Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti A.Ş.İbrahiMov, Z. A. abdulova, L. N. mehdiyeva mikologiya (dərslik)



Yüklə 1,94 Mb.
səhifə177/244
tarix28.12.2021
ölçüsü1,94 Mb.
#10797
növüDərs
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   244
Diskomisetlər sinfi – Discomycetes 

 

Meyvə cismi apotetsi tiplidir. Askosporlar fəal xaric ol-

unurlar. Bu cəhətdən yalnız donbalan göbələkləri müstəsnalıq 

təşkil edir, onlarda askosporlar meyvə cisminin peridisi 

parçalandıqdan sonra xaricə çıxır. 

 

Helotialar sırası – Helotiales 

Sıranın xarakter xüsusiyyəti askosporların dar çatdan və 

ya iri məsamələrdən xaric olunmasıdır. Meyvə cisimləri kiçik 

apotetsi tipli, bəzən də sancaq şəklində olur. 

Helotialar təbiətdə saprofit və parazit halda rast gəlinir. 

Saprofit nümayəndələr bitki qalıqlarının parçalanmasında fəal 

iştirak edirlər.  Ən geniş yayılmış parazit nümayəndələrindən 

alma və armudun meyvə cürüməsi (meyvə moniliniası), 



 

  bitkilərin ağ çürüməsi (sklerotinia sklerotsiarum) və boz 

çürüməsini (botriotinia fukeliana) misal göstərmək olar. 

Monilinia fructigena əsasən yetişən meyvələri yoluxdurur. 

Xəstəlik həşəratlar vasitəsilə yayılır. Müxtəlif səbəblər 

nəticəsində qabığı  zədələnmiş meyvələr daha tez yoluxur. Zə-

dələnmiş hissə üzərinə düşən konidilər inkişaf edərək meyvənin 

ətli hissəsinə daxil olur. Parazitin təsirindən meyvə yumşalır və 

qonur rəng alır. Göbələyin konidiləri xəstə meyvələr üzərində 

inkişaf edir. Bu halda sıx dairələr  şəklində düzülmüş boz 

yastıqcıqlar əmələ gəlir. Xəstəliyə tutulmuş meyvələr çox vaxt 

tökülür, bəzi hallarda isə  ağacda qalır. Meyvə monilinası 

zamanı  qısa konididaşıyıcıları  və ovalşəkilli konidilər 

zəncirindən ibarət yastıcıq  əmələ  gəlir. Xəstəliyin konidilərlə 

çoxalma dövrü monilia adlanır. Göbələk tökülmüş meyvələr 

üzərində inkişafını davam etdirir. Yayın sonunda xəstə 

meyvələrin səthi sklerotsilərin inkişafı  nəticəsində göyümtül-

qara rəng alır. Onlara mumlaşmış meyvələr də deyilir. 

Sklerotsilər qışlayaraq yazda inkişaf  edib konidi yastıqcıqlarını 

əmələ  gətirir. Bu növdə apotetsiyə çox nadir hallarda rast 

gəlinir. Göbələyin apotetsi yaranma dövrü Monilia adlanır 

(şəkil 43) 

 

 

   




Yüklə 1,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   244




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin