-ilet tiy se, siz də ONU anın. Şüp he siz siz da ha ön ce sa pık lar dan idi niz. 199- Son ra in san la rın top lu ca axın et ti ği yer den siz də axın edin/əldə et və Al lah'tan ba ğış lan ma di le yin. Şüp he siz Al lah, ba ğış la yan dır, esir ge yen dir. 200- Həcc iba det le ri ni bi tir di ği niz de, ar tık (ca hi li ye dö ne min de) ata la rı nı zı an dı ğı nız gi bi, hat ta on dan də kuv vet li bir an ma ilə Al lah'ı anın. İn san lar dan öy le si var dır ki: "Rab bi miz, bi ze dün ya da ver." deyər; onun ahi ret te na si bi yok tur. 201- On lar dan öy le si də var dır ki: "Rab bi miz, bi ze dün ya da iyi lik ver, ahi ret te də iyi lik (ver) və bi zi ate şin aza bın dan ko ru" deyər. 202- İş te bun la rın ka zan dık la rı na kar şı lık na sip le ri var dır. Al lah, he sa bı çox se ri gö ren dir. 203- Sa yı lı gün ler de Al lah'ı anın. Kim iki gün de ace le edib (Mi na'dan Mek ke'ye) dön mek is ter se, onun bir gü na hı yok tur. Kim ge ri ka lır sa, onun da bir gü na hı yok tur. Bu, sa kı nan için dir. Al lah'tan kor kup-sa kı nın və ger çek ten bi lin ki, siz ONA dön dü rü lüp-top la na cak sı nız. Yüklə 6,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|