Az ə rbaycanda Pe şə

Parçanı nəmləndiricilər – suçiləyici həm su boru kəməri şəbəkəsindən, həm də nasosu 
olan xüsusi çəlləkdən hərəkət alır. 

Ütüaltı materialları nazik polotnodan, yaxud kətan parçalardan kəsirlər. Belə material 
işlənilən məmulat hissəsinin səthini yanmaqdan və buxarın təsirindən ləkələnməkdən qorumaq 
üçündür. 
2.2.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 

İNƏ-da istifadə olunan avadanlıqların adları kağız parçalarına yazılıb qutuya yığılır. 
Tələbələr qutudan kağız parçalarını çıxarıb üzərində adı yazılan avadanlıq haqqında 
məlumat verirlər. Digər tələbələr, əgər əlavələri və ya düzəlişləri varsa, onları səsləndirirlər.

---

30 

İki tələbəyə əlavə mənbələrdən istifadə etməklə İNƏ-da istifadə olunan avadanlıqlar 
haqqında geniş təqdimat hazırlamaq tapşırılır. Dərsdə tələbələr təqdimatları nümayiş 
etdirirlər. Digər tələbələr öz rəylərini bildirirlər və qiymətləndirirlər. 
2.2.3. Qiymətləndirmə 
Aşağıdakı qiymətləndirmə meyarına əsasən qiymətləndirəcəksiniz:
“Alət və avadanlıqlar haqqında məlumat verir” 

İNƏ hansı alət və avadanlıqlardan istifadə olunur? 

Tikiş məmulatının isti-nəmləndirmə yolu ilə işlənilməsi dedikdə nə başa düşülür? 

İNƏ prosesi neçə mərhələdən ibarətdir? 

İNƏ istifadə edilən avadanlıqlar neçə qrupa bölünür? 

Ütüaltı materiallardan nə üçün istifadə edilir? 

İNƏ temperatur tənzimləyicisinin nizamlanması nəyə əsaslanır? 

Müasir ütülər haqqında məlumat verin. 

Ütünün əsas işçi orqanı hansıdır və nədən hazırlanır? 
2.3.1. İsti-nəmləndirmə əməliyyatları İNƏ növlərini və təyinatını müəyyən edir 

İsti-nəmləndirmə əməliyyatlarının növləri 
İsti-nəmləndirmə əməliyyatı məmulata istənilən forma vermək, onun görünüş və 
keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün yerinə yetirilir. İsti-nəmləndirmə əməliyyatında 
materiallarda liflərin molekulyar birləşmələri zəifləyir, ütü və ya press vasitəsilə 
istənilən formanın alınması asanlaşır, parça soyuduqda isə molekulyar 
birləşmələr əvvəlki vəziyyətinə düşür və alınmış forma sabitləşir. İsti-
nəmləndirmə əməliyyatı çox müxtəlifdir: ütüləmə,tikişi açma, tikişi yatırma, naziltmə, yığma, dartma, 
pardaqlama (buxara vermə), dekatirləmə - formaya salma.
İsti-nəmləndirmə əməliyyatında materialı nəmlətmək, isitmək və forma almaq üçün 
deformasiya etmək, sonradan qurutmaq (nəmliyi yox etmək) lazımdır. Demək, isti-nəmləndirmədə əsas 
vasitə materialın nəmlənməsi, isitmə temperaturu, təzyiq, işlənmə müddəti və nəmin materialdan 
sorulmasıdır. 
Bu göstərilən vasitələrin düzgün və səmərəli seçilməsi prosesin keyfiyyətli alınmasına təminat 
verir. Müxtəlif tərkibli liflərdən ibarət olan materialların isti-nəmləndirmədə rejimidə müxtəlif olur. 
Tikiş sənayesində isti-nəmləndirmə prosesi əsasən üç yerə bölünür: ütüləmə, presləmə və 
pardaqlama.

Ütüləmə - isti-nəmləndirmə əməliyyatında ütüləyən səthin yarımfabrikat üzərində 
müəyyən təzyiqlə hərəkət etməsi nəticəsində alınır. Bu iş əsasən ütü ilə icra edildiyi üçün ütüləmə 
adlanır. 
