Buning sababini ikki tomonlama tushuntirishimiz mumkin

u_м _м ^; u_н _н

(16. 60)

(16. 46) va (16. 55) ifodalardagi bog‘liqliklardan foydalanib va <sup>2

va</sup> 

kattaliklarni qisqartirib, (16. 47) va (16. 56) ifodalar o‘rniga Frud va Reynolds sonlari uchun quyidagi ifodani hosil qilamiz:
(16.61)


(16.62)
Ko‘rinib turibdiki, o‘xshashlikni baholashdan foydalanib, (16. 47) va(16.

56) ifodalar o‘rniga (16. 61) va (16. 62) qo‘shimcha sharoitni saqlanishiga erishish zarur. Model va naturaning o‘xshash xaqiqiy kesimlaridagi tezliklarning taqsimlanishi har ikkala gidravlik sistema uchun bir xil bo‘lishi kerak. O‘rtacha

tezlik masshtabi ualbatta, maxalliy tezlik masshtablariga teng,ya’ni,

^a_^a_u .

Ta’kidlash lozimki, ayrim ilmiy adabiyotlarda Frud sonining (16. 61) ifodadan farqli ravishda ifodalanganligi uchratiladi. Ba’zida Frud soni (16. 61) ifodaga nisbatan teskari munosabatda bo‘lishi mumkin, ya’ni

shuningdek,

Fr^

1 _gl

Fr _²

(16. 61)

xususan,

Fr₀ 

_
(16. 61)

Fr<sub>0

</sub> _

c
(16. 61)

^{bundah – ko‘rilayotgan naporsizoqim chuqurligi va} c ^–naporsiz
oqimning ustida hosil bo‘luvchi ko‘chish to‘lqini peshonasining xarakat tezligi.

Ko‘p hollarda, naporsiz xarakatdaFrud soni o‘rnida oqimning kinetiklikparametri qo‘llaniladi, bu esa naporsiz oqimning o‘rtacha chuqurligi (h)ga bog‘liq ikki barobar katta kinetik energiyani namoyon qiladi:

П_к 2

²/2g

h

_2



_gh Fr_h
(16. 63)

bunda^Fr_h

– xarakterli o‘lcham^{l h} orqali ifodalangan Frud soni(16. 37-ifoda).

Aytib o‘tish kerakki, kinetik parametri (P_k) quyidagi ko‘rinishda ifodalanishi va u ikkilangan solishtirma kinetik energiyaning qaralayotgan harakatdagi kesim o‘rtacha chuqurligiga nisbati bilan aniqlanishi bizga oldingi mavzulardan ma’lum:

П_к 

Q² ³

:

g B

(16. 64)

^bunda  ^{– xaqiqiy kesim yuzasi; B – xarakatdagi kesimning sath bo‘yicha} kengligi.

Oxirgi munosabatdan ko‘rinib turibdiki, oqimning kritik chuqurligi uchun

_{Пк 1,0}[Oqimning notekis harakati differensial tenglamasining silindrik

o‘zanlar uchun ikkinchi ko‘rinishiga qarang].

50.