Birinci kitab

— Siz  məni  gerçəkdən  də  narahat  edirsiniz,  mister 

Kollinz,  —  Elizabet  bir  qədər  həyəcanla  dedi.  —  Əgər 

mənim  rədd  cavabım  sizə  ümidverici  göründüsə,  mən 

təsəvvür  etmirəm  ki,  öz  imtinamı  sizin  üçün  inandırıcı 

olmasından ötrü onu necə ifadə etməliyəm. 

— Əminəvəsi,  icazə  verin  bu  fikirlə  təsəlli  tapım  ki, 

siz mənim təklifimi yalnız sözdə rədd etdiniz. Qısa desək, 

mən  buna  bir  neçə  səbəbdən  əminəm.  Mənə  heç  də  elə 

gəlmir ki, sizə layiq deyiləm və ya təklif etmək imkanında 

downloaded from KitabYurdu.org

150 

 

olduğum həyat 

şəraiti sizi təmin etməyə bilər. De Bör ailəsi ilə əlaqələr 

və  sizin  ailə  ilə  qohumluq  mənim  cəmiyyətdəki 

mövqeyimə  xüsusilə  əlverişlidir.  Bir  də  sizin  bütün 

məziyyətlərinizə  baxmayaraq,  başa  düşməlisiniz  ki,  ərə 

getmək  üçün  əlinizə  yeni  fürsət  düşməyə  bilər.  Sizin 

cehizinizin  az  əhəmiyyətli  olması  gözəlliyinizin  və  sair 

müsbət  keyfiyyətlərinizin  bütün  cazibə  qüvvəsini azalda 

bilər. Ona görə də düşünürəm ki, ürəyinizin dərinliyində 

heç  də  mənə  rədd  cavabı  vermək  niyyətində  deyilsiniz. 

Mən sizin  cavabınızı gözəl  qadınlara xas  olan cazibədar 

işvəkarlıq  vasitəsilə  mənim  duyğularımı  daha  şiddətlə 

alovlandırmaq arzusu kimi izah etməyə meyilliyəm. 

— Sizi əmin edirəm ki, ser, mən ciddi adamın hissləri 

ilə  oynayaraq  uğur  qazanmağa  tamamilə  iddia  etmirəm. 

Hər  şeydən  çox  istərdim  ki,  siz  mənim  səmimiyyətimi 

qiymətləndirəsiniz.  Mən  bir  daha  etdiyiniz  nəzakətli 

təkliflə mənə şərəf verdiyinizə görə sizə minnətdarlığımı 

bildirirəm, ancaq onu qəbul etmək mənim üçün qətiyyən 

mümkünsüzdür. Mənim bütün duyğulanm buna qarşıdır. 

Mən  daha  aydın  ifadə  edə  bilərəmmi?  Mənə  sizi 

işvəkarlıq toruna salmış birisi kimi 

baxmağı  dayandırın  və  qarşınızda  həqiqəti  səmimi 

qəlbdən danışan məntiqli bir varlıq görməyə çalışın! 

— Siz, sadəcə, çox sevimlisiniz! — o, yersiz nəzakət 

nümayiş  etdirərək  səsləndi.  —  Əminəm  ki,  təklifimi 

möhtərəm  valideynləriniz  bəyənəndə  siz  ona  tamam 

iltifatla yanaşacaqsınız. 

downloaded from KitabYurdu.org

151 

 

Elizabet başa düşdü ki, mister Kollinzin özünəinamım 

azacıq  da  olsa  silkələmək  üçün  tamam  gücsüzdür.  O, 

dərhal otaqdan çıxdı və qərara aldı ki, bundan sonra bir də 

onun  rədd  cavabını  ümidverici  təşviq  kimi  qəbul  etsə, 

atasına  müraciət  etsin.  -  O,  davranışının  gözəl  qadının 

işvəkarlığı  kimi  yozulmasmdan  qorxmadan  Kollinzə 

kifayət qədər aydın şəkildə cavab verər. 

XX 

FƏSİL 

Mister  Kollinz  sevgi  uğurları  barədə  uzun  düşüncələrə 

dalası olmadı. Missis Bennet zalda danışıqların nəticəsini 

səbirsizliklə gözləyirdi. Qızı qapını taybatay açaraq qaçıb 

gedəndə o, Kollinzin yanına cumdu, onu və özünü tezliklə 

aralannda  baş  tutası  ən  yaxın  qohumluğa  görə  hərarətlə 

təbrik etdi. Mister Kollinz onun atəşin xitabına qulaq asdı 

və  eyni  vəcdlə  cavab  verdi,  sonra  isə  nəticəsindən 

tamamilə məmnun qaldığı söhbətin təfərrüatlarını danışdı. 

Əmisi  nəvəsinin  inadla  rədd  cavabı  verməsi,  gerçəkdən 

də, təbii olaraq onun utancaqlığı və təbiətinin lətifliyi ilə 

izah olundu. 

Hər  halda  bu  xəbər  missis  Bennetdə  müəyyən 

narahatlıq  doğurdu.  O  ümid  etmək  istəyirdi  ki,  Elizabet 

mister  Kollinzin  elçiliyini  onun  hisslərini  daha  da 

alovlandırmaq niyyəti ilə rədd edib. Fəqət buna inanmağa 

cürət  etmədi  və  narahatlığını  həmsöhbətindən  gizlədə 

bilmədi. 

— Amma  siz  mənə  güvənin,  əzizim!  —  o  dedi.  — 

Mən  onu  ağıllandıraram.  Elə  bu  dəqiqə  onunla  açıq 

danışacağam.  Nə  inadkar  və  özbaşına  qızdır  —  öz 

downloaded from KitabYurdu.org

152 

 

xoşbəxtliyini anlamır. Ancaq mən ona başa salacağam. 

— Xanım,  bağışlayın  ki,  sözünüzü  kəsməyi  özümə 

rəva görürəm, — mister Kollinz qeyd etdi. — Ancaq əgər 

o  doğrudan  da  inadkar  və  özbaşınadırsa,  mən  əmin 

deyiləm ki, o, ümumiyyətlə, mənim mövqeyimdə olan və 

təbii  ki,  nikah  ittifaqında  rifah  axtaran  adam  üçün 

münasib həyat yoldaşı olmağa qadirdir. Ona görə də əgər 

o bundan sonra da mənim təklifimi qəbul etməkdən imtina 

edəcəksə,  bəlkə  də  bizim  üçün  ən  yaxşısı  onu  buna 

məcbur 

etməməkdir? 

Qorxuram 

ki, 

bu 

sayaq 

naqisliklərdən iztirab çəkərkən o, çətin ki, məni xoşbəxt 

edə bilə. 

— 

Ah, ser, siz məni tamamilə yanlış anladınız, 

—  həyəcanlanmış  miss  Bennet  cavab  verdi.  —  Iizzi 

yalnız bu cür müstəsna hallarda inadkar olur. Bütün başqa 

vəziyyətlərdə  o,  dünyanın  ən  yumşaq  məxluqudur.  Mən 

bu saat mister 

Bennetlə  danışaram  və  sizə  zəmanət  verirəm  ki,  çox 

tezliklə hər şeyi yoluna qoyarıq. 

Kollinzə  cavab  vermək  imkanı  yaratmadan  o,  tez-

tələsik ərinin üstünə qaçdı, elə kitabxananın astanasmdaca 

səsləndi: 

— Ey,  mister  Bennet  siz  ləngimədən  mənə  kömək 

etməlisiniz!  Biz  hamımız  çaşqınlıq  içindəyik.  Qaçın  və 

Lizzini mister Kollinzə ərə getməyə vadar edin. Çünki o, 

onun arvadı olmağa razı deyil. Siz elə bu dəqiqə müdaxilə 

etməsəniz,  o,  fikrini  dəyişə  bilər  və  onun  əri  olmaq 

istəməz. 

downloaded from KitabYurdu.org

153 

 

Onun göründüyü vaxt mister Bennet kitabdan ayrıldı 

və verdiyi xəbərdən azacıq da olsun həyəcanlandığını heç 

nə ilə göstərmədən sakit şəkildə həyat yoldaşına baxdı. 

— Təəssüf  ki,  əzizim,  sizin  sözlərinizin  mənasını 

qavramaq  məmnunluğuna  malik  olmadım,  —  o,  xanımı 

susduqda 

dedi, — nə barədə danışırsınız? 

— Mister Kollinz və Lizzi haqqında. Lizzi bildirib ki, 

o, mister Kollinzə ərə getmək istəmir, mister Kollinz isə 

artıq Lizzi ilə evlənmə fikrindən daşınmaq üzrədir. 

— Bu halda mən nə edə bilərəm? Məsələ kifayət qədər 

ümidsiz görünür. 

— Siz  Lizzi  ilə  danışmalısınız!  Ondan  tələb  edin  ki, 

ona ərə getsin. 

— 

Qoy  onu  bura  çağırsınlar.  Mən  ona  öz  fikrimi 

deyərəm.  Missis  Bennet  zəng  çaldı  və  Elizabet 

kitabxanaya dəvət 

olundu. 

— 

Yaxın  gəl,  övladım,  —  qız  içəri  girəndə  atası 

dilləndi. 

— Səni vacib işdən ötrü çağırdım. Başa düşdüyüm qədər 

mister  Kollinz  sənə  ona  ərə  getməyi  təklif  edib.  Bu 

doğrudurmu? Elizabet təsdiqləyiri cavab verdi. 

— 

Çox yaxşı. Sən də ona rədd cavabı verdin? 

— 

Bəli, ser. 

— Çox  gözəl.  İndi  biz  əsas  məsələnin  üstünə  gələk. 

Sənin  anan tələb edir ki,  sən bu təklifi qəbul  edəsən,  — 

düzdürmü, missis Bennet? 

downloaded from KitabYurdu.org

154 

 

— 

Bəli. Yoxsa mən onu bir daha görmək istəmirəm. 

— Beləliklə,  qızım,  sən  faciəvi  seçim  qarşısında 

qoyulmusan.  Bu  dəqiqədən  etibarən  valideynlərinin 

birindən 

məhrum olursan. Mister Kollinzə ərə getməsən, anan səni 

görmək  istəmir,  onun  təklifi  ilə  razılaşarsansa,  mən  bir 

daha üzünə baxmayacağam. 

Elizabet  bu  qədər  təntənə  ilə  başlayan  söhbətin  belə 

yekunlaşmasına görə özünü gülməkdən saxlaya bilmədi. 

Ancaq ərinin məsələyə onun kimi baxdığını özünə təlqin 

etmiş missis Bennet çox narahat oldu. 

— Siz bu sayaq düşünərkən nəyi nəzərdə tutursunuz, 

mister  Bennet?  Məgər  siz  mənə  bu  qızcığazı  ona  ərə 

getməyə vadar edəcəyinizi vəd etmədiniz? 

— Əzizim,  —  əri  cavab  verdi,  —  mənim  sizdən  iki 

kiçik  xahişim  var.  Birincisi,  istərdim  ki,  hazırkı 

vəziyyətdə  mənə  sağlam  düşüncəmdən  sərbəst  şəkildə 

istifadə etməyə icazə verəsiniz, ikincisi isə öz otağımdan. 

Mənə  çox  xoş  olardı  ki,  kitabxana  mümkün  qədər  tez 

sərəncamımda olsun. 

Missis 

Bennet 

əri  sarıdan  məyus  olmasına 

baxmayaraq,  yenə  də  təslim  olmağa  hazırlaşmırdı.  O, 

Elizabetlə təkrar-təkrar danışır, hey dilətutmadan təhdidə 

keçirdi.  Missis  Bennet  Ceyndən  sözünə  qüvvət  almağa 

çalışdı, ancaq Ceyn, ona xas 

olan  həlimliklə  məsələyə  qarışmaqdan  imtina  etdi. 

Elizabet anasının həmlələrini gah tam ciddiyyətlə, gah da 

zarafat  etməyə  cəhd  göstərərək  dəf  edirdi.  Ancaq  o, 

downloaded from KitabYurdu.org

155 

 

cavablarının  formasını  nə  qədər  dəyişsə  də,  qərarı 

dəyişməz qalırdı. 

Bu  arada  mister  Kollinz  təklikdə  bu  səhər  başına 

gələnləri düşünüb-daşındı. O öz şəxsiyyəti barədə o qədər 

yüksək fikirdəydi ki, əmisi nəvəsinin onun evlilik təklifini 

qəbul  etmək  istəməməsinin  səbəbini  anlaya  bilmirdi. 

Onun  qıza  meyli  yalnız  təxəyyülündəydi.  Anasının 

Elizabetə ünvanladığı qınaqların tamamilə haqlı olduğunu 

güman  edərək  o,  çətin  ki,  izdivacın  alınmamasına 

təəssüflənəydi. 

Şarlotta  Lukas  gələndə  Bennet  ailəsi  çaşqınlıq 

içindəydi.  Zalda  onu  Lidiya  qarşıladı.  Qonağa  tərəf 

cuman qız pıçıltı ilə bildirdi: 

—  Nə  yaxşı,  gəldin.  Burda  nələr  baş  verir,  nələr! 

Düşünə  bilərsənmi,  bu  gün  səhər  nə  baş  verdi?  Mister 

Kollinz Lizziyə evlilik təklifi etdi, o isə rədd cavabı verdi! 

Şarlottanın  cavab  verməyə  macal  tapmasından  az 

öncə  Kitti  qaçaraq  zala  gəldi  və  dərhal  eyni  xəbəri 

paylaşdı. Qızlar ev 

sahibəsinin  tək-tənha  oturduğu  səhər  yeməyi  otağına 

girdikləri  vaxt  missis  Bennet  yenidən  eyni  mövzuda 

söhbət  açdı,  miss  Lukasa  yalvardı  ki,  Lizzinin, nəhayət, 

ailənin  istəklərinə  güzəştə  getməsindən  ötrü  rəfiqəsinə 

təsir göstərsin. 

— Allah  xatirinə,  əziz  miss  Lukas,  bunu  edin,  —  o, 

dalğın- dalğın əlavə etdi. — Heç kim məni dəstəkləmir. 

Heç  kimdə  mərhəmət  görmürəm,  hamı  özünü  qəddar 

aparır.  Heç  olmasa  kimsə  mənim  korlanmış  əsəblərimi 

downloaded from KitabYurdu.org

156 

 

düşünsün! 

Şarlottanın  cavab  verməsinə  Ceyn  və  Elizabetin 

görünməsi mane oldu. 

— Bax, bu da o özü, — missis Bennet davam etdi, — 

elə  bil  suda  ördəkdir.  Biz  onun  vecinə  deyilik,  sanki 

haradasa Yorkda yaşayırıq. Təki ona dəyməsinlər! Ancaq 

eşidin,  görün  nə  deyirəm,  əziz  Lizzi:  əgər  beyninizə 

qoymusunuzsa  ki,  bundan  sonra  da  kim  olur  olsun,  sizə 

elçi düşən hər bir damadı rədd edəcəksiniz, o zaman heç 

ərə  getməyəcəksiniz. Sizə and içirəm  ki,  atanız öləndən 

sonra sizin qayğınıza kimin qalacağı mənə məlum deyil. 

Buna  mənim  gücüm  çatmayacaq,  yadda  saxlayın.  Bu 

gündən mən sizinlə qurtardım. Daha sizinlə 

danışmayacağam  —  bunu  artıq  kitabxanada  da  sizə 

demişəm.  Əmin  olun  ki,  mən  sözümün  üstündə  dura 

biləcəyəm. Naşükür övladla danışmaqdan nə zövq almaq 

olar? Ümumiyyətlə, nəyin xatirinə onunla danışım? Xəstə 

əsəbləri olan insanlar danışmağa o qədər də meyilli olmur. 

Heyhat,  mənim  əzablanmı  başa  düşmürlər!  Ancaq  buna 

təəccüblənmək  olmaz.  Şikayət  etməyən  mərhəmət 

görməz. 

Qızlar bu sicilləməni susaraq dinlədilər, bilirdilər ki, 

analarını  sakitləşdirmək  üçün  istənilən  cəhdləri  yalnız 

onun qıcıqlanmasın! artıracaq. Ona görə də missis Bennet 

ta adi vaxtda olduğundan daha təşəxxüslü görünən mister 

Kollinz  ona  qoşulana  qədər  taleyindən  şikayətlənməkdə 

davam etdi. Onu görən kimi missis Bennet qızlara dedi: 

—  İndi  isə  istəyirəm  ki,  siz,  bəli,  bəli,  siz  hamınız 

downloaded from KitabYurdu.org

157 

 

dilinizi  dinməz  saxlayasınız  və  imkan  verəsiniz  ki,  heç 

olmasa mister Kollinzlə bir az könlümüzcə söhbət edək. 

Elizabet  otaqdan  çıxdı,  Ceyn  və  Kitti  onun  ardınca 

getdilər,  Lidiya  isə  mümkün  olan  hər  şeyi  eşitmək 

qəranna  gələrək  yerindən  tərpənmədi.  Şarlotta  əvvəlcə 

mister Kollinzin iltifatına 

cavab vermək üçün ləngidi - Kollinz təfərrüatlı bir şəkildə 

ondan bütün doğmalarını soruşdu və özünün cansağlığı ilə 

maraqlandı.  Daha  sonra  Şarlotta  marağa  boğularaq 

pəncərəyə  tərəf  getdi  və  özünü  elə  göstərdi  ki,  guya 

buradan heç nə eşidilmir. 

Missis  Bennet  hazırlamış  olduğu  söhbətə  əzabkeş 

harayla başladı: 

— 

Ah, mister Kollinz! 

— Xanım,  —  o,  cavab  verdi,  —  daha  bu  mövzuya 

toxunmayaq.  Mən  qızınızın  davranışından  inciməkdən 

uzağam, — o, məlum incikliyini bəlli edən tonla davam 

etdi.  —  Qaçılmaz  şər  qarşısında  boyun  əymək  bizim 

ümumi borcumuzdur. Mənim kimi cəmiyyətdə irəliləmək 

xoşbəxtliyinə erkən nail olmuş gənc adama bu, daha çox 

yaraşır.  Ona  görə  də  mən  özümü  itaətə  məcbur  edirəm. 

Bəlkə də gözəl əmim nəvəsi mənə könül versəydi (buna 

şübhəm  yaranıb),  çox  asanlıqla  gerçək  xoşbəxtliyimi 

tapardım. Çünki mən tez-tez müşahidə edirəm ki, itaət heç 

vaxt məhrum olduğumuz yaxşı bir şeyin təsəvvürümüzdə 

öz dəyərini itirməyə başladığı vaxt olduğu 

qədər  tam  olmur.  Ümidvaram  ki,  xanım,  sizi  və  mister 

Benneti  mənə  görə  öz  valideynlik  hakimiyyətinizdən 

downloaded from KitabYurdu.org

158 

 

istifadə  etmək  xahişi  ilə  çətinliyə  salmayaraq,  qızınıza 

verdiyim  üstünlükdən  imtinamı  ailənizə  hörmətsizlik 

izharım  hesab  etməyəcəksiniz.  Narahatam  ki,  ola  bilər, 

özümü  valideynlərin  deyil,  sizin  qızınızın  cavabına 

əsaslanmaqda azad saymağım davranışıma kölgə salacaq. 

Ancaq  biz  hamımız  səhv  edə  bilərik.  Hər  halda,  mən 

hərəkətlərimdə ən yaxşı niyyətləri əldə rəhbər tuturdum. 

Mən yaxşı həyat yoldaşı tapmaq və eyni zamanda ailənizə 

xidmət  göstərmək  istəyirdim.  Əgər  mənim  hərəkətimdə 

nəsə  qmanılmağa  layiq  bir  şey  olubsa,  xanım,  sizdən 

rəhmdil olmağı rica edirəm. 

XXI 

FƏSİL 

Mister  Kollinzin  elçiliyinə  görə  yaranmış  təlatüm 

yekunlaşırdı.  Elizabet  indi  yalnız bu hadisənin  qoyduğu 

xoşagəlməz çöküntüdən və missis Bennetin hərdən onun 

ünvanına  səsləndirdiyi  narazı  tənələrdən  iztirab  çəkirdi. 

Centlmenin özünə gəlincə, o, heç də xəcalətli və ya dilxor 

görünmürdü, hətta əmisi nəvəsi ilə bir arada olmaqdan da 

qaçmırdı, sadəcə, öz hisslərini müəyyən süni ciddilik və 

qeyzli susqunluqla büruzə verirdi. O, demək olar ki, qızla 

danışmırdı  və  bütün  axşam  boyunca  öz  yüksək  dəyərli 

diqqətini  yalnız  miss  Lukasa  ayırdı.  Şarlotta  onunla 

söhbətə  həvəslə  girişərək rəfiqəsinə  və  bütün  ailəyə tam 

yerinə düşən xidmət göstərdi. 

Növbəti  səhər  missis  Bennetin  sağlıq  durumunu  və 

ovqatını yaxşılaşdırmadı. Mister Kollinzin bütün görkəmi 

əvvəlki  kimi  yaralanmış  heysiyyətindən  xəbər  verirdi. 

Elizabet  ümid  edirdi  ki,  incikliyi  onu  Lonqbornu 

downloaded from KitabYurdu.org

159 

 

vaxtından tez tərk etməyə məcbur edəcək, ancaq qonağın 

planı dəyişmirdi: onun 

gedişi şənbə gününə təyin olunmuşdu və o, məhz şənbə 

günü onları tərk etmək niyyətində idi. 

Səhər  yeməyindən  sonra  qızlar  Meritona  getdilər  ki, 

mister  Uikhemin  qayıdıb-qayıtmadığını  öyrənsinlər  və 

Nezerfild  balında  olmamasına  görə  təəssüflərini 

bildirsinlər. O, qızları şəhər kənarında qarşıladı və onlarla 

birlikdə  missis  Filipsin  evinə  getdi.  Orada  mister 

Uikhemin sıxıntısı və yerdə qalanların məyusluğu kifayət 

qədər  dilavərliklə  ifadə  olundu.  Ancaq  Elizabetlə 

söhbətində  o  etiraf  etdi  ki,  onun  səfərinin  zəruriliyi 

şişirdilib. 

— Bala bir neçə gün qalanda, — o dedi, — mən başa 

düşdüm ki, ən yaxşısı mister Darsi ilə rastlaşmamağımdır. 

Mən onunla bir otaqda, bir camiədə uzun müddət qalmağa 

dözə bilməzdim. Bu xoşagəlməz səhnələrə gətirib çıxara 

bilərdi, həm də təkcə mənim üçün yox. 

Elizabet  onun  tədbirliliyini  yüksək  qiymətləndirdi. 

Onlar bu mövzuda gen-bol danışdılar və Uikhemlə daha 

bir zabit qızları  Lonqborna qədər müşayiət  edərkən bir-

birinə kompliment dedilər. Gəzinti zamanı bu gənc adam 

Elizabetə 

xüsusi diqqət yetirdi. Onun qızı düz evə qədər ötürməyə 

hazır  olması  Elizabet  üçün  ikiqat  xoş  idi:  birincisi,  öz-

özlüyündə  bu  iltifat  idi,  ikincisi,  mister  Uikhemi 

valideynlərinə  təqdim  etmək  üçün  münasib  imkan 

yaradırdı. 

downloaded from KitabYurdu.org

160 

 

Onlann  qayıdışından  sonra  böyük  miss  Bennetə 

Nezerfilddən  məktub  gətirdilər.  O  dərhal  açıldı.  Zərfdə 

cilalanmış  kağızın  zərif  qadın  xətti  ilə  yazılmış  qəşəng 

vərəqi vardı. 

Bacısı  ayrı-ayrı  kəlmələrin  üstündə  dayanaraq 

məktubu oxuduğu zaman Elizabet gördü ki, onun sifətinin 

ifadəsi  dəyişir. Ceyn tezliklə  özünü  ələ  aldı və  məktubu 

gizlədərək,  adi  şən  ovqatla  ümumi  söhbətə  qoşulmağa 

çalışdı. Ancaq məktub Elizabeti o qədər maraqlandırdı ki, 

onun  diqqəti  hətta  Uikhemdən  də  yayındı.  Uikhem  və 

onun dostu Lonqbornu tərk edər-etməz, Ceyn baxışlan ilə 

bacısını  onun  ardınca  yuxarı  gəlməyə  çağırdı  və  onlar 

otağa girəndə o, məktubu yenidən çıxararaq dedi: 

— Bu, Kerolayn Binqlidəndir. Etiraf edirəm ki, mən 

onun  məzmunundan  heyrətləndim.  Bu  arada  onların 

bütün dəstə- 

tifaqı, yəqin ki, Nezerfildi tərk etmişlər və Londona doğru 

yoldadırlar. Və onlar geri dönməyə hazırlaşmırlar. Qulaq 

as, nə yazılıb. 

O,  məktubun  birinci  cümləsini  oxudu,  orada 

bildirilirdi  ki,  bacılar  mister  Binqlinin  ardınca  Londona 

getməyi qərara alıblar və bu gün mister Hörstün Qrovnor 

küçəsindəki  evində  nahar  etmək  fikrindədirlər.  Sonrakı 

sətirlərdə yazılırdı: “Sizdən gizlətmək istəmirəm, mənim 

dəyərli rəfiqəm, Hartfördşiri tərk edərkən Sizinlə bir arada 

olmaqdan  başqa  heç  nə  üçün  təəssüf  etmirəm.  Ancaq 

ümid  edək  ki,  bizə  dəfələrlə  nə  vaxtsa  yenidən,  bir 

zamanlar bu yerlərdə aramızda mövcud olduğu kimi, nəfis 

downloaded from KitabYurdu.org

161 

 

yaxınlığımızdan  zövq  almaq  qismət  olacaq.  Hələlik 

hicran  acısını  vaxtaşırı  və  mötəbər  yazışma  vasitəsilə 

xəfif  edərik.  Bu  məsələdə  mən  Sizə  ümid  edirəm”. 

Elizabet  bu  saxta  və  təmtəraqlı  cümlələri  laqeydliklə 

dinlədi.  Mister  Binqlinin  bacılarının  qəfil  gedişi  onu 

təəccübləndirsə  də,  alınmış  xəbərdə  heç  bir  xoşagəlməz 

şey tapmadı. Məktubdan elə çıxmırdı ki, miss Binqlinin 

və missis Hörstün yoxluğu onlann qardaşının Nezerfildə 

qayıtmasına mane ola bilər. Elizabet şübhə etmirdi 

ki, Ceyn mister Binqli ilə bir arada olmağın həzzi ilə tez 

bir  zamanda  bu  qadınlarla  ayrılığın  acısını  hiss  etməyi 

dayandıracaq. 

— Əlbəttə, heyif ki, vidalaşmaq sizə nəsib olmadı, — 

qısa  pauzadan  sonra  o  dedi,  —  ancaq  miss  Binqlinin 

arzuladığı xoşbəxt görüşün onun düşündüyündən daha tez 

olacağına  ümid  edə  bilmərik  məgər?  Ola  bilməzmi  ki, 

rəfiqə olduğunuz vaxt aranızda yaşadığınız nəfis yaxınlıq 

siz bacılara çevriləndə yenidən baş qaldıraraq daha da xoş 

olsun?  Onlar  mister  Binqlini  Londonda  tutub  saxlaya 

bilməzlər axı. 

— Kerolayn açıq şəkildə yazır ki, onlardan heç kim bu 

qış  Hartfördşirə  qayıtmayacaq.  Qoy  mən  o  yeri  sənə 

oxuyum. 

“Dünən  bizi  tərk  edərkən  qardaşun  düşünürdü  ki, 

onun  LoTidona  getməsini  zəruri  edən  işi  o,  iki-üç  gün 

ərzində görüb qurtara bilər. Ancaq biz yaxşı bilirik ki, elə 

deyil. Çarizm şəhərə gəldikdən sonra onu yenidən tezliklə 

tərk  etməyəcəyinə  əmin  olaraq  qərara  aldıq  ki,  ardınca 

downloaded from KitabYurdu.org

162 

 

gedək və onu istirahət  saatlarını  narahat  mehmanxanada 

keçirmək zərurətindən xilas  edək. Tanışlarımın bir çoxu 

artıq qışı keçirmək üçün 

şəhərə  gedir.  Çox  eşitmək  istərdim  ki,  Siz  də,  mənim 

dəyərli rəfiqəm, onların cərgəsində olmağı düşünürsünüz, 

ancaq, heyhat, mən buna ümid bəsləməyə cürət etmirəm. 

Ürəkdən  ümid  edirəm  ki,  Milad  bayramı  Hartfördşirdə 

Sizə,  ilin  bu  fəslinə  xas  olan  bütün  xoşbəxtlikləri 

gətirəcək  və  kavalerlərinizin  çoxluğu  Sizi  məhrum 

etdiyimiz  üç  kavalerin  itkisini  hiss  etməyə  imkan 

verməyəcək”. 

— Bu sözlərdən aydındır ki, — Ceyn əlavə etdi, — o, 

bu qış geriyə gəlməyəcək. 

— Bu sözlərdən yalnız o aydındır ki, o, miss Binqlinin 

fikrincə, gəlməməlidir. 

— Ancaq nəyə görə belə düşünürsən? Yəqin sənə elə 

gəlir ki, onun özünü idarə etməsi şəxsi işidir? Ancaq hər 

şeyi bilmirsən. Məktubun məni xüsusilə yaraladığı yerini 

sənə oxuyacam. Səndən gizlədəsi bir şeyim yoxdur. 

“Mister  Darsinin  sənin  bacını  görmək  üçün  səbri 

çatnur  və  açıq  desək,  biz  də  onunla  görüşməyi  heç  də 

ondan az istəmirik. Əslində mən düşünmürəm  ki,  kimsə 

bir  başqası  gözəllikdə,  zəriflikdə  və  sair  keyfiyyətlərdə 

Corciana Darsi ilə 

müqayisəyə  gələ bilər. Ancaq öz kamilliyi ilə  məndə və 

Luizada  yaratdığı  bağlılıq  zaman  keçdikcə  onun  bizim 

bacımız  olacağına  bəslədiyimiz  ümidlər  sayəsində  daha 

mühüm bir şeyə çevrilir. Yadımda deyil, Sizə əvvəllər öz 

downloaded from KitabYurdu.org

163 

 

ehtimallarım barədə danışmışammı, ancaq istəməzdim ki, 

onlar barədə Sizə deməmiş əyaləti tərk edim, inanıram ki,