Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti “Menecment və Marketinq”

4. Fənnin iqtisadi nəzəriyyə və digər iqtisadi elmləri bilə əlaqəsi.

Məlumdur ki, “İqtisadi nəzəriyyə” elmi insan cəmiyyətinin meydana gəldiyi andan onların arasında olan iqtisadi münasibətləri, eləcə də onların arasında olan iqtisadi münasibətləri, eləcə də onların inkişafı qanunauyğunluqlarını öyrənər və sosial elmlər (tarix, fəlsəfə, iqtisadi, sosiologiya, psixologiya, politologiya və s.) daxil olan xüsusi bir elm sahəsidir.

Müasir “İqtisadi”(“ İqtisadi nəzəriyyə”) elmi – sərbəst bazar iqtisadiyyatını, onun fəaliyyət mexanizmini, modellərini, qanunlarını və prinsiplərini öyrənir; bütövlükdə iqtisadiyyatın, yəni onun bütöv bir sistem kimi inkişafının başlıca qanunauyğunluqlarını və prinsiplərini müəyyən edir, ona xas olan anlayışlar, kateqoriyalar və qanunlar vasitəsi ilə təhlil edir, araşdırır və öyrənir. “iqtisadi nəzəriyə” nin də əsas və başlıca funksiyası bu kateqoriyaları, qanunları müəyyən etmək, üzə çıxarmaq və onların izahını verməlidir.

Digər konkret iqtisad elimləri kimi, “Marketinq” in, o cümlədən “Beynəlxalq marketinq” in də bir elm kimi nəzəri əsasını bilavasitə “İqtisadi nəzəriyyə” elminin müddəaları təşkil edir.

“Beynəlxalq marketinq” elmi də bütün konkret iqtisadi elmlər ilə birlikdə sış qarşılıqlı əlaqədə və üzvü vəhdətdə inkişaf edir. Çünki heç bir elm ayrılıqda inkişaf edə bilməz. Müasir dövrdə elmi – texniki tərəqqinin (ETT – nin) sürətli inkişafı bütün elimlərin yalnız qarşılıqlı əlaqədə təkamülünü və onların inteqrasıyasını tələb edir.

“Beynəlxalq marketinq ” elmi də bütün konkret iqtisadi elimləri ilə birlikdə sıx qarşılıqlı əlaqədə və üzvi vəhdədə inkişaf edir. Çünki heç bir elm ayrılıqda inkişaf edə bilməz. Müasir dövrdə elmi – texniki tərəqqinin (ETT – nin) sürətli inkişafı bütün elimlərin yalnız qarşılıqlı əlaqədə təkamülünü və onların inteqrasiyasını tələb edir. Əks təqdirdə, heç bir elmi – texniki naliyyətə çatmaq olmaz. Hər hansı bir elm sahəsi digər elimlərdən bilavasitə faydalandığı (bəhrə­ləndiyi) kimi bəhrələnən elm də öz növbəsində digər elmlərin inkişafına (təkamülünə)müsbət təkan verməlidir.

“Beynəlxalq marketinq” “Marketinq” kursunun mühüm bir qolu (forması) kimi “Ekonomiks ”, “Müəssisədə təchizatın və satışın təşkili”, “Aqrar bölmədə MTT və xidmət işinin təşkili”, “Logistikanın əsasları”, “Anbar təsərrüfatı”, “Sənaye iqtisadiyyatı”, “istehsalın təşkili və idarə edilməsi”, “Sahibkarlıq fəaliyyəti”, “Menecment”, “Əməyin iqtisadiyyatı və sosiologiyası”, “Sənaye müəssisələri fəaliyyətinin təşkili, planlaşdırılması və idarə edilməsi” və digər konkret iqtisad elmləri ilə bilavasitə, yaxud da dolayı yolla əlaqədardır.

Bütün bunlar da “Marketinq” və onun əsas formalarından biri olan “Beynəlxalq marketinq” elminin “elmlər sistemi”ndəki əhəmiyyətli yerini və rolunu bir daha əyani sürətdə göstərir. Америка Маркетинг Ассосиасийасы щесаб едир ки, “маркетинг – мялумат вя хидмятлярин ишлянилмяси, гиймят сийасяти, ямтяянин сатыша вя истещлакчыйа доьру ирялилядилмясинин планлашдырылмасы вя идаряедилмяси просесидир ки, бу йолла да ялдя едилмиш ъцрбяъцр немятляр щям айры-айры шяхслярин, щям дя тяшкилатларын тялябатларынын юдянилмясиня эятириб чыха- рыр”. Маркетингин ваъиб тяряфляриндян бири олан онун перспек- тивя истигамятлянмяси она беля тяриф верилмясиня эятириб чыхарыр: “Маркетинг – мцвафиг мялуматлар, технолоэийа, хидмятляр вя саиря тяклиф етмякля потенсиал алыъыларын тялябатларынын прогноз- лашдырылмасы вя бу тялябатларын юдянилмясинин тямин олунмасыны юзцндя бирляшдирян просесдир”. Маркетинг бцтцн тядгигатчылар тяряфиндян фирманын коммерсийа мягсядляри цчцн истещсал етдийи ямтяяляря вя эюстярдийи хидмятляря олан тялябатларын ашкарланмасы вя истифадя олунмасы кими мцяййян едилир.

Bu fənn marketinq mühitlərini ( hara ki, daxildir ölkənin inkişaf səviyyəsi, elmi-texniki səviyyəsi, sosial və mədəni dəyişiklər, siyasi və hüquqi şərait, işgüzar praktika, rəqiblər, sahibkarlıq fəaliyyətinin təşkili) öyrənməli, həmçinin firmaların milli və xarici bazarlara çıxması mümkünlüyünü, onların xarakteristikalarını, əmtəə, qiymət, satış siyasətlərini, bazar münasibətlərinin milliləşdirilməsi strategiya kimi məsələləri açıqlayır, öyrənir.