“Dahi insanların bioqrafiyası ilə tanış olduqda onların
hamısının ilk qələbəsinin özləri üzərində olduğunu aşkar etdim;
daxili-intizam onların hamısı üçün birinci olmuşdur.”
Harri S. Truman
Sığorta sənayesinin, iyirmi bir yaşından işləməyə
başlamış yüz min insanın sorğusuna əsaslanan statistika-
sına əsasən, altmış beş yaşında onlardan biri zəngin, dör-
dü maliyyə cəhətdən müstəqil, on beşi müəyyən qədər
pula malik yerdə qalanları isə ya hələ də işləyəcək, ya tə-
qaüddən asılı, ya da dünyasını dəyişmiş olacaq.
Bu gün insanların çoxu yetmiş yaşlarına kimi işlə-
məyi planlaşdırır. Nə üçün? Çünki onlara təqaüdə çıxma-
ğa imkan verəcək qədər pul toplaya bilməmişlər. Maliyyə
problemlərinin əsas səbəbi, daxili-intizam və özünükon-
trol qabiliyyətinin çatışmazlığıdır. Bu, qısa müddətli məq-
sədləri qurban verə bilməməkdən irəli gəlir. İnsanlar üç-
ün qazandıqları bütün pulu və hətta əlavə olaraq kre-
ditləri də xərcləmək normal hala çevrilmişdir.
Bu gün, maliyyə müstəqilliyi qazanmaq üçün Ame-
rikanlar çox az qənaət edirlər. Bir ömürlük işin sonunda
orta səviyyəli Amerikan ailəsi sadəcə 8 000 dollara məx-
sus olur. İnsanlar, sabahları haqda qətiyyən düşünməyə-
rək bütün pullarını xərcləyir və hətta əlavə borc götürür-
lər.
Yaxşı xəbər isə ondan ibarətdir ki, biz tarixin ən
yaxşı zamanında yaşayırıq. Yaşadığımız dövrdə adi insa-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
169
nın zənginləşməsi və həyatda uğur əldə etməsi üçün tari-
xin bütün digər dövrlərdəkindən qat-qat artıq imkanlar
vardır. Maliyyə müstəqilliyi əldə etmək indiki qədər asan
olmamışdır. Lakin bunun üçün siz qərar verməli və bu
qərarınızı həyata keçirmək üçün fəaliyyət göstərməlisiniz.
Maliyyə uğursuzluğunun səbəbi.
Yetkin insanların əksəriyyətinin maliyyə problemlə-
ri ilə üzləşməsinin səbəbi az qazanc deyil. “Qonşu evdəki
milyoner” kitabının müəllifləri Tomas Stenli və Villiam
Danko bu kitabda, eyni küçədə qonşu evlərdə yaşamaqla-
rına və eyni işlə məşğul olmaqlarına baxmayaraq iki ailə-
nin müxtəlif maliyyə vəziyyətinə malik ola bildikləri haq-
da yazmışdırlar. Qırx beş yaşlarına çatanda ailələrdən biri
maliyyə müstəqilliyi əldə etdiyi halda digər ailə borcların
öhdəsindən gəlmək üçün səylər göstərir. Bunun səbəbi
qazandıqları pulun məbləğində deyil. Səbəb daxili-inti-
zam və yaxın məqsədləri təxirə salmaq bacarığının ol-
mamasındadır. Nə üçün yetkin insanların çoxu bu xüsu-
siyyətlərin olmamasından əziyyət çəkir? Səbəb uşaqlıq
illərində gizlənir. Uşaq vaxtı əlinizə pul düşərkən birinci
istəyiniz dərhal dükana qaçıb dondurma almaq olub.
Dondurma ləzzətlidir. Uşaq ikən və elə indidə dondur-
manı çox xoşlamısınız və heç vaxt ondan doymaq bilmir-
diniz. Uşaqların çoxu dondurmanı çox sevir və boğazları
ağrıyana kimi dayanmadan yeyirlər. Yaşa dolduqca siz
mənbəyindən asılı olmayaraq əlinizə gələn pula, psixo-
loqların “kondisiyalaşdırılmış cavab” adlandırdığı reaksi-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
170
yanı formalaşdırırsınız. Pavlovun itlərində olduğu kimi
(Məşhur təcrübə: Pavlov hər dəfə itlərini yemləyərkən
zəng çalır və müəyyən müddət sonra o sadəcə zəng səsi-
nin itlərin mədəsində şirə ifraz olunmasına səbəb olduğu-
nu müəyyən edir) siz əlinizə pul gələn kimi onu xoşunu-
za gələn bir şeyə sərf etməyə can atırsınız.
Xərcləmək sizi xoşbəxt edir.
Siz yetkin insan olub pul qazanmağa başladıqda da
bu avtomatik reaksiya davam edir. Birinci düşüncəniz:
“Bu pulu məni sevindirəcək nəyə xərcləyə bilərəm?” fikri
olur. İlk dəfə işə düzələrkən həvəslə düşündüyünüz ilk iş,
əmək haqqınızı və hətta əlavə olaraq kredit kartınızdakı
pulları hansı geyim dükanında, avtosalonda, kosmetik
dükanda və ya bahalı turizm bölgəsində xərcləyəcəyiniz
olur. Zehni bərabərliyiniz: pul = əyləncə.
Hansısa turizm bölgəsinə getdikdə orada, evinizdə
olarkən almayacağınız mənasız suvenir və müxtəlif hə-
diyyə dükanlarının çoxluğu sizi təəccübləndirəcək. Nə
üçün? Cavab sadədir. Gəzməyə getdikdə özünüzü xoş-
bəxt hiss edirsiniz. Daxilinizdə bu xoşbəxtliyə pul xərclə-
məklə cavab verəcək hazır mexanizm var. Xoşbəxtliyini-
zin dərəcəsi artdıqca xərcləməyə hazır olduğunuz pulun
da məbləği artır.
Bəzi adamlar üçün, əsəbi olduqda bazarlığa getmək
adi haldır. Bunun köməyi olmadıqda onlar bazarlığın hə-
cmini artırırlar. Və çox zaman aldıqları məhsulların əksə-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
171
riyyətindən istifadə etmirlər, çünki bazarlığı kor-koranə
etmişdilər.
Pula olan reaksiyanızı dəyişin.
Maliyyə müstəqilliyi əldə etmək üçün başlanğıc
nöqtə özünüzü pula olan münasibətinizi dəyişməyə va-
dar etməkdir. Əliniz alt şüurunuza kimi uzanmalı və ora-
da “xərcləmək” və “xoşbəxtlik” anlayışlarını birləşdirən
naqili qırmalıdır. Sonra bu naqil vasitəsi ilə “xoşbəxtliyi”
“qənaət və yatırım” anlayışları ilə birləşdirməlisiniz. Bun-
dan sonra siz “Pul xərcləmək məni sevindirir” əvəzinə
“Qənaət etmək məni sevindirir” deyəcəksiniz.
Düşüncənizdəki bu dəyişikliyi gücləndirmək üçün
bankda “maliyyə müstəqilliyi hesabı” açın. Bu hesaba
uzun müddətli yatırımlar edin. Özünüzə söz verməlisiniz
ki, bu hesaba yatırdığınız pulları maliyyə müstəqilliyi əl-
də etməkdən başqa heç bir məqsədə xərcləməyəcəksiniz.
Avtomobil və ya bu kimi başqa bir şey almaq istəyirsiniz-
sə bunun üçün ayrıca hesab açın. “Maliyyə müstəqilliyi
hesabı”na yatırdığınız pulları yalnız yüksək gəlir əldə et-
mək üçün xərcləyə bilərsiniz.
Xoşbəxtliyi qənaətlə birləşdirin.
Siz bu yolla qənaət etdikdə sizdə möcüzə baş verir.
Bankda toxunulmaz pulunuzun olması faktı sizi sevin-
dirir. Hesabınızda cəmisi 10 dollar olsa belə, özünüzü bu
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
172
işə vadar edə bilməyiniz sizi qürrələndirəcək. Özünüzdən
razı qalacaqsınız. Özünüzü lazım olan işi görməyə vadar
edəcək qədər intizamlı olmağınız sizə həyatınıza daha
yaxşı nəzarət etmək hissi verəcək. Hər dəfə qənaət edə
bildiyiniz pulu bu hesaba qoyacaqsınız. Bunun nəticəsin-
də də “maliyyə müstəqilliyi hesabı”nız durmadan arta-
caq. Və hesabınız artdıqca siz iki qanunu işə salacaqsınız:
Cəlbetmə və Cəmləmə qanunu.
Siz daim bank hesabınızın artması haqda real dü-
şündüyünüzdən hesab özlüyündə pul cəlb etməyə baş-
layır. Misal üçün bu hesaba hər ay 10 dollar qoymağa söz
vermisinizsə ilin sonunda qənaət etdiyiniz əlavə pullar
hesabına bankda 120 deyil, 200 dollar pulunuz olacaq.
Cəlbetmə qanunu praktikada məhz bu şəkildə təzahür
edir.
Cəmləmə qanununa əsasən, hər bir böyük nailiyyət
kiçik nailiyyətlərin cəmidir. Bu qanun deyir ki: “siz həya-
tınıza əsas məqsədinizlə harmoniya təşkil edən şeyləri
cəlb edirsiniz”. Cəmləmə qanununun işə düşməsi bank
hesabınızın möcüzəli şəkildə artımı ilə müşayət olunur.
Bank hesabınız böyüdükcə cəlbetmə qüvvəsidə böyüyür
və həyatınıza daha çox pul cəlb edir. Yəqin ki, “pul pul
gətirər” ifadəsini eşitmisiniz. Bu həqiqətən də belədir. Pu-
la qənaət edib bank hesabınızı artırdıqca fələk sizə daha
çox pul yetirir.
Pula qarşı münasibətinizi dəyişdikdən sonra maliy-
yə müstəqilliyinin növbəti qanunu “birinci özünüzü mü-
kafatlandırın”dır. Çox adam aylıq xərclərindən qalan pu-
lu yığır - əlbəttəki əgər yığmağa bir şey qalırsa. Əsas mə-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
173
sələ isə hesabınıza qoyacağınız pulu əvvəlcədən ayırmaq-
dır.
Ömür boyu qənaət edin.
Gəlirinizin 10 faizinə qənaət etsəniz təqaüd yaşınıza
kimi zəngin olmasanız da maliyyə müstəqilliyi əldə etmiş
olacaqsınız. Lakin maliyyə məsləhətçiləri bütün maliyyə
məqsədlərinizə nail olmaq üçün gəlirin 15 – 20 faizinə qə-
naət etməyi məsləhət görürlər. Bundan az məbləğ gələ-
cəkdə, uzaq qocalığınızda pulsuz qalmaq riski yaradır.
Biz insanlara gəlirlərinin 10 faizinə qənaət etməyi məslə-
hət görəndə onlar başlarını bulayırlar. Onların çoxu qa-
zandıqları pulun hamısını xərcləyirlər. Birqəpiyə belə qə-
naət edə bilmirlər. Bəziləri borc içində boğulurlar. Əmək
haqqını xərcləməyə başlamazdan 10 faizini banka qoy-
maq fikri onlara qeyri-mümkün görünür. Lakin bunun
həlli yolu vardır.
Bir faiz formulundan istifadə edin.
Gəlirinizin 1 faizinə qənaət etməyi və yerdə qalan
99 faizlə yaşamağı öyrənin. Bunun öhdəsindən asanlıqla
gəlmək olar. Uzun müddətli mükafata istiqamətlənmiş bu
qənaət güclü iradə və daxili-intizam tələb etmir. Aylıq
gəliriniz 1000 dollardırsa onun bir faizi 10 dollar və ya
günə təxminən 35 qəpik. Hər axşam evə gəldikdə həmin
35 qəpiyi daxıla atın. Və hər ayın sonunda daxıldakı pul-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
174
ları banka aparın və “maliyyə müstəqilliyi hesabı”nıza
qoyun. Bu məbləğ çox kiçik görünə bilər lakin unutma-
yın, "uzun yolçuluq kiçik addımlarla başlayır". Tezliklə
siz əlinizdə qalan 99 faizlə asanlıqla dolanmağı öyrənə-
cəksiniz. Bu zaman hesaba ayırdığınız məbləği 2 faizə
qaldırın. Sonra siz 98 faizlə də dolanmağı öyrənəcəksiniz.
Bu minvalla qənaət etdiyiniz məbləği hər ay bir faiz artı-
rın. Və ilin sonuna siz aylıq gəlirinizin 10 faizinə asanlıqla
qənaət edə biləcəksiniz. Borclarınız azalmağa başlayacaq.
Bank hesabınızda müəyyən qədər pul topladıqdan və
maliyyə müstəqilliyinə doğru real addımlar atmağa başla-
dıqdan sonra siz xərclərinizə qarşı daha diqqətli və qəna-
ətcil olacaqsınız. Aybaay artıq xərclərinizi azaltdığınızı
müşahidə edəcəksiniz.
Nəticə heyrətamizdir.
Qənaət və yatırım etməyin mükafatı məhsuldar olur.
Deyirlər, “xoşbəxtlik dəyərli idealın proqressiv realizasi-
yasıdır”. Hər dəfə bir dollarınıza qənaət etdikdə və ya
borcunuzu qaytardıqda özünüzü xoşbəxt hiss edirsiniz.
Daha pozitiv olur və həyatınızı nəzarətdə saxlamış olur-
sunuz. Beyniniz, sizə sakitlik və xoşbəxtlik bəxş edən en-
dorfin istehsal edir. Bu prosesə başladıqdan ikicə il sonra
siz borclardan qurtulmuş və müəyyən qədər maliyyə və-
saitinə malik olacaqsınız. Bank hesabınız artdıqca daha
çox pul cəlb edəcək və siz bu pulları əlavə gəlir əldə et-
mək üçün ağıllı yatırım yerləri tapacaqsınız. Eyni zaman-
da sizin pula və onu xərcləməyə olan münasibətiniz də
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
175
dəyişəcək. Daha intizamlı və şüurlu olacaqsınız. Hansısa
bir işə yatırım etməzdən öncə onu yaxşı-yaxşı öyrənəcək-
siniz. Qarşınıza çıxan imkanı və ya potensial biznesi diq-
qətlə araşdıracaqsınız. Ağır zəhmət hesabına topladığınız
pulu nəyə xərclədiyinizə və hansı işə yatırdığınıza qarşı
çox diqqətli olacaqsınız. Tezliklə pula olan münasibətinizi
müsbət istiqamətə dəyişəcəksiniz.
Gəlir artımı kömək etmir.
Bəzən dinləyicilərimdən kimin maliyyə müstəqilliyi
əldə etmək istədiyini soruşuram. Təbii ki, onlar hamısı əl-
lərini qaldırırlar. Sonra mən başqa bir sual verirəm: “Əgər
mənim sehrli çubuğum olsaydı və onun köməyi ilə sizin
gəlirinizi iki dəfə artıra bilsəydim bunun sizə köməyi də-
yərdimi?” Onlar hamısı həvəslə təsdiq edirlər “Əlbəttə!”
Və mən növbəti sualımı verirəm: “Sizlərdən neçə nəfər ilk
dəfə işə düzələndən indiyə kimi gəlirini iki dəfə artırıb?”
Yenə də onlar hamısı əllərini qaldırırlar. Sonunda mən
nəticə çıxarıram: “Siz artıq belə bir möcüzə ilə rastlaşmısı-
nız, gəliriniz iki dəfə artıb amma heç bir köməyi olmayıb.
Sadəcə gəlirin artması maliyyə müstəqilliyinə təminat
vermir. Səbəb Parkinson Qanunudur: “Gəlir artdıqca
xərclər də artır.” Nə qədər qazanmağınızdan asılı olmaya-
raq siz bütün gəlirinizi xərcləyir və hətta borc da almalı
olursunuz.”
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
176
Paz prinsipindən istifadə edin.
Maliyyə müstəqilliyi əldə etmək üçün Parkinson qa-
nununu məhv etməlisiniz. Bunun üçün “Paz Prinsipin-
dən” istifadə etməlisiniz. Gəliriniz artdıqca, gəliriniz və
xərcləriniz arasına paz vurun. Gəlirin hamısını xərcləmək
əvəzinə onun 50 faizinə qənaət etməyi qərara alın. Gəliri-
niz 100 dollar artdıqda onun 50 dollarını əvvəlcədən bank
hesabına qoyun. Yerdə qalan 50 dolları ailənizə və özünü-
zə xərcləyə bilərsiniz. Hər dəfə gəliriniz artdıqda onun
yarısını hesabınıza yatırın. Gəlirinizin 10-15 faizini və
üztəlik hər artımın 50 faizini hesabınıza yatırsanız tezliklə
maliyyə müstəqilliyi əldə edə bilərsiniz. Bir daha pul haq-
da narahat olmayacaqsınız.
Qarşılıqlı maraqlar möcüzəsi.
Albert Eynşeyn demişdir: “Qarşılıqlı maraqlar kai-
natın ən güclü qüvvəsidir”
İyirmi bir yaşınızdan altmış beş yaşınıza kimi hər ay
100 dollar hesabınıza yatırsaniz və həmin pulu, ilə 7 - 10%
gəlir gətirən hansisa maliyyə fonduna yatırsanız ümumi
kapitalınız milyon dollardan artıq olar. Aylıq gəlirinizin
100 dollarının avtomatik olaraq başqa toxunulmaz hesaba
yatırılmasına nail ola bilsəydiniz Amerikanın ən varlı in-
sanları siyahısına düşərdiniz. Bu o deməkdir ki, sizin ma-
liyyə müstəqilliyi əldə etmək istəyiniz qəti olduğu halda
sizə lazım olan sadəcə yaxın müddətli məqsədlərinizi tə-
xirə salmaq bacarığı və qənaət etmək intizamıdır. Özünü-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
177
zü idarə etmək və nəyisə qurban vermək bacarığınız sizə
sadəcə maliyyə müstəqilliyi deyil həyatınızın bütün sahə-
lərində xoşbəxtlik bəxş edəcək.
Növbəti hissədə biz, həyatınızda hər şeyin sizin xe-
yrinizə işləməsi haqda; vaxtın idarə edilməsi haqda danı-
şacağıq. Hamı həyatını az pul və çox vaxtla başlayır. Yet-
kinlik illərinizdə vaxtınızı necə sərf etməyiniz həyatınızın
keyfiyyətini müəyyən edir.
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
178
Tapşırıq:
1. Günü bu gün, maliyyə müstəqilliyi əldə etmək, borc-
lardan yaxa qurtarmaq və bütün maliyyə məsələlərini-
zi nəzarətə almaq qərarı verin.
2. Bugünkü varidatınızı müəyyən edin. Eviniz və bu kimi
digər dəyərli şeylərinizin qiymətini toplayın, alınan
məbləğdən borclarınızı və xərclərinizi çıxın və nəyə
malik olduğunuzu dəqiq müəyyən edin.
3. Ayrıca bank hesabı açın və aylıq gəlirinizin ən azı 1 fai-
zini ora yatırın.
4. Borclarınızın siyahısını tutun və bu gündən onları ödə-
məyə başlayın.
5. Təqaüdə çıxana kimi sizə maliyyə müstəqilliyi imkanı
verəcək məbləği dəqiq müəyyən edin və həmin məblə-
ği qarşınıza məqsəd qoyun.
6. Aylıq və illik toplayacağınız məbləği qarşınıza məqsəd
qoyun.
7. Bacardığınız qədər çox qənaət etməyi öyrənin.
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
179
XIII HİSSƏ
Daxili-İntizam və Vaxtın idarə edilməsi
Dostları ilə paylaş: |