Bakı Texniki Kollecinin müəllimi Hüseynli



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/104
tarix14.12.2023
ölçüsü5,01 Kb.
#179104
növüQaydalar
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   104
Əzələ-hərəkət duyğusunun
köməyi ilə sürücü öz idarəedici təsirlərinin 
yerinə yetirilməsi haqqında məlumat alır. 
Vestibulyar duyğu
sürətlənmə orqanizmlərinə təsirlə əlaqədardır. Güclü və 
uzun müddətli vestibulyar həyacanlar nəticəsində insan orqanizminin vəziyyəti 
pisləşir, o tərləyir, zəifləyir, ürək bulanması və hətta qusma halı yaranır. Yüksək 
həyəcanlı vestibulyar cihaza malik sürücülərdə göstərilən əlamətlərdən əvvəl incə 
koordinasiya (əlaqələndirmə) prosesi pozulmağa başlayır. Vestibulyar dayanıqlıq 
müxtəlif səbəblər üzündən dəyişə bilər. Bu səbəblərə misal olaraq yorğunluğu, 
xəstəliyi və s. göstərmək olar. 


Səs duyğusu
vasitəsilə sürücü mühərrikin işini və həmçinin yol-nəqliyyat 
şəraitini xarakterizə edən səs siqnallarını eşidir. 
Qavrayış
nisbətən mürəkkəb proses olub, əşya və əlamətlərin mahiyyətini 
başa düşməyə imkan verir. Avtomobili idarə edərkən sürücü çoxlu sayda görmə
səs və digər qıcıqlandırıcıları qavrayır. Qavrayışın keyfiyyəti sürücünün biliyi və 
təcrübəsindən asılı olub, tezlik, tamlıq və dəqiqliklə müəyyən edilir. 
Sürücü fəza və zamanı düzgün qavramalıdır. Fəzanın qavran-masının 
aydınlığı görmənin itiliyindən və gözün müxtəlif səviyyəli işıqlara uyğunlaşma 
dərəcəsindən asılıdır. Sürücü vaxt intervallarını düzgün qiymətləndirmədikdə 
idarəetmə prosesində müəyyən səhvlərə yol verir. 
Bəzən yol şəraitləri yanlış qavranır ki, buna illüziya deyilir. Illüziyaların baş 
verməsi halları hərəkət sürəti ilə mütənasibdir. Çox hallarda yolun dairəvi döngələri 
ellips kimi, yolun uzunluğu qısa, döngələrin mailliyi isə böyük qavranır. 
Illüziyaların baş verməsi tezliyi sürücünün fərdi xüsusiyyətlərindən, əmək və 
istirahət reжimindən asılıdır.
Şüurun bu və ya digər obyektin və ya təsirin üzərində cəmləşməsi 
diqqət
adlanır. O, insanın psixi fəaliyyətinin əsas şərti olub, idarə etmə prosesində sürücü 
üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. YNH-nin əsas səbəblərindən biri diqqətsizlikdir. 
Diqqətin əsas keyfiyyətləri bunlardır: həcmi, intensivliyi, dayanıqlığı, 
paylanması, keçirilməsi. 
Eyni zamanda və kifayət qədər aydın qavranan obyektlərin sayı 

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   104




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin