Az ə rbaycanda Pe şə

Şalvarda kəmərin hazırlanması. Şalvarın kəməri astarla, astarsız, korsaj lenti və araqatı 
materialı ilə hazırlanır. Kəmər üçün açıq rəngdə pambıq və ya ipək parçadan istifadə edilir. Kəmərin 
şaxlığını artırmaq, astarına möhkəmlik vermək üçün ona kətan və ya bez parçadan ara qatı qoyulur. 
Kəmər astarı bütöv və ya iki hissədən hazırlana bilər. Kəmərin astarı əsas parçanın özündən də ola bilər. 
Kəmərin tərs üzünə yapışqanlı material yapışdırılır və kəmər uzununa iki qatlanaraq onun ucları tikilir. 
Kəmər üst tərəfə çevrilir, kənarları düzəldilir və ütülənir. Şalvarın tərs üzünə kəmərin işlənmiş daxili 
kənarı qoyulur, kəsiklər bərabərləşdirilir (kontrol qeydlərə əsasən) və körpücük qoyularaq tikilir. Tikiş 
kəmər tərəfə qatlanır və ütülənir. Kəmərin daxili kəsiyi içəri tərəfə qatlanır 0,5-0,7 sm enində qatlanmış 
kənardan 0,1 sm enində üstdən getmə tikişlə yuxarı kənar kəsikdə tikiş aparılır. Belə ki, kəmərin 

---

56 
qatlanmış kənarı kəmərin daxili birləşmiş kənarını birləşdirən tikişini örtməlidir. Kəmər hazırlandıqdan 
sonra ütülənir. Qeyd etmək lazımdır ki, körpücüyün o biri kənarı isə körpücüyə 0,4-0,5 sm enində boşluq 
verməklə kəmərin yuxarı kənarına üstdən getmə tikişlə tikilir. Kəməri bağlamaq üçün düymə və ilgəkdən, 
qarmaq və ilgəkdən istifadə edilir. Bir çox modellərdə astarlıq əvəzinə korsaj lentindən istifadə olunur. 

Şalvarın aşağı kəsiyinin işlənilməsi. Şalvar balağının qatlanma payının işlənilməsi üçün 
onun sağ və sol aşağı kəsiyi üst-üstə qoyulub, addım və yan tikişləri bərabərləşdirilir. Kəmərin yuxarı 
kənarı və şalvarın orta tikişi düzəldilib səliqəyə salınır. Aşağıda kəsiləcək yeri və qatlanma payının xətləri 
addım və yan tikişləri tərəfdən ülgü vasitəsilə qeyd edilir. Artıq yerlər həmin xətt boyu qayçı ilə kəsilir. 
Aşağı kəsiyindəki sapların sökülməməsi üçün o, hörmələnir (Şəkil 4.6. a). Aşağı kəsiyin möhkəmliyini 
artırmaq üçün onun qatlanma payına dairə boyu xüsusi lent tikilir. Bu zaman o, aşağıdan 0,1-0,2 sm 
kənara çıxmalıdır. Lentin qalın kənarı qat xəttindən aşağı götürülür. Lentin ucları 1-2 sm uzunluğunda 
üst-üstə qoyulur. Üstdəki qurtaracağı 0,5-0,7 sm içəri qatlanır və düzbucaqlı şəklində tikilir. Qatlanma 
payının kəsiyi qeyd edilən xətdən qatlanıb köklənir. Gizli əl tikişi ilə və yaxud xüsusi gizli maşınlarda 
qatlanır (Şəkil 4.6. b). Aşağı kəsiyi xüsusi lentlə (və ya köbə ilə) işlənildikdə onun yuxarı kənarındakı 
basdırma əməliyyatı da kəsiyi hörmələnən aşağı kəsikdə olduğu kimidir. Köbə astarlıq parçadan 
qoyulduqda 0,5-0,6 sm enində çevrilən tikişlə işlənir (Şəkil 4.6. ç). Şalvarın aşağı kənarı manjetlə də 
hazırlana bilər (Şəkil 4.6. d). Aşağı hissə manjetli olduqda ona 0,1-0,2 sm kənara çıxmaqla 0,5-0,7 sm 
məsafədə lent tikilir. Manjet şalvarın aşağı kənarı üz tərəfə qatlamaqla alınır (Şəkil 4.6. c). Manjet yan 
və addım tikişinə uyğunlaşdırılır, yuxarı kənarından 1-1,5 sm aşağıda xüsusi və ya universal maşında elə 
bəndlənilir ki, üz tərəfdən görünməsin. Sonra manjet səliqə ilə düzəldilib ütülənir. Pambıq parçadan 
hazırlanan şalvarın balağına lent tikilmir. Balaq kəsiyi əl ilə qeyd edilmiş xətdən 1 sm içəri qatlanıb ondan 
0,1 sm aralı (bu zaman yan və addım tikişi bir-birinə uyğun gəlməlidir) tikilir. Şalvarın balağı şlislə də 
hazırlanır. Onun kənarı xüsusi və universal maşında ikiqat tikişlə bəndlənir (şəkil 4.6 e). 
Şəkil 4.6 Şalvarın aşağı kəsiyinin işlənilməsi