Birinci kitab

yanlış başa düşməyəcəksiniz. Qardaşım əvvəllər də miss 

Darsiyə  heyran  idi.  İndi  o,  onunla  ən  rahat  şəraitdə  və 

daha teztez görüşmək imkanı əldə edəcək. Qızuı, eləcə də 

Çarizm  bütün  doğmaları  bu  birgəliyi  istəyir.  Doğmalıq 

hisslərinin  məni  aldatmadığına  ümid  edərək,  Çarlzı 

istənilən  qadının  ürəyini  fəth  etməyə  tamamilə  qadir 

sayıram. Bu bağlılığın yaranmasına yardımçı olmuş bütün 

hallai'a və hər hansı bir əngəlin olmamasına görə, məgər 

mən  bir  çoxlarına  bu  qədər  səadət  gətirəcək  hadisəyə 

ümid  bəsləməkdə  haqlı  deyilənimi,  mənim  dəyərli 

Ceynim?” 

— Bu ifadəyə görə nə deyirsən, Lizzi, əzizim? Məgər 

o kifayət qədər aydın deyil? — Ceyn məktubu qatlayaraq 

soruşdu. — Məgər Kerolayn hər hansı bir sapıntıya yol 

vermədən  bəyan  etmirmi  ki,  o  mənim  bacım  olmaq 

istəmir və bunu mümkün saymır? Bir də mister Binqlinin 

mənə etinasızlığına əmin olaraq və ola bilər, mənim ona 

duyğularımın  səciyyəsinə  şübhə  etməyərək,  o  məni 

nəzakətli bir şəkildə xəbərdar etmək istəyirsə, necə olsun? 

Bunu başqa cür izah etmək mümkündürmü? 

— Bəli, həm də çox asan. Məsələn, mən buna başqa 

cür baxıram. Deyim sənə, nə düşünürəm? 

— 

Allah xatirinə, de. 

— Bunu  çox  qısaca  ifadə  etmək  olar.  Miss  Binqli 

görür ki, onun qardaşı sənə vurulub, ancaq o istəyir ki, onu 

miss Darsi ilə evləndirsin. O, qardaşının ardınca Londona 

downloaded from KitabYurdu.org

164 

 

gedərkən  ümid  edir  ki,  onu  orada  saxlaya  biləcək  və 

çalışır ki, onun səninlə bir işi olmadığına səni inandırsın. 

Ceyn başını yırğaladı. 

— Ceyn, əzizim, sən mənə inanmalısan! Sizi bir yerdə 

görənlərin  heç  biri  onun  duyğularına  şübhə  edə  bilməz. 

Onlara,  əlbəttə  ki,  miss  Binqli  də  şübhə  etmir,  —  buna 

onun ağlı çatır. Əgər o, mister Darsidə həmin hisslərin bir 

qismini öz 

personasına  qarşı  görsəydi,  artıq  özünə  gəlinlik  paltarı 

sifariş verərdi. Fəqət, məsələnin mahiyyəti ondadır ki, biz 

onlar üçün kifayət qədər varlı və əsil-nəsəbli deyilik. Miss 

Binqli  isə  qardaşını  miss  Darsi  ilə  həm  də  ona  görə 

evləndirmək  istərdi  ki,  ailələr  arasındakı  bir  qohumluq 

əlaqəsinə görə ikincisinə asanlıqla nail olacağını düşünür. 

Bu  plan  gerçəkdən  də  iki  zəkadan  xali  deyil.  Bəlkə  də 

onun yolu üstündə miss de Bör olmasaydı, bu plan uğurla 

nəticələnə bilərdi. Ancaq sən axı ciddi düşünə bilməzsən, 

bir  halda  ki  miss  Binqli  qardaşının  mister  Darsinin 

bacısına heyran olduğunu sənin üçün təsvir edir, demək, 

mister Binqlinin səni qiymətləndirməsi, ikinci gün baldan 

sonra  səninlə  vidalaşdığı  vaxtda  olduğundan  bir  misqal 

azalıb.  Yaxud  da  miss  Binqli  ona  səni  yox,  istəkli 

rəfiqəsini sevməyi təlqin etmək istəyir. 

—  Əgər  biz  miss  Binqli  barədə  eyni  cür  mühakimə 

yürüdərdiksə,  —  Ceyn  cavab  verdi,  —  sənin  məktuba 

verdiyin şərh məni sakitləşdirərdi. Ancaq mən bilirəm ki, 

sən  yanlış  gümanlardan  çıxış  edirsən.  Kerolayn  qəsdən 

aldatmağa qadir deyil. Mən yalnız ona ümid edə bilərəm 

downloaded from KitabYurdu.org

165 

 

ki, o özü yanılır. 

— Lap  əla.  Bir  halda  ki  mənim  şərhim  sənin  üçün 

qəbuledilməzdir,  sən  bundan  daha  yaxşı  bir  şey  düşünə 

bilmirsən.  Allah  xatirinə,  hesab  et  ki,  bu  onun 

yanılmasıdır.  Sən  öz  borcunu  yerinə  yetirdin  və  heç  nə 

barədə narahat olmaya bilərsən. 

— Elizabet,  əzizim,  ən  yaxşısını  ehtimal  edək.  Mən 

bacılarının  və  dostunun  başqasıyla  evləndirmək 

istədikləri adama ərə getməklə xoşbəxt ola bilərəmmi? 

— Bu,  sənin  işindir,  —  Elizabet  dedi,  —  Əgər 

sonradan  düşününcə  qərar  verirsənsə  ki  xoşbəxt  evlilik 

sənin  üçün  onun  bacılarının  narazılığından  daha  az 

əhəmiyyətlidir,  sənə  ona  rədd  cavabı  verməyini  tövsiyə 

edərdim. 

— Necə belə danışa bilirsən? — Ceyn zəif təbəssümlə 

dedi,  —  Sən  ki  bilirsən,  onların  bəyənməzliyi  məni  nə 

qədər məyus etsə də, cavabımda tərəddüd etməzdim. 

— Mən buna əminəm.  Ona görə də sənin bu dərdini 

ürəyimə yaxın qəbul etmirəm. 

— Əgər  o,  bütün  qış  boyunca  qayıtmasa,  ola  bilər 

cavabıma  ehtiyac  qalmayacaq.  Altı  ayda  minlərlə  yeni-

yeni durumlar 

alına bilər! 

Mister  Binqlinin  Nezerfildə  qayıtmamaq  ehtimalı 

Elizabetə  inanılmaz  gəlirdi  və  bunda  maraqlı  olan 

Kerolaynın  qurmacası  kimi  görünürdü.  Elizabet  bir 

dəqiqə  də  olsun  yaxınına  qoymurdu  ki,  missi  Binqli  öz 

istəyini  nə  qədər  bacarıq  və  israrla  qardaşına  təlqin  etsə 

downloaded from KitabYurdu.org

166 

 

də, tamamilə müstəqil adam olan mister Binqliyə təsir edə 

bilər. 

O, Ceyni öz sözünün düzgünlüyünə o qədər hərarətlə 

inandırdı  ki,  tezliklə  sözlərinin  ona  müsbət  təsir 

göstərdiyini sevinclə müşahidə etdi. Ceyn təbiəti etibarilə 

ruh  düşkünlüyünə  meyilli  idi  və  bacısı  onda  ürkək  və 

hərdən şübhələrlə tündləşən ümid işıltıları  yarada bildi  - 

mister Binqli Nezerfildə qayıdacaq və onun ürəyinin hər 

döyüntüsünə cavab verəcək. 

Onlar  qərara  gəldilər  ki,  analarına  yalnız  mister 

Binqlinin  bacılarının  Nezerfilddən  getdiklərini  desinlər, 

gənc  oğlanın  özünün  niyyətləri  barədə  isə  heç  nə 

danışmasınlar. Ancaq bu yanmçıq məlumatlar da missis 

Bennetin kefini olduqca pozdu. O, acı-acı miss Binqli və 

missis Hörstü, onların ailələrinin bu qədər yaxınlaşdığı bir 

vaxtda getməyə məcbur edən fatal 

şərtlərin  üst-üstə  gəlməsindən  şikayətləndi.  Fəqət  bir 

müddət  dərdli-dərdli  danışdıqdan  sonra  o,  mister 

Binqlinin  tezliklə  qayıdacağı  və  Lonqbornda  nahar 

edəcəyi fikri ilə təsəlli tapdı. Sakitləşdikdən sonra missis 

Bennet  son  olaraq  bildirdi  ki,  bu  gənc  olsa-olsa  ailə 

yeməyinə  dəvət  olunsa  da,  o,  həmin  gün  yeməklərin 

sayının süfrədə iki dəfə artıq olmasının qayğısına qalmaq 

üçün əlindən gələni edəcək. 

XXII 

Bennetlər  Lukaslara  nahara  dəvət  edilmişdilər  və  miss 

Lukas  yenə  o  qədər  mehriban  idi  ki,  günün  böyük 

hissəsini  mister  Kollinzin  izhannı  dinlədi.  Elizabet 

downloaded from KitabYurdu.org

167 

 

fürsətdən  istifadə  edərək  rəfiqəsinə  minnətdarlığını 

bildirdi. 

— Səninlə danışarkən o, əla ovqatda olur, — dedi. — 

Mən bu köməyə görə sənə çox borcluyam. 

Şarlotta onu inandırdı ki, öz dostlanna faydalı olmaq 

ona xoşdur. Onun etdiyi bütün bu hərəkətlər çox xoş idi. 

Ancaq  Şarlottanın  bu  nəcibliyi  Elizabetin  təsəvvür  edə 

bilməyəcəyi qədər genişləndi. O nə az, nə çox, rəfiqəsini 

Kollinzin  bərpa  oluna  biləcək  girişmə  təhdidlərindən 

birdəfəlik  xilas  etmək  üçün  onları  özünə  yönəltməyi 

nəzərdə tuturdu. Bu iş onda çox uğurla irəlilədi. Şarlotta 

kavaleri ilə ayrıldığı axşam artıq şübhə etməyə bilərdi ki, 

Kollinzin Hartfördşirdə qalmaq müddəti qısa olmasaydı, 

demək  olar  ki,  məqsədinə  çatardı.  Ancaq  o,  Kollinzin 

xasiyyətindəki birbaşalığı və yeyinliyi doğru-dürüst 

qiymətləndirə  bilmədi.  Bu,  xasiyyətinin  sayəsində  o, 

ertəsi  gün  səhər  heyrətamiz  bir  çevikliklə  Lonqborndan 

sivişib  çıxdı  və  Lukas  Loca  Şarlottanın  ayaqlanna 

qapanmağa tələsdi. O, evdən gizli şəkildə çıxmağa çalışdı, 

qorxurdu ki, onun gedişi fərq edilər. Kollinz niyyətlərini 

uğurla sonuclanana qədər sirr olaraq saxlamaq istəyirdi və 

onların üstünün vaxtından əvvəl açılacağından çəkinirdi. 

Çünki işlərin gedişi, demək olar, şübhə etməsə də (bu, heç 

də əsassız deyildi, Şarlotta ona kifayət qədər üz vermişdi), 

son baş verənlərə görə onda məlum inamsızlıq yaratmışdı. 

Lakin o özü üçün ən iltifatlı şəkildə qəbul edildi. Kollinz 

Lukas  Loca  yaxınlaşanda  onu  yuxan  mərtəbədən  görən 

miss Lukas evdən qaçaraq çıxdı ki, bağ cığınnda onunla 

downloaded from KitabYurdu.org

168 

 

guya  ki,  təsadüfən  qarşılaşsın.  Ancaq  çətin  ki,  o,  görüş 

yerində  onu  necə  eşq  bəlağətinin  gözlədiyini  güman 

etməyə cürət göstərərdi. 

Hər  ikisinin  məmnunluğuna  görə,  gənclər  hər  şey 

barədə,  mister  Kollinzin  uzun  ifadələrinin  yol  verdiyi 

qədər  tez  razılaşdılar.  Onlar  evə  girəndə  o,  artıq  israrla 

yalvanrdı  ki,  fani  bəndələrin  onu  ən  xoşbəxti  edəcəyi 

günü təyin etsin. Hazırda bu arzusu hələ təmin olunmuş 

olmasa da, qız heç də öz kavalerinin 

xoşbəxtliyinə  yüngülməcazlıqla  yanaşmağa  meyilli 

deyildi.  Damadın  anadangəlmə  axmaqlığı  toyqabağı 

dövrü bütün cazibəsindən məhrum edirdi. Adətən qızlar o 

cazibəyə  görə  bu  dövrün ömrünün daha çox uzanmasını 

istərlər.  Kollinzə  yalnız  öz  taleyini  qurmaq  üçün  ərə 

getməyə  razılaşan  miss  Lukas  üçün  planının  məhz  nə 

zaman həyata keçəcəyinin fərqi yox idi. 

Ləngidilmədən  ser  Uilyam  və  ledi  Lukasın  razılığı 

istənildi və onlar dərhal razılıq verdilər. Mister Kollinzin 

hazırda  tutduğu  mövqe  bu  büsatı  onların  qızı  üçün 

olduqca  uğurlu  edirdi  və  buna  görə  çox  az  cehiz  verə 

bilərdilər.  Buna  rəğmən  onun  gələcəkdə  varlanacağı 

gözlənilirdi!  Ledi  Lukas  bu mövzuya nə  vaxtsa  əvvəllər 

duyduğundan  qat-qat  artıq  maraqla  mister  Bennetin 

bundan sonra nə qədər ömrünün qaldığını qiymətləndirdi, 

ser Uilyam isə tam əminliklə bəyan etdi ki, mister Kollinz 

Lonqborn  malikanəsinə  sahib  olanda  o  və  arvadı  Sent-

Ceyms  sarayında  görünə  bilərlər.  Kəsəsi,  bütün  ailənin 

sevincinin həddi yox idi. Kiçik bacılar inanırdılar ki, onlar 

downloaded from KitabYurdu.org

169 

 

əvvəl  ümid  etdiklərindən  bir-iki  il  tez  cəmiyyət  arasına 

çıxaracaqlar.  Qardaşlar  Şarlottanm  qanmış  qız  kimi 

öləcəyindən 

qorxmalarına  son  verdilər.  Qızın  özü  isə  kifayət  qədər 

sakit görünürdü. O, məqsədinə çatmışdı və indi yaranmış 

vəziyyəti  götür-qoy  etməyə  çalışırdı.  Onun  əldə  etdiyi 

nəticələr əsasən qaneedici idi. Əlbəttə, mister Kollinzi nə 

ağıllı, nə də yaraşıqlı adam hesab etmək olardı; onunla bir 

arada olmaq ağır idi, Kollinzin ona bağlılığı isə şübhəsiz 

ki, uydurmaydı. Bununla belə, Kollinz onun əri olacaqdı. 

Şarlottanm nikah və ümumiyyətlə, kişilər barədə yüksək 

fikirdə  olmamasına  rəğmən,  ərə  getmək  həmişə  onun 

məqsədi olmuşdu. Yalnız bu varlı olmayan savadlı qadına 

ləyaqətli ictimai mövqe yaradırdı. Qadın bu evlilikdə öz 

səadətini  tapa  bilməsə  də,  ən  azı  ehtiyaclardan  müdafiə 

olunurdu.  İndi  belə  bir  müdafiəni  o  əldə  edirdi. 

Cazibədarlıqdan məhrum iyirmi  yeddi  yaşlı qız bəxtinin 

nə  qədər  gətirdiyini  gözəl  başa  düşürdü.  Qarşıda  duran 

nikahın ən xoşagəlməz cəhəti Şarlottanm xüsusilə dostluq 

etdiyi  Elizabet  Bennetin  buna  necə  yanaşacağı  ilə  bağlı 

ürəyinə daman hisslər idi. Bu xəbər rəfiqəsinə tamamilə 

inanılmaz görünməli idi və ola bilər onun sərt mühakiməsi 

ilə  qarşılanacaqdı.  Bu  durum  Şarlottanm  qərarlılığmda 

tərəddüd 

yaratmayacaqdısa  da,  hər  halda  ona  dərin  mənəvi  yara 

vura bilərdi. O, hər şey haqqında rəfiqəsinə özü danışmaq 

istəyirdi,  ona  görə  də  mister  Kollinzdən  tələb  etdi  ki, 

nahara  Lonqborna  qayıdarkən  olub-bitənlər  barədə  bir 

downloaded from KitabYurdu.org

170 

 

kəlmə  də  danışmasın.  Sirri  saxlamaq  vədi,  əlbəttə  ki, 

böyük həvəslə verildi. Ancaq onu yerinə yetirməyin asan 

olmadığı  məlum  oldu.  Mister  Kollinzin  uzun  müddət 

ortalıqda  olmaması  Bennetlər  ailəsində  elə  bir  maraq 

doğurmuşdu  ki,  o,  Lonqborna  qayıtdıqdan  sonra  çox 

ətraflı  sorğu-suala  tutuldu.  Suallardan  yayınmaq  ondan 

müəyyən  yaradıcılıq  və  eyni  zamanda  fədakarlıq  tələb 

edirdi.  Çünki  onlann  qarşısında  öz  sevgi  uğurları  ilə 

öyünməyi çox istəyirdi. 

Mister  Kollinz  Lonqbornu  səhər  erkən  tərk  etməli 

olduğundan  yola  çıxarkən  Bennetlər  ailəsindən  kimisə 

görməyəcəyi ilə əlaqədar vidalaşma mərasimi xanımların 

yatmağa getməsindən əvvəl baş verdi. Bu zaman missis 

Bennet ən nəzakətli və mehriban şəkildə ona dedi ki, işləri 

imkan verdiyi vaxt o, yenidən onların ziyarətinə gəldikdə 

onu Lonqbornda görməkdən çox şad olacaq. 

Mister Kollinz cavab verdi: 

— Sizin  dəvətinizi  mən  xüsusilə  dəyərləndirirəm, 

çünki  qalmağı  arzulayırdım. Ona  görə də şübhə  etməyə 

bilərsiniz  ki,  mənim  üçün  imkan  yaranan  kimi  ondan 

istifadə edəcəyəm. 

Onun cavabı hamını heyrətləndirdi. Kollinzin tezliklə 

qayıdışının hamıdan daha çox sərf etmədiyi mister Bennet 

ləngimədən dedi: 

— Ser,  bunun  ledi  Ketrinin  narazılığına  səbəb 

olacağından 

narahat 

olmursunuzmu? 

Qohumluq 

əlaqələrinə etinasızlıq öz rəhbərinizi incik salmaqla riskə 

getməkdən daha yaxşıdır. 

downloaded from KitabYurdu.org

171 

 

— Dostcasına xəbərdarlığa görə, ser, sizə həddən artıq 

minnətdaram, — mister Kollinz cavab verdi. — Əlbəttə, 

əmin- arxayın olun, bu qədər məsuliyyətli addımı lütfkar 

xanımın icazəsi olmadan atmaram. 

— Çətin  ki,  siz  həddən  artıq  ehtiyatlı  olasınız.  Nə 

lazımdırsa, qurban verin, yalnız ona azacıq narazılıq üçün 

bəhanə  verməyin.  Əgər  görsəniz  ki,  belə  bir  bəhanə 

Lonqborna yeni səfərinizə görə baş qaldırır — mən bunu 

tamamilə 

mümkün  sayıram  —  o  zaman  sakitcə  evdə  qalın. 

Əndişələnməyin, biz heç cür sizdən incimərik. 

—  İnanın,  əziz  ser,  siz  şəxsimə  bu  qədər  müstəsna 

diqqətinizə  görə  məndə  ən  hərarətli  minnətdarlıq 

duyğulan  oyatdınız.  Bilin  ki,  siz  tezliklə  öz  itaətkar 

nökərinizdən  Hartfördşirdə  olduğum  zaman  mənə 

göstərilmiş  bu  və  bütün  başqa  diqqət  işarələrinə  görə 

minnətdarlıq məktubu alacaqsınız. Gözəl əminəvələrimə 

gəlincə, mənim burada olmamağım bunu gərəkli edəcək 

qədər uzun sürməyəcəksə də, yenə, əmim nəvəsi Elizabeti 

istisna  etmədən,  onlara  cansağlığı  və  firavanlıq 

arzulamağı özümə rəva görürəm. 

Bunun  ardınca  xanımlar  onun  tezliklə  Lonqborna 

qayıtmaq  niyyətindən  eyni  dərəcədə  təəccüblənərək 

uzaqlaşdılar.  Missis  Bennet  Kollinzin  bu  niyyətini  özü 

üçün  belə  izah  etmək  istədi  ki,  o,  diqqətini  onun  kiçik 

qızlarından birinə yönəltməyi nəzərdə tutur. Meri, yəqin 

ki,  onun  təklifini  qəbul  etməyə  razılaşardı.  Meri  onun 

qabiliyyətini  bacılarından  daha  yüksək  qiymətləndirir, 

downloaded from KitabYurdu.org

172 

 

tez-tez  onun  mühakimələrinin  əsaslı  olmasına  heyran 

qalırdı. Onun ağlını özününkünə tən 

saymayan  qız  düşünürdü  ki,  Kollinz  ondan  nümunə 

götürərək,  özünü  təkmilləşdirməklə  məşğul  olsa,  onunla 

bir  arada  olmağa  layiq  ola  bilərdi.  Heyhat,  bu  sayaq 

ümidlərin  hamısı  elə  ertəsi  gün  səhər  dağıldı.  Səhər 

yeməyindən bir az sonra miss Lukas evdə peyda oldu və 

Elizabeti  təkliyə  çəkərək  bu  ərəfədə  baş  vermiş 

nişanlanma barədə ona xəbər verdi. 

Mister  Kollinzin  özünü  Şarlottaya  vurulmuş  kimi 

təsvir  etməsi  fikri  Elizabetin  beyninə  necəsə  gəlmişdi. 

Ancaq onun qənaətinə görə, rəfiqəsi mister Kollinzi onun 

etdiyindən  artıq  təşviq  etməzdi.  Ona  görə  də  Elizabetin 

heyrəti  o  qədər  böyük  oldu  ki,  o,  ilk  anda,  bütün  ədəb 

qaydalan həddini pozaraq səsləndi: 

— Mister Kollinzlə nişanlanmısan? Şarlotta, əzizim, 

bu ağlasığmazdır! 

Bu  cür  birbaşa  məzəmmətin  təsiri  altında  ona  bu 

yeniliyi  nəql  edən  miss  Lukasın  tövrü  bir  anlıq  dəyişdi, 

qız özünü itirdi. Ancaq Elizabetin nidası onun rəfiqəsinin 

əvvəlcədən  hazırlaşmış  olduğu  əndazəni  aşmadı  və  o, 

özünü ələ alaraq sakit halda dedi: 

— Doğrudanmı  bu  səni  belə  təəccübləndirir,  əziz 

Eliza? Məgər səninlə uğursuzluğa məruz qaldıqdan sonra 

mister  Kollinzin  hansısa  bir  qadının  diqqətinə  layiq 

olması inanılmazdır? 

Elizabet ayıldı və özünü ələ alaraq, tamamilə inamlı 

bir səslə rəfiqəsi ilə qohum olmaqdan sevindiyini dedi və 

downloaded from KitabYurdu.org

173 

 

ona hər cür firavanlıq arzuladı. 

— Mən sənin bu saat nə hiss etməli olduğunu təsəvvür 

edirəm,  —  Şarlotta  dedi.  —  Sən,  ehtimal  ki, 

heyrətlənmisən,  hədsiz  dərəcədə  heyrətlənmisən!  Axı 

hələ  bu  yaxınlarda  mister  Kollinz  səninlə  evlənmək 

istəyirdi.  Ancaq  sən  hər  şeyi  götür-qoy  etdikdə, 

ümidvaram 

ki, 

mənim 

ağıllı  hərəkət  etdiyimi 

anlayacaqsan.  Bilirsən  ki,  mən  romantikadan  nə  qədər 

uzağam. Bu mənə həmişə yad olub. Mən başım üstündə 

dam axtarıram. Mister Kollinzin xasiyyətini, onun həyat 

tərzini,  cəmiyyətdəki  mövqeyini  nəzərə  alaraq,  bu 

nəticəyə  gəldim  ki,  xoşbəxt  ailə  həyatına  ümidlərim, 

demək  olar,  nikaha  girən  bütün  insanların  ümidlərindən 

azacıq da olsun geri qalmır. 

Elizabet  sakitcə  cavab  verdi:  “Hə,  əlbəttə”.  Naqolay 

pauzadan sonra rəfiqələr yerdə qalan camiəyə qatıldılar. 

Şarlotta  Lonqbornda  çox  ləngimədi  və  onun 

gedişindən  sonra  Elizabet  eşitdikləri  üzərində  düşünə 

bildi. Onun bu nikah barədə fikirlə birtəhər banşması üçün 

aradan az vaxt keçmədi. Mister Kollinzin üç gün ərzində 

ard-arda  iki  evlilik  təklifi  etməsi,  öz  hərzəliyinə  görə, 

ikinci  təklifin  qəbul  edilməsi  heç  bir  şeylə  müqayisəyə 

gəlmirdi.  Qıza aydın  idi  ki,  rəfiqəsinin  evliliyə baxışları 

onunku ilə  üst-üstə düşmür. Ancaq  güman  edə  bilməzdi 

ki,  Şarlotta  gerçəkdən  özünün  bütün  ən  yaxşı  hisslərini 

dünyəvi  firavanlıq  xatirinə  qurban  etməyə  qərar  verər. 

Onun ən yaxın rəfiqəsi - mister Kollinzin arvadı! Necə də 

qəmginlik gətirən bir mənzərə! Şarlottanm özünü bu cür 

downloaded from KitabYurdu.org

174 

 

alçaltmasına,  onun  nəzərindən  salmasına  görə  yaranan 

ağrı-acı  onun  bədbəxt  taleyinə  qara  əminliklə  bir  az  da 

kəskinləşdi. 

XXIII 

Elizabet anası və bacılan ilə oturub eşitdiyi yenilik barədə, 

eləcə  də  bu  haqda  öz  doğmalanna  danışmaq  haqqının 

olub- olmadığını düşündüyü vaxt ser Uilyam Lukasın özü 

Lonqborna  gəldi.  Şarlotta  onu  göndərmişdi  ki,  Bennet 

ailəsinə  qızının  onların  qohumu  ilə  nişanlandığını  elan 

etsin. 

Öz 

nitqini 

onlara 

ünvanlanan 

çoxlu 

komplimentlərlə  bəzəyən  və  dəfələrlə  özünü  onların 

ailələrilə  qohumlaşmağa  məhkum  olmaları  münasibətilə 

təbrik edən ser Uilyam heyrətlənən və etimad bəsləməyən 

dinləyicilərə  baş  vermiş  hadisə  barədə  danışdı.  Missis 

Bennet həddən artıq özünə arxayın və bir elə də nəzakətli 

olmayan  tərzdə  qeyd  etdi  ki,  o,  dərindən  yanılır.  Hər 

zaman  təmkinsiz  və  tez-tez  kəskin  danışan  Lidiya  isə 

səsləndi: 

—  İlahi!  Ser  Uilyam,  siz  belə  bir  cəfəngiyatı  necə 

danışa bilirsiniz? Məgər siz bilmirsiniz ki, mister Kollinz 

Lizzi ilə evlənmək istəyir? 

Bu sayaq hərəkətlərə qıcıqlanmadan dözməkdən ötrü 

gerçək saray mənsubunun nəzakəti tələb olunurdu. Ancaq 

ser  Uilyam  elə  yaxşı  tərbiyə  almışdı  ki,  soyuqqanlı 

qalmağı  bacardı.  O,  məlumatının  mötəbərliyinə  onları 

inandıraraq, ünvanına səslənən bütün kəskin qeydləri tam 

yumşaqlıqla içəri ötürdü. 

Elizabet Uilyamm xoşagəlməz vəziyyətdən çıxmasına 

downloaded from KitabYurdu.org

175 

 

kömək  etməyi  özünə  borc  saydı  və  onun  sözlərini 

təsdiqləyərək bildirdi ki, bu barədə daha əvvəl Şarlottanm 

özündən  hər  şeyi  öyrənib.  Anasının  və  kiçik  miss 

Bennetlərin təəccüblü səs- sədalarmı kəsmək üçün o, ser 

Uilyama  xitab  edərək  təbriklərini  çatdırdı  və  az  sonra 

böyük  bacısı  Ceyn  də  səmimi  qəlbdən  ona  qoşuldu. 

Elizabet təbriklərini damada və gəlinə xoşbəxtlik arzuları 

ilə  müşayiət  etdirdi,  eləcə  də  mister  Kollinzin  əla 

xasiyyəti  və  Hansfordun  Londona  yaxınlığı  barədə  bir 

neçə cümlə dilə gətirdi. 

Missis Bennet gerçəkdən də elə güclü sarsılmışdı ki, 

ser  Uilyam  gedənə  qədər:  demək  olar,  bir  kəlmə  də 

danışmadı. Əvəzində o gedən kimi, qadının hissləri dərhal 

üzə  çıxdı.  Birincisi,  o,  israr  etməyə  başladı  ki,  bu, 

tamamilə inanılmaz bir 

şeydir. İkincisi, o, şübhə etmədi ki, onlar mister Kollinzi 

barmaqlanna  dolayıblar.  Üçüncüsü,  o,  əmin  idi  ki,  bu 

nikah ona xoşbəxtlik gətirməyəcək. Nəhayət, dördüncüsü, 

ona  aydın  idi  ki,  bu  nişan  pozulacaq.  Bütün  bunlardan, 

təbii  ki,  iki  nəticə  çıxırdı.  Birincisi  -  bütün  bəlaların  əsl 

günahkan Elizabetdir, ikincisi - evdə hamı onunla, sadəcə, 

acımasız davranır. Hər iki durum onun bütün gün ərzində 

dediklərinin  təməli  oldu.  Onu  sakitləşdirmək  və  təsəlli 

vermək  olmazdı.  Narazılığı  isə  bir  günə  sığışmadı. 

Elizabetin  üzünə  baxması,  ona  töhmət  yağdırmaması 

üçün  aradan  bir  həftə,  ser  Uilyam  və  ledi  Lukasla  öz 

nitqində  tikanlara  yol  vermədən  danışması  üçün  bir  ay, 

Şarlottam bağışlamaq imkanı tapması üçün isə neçə-neçə 

downloaded from KitabYurdu.org

176 

 

aylar  keçdi.  Mister  Bennet  olaya  olduqca  sakit  yanaşdı. 

Onun  sözlərinə  görə,  bu  hadisə  ona  hətta  xeyli 

məmnunluq bəxş edib. Onu xüsusilə sevindirirdi ki, ağıllı