Buxoro davlat universiteti raxmatullayeva f. M., Abdulloyev a. J., Giyazova n. B., Narzullayeva g. S

 
C. Eksportni "ixtiyoriy" cheklash 
– savdo sheriklaridan birining 
eksport hajmini cheklash yoki hech bo'lmaganda kengaytirmaslik 
majburiyatiga asoslanadigan, hukumatlararo rasmiy yoki norasmiy 
bitim doirasida qabul qilingan eksportning miqdoriy cheklanishi. 
Import qiluvchi mamlakat emas, balki eksport qiluvchi mamlakat 
tomonidan kiritilgan kvota eksportning ixtiyoriy cheklanishi deb 
ataladi. 
2. Tartibga solishning tarifsiz yashirin usullari
 
Yashirin protektsionizm: 
1)
davlat xaridlari milliy mahsulotlarning sotilishini kafolatlaydi;
2)
mahalliy komponentlar va omillardan (xom ashyo, mehnat, transport 
vositalari) majburiy foydalanish talablari; 
3)
sanitariya-gigiyena, veterinariya va fitosanitariya normalarini, 
xavfsizlik qoidalarini va boshqalarni bajarish, ekologik xavfsizlik, 
sifat sertifikatlarini taqdim etish talablariga texnik to'siqlar.; 
4)
past narxlarda chet el mahsulotlarini yetkazib beruvchilarni ta'qib 
qilish bilan dempingga qarshi vositalar; 
5)
mahsulotlarni olib kirish yoki olib chiqish uchun soliqlar va yig'imlar 
(chegarani kesib o'tish uchun chegara solig'i; ekologik, fitosanitariya 
va boshqa to'lovlar, hujjatlarni rasmiylashtirish uchun bojxona 
yig'imlari. 
Texnik to’siqlar
– tovarlarni import qilishga to'sqinlik qiladigan 
milliy texnik, ma'muriy va boshqa normalar va qoidalarga asoslangan 
usullar: milliy standartlarga rioya qilish, import mahsulotlari sifat 
sertifikatlarini olish, mahsulotlarni muayyan qadoqlash va belgilash,
muayyan sanitariya-gigiyena normalariga rioya qilish, shu jumladan, 
atrof-muhitni muhofaza qilish chora-tadbirlarini amalga oshirish, 
murakkab bojxona rasmiylashtiruvi va iste'molchilarni himoya qilish 
to'g'risidagi qonunlar talablariga rioya qilish va boshqalar. 

---

74 
 
Mahalliy (ichki) soliqlar va yig'imlar
– mport qilinadigan 
tovarlarning ichki bozorda raqobatbardoshligini kamaytirish maqsadida 
ichki narxini oshirishga qaratilgan usullar. Ular davlat yoki mahalliy 
hokimiyat organlari tomonidan kiritilishi mumkin. To'g'ridan-to'g'ri 
(qo'shilgan qiymat solig'i, aktsiz solig'i) yoki bilvosita (bojxona 
rasmiylashtiruvi, ro'yxatga olish va boshqa rasmiylashtirishni amalga 
oshirish uchun to'lovlar, port to'lovlari) bo'lishi mumkin.