Baba babazadə
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Girizgah
|
Qəzəl – klassik Azərbaycan şeirinin ən geniş yayılmış janrlarından biridir. Qəzəlin lirik şeir janrı olaraq uzun bir təşəkkül və inkişaf tarixi vardır. Onun haqqında mübahisələr şərqşünas alim və nəzəriyyəçilər arasında hələ indi də qalmaqdadır. Bu da təbiidir. Çünki qəzəlin yayılma, yaranma arealı çox genişdir. Qəzəl Yaxın və Orta Şərq xalqları ədəbiyyatında da konkret desək, ərəb, fars, türk, Azərbaycan, özbək, tacik ədəbiyyatında da ən kütləvi, geniş yayılan klassik şeir şəkli olmuşdur. Məlumdur ki, qəzəl şeiri ərəb dilinin daxili qanunlarına uyğun olaraq əruz vəzninin tələbləri əsasında yaranmışdır. Belə ki, əruz şeirində misradakı hecaların sayı deyil, sözlərdəki sait səslərin uzun və qısa tələffüzü əsas götürülür. Türk dillərindən fərqli olaraq ərəb və fars dilində bəzi sait səslər həm uzun, həm də qısa şəkildə tələffüz olunur. Qəzəl şeirində də misradaxili bölgü məhz misralardakı uzun və qısa saitlərin ahəngdar bölgüsünə əsaslanır. Bütün bunlarla yanaşı, tədqiqatçılar VII-VIII əsrlərdə yaranıb XII əsrə qədər davam edən ərəb qəzəlinin bəzi başqa xüsusiyyətlərini də qeyd edirlər. Belə ki, ilkin təşəkkül dövrlərində qəzəlin məzmununda qısa təfsilatçılıq, epizm, süjetlilik elementləri nisbətən dominantlıq təşkil etmişdir. Şübhəsiz ki, qəzəlin süjetli olmasının əsas səbəblərindən biri
128 də oradakı obrazların sayının çoxluğu olmuşdur. Əlbəttə, bu xüsusiyyət qəzəlin yaranmasının daha ilkin dövrlərinə aiddir. Şərq xalqları ədəbiyyatında farsdilli qəzəlin yaranması əsasən XII əsrdən başlayır. Q.Təbrizi, Xaqani, Nizami kimi klassik Azərbaycan şairləri farsdilli qəzəlin ən yaxşı nümunələrini yazmışlar. Qəzəl şeiri həqiqi lirikanın əsas janrlarından biri kimi əsl poetik xüsusiyyətlərini bəlkə də məhz bu dövrlərdən mənimsəyir. Xaqani, Nizami kimi şairlərin qəzəllərində bədii məzmun, mövzu genişliyinə baxmayaraq, poetik «mən»in tərənnümü, lirik hisslərin, əhval-ruhiyyənin təsviri önə çəkilir. Ani hisslərin tərənnümünə həsr edilən qəzəl şeiri tez yazılır, xalq tərəfindən məclislərdə, kütləvi yerlərdə əzbərlənir və yayılırdı. Nizaminin poetik istedadı farsdilli qəzəlin həm forma – məzmun, həm də bədii təsvir, dil-üslub baxımından zənginləşməsində müstəsna rol oynamışdır. Nizaminin qəzəllərində insan ehtiraslarının, onun daxili aləminin çırpıntılarının təsvir və tərənnümünə daha çox üstünlük verilir. Duyğuların, hisslərin tərənnümü mövzuya olan münasibətdən əsas götürülür. Bununla da qəzəl lirik şeir janrı olaraq öz həqiqi bədii-poetik xüsusiyyətlərini ehtiva etmiş olur. N.Gəncəvinin aşağıdakı qəzəlinə diqqət edək: Ay üzlü nigarım, kimə mehman olacaqsan? Bir söylə, kimin şəninə şayan olacaqsan? Şahlıq çətiri var başın üstündə bu axşam, Ənbər çətirinlə kimə sultan olacaqsan? Şəkkər demərəm mən sənə, ondan da şirinsən, Dilbər, necə bir bəxtəvərə can olacaqsan?
129 Zülmət gecə, sən nurlu çıraq, bəd gözə gəlmə, Ey abi-həyat, sən kimə canan olacaqsan? Getdin, necə bəs tab eləsin hicrə Nizami, O xəstə ikən, sən kimə dərman olacaqsan? 1
Nizaminin qəzəllərində məhəbbət və gözəlliyin mənəvi-psixoloji və fəlsəfi təsviri daha güclüdür. Onun qəzəllərinin mövzusunu, obrazlar aləmini real həyatdan ayrı düşünmək mümkün deyildir. Şairin qəzəllərinin mərkəzində əsasən iki obrazın – sevən aşiqin və onun məşuqəsinin obrazı canlandırılır. Göründüyü kimi, dahi şairin qəzəllərində istifadə olunan təşbehlər, bənzətmələr, ifadə üsulu və vasitələri tamamilə yeni və orijinaldır. Nizaminin qəzəlləri fars dilində yazılmasına baxmayaraq, bu şeirlərin bədii məzmunu türk təfəkkürü ilə yoğrulmuşdur. Çünki Nizaminin istər qəzəllərində, istərsə də epik həcmli poemalarında türk-Azərbaycan təfəkkürünü, psixologiyasını, deyim tərzini, xalq təfəkkürünü əks etdirən çoxlu sayda ifadələrdən, frazemlərdən istifadə edilmişdir. Bu da təsadüfi deyildir. Çünki bu bənzərsiz ifadələr, hər şeydən əvvəl, Nizami yaradıcılığına xalq ədəbiyyatından süzülüb gəlirdi. Şairin qəzəllərinin sadə, aydın, anlaşıqlı, ahəngdar olmasının da səbəbi bununla bağlı olmuşdur. Şairin əsərlərinə dərindən bələdlik bir daha sübut edir ki, dahi sənətkar öz qarşısına… xalq ruhunun, onun dünyagörüşünün ifadəçisi olmaq kimi çətin və məsul bir vəzifə qoymuşdur. Öz xalqının qədim mənşəyindən, həyat tərzindən mövzu götürən Nizami yaradıcılığında Azərbaycan şifahi xalq təfəkkürünün dərin və silinməz izləri ilə
1 Гязялин фарсъадан тяръцмяси Ъяфяр Хяндана мяхсусдур.
130 qarşılaşırıq 1 . Yuxarıda deyildiyi kimi, Nizami qəzəlləri XIII əsrdən başlayaraq təşəkkül tapmağa başlayan anadilli qəzəlin inkişafında təsirli rol oynamışdır. «XIII əsrdən başlayaraq bütün Yaxın Şərq bədii fikrində olduğu kimi, Azərbaycan ədəbiyyatında da qəzəl bir janr kimi öz tam təsdiqini tapdı. Həm də maraqlıdır ki, ənənəvi orta əsr ədəbi-nəzəri traktatlarında qəzəlin qarşısında qoyulan tələblərdən fərqli olaraq, poetik təcrübədə janrın mövzu dairəsi daha geniş vüsət və əhatəlilik kəsb edir. Aşiq və məşuqə münasibətləri, məhəbbətin nəşəsi və kədəri, vüsal, hicran səhnələri öz hakim mövqeyini saxlasa da, təbiət mənzərələri, ictimai- siyasi, didaktik-etik motivlər də qəzəlin predmetinə çevrilir, sırf fəlsəfi, sufi-panteist qəzəllər yazılır» 2 . Anadilli ədəbiyyatımızın tarixi XIII əsrdən başlayır. İzəddin Həsənoğlunun «Apardı könlümü bir xoş qəmərüz, canfəza dilbər» qəzəli anadilli şeirimizin ilk nümunəsidir.
1 Бах: Баба Бабайев. Низами вя халг ядябиййаты. «Азярбайъан мцяллими» гязети, 5 ийул, 1989-ъу ил. 2 Азадя Рцстямова. Классик Азярбайъан поезийасында гязял. Бакы,
131 Həsənoğlu sana gərçi duaçidir, vəli sadiq. Nə sadiq? Sadiqi – bəndə. Nə bəndə? Bəndeyi – çakər. Həsənoğlunun bu qəzəli ana dilində yazılan şeirin ilk nümunəsi olmaqla yanaşı, həm də dil, süjet – kompozisiya baxımından mükəmməl bir sənət nümunəsidir. Şairin bu qəzəli XIII əsr Azərbaycan ədəbi dili haqqında aydın təsəvvür yaradır. Qəzəlin poetik dil sistemi, məcazları göstərir ki, bu əsər Həsənoğlunun ana dilində yazdığı yeganə şeiri deyildir. Ədəbi-tarixi mənbələr onun Azərbaycan dilində «Divan»ı olduğunu və şairin əsərlərinə türk və fars dillərində nəzirələr yazıldığını göstərir. Həsənoğlunun bu qəzəlində ərəb-fars dilinin təsiri ilə əcnəbi sözlərdən, izafət tərkiblərindən də çox istifadə edilmişdir. lakin şairin ana dilinə həssaslıqla yanaşması, poetik ustalığı ərəb-fars mənşəli sözlərin işlənilməsini o qədər də qabarıq hiss etdirmir. Çünki bu sözlər, tərkiblər bir növ Azərbaycan dilinin qanunlarına tabe tutulur. Qəzəldə hal, mənsubiyyət, xəbərlik, zaman, şəxs kateqoriyasına aid olan sözlər indi dilimizdə işləndiyi kimidir. Bütün bunlar görkəmli şairin böyük ciddi-cəhdlə ana dilində əsər yazmaq istəyindən irəli gəlmişdir. Sonrakı dövrlərdə Q.Bürhanəddin, İ.Nəsimi, Ş.İ.Xə- tayi, Həbibi, Kişvəri, M.Füzuli anadilli qəzəli inkişaf etdirərək yeni poetik zirvələrə qaldırmışlar. Q.Bürhanəddin, İ.Nəsimi, S.İ.Xətayi kimi şairlərin yaradıcılığında qəzəl şeiri daha mübariz, döyüşkən ruh qazanmışdır. Bu dövrdə yazılan qəzəllərin məzmununda ictimai-siyasi, fəlsəfi ruh hakim olmuşdur. Nəsiminin sufi-hürufi məzmunlu qəzəlləri fəlsəfi
«Елм», 1990.
132 şeirimiz tarixində əsas yer tutur. Məhəbbət və gözəllik qəzəl şeirinin əsas mövzusudur. Nəsimi, Xətayi, Füzuli kimi klassik şairlərimizin yaradıcılığında ictimai-fəlsəfi mövzulara da geniş yer verilmişdir. Azərbaycan ədəbiyyatında qəzəl şeirinin ən böyük ustadı M.Füzulidir. Füzulinin qəzəllərində istifadə etdiyi təşbehlər, məcazlar tamamilə yeni və bənzərsizdir. Odur ki, böyük şair məhəbbət mövzusunda yazdığı qəzəlləri ilə qəlbin dialektikasını açmağa nail olmuşdur. Ümumiyyətlə, qəzəl yazmaq, yüksək sənətkarlıq tətəl edir. Aşiqin öz məhəbbəti yolunda çəkdiyi iztirablar, onun bu yolda göstərdiyi fədakarlığı, hicran dərdi, vüsal sevinci Füzuli qəzəllərinin əsas-aparıcı motivini təşkil edir. Qəzəl öz quruluşuna görə əsasən 5, 7, 9, 11 beytdən ibarət olur. Qəzəlin 1-ci beyti həmqafiyə olur. Qalan beytlərdə isə 1-ci misra sərbəst buraxılır, 2-ci misra isə qəzəlin 1-ci beyti ilə həmqafiyə olur. Olsaydı məndəki qəm Fərhadi-mübtəladə, /a/ Bir ah ilə verərdi min Bisütunu badə. /a/ Versəydi ahi-Məcnun fəryadımın sədasın, /b/ Quşmu qərar edərdi başındakı yuvadə? /a/ Fərhada zövqi-surət, Məcnuna seyri-səhra, /v/ Bir rahət içrə hər kəs, ancaq mənəm bəladə /a/ Gəh qəmzən içmək istər qanımı, gah çeşmin, /q/ Qorxum budur ki, nəgah qanlar olar aradə /a/
133 Gər görməmək dilərsən rəsmi-cəfa, Füzuli, /d/ Olma vəfaya talib dünyai-bivəfadə. /a/
Qəzəlin ilk beyti mətlə, son beyti isə məqtə adlanır. Şairlər qəzəlin son beytində özlərinin təxəllüsünü verirlər. Azərbaycan ədəbiyyatında Füzulidən sonra qəzəl şeirinin ən böyük ustadı S.Ə.Şirvani hesab olunur. Müasir ədəbiy- yatımızda S.Vurğun, S.Rüstəm, B.Vahabzadə, M.Seyidzadə, Ə.Vahid qəzəl şeirinin məzmunca rəngarəng, çağdaş nümunələrini yaratmışlar. Qəsidə – Şərq poeziyasında, eləcə də klassik Azərbaycan şeirində lirik növün əsas janrlarından biri də qəsidədir. Qəsidədə müəyən bir hadisə, əhvalat qəhrəman, şəxsiyyət yüksək təntənəli üslubda tərif edilir, vəsf olunur. Qədim dövrlərdə əsasən tərif məqsədilə yazılan qəsidələr zaman keçdikcə ictimai həyatın daha geniş sferalarını əhatə edir, mövzu və məzmunca zənginləşir. Xaqaninin qəsidələrində dövrünün ayrı-ayrı hökmdarlarının mədh olunmasına geniş yer verilməsi ilə yanaşı, yaşadığı dövrün ictimai ziddiyyətlərini əks etdirən qəsidələrə də rast gəlirik. Şairin məşhur «Qəsideyi-siniy- yə»sində müxtəlif amala, əqidəyə malik iki insan obrazı canlandırılır. İnsanları pislikdən, şər işlərdən uzaq olmağa çağırır. Məlumdur ki, qəsidə saray ədəbiyyatının əsas janrlarından biridir. Qəsidənin yüksək təntənəli üslubu, şeir dilinin ritorikliyi, mübaligəli təsvir və tərənnüm cəhəti də məhz saray ədəbiyyatının xüsusiyyətlərindən irəli gəlir. N.Gəncəvinin müasirlərindən olan İzəddin Şirvani təbiətin gül açan baharı fəsli, çəməni, bağı, gül, yasəməni təsvir
134 edərkən də bundan dövrünün şahını tərif etmək məqsədi güdmüşdür. Çəmənə badi-səba müşkünü etdikcə nisar, Güllərin ətri məni uyğudan etdi bidar… Cəmşidin möhrü kimi hökmün edərdi izhar. Zülm görmüşlər onun ədli ilə rahətdir, Evlərində hamı azadə keçirdir ruzgar. Elə şahdır bu müzəffər atası-hərb günü Qaldırar çərxi-fələkdən iti şəmşiri buxar. Atının nəli yürüş vaxtı qopardıqca şərər Doqquzuncu fələkin sahəsi ulduzla dolar. Afərinlər sənə şahim – göyə bir qıy vursan, Heybətindən karıxıb dağ kimi olmaz səyyar… O günəş rəyli, ay üzlü taxtından. Öz xoşilə bu qulun verməmiş hicranə qərar 1 .
N.Gəncəvinin qəsidələrində sayca az olmasına baxmayaraq, ictimai həyatın ən vacib məsələləri öz bədii, fəlsəfi əksini tapır. «Nizaminin ictimai-fəlsəfi qəsidələri sö- zün həqiqi mənasında yüksək ictimai-fəlsəfi lirika nümunələri olub, şairin hökmdar və cəmiyyət, mühit və fərd, elm və din, ağıl və zaman kimi problemlər ətrafında düşüncələrini əks etdirir» 2 .
Nizaminin də qəsidələrində qüvvətli pavos, tərif, təntənə hissi güclüdür. Lakin Nizami saray şairi olmadığı üçün onun qəsidələrində şərə, pisliyə qarşı mübarizə, əxlaqi-didaktik
1 Щикмят хязиняси. «Маариф» няшриййаты, 1992, сящ. 60-61. 2 Я.Сяфярли, Х.Йусифов. Гядим вя орта ясрляр Азярбайъан ядя- биййаты, Бакы, «Маариф», 1982.
135 motivlər çox güclüdür. Şairin «Qocalıq» qəsidəsi onun həyat haqqında, ömür-gün, insanlıq, yaşayış haqqında düşüncələrinin yekunudur. Bu çəməndə qocalıqdan belim döndü kamana, Bundan sonra bu budaqdan yetişərmi bar mana? Ağacımdan bir kimsəyə nə meyvə var, nə kölgə, Yarpağımı, məhsulumu, fələk verdi küləyə. Sandığımda gövhərlərin qalmadı bəxt ulduzu! Umudsuzluq göylərində doğdu sabah ulduzu, Ağ tüklərdən qar yığıldı başım üstə qalandı, Vücudum bir çardaq kimi yatmasın ah, amandı! Mən ki səfər yolçusuyam, hörmətim var, a dostlar, Onun üçün gözlərimdən yanağıma yaş axar. Ömrüm keçdi, günahkarlıq qazanmışam dünyada, Ona görə layiq oldum xəcalətli bir ada 1 .
Qəsidə şeirinin klassik nümunələrini yaradan görkəmli sənətkarlardan biri də M.Füzulidir. Dahi şair üç dildə qəsidənin ən yaxşı nümunələrini qələmə almışdır. Saray şeirində yaranan qəsidələrdən fərqli olaraq Füzulinin qəsidələrində həyata çağırış, azadfikirlilik hissləri, ictimai- fəlsəfi motivlər çox güclüdür. Qəsidə şeirinin poetik imkanlarından bəhs edən qüdrətli şairin bu barədə estetik düşüncələri də maraqlıdır: «Nəzm fənlərinin şəhərlərini fəth etmək üçün söz bayrağını qaldırdım. Allaha şükür ki, müxtəlif dillərin açarları ilə nəzm fənninin qapılarını açmağa başladım. Hansı qapıya ki, çatdım, onu nəzər sahiblərinin üzünə açdım. Gah məsnəvi üslubunun bağçasından gül-çiçək dərdim, gah qəzəl
1 Низами Эянъяви. Эянълик, Бакы, 1976, сящ. 11-12.
136 vadisində, müşk qoxulu ceyranların dalınca yüyürdüm, gah müəmma fənnində ad çıxardım, gah da qəsidə sehri tərzində böyük və fazil adamların ürəklərini təsxir etdim:
Həqiqətdə qəsidə mübhəm ifadələr meydanı və mətin mənalar məkanıdır. Onun sətirlərinin səfləri padşahlara xütbə mənbəridir» 1 .
Məhəmməd paşaya, Əlvənd bəyə və dövrünün başqa sultanlarına, hakimlərinə yazdığı qəsidələrdə sarayda yazılmış ənənəvi qəsidələrdən fərqli olaraq haqqa, ədalətə çağırış, şərə, pisliyə qarşı mübarizə motivləri üstünlük təşkil edir. Qəsidələr həcm etibarı ilə qəzəllərdən çox olur. Lakin qafiyələnmə sistemi qəzəldə olduğu kimidir. Belə ki, qəsidənin 1-ci beyti həmqafiyə, qalan beytlərdə isə 1-ci misra sərbəst buraxılır, 2-ci misra isə ilk beytlə həmqafiyə olur. Qəsidənin həcmi haqqında da fikirlər müxtəlifdir. Bəzi mənbələrdə qəsidənin həcminin 30 beytdən 90 beytə qədər olduğunu göstərirlər. Bəzi mənbələrdə isə beytlərin sayının 20-dən 200-ə qədər olduğu göstərilir. Bu onu göstərir ki, qəsidə üçün dəqiq, konkret bir say yoxdursa da, qəsidənin
1 Мящяммяд Фцзули. Ясярляри. 5 ъилддя. 4-ъц ъилд, Азярбайъан ССР ЕА няшриййаты, Бакы, 1961, сящ. 27-28.
137 misralarının sayı ən azı 60-70-dən 200-ə qədər olur. Mütəxəssislər 1000 misradan, 500 beytdən ibarət olan qəsidələrin də olduğunu bildirirlər. Qəsidənin son beytində və ya son beytlərin birində şairin təxəllüsü verilir. Klassik Şərq poetikasının tələbləri nəzərə alınaraq şairlər qəsidə yazarkən əsas mətləbə birbaşa keçməmişlər. Şairlər əvvəlcə təbiətin, baharın, fəslin təsvirini vermişlər. Qəsidənin bu səpkidə yazılan ilk beyti, bir növ, müqəddimə səciyyəsi daşımışdır. Müqəddimədən sonrakı beytlər isə şairin əsas mövzuya keçməsi üçün hazırlıq və ya bədii- psixoloji keçid rolu oynayır. Belə beytə Girizgah deyilir. Giriz – farsca qaçma deməkdir ki, bu da müqəddimədən, əxlaqi, fəlsəfi və təbiət haqqındakı söhbətlərdən qaçma, əsas mövzuya, mətləbə keçmə mənasını verir. M.Füzulinin «Gül» qəsidəsi yuxarıda deyilənlərin əyani sübutu üçün ən yaxşı nümunə ola bilər:
138 Qəsidələr öz mövzusuna görə də müxtəlif olur. Dini mövzudan bəhs edən qəsidələr minacat, peyğəmbərin tərifinə həsr edilən qəsidələr nət, şairin özü haqqında bəhs edilən qəsidə fəxriyyə, müqəddəs şəxslərin, qəhrəmanların ölümü münasibətilə qəmli, kədərli ruhda yazılan qəsidələr isə mərsiyə adlanır. Qədim və Orta əsrlərdə yaşayıb yaradan bütün klassik şairlərimiz müxtəlif, rəngarəng mövzulardan bəhs edən ən maraqlı qəsidə nümunələri qələmə almışlar.
şəkillərindən biridir. Tərkibbəndlərin mövzusu əsasən məhəbbət, gözəllik və ictimai-fəlsəfi istiqamətdə olur. Bu mövzular isə Şərq, o sıradan klassik Azərbaycan ədəbiyyatının ənənəvi mövzularından hesab olunur. Bu janrda şeir yazmaq, əlbəttə, hər bir şairin sənətkarlığını göstərir. Çünki tərkibbəndə şeirdən tələb olunan poetexniki şərtlərə əməl etmək yüksək sənətkarlıq tələb edir. Tərkibbəndə misraların sayı 6-dan 14-ə qədər olur. Bəzi şairlərin tərkibbəndlərinin hər bəndində misraların sayı 18-dən 24-ə qədər olur. Tərkibbənddə qafiyə quruluşu da çox mürəkkəbdir. Belə ki, M.Füzulinin hər bəndi 6 misradan ibarət olan tərkibbəndlərində qafiyə quruluşu əvvəldən axıra qədər belə qurulur: hər bənddə 4 misra həmqafiyə olur, bəndin son beyti – iki misrası isə öz aralarında sərbəst olaraq həmqafiyə olur. Mənəm ki, qafiyəsaları – karivani – qəməm, /a/ Müsafiri – rəhi – səhrayi – möhnətü ələməm, /a/ Həqir baxma mənə, kimsədən sağınma kəməm, /a/ Fəgiri-padişəhasa, gədayi-möhtəşəməm, /a/ Sirişk təxti-rəvandır mənə bu ahü ələm, /b/
139 Cəfavü cövr-mülazim, bəlavü dərd-həşəm. /b/ Nə mülkü mal mənə çərx versə məmnunam, /v/ Nə mülkü maldan avarə qılsa məhrunam. /v/ Əgərçi müflisü pəstü mühəqqərü dunam, /v/ Dəmadəm eylə xəyal eylərəm ki, Qarunam. /v/ Könüldə nəqdi-vəfa gənci, leyk pünhani, /q/ Gözüm xəzaneyi-ləlü kühər, vəli fani /q/
Digər bəndlərdə də qafiyələnmə belə ardıcıllıqla davam edir. XIX əsr klassik şairimiz S.Ə.Şirvaninin hər bəndi 12 misradan ibarət olan tərkibbəndlərində hər bəndin 10 misrası həmqafiyə olur. Sonuncu beytin misraları isə sərbəst olaraq qafiyələnir. Hər bəndin sonunda sərbəst qafiyələnən bu beyt şeirin ümumi qafiyə sistemindən ayrı olsa da, bənddəki fikrin tamamlanmasında əsas rol oynayır. Bəndlərin sonunda sərbəst artırılan bu beyt, bir növ, nəqarət kimi də çıxış edir. Ey xoş ol günlər ki, bəzmimdə nigarım var idi /a/ Zövqi-didarilə könlümdə qərarım var idi. /a/ Bir üzarı mah, zülfü müşkbarım var idi, /a/ Ləbləri şəkkər, üzü gül tacdarım var idi, /a/ Bir camalı rəşki-bağü gülüzarım var idi, /a/ Sünbülüm, sərvim, gülüm, bağım, baharım var idi. /a/ Bir nəri peykər, mələk rüxsar yarım var idi, /a/ Kim hərimi – vəslinə busü kənarım var idi, /a/ Yar vəslindən, qərəz, xoş ruzgarım var idi, /a/ Eyləməzdim meyli-gül, ol gülüzarım var idi /a/
140 Rəşk edib dövri-zəmanə saldi firqət aqibət, /b/ Qoydu ol mahə məni nalani-həsrət, aqibət /b/
Yüklə 0,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|