Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi



Yüklə 1,14 Mb.
səhifə14/34
tarix25.09.2023
ölçüsü1,14 Mb.
#148584
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   34
Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi

п, = — ■ 100 , % m 0

m - m


■ 100


%

Elanmay qolgan mahsulot koeffitsienti qoldiq mahsulotda elanmay qolgan elakdan o'tadigan bo'lakchalarni nisbiy miqdorini tavsiflaydi.

0

m
Elanmaning ajratish koeffitsienti elash davomiyligidan, uning jadalligidan, elakdagi mahsulotning qalinligidan, elakni teshiklarini yuzasidan, mahsulotning granulometrik tarkibidan bog’liq bo'ladi.

Takrorlash uchun savollar



  1. Maydalangan mahsulotlarni saralash jarayonining asosiy vazifalarini keltiring.

  2. Maydalangan mahsulotlar qaysi ko'rsatkichlari bo'yicha saralanadi?

  3. Maydalangan mahsulotlarni saralashda qo'llaniladigan elaklarning tavsifini keltiring.

  4. Tegirmonda maydalangan mahsulotlar qaysi ko'rsatkichlari bo'yicha sinflanadi?

  5. Maydalangan mahsulotlarni saralashda qo'llaniladigan ZRSH-M rusumli elakdonlarni tavsifini keltiring.

  6. Maydalangan mahsulotlarni saralashda qo'llaniladigan R3-BRB rusumli elakdonni tavsifini keltiring.

  7. Maydalangan mahsulotlarni saralashni jadallashtirish uchun qanday mashinalar qo'llaniladi?

  8. Elash jarayonining samaradorligiga qanday omillar ta'sir qiladi?

  9. Elash jarayonining samaradorligi qanday aniqlanadi?

Tayanch iboralari.
Saralash jarayoni: elakdon yoki yorma ajratgichlarda saralash. elaklar: metalmatoli, ipak ipli, kapron va poliamid. Saralash samaradorligi.

  1. MAVZU. ORALIQ YORMA MAHSULOTLARINI SIFATI

BO'YICHA SARALASH.
Reja:

  1. Oraliq mahsulotlarni sifati bo'yicha saralashning asosiy vazifalari.

  2. Havoli-g’alvirli mashinalarda yormachalarni boyitish.

  3. Yormachalarni boyitish jarayonining texnologik sxemalari.

  4. Yormachalarni boyitish jarayoniga ta'sir qiluvchi omillar.

  5. Yormachalarni boyitish jarayonining samaradorligini baholash.

Foydalanilayotgan adabiyotlar.

  1. Egorov G.A., Mefnikov E.M., Maksimchuk B.M. Texnologiya muki, krupi, kombikormov. M. Kolos, 1984 g.

  2. Egorov G.A., Martinenko YA.F., Petrenko T.P. Texnologiya i oborudovanie mukomofnoy, krupyanoy i kombikormovoy promishlennosti. M, MGAPP. 1996 g.

  1. Merko I.T. Texnologiya mukomofno-krupyanogo proizvodstva. M. Agropromizdat 1985 g.

  1. Oraliq mahsulotlarni sifati boyicha saralashning asosiy vazifalari.

Elakdonlarda saralash natijasida ajratib olingan yormalar fraktsiyasi geometrik o'lchamlari bo'yicha etarli darajada bir xil bo'ladi. Ammo ba'zi
yorma bo'lakchalari bir-biridan endosperm miqdori bilan ancha farq qiladi. Agar donni maydalash jarayonida bo'lakchalar endospermni ichki kraxmalli qatlamlaridan tashkil topgan bulsa, ular kuldorligi past bo'lgan (toza) yormachani hosil qiladi. Agar bo'lakchalar yuqori qatlamlardan tashkil topgan bo'lsa, ular aleyron qatlamdan va hatto donning qobiqlaridan tashkil topgan bo'lishi mumkin. Yormachalar massasi tarkibida murtak bo'lakchalari ham bo'lishi mumkin.
Un tortishda bu har xil sifatli aralashmadan toza endospermli bo'lakchalar ajratib olingan bo'lishi kerak. Toza endospermli bo'lakchalarni (yormachalarni) yanchish natijasida yuqori navli un olinadi. Yormachalar massasi tarkibidan toza endospermli yormachalarni ajratib olish vazifasini boyitish jarayonida havoli-g’alvirli mashinalarda bajariladi.

  1. Havoli-g’alvirH mashinalarda yormachalarni boyitish.

Yormachalarni havoli-g’alvirli mashinalarda boyitish jarayoni yormachalarning zichligi va aerodinamiq xususiyatlariga asoslangan bo'ladi.
Havoli-g’alvirli mashinalar asosan yormalash jarayonida hosil bo'lgan yormachalarni sifati bo'yicha saralash maqsadida qo'llaniladi, ya'ni kuldorligi past bo'lgan yormachalar elanma sifatida ajratib olinadi va yanchish jarayonidagi valli dastgohlarga yuborilib sifatli un olishni ta'minlaydi. Bundan tashqari havoli-g’alvirli mashinalar manna yormasini ajratib olishda ham qo'llaniladi.
Hozirgi paytda un ishlab chiqarish sanoatida asosan A1-BSO rusumli va ba'zi bir tegirmonlarda ZMS-2-2, ZMS-2-4 rusumli havoli-g’alvirli mashinalar ishlatiladi.
Yormachalarni havoli-g’alvirli mashinalarda sifati bo'yicha saralash jarayoni ko'p omillardan bog’liq bo'ladi: elaklarni tavsifidan, mashinaga tushadigan solishtirma yuklamadan, Yormachalarni o'lchamlari bo'yicha tekislanganligidan, tanlangan ishchi parametrlardan (elaklarni tebranish chastotasi, elaklarni qiyaligi, havo oqimining tezligi).
Yormachalarni havoli-g’alvirli mashinalarga yuborishdan oldin Yormachalarni katta aniqlikda tekislanganligini ta'minlash uchun elakdonlarda bo'lakchalar o'lchami bo'yicha saralanadi. elaklarni tanlashda Yormachalarning yiriklik sinfi aniqlanadi, ya'ni ularni ajratib olishda qo'llanilgan elak nomerlari aniqlanadi.

  1. Yormachalarni boyitish jarayonining texnologik sxemalari.

Havoli-g’alvirli mashinalardagi elaklar yorma fraktsiyasini ajratib olishda qo'llanilgan elaklardan tashkil topgan bo'ladi. Masalan, agar yormacha №7k elakdan o'tgan va №12k elakning qoldig’i bilan olingan bo'lsa, havoli-
g’alvirli mashinalarda №10k... №12k dan №7k...№8k gacha bo'lgan elaklami o'rnatish mumkin.
Mahsulotni elak bo'yicha harakati davomida elaklarni kichik nomeridan katta nomeriga o'tiladi, ya'ni boshlanishida elakdan o'tgan mahsulot mayda fraktsiya yormasi ajratib olinadi, keyingi elaklarda esa ularning yirikligi oshadi.
4-rasmda yirik, o'rtacha va mayda yormachalarni boyitishda qo'l- laniladigan elaklar ko'rsatilgan.

90

80

110

100

90

80




130

120

110

100

90





140

130

150

140

130

120




170

160

150

140

130




. Yirik yorma | O'rtacha yorma

Mayda yorma

140

130

150

140

130

120




170

160

150

140

130

4-rasm. Yormachalarni boyitishda qo'llaniladigan elaklarni o'rnatish sxemalari.



Г


  1. Yormachalarni boyitish jarayoniga ta'sir qiluvchi omillar.

Tegirmonda yormachalarni boyitish jarayoni asosiy jarayonlardan biri hisoblanadi. Yormachalarni sifati bo'yicha boyitish uchun havoli - g'alvirli mashinalar qo'llaniladi.
Yormachalarni boyitish jarayonida bug'doy doni endospermasining kraxmalli kismini toza bo'lakchalari qobiqli bo'lakchalaridan ajratib olinadi.
Yormachalarni havoli-g'alvirli mashinalarda boyitishda quyidagi omillar ta'sir qiladi:

  1. Mashinaga tushadigan solishtirma yuklama;

  2. Mashinaga o'rnatilgan elaklarning tavsifi;

  3. Yormachalarni o'lchamlari bo'yicha tekislanganligi;

  4. Havoli - g'alvirli mashinalardagi ishchi parametrlar (tebranish chastotasi, elaklarning qiyaligi, havo oqimining tezligi).

  5. Yormachalarni boyitish jarayonining samaradorligini baholash.

Un ishlab chiqarishda yormachalarni boyitish jarayoni juda ham ke- raklidir. YUqori navli unlarni ko'p miqdorda olish uchun tegirmonda un tortish yormachalarni rivojlangan boyitish jarayoni bo'lgan sharoitda
mumkin bo'ladi. Bu jarayon natijasida amalda endospermning kraxmalli qismini toza bo'lakchalari ajratib olinadi va yanchishga yuboriladi.
Yormachalarni havoli-g’alvirli mashinalarda boyitishning samaradorligi har xil usullar bilan aniqlash mumkin.
Havoli-g’alvirli mashinalar samaradorligi yuqori hisoblanadi, qachonki, qoldiq mahsulotning quldorligi mashinaga tushayotgan Yormachaning kuldorligidan 2,5...3 marta yuqori bulsa va elanma miqdori kamida 75 % ni tashkil qilsa. Havoli-g’alvirli mashinalarning samaradorligi asosan mashinaga tushadigan yuklamaga bog’liq. Havoli-g’alvirli mashinalarda yuklama miqdori yormacha turiga qarab quyidagicha taqsimlanadi:
Yirik yormacha - 380 - 760 kg/(sm.sut)
O'rtacha yormacha - 230 - 550 kg/(sm.sut)
Mayda yormacha - 250 - 500 kg/(sm.sut)
O'attiq dunst - 300 - 380 kg/(sm.sut)
Takrorlash uchun savollar

  1. Yormachalarni boyitish jarayonining maqsadi va vazifalari nimalardan iborat?

  2. Yormachalar qanaqa mashinalarda boyitiladi?

  3. Havoli-g’alvirli mashinalarda yormachalarni boyitish uchun elaklarni o'rnatish tartibi qanday?

  4. Yormachalarni boyitishda hosil bo'lgan mahsulotlarni sifati bo'yicha taqsimlanish tavsifini keltiring.

  5. Yormachalarni boyitish jarayonining samaradorligiga ta'sir qiluvchi omillarni keltiring.

  6. Yormachalarni havoli-g’alvirli mashinalarda boyitishning samaradorligi qanday aniqlanadi?

Tayanch iboralari.
Oraliq mahsulotlari: yirik yormacha, o'rtacha yormacha, mayda yormacha. Yormachalarni boyitish: kuldorligi past bo'lgan (toza)
yormachani kuldorligi yuqori bo' lgan yormachadan ajratish.

  1. MAVZU. YORMA ZAVODLARIDA DONLARNING QOBIG’INI

AJRATISH.
Reja:

  1. Donlaming qobig’ini ajratishni asosiy vazifalari.

  2. Donlarning qobig’ini ajratish usullari.

  3. Qobiq ajratish jarayoniga ta'sir etuvchi omillar.

  4. Qobiq ajratishda qo'llaniladigan asosiy mashinalar.

  5. Valli dekali dastgohda donning qobig’ini ajratish.

  6. Rezin valli qobiq ajratgichda donning qobig’ini ajratish.

  7. Qobiq ajratish jarayonining texnologik samaradorligini baholash.

Foydalanilayotgan adabiyotlar

  1. Egorov G.A., Mefnikov E.M., Maksimchuk B.M. Texnologiya muki, krupi, kombikormov. M. Kolos, 1984 g.

  2. Egorov G.A., Martinenko YA.F., Petrenko T.P. Texnologiya i oborudovanie mukomofnoy, krupyanoy i kombikormovoy promishlennosti. M, MGAPP. 1996 g.

  3. Mefnikov E.M. Texnologiya krupyanogo proizvodstva. M., Agropromizdat. 1991 g.

  1. Donlarning qobig’ini ajratishni asosiy vazifalari.

Yorma zavodlarida donlarning tashqi qobiqlari (tariqda, sulida, arpada va sholida gul qobig’i, grechixada meva qobig’i, bug’doy va makkajuxorida meva va qisman urug'’ qobig’i, no'xatda urug'’ qobig’i) ajratiladi. Yorma ishlab chiqarish texnologiyasida qobiq ajratish asosiy operatsiyalardan biri hisoblanadi. Bu operatsiyani mukammalligi kerakli darajada tayyor mahsulotning chiqishini va sifatini belgilaydi.
Qobiq ajratish usuli donning anatomik tuzilishidan bog’liq bo'ladi: qobiqlarni mag’iz bilan bog’lanish mustahkamligi, mag’izni mustahkamligi, ishlab chiqariladigan mahsulot turi (butun yoki maydalangan mag’izdan olinadigan Yorma). Donlarning qobig’ini ajratishda ko'rsatilgan omillardan bog’liq holda maqsadga muvofiq ishchi organlarni ta'siri aniqlanadi. Tanlangan usul qobiq ajratishda kam miqdorda maydalangan mag’iz hosil bo'lishi va kam energiya sarf bo'lishini ta'minlashi kerak.

  1. Donlarning qobig’ini ajratish usullari.

Donning qobig’ini ajratishda juda ko'p turli xil mashinalar qo'llaniladi. Ko'p mashinalarning ishlash printsiplarini ishchi organlarini donga ta'sirini uchta asosiy usulga bo'lish mumkin.

  1. usul - qisish va siljish;

  2. usul - bir martali va ko'p martali urilish;

  3. usul - abraziv va boshqa qattiq yuzalarda ishqalanish.

Qisish va siljish natijasida donning qobig’ini ajratishda ikkita ishchi yuza orasida donga ta'sir qilinadi 5-rasm. Bunda ikki yuza orasidagi masofa donning o lchamidan kichik bo'ladi va albatta bir yuza ikkinchi yuzaga nisbatan harakatda bo'ladi. Bu usulda don qobiq ajratish zonasiga tushadi, yuzalar orasida qisiladi, qobiqlari yoriladi va yuzalarni nisbatan harakati natijasida yorilgan qobiqlar (plyonkalar) bir biridan ajraladi va mag’iz qobiqlardan ozod bo'ladi. Bu usul plyonkalari mag’iz bilan birga o'smagan donlar uchun samaradorli bo'ladi. 1 usul bilan ta'sir qilish uch xil mashinalarda qo'llaniladi: valli dekali dastgoh, qobiq ajratish postavi va vallari rezin bilan qoplangan qobiq ajratgichlar.

  1. usul - bir martali va ko'p martali urilish natijasida qobiq ajratish quyidagicha bo'ladi: mashinaning qamchinlari yoki plastinkalari bilan ilg’ab olingan don bir marta yoki ko'p marta mashinaning qaytaruvchi ichki yuzasiga yo'naltiriladi 6-rasm.

Bir martali qobiq ajratish usulini plyonkasi mag’iz bilan birga o'smagan va mag’izi mo'rt bo'lmagan donlarga ( suli) qo'llash maqsadga muvofiq bo'ladi.
Ko'p martali qobiq ajratish usulini plyonkasi mag’iz bilan birga o'sgan yoki o'smagan donlarga qo'llash mumkin. Bu usulni qo'llagan holda donning qobig’i ajratilsa maydalangan mag’izning miqdori ancha ko'p hosil bo'ladi. Bu usul ikki holda qo'llanadi: don mo'rt bo'lmagan (egiluvchan) mag’izga ega (suli doni); qayta ishlashda maydalangan mag’izdan Yorma olinadi (bug’doy, arpa, makkajuxori).

  1. usul - abraziv va boshqa qattiq yuzalarda ishqalanish usulini qobig’i mag’iz bilan birga o'sgan donlarning qobigini ajratishda qo'llash maqsadga muvofiqdir.

Bu usulda qobiq ajratish mashinasining ishchi zonasida don uzoq vaqt davomida harakatlanuvchi abraziv yuza ta'sirida ishqalanadi va bir me'yorda donning qobig’i kirib olinadi 7-rasm. Bu printsipda qobiq ajratgich- qayroqlagich A1-ZSHN-3 rusumli mashinasi ishlaydi. Donning yuzasiga bir tekislikda ishlov berish nafaqat qobiq ajratishda, balki mag’izni qayroqlashda ham qo'llaniladi. A1-ZSHN-3 rusumli mashinada arpa, bug’doy, no'xat va makkajuxori donlarining qayta ishlash mahsulotlarini qobig’i olinadi, qayroqlanadi va silliqlanadi.

  1. Qobiq ajratish jarayoniga ta'sir etuvchi omillar.

Yorma zavodlarida yormabop ekin donlarining qobigini ajratish jarayoni asosiy jarayonlardan biri hisoblanadi.
Arpa, sholi, suli va tariq donlarining gul qobig’ini ajratilishi, grechixa va bug’doy donlaridan meva qobig’ini ajratish, no'xatdan esa urug'’ qobiqlarini ajratish donlarning turi va tuzilishi, tarkibi va boshqalarning har xilligi tufayli yorma zavodlarida har bir tur doni uchun alohida ishlov berish texnologik jarayonini mavjuddir.
Yorma zavodlarida qobiq ajaratish natijasida donlarning qobig’ini to'liq ajralishi ta'minlanishi kerak. Ammo hozirgacha qo'llaniladigan birorta ham mashina donning qobig’ini to'liq 100 % ajratishni ta'minlay olmaydi.
Bundan tashqari qobiq ajratish jarayonida maghzlaming butunligini ko'proq saqlash kerak. SHuning uchun donning qobig’ini ajratish samaradorligi ham miqdor, ham sifat ko'rsatkichlari bilan baholanadi.
Qobiq ajratish jarayoniga quyidagi omillar ta'sir qiladi:

  1. Mashinaga tushadigan solishtirma yuklama;

  2. Mashinadagi ishchi parametrlarning ko'rsatkichlari (ishchi organlar

orasidagi ishchi masofa, ishchi organlarning aylanish tezligi);

  1. Ishchi organlarni tayyorlash uchun ishlatilgan materiallar turi;

  2. Ishlov berish davomiyligi.

  1. Qobiq ajratishda qo'llaniladigan asosiy mashinalar.

Yorma zavodlaridagi asosiy texnologik jarayonlardan biri - bu yormabop ekin donlarining qobig’ini ajratish jarayonidir.
Arpa, sholi, suli va tariq donlarining gul qobigini ajratilishi, grechixa va bug’doy donlaridan meva qobig’ini ajratish, no'xatdan esa urug'’ qobiqlarini ajratish donlarning turi va tuzilishi, tarkibi va h.k.larning har xilligi tufayli yorma zavodlarida har bir tur doni uchun alohida ishlov berish texnologik sxemasiga ega bo'lishlikni taqozo etadi.
Mag’iz bilan gul, meva yoki urug' qobiqlarining boglanish mus- taxkamligiga qarab, ekinlarni ikki guruhga bo'lish mumkin. Birinchisi - qobiqlari mag’iz bilan qo'shilib o'smagan (grechixa, tariq, sholi va suli) donlari va ikkinchisi qobiqlari mag’iz bilan qo'shilib o'sgan (arpa, bug’doy, makkajuxori va h.k.) donlar. Donlarning har biriga o'ziga xos ishlov berish rejimlari bor: jadalligi va davomiyliklari. Masalan, sholi doni uchun ishlov berish davomiyligi qisqa bo' lsa, arpa uchun ancha uzoqdir.

  1. Valli dekali dastgohlarda donning qobig’ini ajratish.

Donning qobig’i gorizontal joylashgan aylanadigan val va harakatsiz o'rnatilgan egri deka yuzasi oralighda ajraladi. Val va deka hosil qilgan ishchi oraliqda don qisish va siljish natijasida plyonkalari yoriladi va mag’iz qobiqdan ozod bo'ladi.
Valli dekali dastgohlarda grechixa va tariqning plyonkalari ajratiladi. Grechixa donining qobig’ini ajratishda val va deka tabiiy toshdan yoki abraziv materialdan tayyorlanadi. Grechixa donining qobig’ini ajratishda valning aylanish tezligi qayta ishlanadigan donning yirikligidan bog’liq holda 12... 15 m/s bo'ladi. Val va deka hosil qilgan ishchi oraliqning uzunligi 180...200 mm bo'ladi.
Tariq donining qobig’ini ajratishda valli dekali dastgohning vali abraziv materialdan tayyorlangan bo'ladi. Dekaning yuzasi maxsus rezin matoli plastinka bilan qoplanadi.
Valli dekali dastgohning ishchi organlarini sxemasi 5-rasmda keltirilgan.

  1. Rezin valli qobiq ajratgichda donning qobig’ini ajratish.

Qobiq ajratgichning ishchi organlari ikkita rezin bilan qoplangan, bir- biriga qarab har xil tezlikda aylanadigan vallardan iborat 9-rasm.
Ishchi oraliqda don qisiladi va vallarni tezliklarini nisbati ta'sirida plyonkalar ikkiga ajraladi, mag’iz qobiqdan tozalanadi.
Rezin valli qobiq ajratgichlarda donga eng qisqa vaqt davomida va yumshoq ta'sir qilinadi. Bunday qobiq ajratgichlarni mag’izlari mo'rt bo'lgan donlar uchun qo'llash maqsadga muvofiqdir.

5 - rasm 6 - rasm

6-rasm. Rezin valli qobiq ajratgichlarda donning qobig'ini ajratish sxemasi.




  1. Qobiq ajratish jarayonining texnologik samaradorligini baholash.

Qobiq ajaratish jarayoni qobiq ajratish mashinasiga tushgan donning qobig’ini to'liq ajralishini ta'minlashi kerak. Ammo hozirgacha qo'llaniladigan birorta ham mashina donning qobig’ini to'liq ajratishni ta'minlay olmaydi. Bundan tashqari qobiq ajratish jarayonida mag’izni butunligicha ko'proq saqlash kerak. SHuning uchun donni qobig’ini ajratish samaradorligi ham miqdor, ham sifat ko'rsatkichlari bilan baholanadi.
Qobiq ajratishning miqdoriy samaradorligi qobiq ajratish koeffitsienti bilan baholanadi.
N1 - N2
Ea = 100 , %.
N1
Bu erda: N - mashinaga tushayotgan mahsulot tarkibidagi qobig’i ajratilmagan donning miqdori, %.
N2 - mashinadan chiqadigan mahsulot tarkibidagi qobig’i ajratilmagan donning miqdori, %.
Donning qobig’ini ajratganda qobiq ajratish koeffitsientini oshishi bilan maydalangan mag’izni miqdori ham ko'payadi. SHuning uchun qobiq ajratish jarayonini shunday olib borish kerakki, qobiq ajratish koeffitsienti yuqori bo'lsin va mag’izni maydalanishi ko'p bo'lmasin.
Qobiq ajratishni sifat tavsifini mag’izni butunlik koeffitsienti baholaydi.
K2 - Ki K
Emb = = .
(K2 - K^) + (d2 -dO + (m2 - m^) K + d + m
Bu erda: K - mashinaga tushayotgan mahsulot tarkibidagi butun mag’iz miqdori;
d^ - mashinaga tushayotgan mahsulot tarkibidagi maydalangan mag’iz miqdori;
m^ - mashinaga tushayotgan mahsulot tarkibidagi unning miqdori;
K2 - mashinadan chiqadigan mahsulot tarkibidagi butun mag’iz miqdori;
d2 - mashinadan chiqadigan mahsulot tarkibidagi maydalangan mag’iz miqdori;
m2 - mashinadan chiqadigan mahsulot tarkibidagi unning miqdori.
Qobiq ajratishning samaradorligini to'liq baholaydigan koeffitsient ajratish koeffitsientini mag’izni butunlik koeffitsientiga ko'paytmasi bilan ifodalanadi. Es = Ea Emb .
Qobiq ajratishning samaradorligi donning turidan, sifatidan, donni tayyorlash usulidan, mashinaning ishchi organlarini holatidan va boshqa omillardan bog’liq bo'ladi.
Takrorlash uchun savollar

  1. Donning qobig’ini ajratish usullarini keltiring.

  2. Qobiq ajratish usullari qaysi ko'rsatkichlar bo'yicha tanlanadi?

  3. Qobiq ajratishda qo'llanadigan mashinalarning tavsifini keltiring.

  4. SHoli, suli va arpa donining gul qobig’ini ajratishda qo'llaniladigan uskunalarning tavsifini keltiring.

  5. Arpa, bug’doy, makkajuxori donlarining qobig’i qaysi mashinalarda ajratiladi? Mashinaning tavsifini keltiring.

  6. Qobiq ajratishning samaradorligi qanday aniqlanadi?

  7. Qobiq ajratish samaradorligiga qanday omillar ta'sir qiladi? Ularning tavsifini keltiring.

Tayanch iboralari.
Qobiq ajratish: qisish va siljish, bir martali va ko'p martali urilish, abraziv va boshqa qattiq yuzalarda ishqalanish. Qobiq ajratish samaradorligi.

  1. MAVZU. QOBIQ AJRATISHDA HOSIL BO'LGAN
    MAHSULOTLARNI SARALASH.

Reja:

  1. Qobiq ajratish mahsulotlarini saralash jarayoni.

  2. Qobiq ajratishda hosil bo'lgan mahsulotlarning tavsifi.

  3. Qobiq ajratish jarayonining usullari.

  4. Qobiq ajratishda hosil bo'lgan mahsulotlarni saralash sxemalari.

  5. Yorma zavodlarida mahsulotlarni saralash uchun qo'llaniladigan elakdonlarning sxemalari.

Foydalanilayotgan adabiyotlar

  1. Egorov G.A., Mefnikov E.M., Maksimchuk B.M. Texnologiya muki, krupi, kombikormov. M. Kolos, 1984 g.

  2. Egorov G.A., Martinenko YA.F., Petrenko T.P. Texnologiya i oborudovanie mukomoPnoy, krupyanoy i kombikormovoy promishlennosti. M, MGAPP. 1996 g.

  3. MePnikov E.M. Texnologiya krupyanogo proizvodstva. M., Agropromizdat. 1991 g.

  1. Qobiq ajratish mahsulotlarini saralash jarayoni.

Yorma zavodlaridagi asosiy texnologik jarayonlardan biri - bu yormabop ekin donlarining qobig’ini ajratish jarayonidir.
Arpa, sholi, suli va tariq donlarining gul qobig'ini ajratilishi, grechixa va bug’doy donlaridan meva qobig’ini ajratish, no'xatdan esa urug'’ qobiqlarini ajratish donlarning turi va tuzilishi, tarkibi va h.k.larning har xilligi tufayli yorma zavodlarida har bir tur doni uchun alohida ishlov berish texnologik sxemasiga ega bo'lishlikni taqozo etadi.
Qobiq ajratgich mashinalarida Yorma ekin donlarining qobig’ini ajratgandan keyin aralashma hosil bo'ladi. Bu aralashmani beshta mahsulotga ajratish mumkin:

  1. Qobig’i ajratilgan mag’iz, gul qobig’idan tozalangan don;

  2. Qobig’i ajratilmagan don - gul qobig’idan tozalanmagan don;

  3. Maydalangan mag’iz - standart bilan ruxsat berilgan butun Yormadan o'lchamlari bo'yicha kichik bo'lgan mag’iz bo'lakchalari;

  4. Qobiq - qobiq ajratishda olingan gul plyonkalar (meva, urug' ’ qobiqlari).

  5. Un - mag’iz va qobiqni mayda yanchilgan bo'lakchalari, standart bo'yicha belgilangan elakdan o'tgan mahsulot.

  1. Qobiq ajratishda hosil bo'lgan mahsulotlarning tavsifi.

Qobiq ajratishda qobig’i olingan mag’iz asosiy mahsulot hisoblanadi. Qobig’i olingan mag’iz tayyor yorma (grechixa uchun) hisoblanadi yoki qo'shimcha ishlov bergandan keyin qayroqlash va silliqlashdan keyin (suli, sholi, arpa, bug’doy, makkajuxori mag’izi uchun) yorma hisoblanadi.
Qobig’i ajratilmagan donni qayta qobiq ajratish mashinalarida qobig’ini ajratish uchun yuboriladi.
Maydalangan mag’iz oziq-ovqat mahsuloti (maydalangan gurunch mag’izi, maydalangan grechixa mag’izi) yoki ozuqa mahsuloti (sulini va tariqni qayta ishlaganda olingan maydalangan ozuqa) sifatida qo'llaniladi.
Qobiq ozuqa mahsuloti sifatida (suli,arpa va boshqalar) va texnik maqsadlarda (gidroliz sanoati uchun, qoplash materiallari va boshqalar uchun xom-ashyo sifatida) qo'llaniladi.
Un - omuxta em ishlab chiqarishda qimmatli komponent hisoblanadi.

  1. Qobiq ajratish jarayonining usullari.

Qobiq ajratishdan keyin hosil bo'lgan mahsulotlarni saralash ularning fizik xususiyatlariga asoslangan. Boshqa mahsulotlardan kichik o'lchamlari bilan farq qiladigan un va maydalangan mag’iz belgilangan o'lchamli elaklarda ajratib olinadi.
Un shtamplangan yoki metal matoli elaklarning elanmasi bilan ajratib olinadi. Unni ajratib olish uchun qo'llanadigan elaklarning nomeri qayta ishlanadigan ekin doni turidan bogdiqdir. SHolini qayta ishlashda hosil bo'lgan unni aylana teshikli diametri 1,5 mm elak elanmasi bilan olinadi, no'xatning uni - aylana teshikli diametri 1,0 mm, arpaning uni - N 056, bug’doyning uni - N 063, grechixaning uni - N 080 elak elanmasi bilan olinadi.
Maydalangan mag’iz unni ajratib oladigan elaklarning qoldig’i bilan yoki standart tomonidan o'rnatilgan elaklar bilan ajratib olinadi.
Qobiq don va mag’izdan aerodinamiq xususiyatlari bilan farq qiladi va aspiratorlarda ajratib olish mumkin.
SHunday qilib, ketma ket elovchi mashinalarni va aspiratorlarni qo'llagan holda un, maydalangan mag’iz va qobiqni ajratib olish mumkin. Buning uchun oddiy elovchi mashinalar - elakdon, markazdan qochma burat, Yormaajratgich, aspiratorlar qo'llaniladi.
Qobig’i ajratilgan mag’iz va don aralashmasini bir biridan ajratish murakkab operatsiya hisoblanadi. CHunki bu komponentlarning fizik xususiyatlari bo'yicha farqlari juda kam. Qobig’i ajratilgan mag’iz va donni ajratish uchun har xil usullar va mashinalar qo'llaniladi.
Qobiq ajratishdan keyin hosil bo'lgan mahsulotlarni saralash uchun qo'llanadigan printsipial sxema 7-rasmda keltirilgan.
Qobig’i ajratilgan mag’iz va don aralashmasini bir biridan ajratish jarayoni faqat qobig’i (plyonkasi) mag’iz bilan birga o'smagan donlar uchun qo'llaniladi. Bu ekin donlarining qobig’ini ajratish natijasida, xossalari bilan farq qiluvchi ikkita mahsulot - qobig’i ajratilgan mag’iz va qobig’i ajratilmagan don olinadi.
Yorma ajratishni quyidagi to'rtta ekin donlarini qayta ishlaganda qo'llash mumkin: sholi, tariq, suli va grechixa.



Yüklə 1,14 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   34



Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə
Stomatologiya
Anesteziologiya
Cərrahlıq
Ginekologiya
Tibb

yükləyin