mazut turli uglevodorodlarning aralashmasi hisoblanadi.
Mazut moylash
materiallari olish uchun qimmatli xomashyo hisoblanadi. SHuning uchun hozirgi
vaqtda yokilgi sifatida uni ishlatish cheklangan.
Mazutni yoqish maxsus
forsunkalar yordamida amalga oshiriladi. Ularda siqilgan havo bilan mazutni
aralashlirishadi. Mazutni yaxshi changlanishi uchun yoqishdan oldin uni 80°C
gacha qizdirishadi.
Toshko’mir.
Toshko’mir
o’simlik
qoldiqlarining
tabiiy
mineralizatsiyalanish mahsuloti hisoblanadi. Mineralizatsiyalanish darajasiga ko’ra
toshko’mirlar
tarkibida erkin uglerod, uglevodorodlar, kul va bitumlar bo’lishi
bilan farqlanali. Rangli metallurgiyada qoidaga ko’ra, tarkibida kuli kamroq (15%
dan ko’p emas) va uchuvchan birikmalar - uglevodorodlar (>25%) ko’p bo’lgan
yuqori sifatli toshko’mirlar ishlatiladi. Toshko’mir ko’mir kuli ko’rinishida
yoqiladi. Buning uchun ko’mir maydalanadi, 70-80 mkm gacha yanchiladi, so’ngra
qurililadi. Ko’mir
kuli maxsus gorelkalarda, siqilgan havo bilan aralashtirib
yoqiladi.
Koks. Koks sun’iy yoqilg’i turlariga kiradi. U maxsus navli toshko’mirni
900-1000°C haroratda zich yopilgan kameralar -
koksli batareyalarda quruq
xaydash yo’li bilan olinadi. Kokslash vaqtida engil komponentlarni gaz va bug’
ko’rinishida haydash bilan toshko’mirni termik parchalanishi boradi. Engil
komponentlar
sovutgichga yuboriladi, u erda bir qator qimmatli komponentlarni
kondensatsiyalanishi boradi. Tozalangan gaz
esa sovutgichdan chiqarilib, marten
pechlarini qizdirish uchun yoqilg’i
sifatida va boshqa
maqsadlarda ishlatiladi. Koks eng qimmat va tanqis yoqilg’i
turi hisoblanadi. U bo’lakli va mustahkam materiallarni
qayta ishlaganda (misol uchun, shaxtali pechlarda)
ishlatiladi. 3.14-rasmda koksning ko’rinishi berilgan.
3.14-rasm. Koksning ko’rinishi
Dostları ilə paylaş: 
