Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Tarix və Coğrafiya Fakültəsi Orta Əsrlər Tarixi

XIV əsrdə siyasi mübarizə

Kral hakimiyyətinin bu şəraitdə yeritdiyi mər- kəzləşmə siyasəti möhkəm müvəffəqiyətlər qazana bilməzdi. Iri feodallar krala arşı çıxır və ona öz iradələrini qəbul etdirirdilər. Daxili mübarizə Skandinaviya ölkələri arasındakı münaqişələrlə gücləşirdi. Çünki həm krallar həmdə onların vassalları özlərinə xaricdə kömək axtarırdılar.

Danimarkada mübarizə son dərəcə gəərgin idi. 1282-ci ildə kral Erik Klippin xartiya imzalamalı oldu. Hımin xartiyaya görə o hər il Dannehof- iri sahiobkarlardan ibarət dövlət şürası çağırmağı feodalları hüquq və müstəqilliklərinə toxunmamağı öhdəsinə götürdü. 1320-ci ildə danimarkada Kral hakimiyyəti qəti olaraq təslim oldu. əyanlar dövlət idarəçiliyini nəzarət altına aldılar. Onların razılığı olmadan kralın müharibə elan etmək və vergilər alamq hhüquu yox idi. Feodalların kəndlilər üzərində məhkəmə hakimiyyəti qəbul olundu.

1284-cu ildən İsveçdə və dünyəvi feodallar və yekiskoplardan ibarət şura – hovdaq çağırılmağa başladı. Bu feodal əyanları qüvvətləndirirdi. Qiyamçı feodallar 1319-cu ildə kralı İsveçdən qovdular və azyaşlı Norveç kralı Maqnus Erinssonu taxta çıxardılar. Yazıya alınmış məhkəmə alətlərini əvəz etmiş olan birinci umumisveç qanunlar toplusu Maqnusun hakimiyyəti illərində yaradılmışdı. İsveç və Norveç arasındakı ittifaq (1319- 1363 ), İsveç üçün əlverişli olduğu müddətə qədər yaşadı. İsveç feodalları Maqnusu taxtdan salıb alman knyazı Meklenburqulu Alprexti kral seçdilərr. O İsveçi havdarın raziliği ilə idarə etməyi öhdəsinə almalı idi. Alman təsiri daha artıq gücləndi.

XIV əsrdə Skandinaviya ölkələrini hər üçündə real hakimiyyət feodalların əlində idi. Özü də bu iri feodalların bir çoxunun təkcə öz ölkəsində deyil, başqa Skandinaviya ölkələrində də mülkləri vardı, Onlar nəzarət imtyazları genişlənir, asılı hala düşmüş kəndlilərin sayı sürətlə artırdı.

Danimarkanın Hanza ilə müharibəsi

Danimarkada IV Baldemar Atterdaq kilsə və cəngavərlərin köməyi ilə kral hakimiyyətini möhkəmləndirə bildi. Əvvəllər itirilmış torpaqlar o cümlədən zəngin Skone

əyaləti geri alındı Lakin danimarka krallarının baltik dənizində ən mühim ticarət məntəqəsi olan Bisbu şəhəri ilə birlikdə Qotland adasını zəbt etməsi Danimarkanı şimalı ilə birlikdə Qotland adasını zəbt etməsi Danimarkanı Şimali Almaniya hanzası ilə toqquşmaya gətirib çıxardı. Hanza ilə müharibədə Danimarka ağır məğlubiyyətə uğradı. Ştralzund sülhü ilə hanzalılar ticarət imtiyazlarına, o , cümlədən gömrük rüsumlarının azaldılması və Skone dörd qalanın onların nəzarəti altına keçməsinə nail oldular ki, buda onların Baltik dənizində ağalığını bərqərar etdi. Müaviləyə görə Danimarka kralı hanzanın razılığı olmadan tac qoya bilməzdi. Norveçdə alman tacirlərinin imtiyazlarını təsdiq etməyə məcbur oldu. Alman tacirləri Norveçin

• 
  demək olar ki, bütün ticarətini öz əllərinə keçirmişdilər.