140
2.
Raqobatning turli shakllari sharoitida narxning shakllanish
xususiyatlari
Narxning shakllanishida bozordagi talab va taklif nisbati asosiy omil
hisoblanadi. Talab va taklif miqdoriga ishlab chiqaruvchi va iste‘molchining
ta‘sir ko‘rsata olish imkoniyatiga ko‘ra bozordagi raqobatning turli ko‘rinishlari
farqlanadi.
Erkin raqobat sharoitida
ishlab chiqaruvchi (yoki sotuvchi) hamda
iste‘molchi (yoki xaridor)larning soni juda ko‘p bo‘lib,
ularning ishlab chiqarish
hajmini o‘zgartirish orqali narx shakllanishiga ta‘siri umuman sezilmaydi.
Raqobat cheklangan sharoitida
esa ishlab chiqaruvchilar (sotuvchilar) yoki
iste‘molchilar (xaridorlar)dan birining soni cheklangan bo‘lishi ularning bozordagi
ishlab chiqarish hajmiga va pirovardida, bozordagi narxning shakllanishiga ta‘sir
ko‘rsatish imkonini beradi. Bunday ta‘sir
sof raqobat, sof monopoliya,
oligopoliya va monopsoniya
sharoitida farq qilib, u narxlarning shakllanish
xususiyatlarida o‘z ifodasini topadi.
Erkin yoki sof raqobat sharoitida narxning shakllanishi. E
rkin
raqobat
sharoitida ―
Dostları ilə paylaş: