THOMAS WOLFE AS A WELL-KNOWN REPRESENTATIVE OF
MODERNISM IN AMERICAN LITERATURE
Konul HASANOVA
Qafqaz University
khesenova1@std.qu.edu.az
Azerbaijan
Who was Thomas Wolfe and what was his role in American literature? Thomas Wolfe was a
widely known representative of modernism in American literature. He remains an important writer in
modern American literature, as one of the first masters of autobiographical fiction, and is considered
North Carolina's most famous writer.Wolfe isknown for mixing highly original, poetic, and
impressionistic prose with autobiographical writing. He wrote may works, essays, novellas, short
stories,etc. For example: "The lost boy", "The hills beyond", "The hound of darkness", "From death to
morning", "Chickamauga" and others.
What kind of trend is American modernism?American modernism is a trend of philosophical
thought arising from the widespread changes in culture and society in the age of modernity. American
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1239
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
modernism is an artistic and cultural movement in the United States beginning at the turn of the 20th
century. American modernism like its European counterpart, stemmed from a rejection
of Enlightenment thinking, seeking to better represent reality in a new, more industrialized world.
Modernism was a revolt against the conservative values of realism. Modernism rejected the lingering
certainly of Enlightenment thinking and also rejected the existence of a compassionate, all powerful
Creator God. In general, the term modernism surrounds the activities and output of those felt the
“traditional” forms of art, architecture, literature, religious faith, social organization and daily life were
becoming outdated in the new economic, social and political conditions of an emerging fully
industrialized world.
There were many representatives of that modernism trend such as Ernest Hemingway, F.
Scott Fitzgerald, William Faulkner, John Dos Passos, John Steinbeck, E. E. Cummings and so on. One
of them was Thomas Clayton Wolfe.
Thomas Wolfe was very popular during his own lifetime. He wrote four lengthy novels, many
short stories, dramatic works and novellas. His books were written and published from the 1920s to
the 1940s, vividly reflect on American culture. Wolfe wrote on popular culture, architecture, politics,
and other topics that underscored, among other things. His most popular work "Look
Homeward,Angel" was an autobiographical piece. He completed the manuscript for it in 1928 and the
book was officially accepted for publication in 1929. Wolfe was able to imbue his life story and the
figures of his parents with a lofty romantic quality that has epic and mythopoeic overtones. Powerful
emotional evocation and literal reporting are combined in his fiction, and he often alternates between
dramatically effective episodes of recollection and highly charged passages of rhetoric. Though “The
Web and the Rock” and “You Can’t Go Home Again” contain episodes of great vividness, they are too
often uncontrolled in their form and fail to sustain the epic tone of “Look Homeward, Angel” which
has become an American classic.Wolfe inspired the works of many other authors, including Betty
Smith with "A Tree Grows in Brooklyn", Robert Morgan, author of "Gap Creek", and Prince of
Tides author "Pat Conroy", who has said, "My writing career began the instant I finished Look
Homeward, Angel."
After that, in 1965, a collection of his articles in this style was published under the title "The
Kandy-Kolored Tangerine-Flake Streamline Baby", and Wolfe's fame grew day by day. A second
volume of articles, The Pump House Gang, followed in 1968. His defining work from this time
is "The Electric Kool-Aid Acid Test" which for many epitomized the 1960s. Wolfe became one of the
notable figures of the decade.
In 1970, Thomas Wolfe published two essays in book form as "Radical Chic & Mau-Mauing the
Flak Catchers". "Radical Chic" was a biting account of a party given by Leonard Bernstein to raise
money for the Black Panther Party. The other-"Mau-MauingThe Flak Catchers" was about the practice
of using racial intimidation to extract funds from government welfare bureaucrat. One of Wolfe's more
famous essays was "Mauve Gloves & Madmen, Clutter & Vine" and it was published in 1977.
Thomas Wolfe's main body of work includes:
Look Homeward, Angel: A Story of the Buried Life (1929)
Of Time and the River: A Legend of Man’s Hunger in His Youth (1935)
From Death to Morning (A collection of short stories, 1935)
The Web and the Rock (1939)
You Can’t Go Home Again (1940)
The Hills Beyond (A collection of short stories,1941)
The Mountains: A Play in One Act (1970)
Welcome to Our City: A Play in Ten Scenes (1983)
Though Thomas Wolfe’s life was short, his literary achievements were large. He breathed life
into his vision of the world around him. The quality of his writing, his vast vocabulary are found
nowhere else in American literature. He communicates his experiences through the shapes, sounds,
colors, odors, and textures of life and he proclaims his impressions of the world with mastery.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1240
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
AFORİZMLƏRİN TARİXİ İNKİŞAF MƏRHƏLƏLƏRİ
Ali TATLI
Qafqaz Universiteti
atatli@qu.edu.az
AZƏRBAYCAN
Aforizm, sözü Lаtıncаdаn dахil оlmuş, Оksfоrd Еtimоlоgiyа lüğətində ilkin fоrmаsı
"aphorismus" оlаrаq qеyd еdilir. Aforizm, dilin, ictimai cəhətdən mumiyalanmış (yəni olduğu kimi
saxlanmış) bir parçasıdır. Bu, bir dayağa istinad edən, hər kəsin sərbəst istifadəsi üçün əlverişli olan,
lakin sui-istifadəyə razılıqla həssas olan dildir. Hər hansısa bir səhv həmişə nəzərə çarpmaya bilər,
amma nəzərə çarparsa, zadəgan qrupu arasında lağa qoyulma riski var. Kiminsə dediyi və ya yazdığı
bir şey aforizma ola bilər, amma bu termin adətən illər ərzində məşhur olmuş məsəllərə istinad edir.
“Olmaq ya da olmamaq”, “imkan verin birini görüm” parçalarının hər ikisi Hamletdəndi, amma yalnız
birincisi aforizma hesab olunur.
Dilin ən əsas mənalı hissəsi ümumiyyətlə sözlər hesab olunur. Sözlərlə dilin grammatik
strukturuna uyğun bir şəkildə cümlələr qurur və fikirlərimizi ifadə edirik. Aforizmlərin və atalar
sözlərinin hansı qanunauyğunluqlar əsasında qurulduğunun öyrənilməsi vacib bir məsələdir.
Aforizmlər və atalarsözləri dərin mənali fikri ifade edən sabit söz birlesmeleridir . Keçmiş
zamanlardan indiyə qədər bu qısa və mənalı cümlələr məsləhətlər kimi olmuş və orada əxlaqi
məsələlərə toxunulmuşdur. Bəzən, necə ki yoxluq insanı daha çox sevdirir onlar da abstrakt fikirlərlə
doğrunu ifadə edirlər. Digər tərəfdən gündəlik təcrübə göstərir ki: “Bir əldə iki qarpız tutmaq olmaz”
atalar sözü mümkün məxaricin olacağından xəbər verir. Sağlamlığa aid də bir sıra atalar sözləri var
“Nahardan sonra dinlən bir az, şamdan sonra gəz bir az”, hava ilə “Gecələr al səma çobanların sevinci,
səhərlər al səma çobanlara xəbərdarlıq”, və mövsümlə “Aprel yağışı May güllərini gətirir(yəni Aprel
yağışının qorxusu yoxdur).
Hər ölkənin və dilin özünün atalar sözləri və aforizm ehtiyatı var və dilimizdəki atalar sözləri hal-
hazırda bütün yaşlara və dövrlərə təsir edir. “İncəsənət uzundur, həyat isə qısa” əslən yunan fizikçisi
Hippokratın sözləridir. Alma almaya bənzər atalar sözü hansı ki,ailə xüsusiyyətləri həmişə
ailədəkilərdə öz əksini tapacaq mənasına gəlir açıq-aşkar şərq əsillidir. Bəzən atalar sözləri hansıları
ki, biz indi işlədirik keçmiş dövrlərə dayanır; 20-ci əsrin əvvəllərindən qeydə alınan “Pis pullar
yaxşılığı dayandırır” fikri 16-cı əsrin maliyyəçisi Sir Thomas Qreşamın pulun dəyərinin aşağı
salınması narahatlığını ifadə edir. Bibliya həmişə əsas qaynaq olub (Qоzbеli qəbir düzəldər (insanlar
öz xarakterlərini dəyişə bilmirlər), amma dünyadakı dəyişikliklər bizim hal-hazırkı təcrübəmizə təsir
edə biləcək Atalar sözləri yaradır. Rəqqəmsal dünyada daha çox işlənən iki aforizm sözü: “zibil daxil
olubsa zibil də çıxacaq (əgər bilgisayara səhv informasiya daxil olubsa o elə səhv də çıxacaq) və “ nə
görürsənsə onu da əldə edəcəksən.”
Aforizmlər və atalar sözləri dilin söz xəzinəsinin en rəngarəng, zəngin və expressiv hissəsini
teşkil edirlər. Onlar eyni zamanda bize bir millətin adetləri anənələri, dünya görüşü, məişət tərzi və
tarixi haqqında çoxlu məlumat verirlər.
Aforizmlər və atalar sözləri dilin inkişafinda əhəmiyyətli yer tutur. Bundan ötrüdür ki dilde
isletilen aforizm və atalar sözlərinin yaranma və inkişaf məsələsi dilçilikdə mühüm bir tedqiqat
obyekti olmuştur.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1241
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
AMBİQİTİVLİYİN YARATDIĞI YUMORİSTİK EFFEKTLƏR
Aydan MƏLIKZADƏ
Azərbaycan Dillər Universiteti
aydanmalikzadeh@gmail.com
AZƏRBAYCAN
Məlum olduğu kimi, dildə əksər sözlərin birdən çox mənası mövcuddur. Polisemiya adlanan bu
linqvistik fenomenin əsas səbəbi, yəqin ki, real aləmin sonsuz müxtəlifliyi və hər hansı dil
imkanlarının isə məhdudluğundan irəli gəlir. Polisemiyanın omonimlikdən əsas fərqi budur ki, birinci
halda əsas sözdən törəyən bir neçə törəmə və məcazi mənalar olduğu halda, omonimlik hadisəsi
zamanı sözlər bir-biri ilə məna baxımından əlaqəli olmurlar. Polisemiyanın linqvistik əhəmiyyəti olsa
da, omonimlik əksər hallarda çatışmazlıq və problem kimi qiymətləndirilir. Dilin leksik yarusunda baş
verən omonimlik cümlədə asanlıqla anlaşıla bildiyi halda, eyni hadisə sintaktik səviyyədə yarandıqda
anlamada problemlər meydana çıxır. Dilçilikdə ambiqitivlik (ambiguity) adlanan bu fenomen dil üçün
həm “nemət” və həm də “lənət” adlandırılır. Məsələn, aşağıdakı misallara diqqət yetirək:
Cümlə
1-ci məna
2-ci məna
Flying planes can be dangerous.
Uçan təyyarələr təhlükəli ola bilər.
Təyyarələri sürmək təhlükəli ola bilər.
They found me a good worker.
Onlar məni yaxşı işçi hesab edirdilər.
Onlar mənə yaxşı işçi tapdılar.
College demands change.
Kollec dəyişiklik tələb edir.
Kollec tələbləri dəyişir.
He is an English teacher.
O, ingilis dili müəllimidir.
O, ingilis müəllimdir.
Məhz müxtəlif cür şərh oluna bildiyinə görə, ambiqitivlik ədəbiyyatlarda, mediada, nitqdə və s.
məqamlarda yumoristik effektlər yaradır. Sintaktik ambiqitivliyin maraq doğurmasının səbəblərindən
biri onun zarafat, gülüş yarada bilmə xüsusiyyətidir. Lakin belə cümlələr əksər hallarda adekvat
tərcümə olunmadığına görə digər millətlərin nümayəndələrinə kifayət qədər qəribə və heç də gülməli
səslənmir və onlar ingilislərin necə belə asanlıqla gülmələrinə təəccüb edirlər. İngilis yumorunun
yaranmasında rol oynayan sintaktik ambiqitivlik komediya yazarları üçün əvəzolunmaz vasitədir.
Məşhur gülüş ustası Qrauço Marks sözlərlərlə necə “oynamağın” və gülüş yaratmağın yollarıni
bilirdi. Onun “Animal crackers” filmində dediyi “I once shot an elephant in my pajamas. How he got
in my pajamas I’ll never know” dediyi cümlələr sintaktik ambiqitivliyə nümunə olmaqla yanaşı, həm
də gülüşə səbəb olur.
Başqa bir gülüş ustası Roni Barker deyirdi ki, onun ingilis dilinin sevməsinin əsas səbəblərindən
biri budur ki, ambiqitivlikdən istifadə etməklə çoxlu zarafat etmək olar və o, belə bir nümunə verirdi:
A mother says to her little boy: “Johnny, go over the road and see how old Mrs. Jones is”. The boy
comes back and says to his mom : “Mrs. Jones says it is none of my business”. Göstərilən parçada
anlaşmazlığın və dinləyənlər üçün gülüşün yaranma səbəbi ambiqitivlikdir. Belə ki, ana oğlundan yaşlı
Xanım Consun özünü necə hiss etdiyini öyrənməyini xahiş edir. Lakin, balaca Coni bu sualı verdikdə
Xanım Consun “bunun sənə dəxli yoxdur” deyərək onu acılamasına təəccüblənir. Digər nümunələrə
nəzər salaq:
1.
Loy: Let’s eat up the street.
Roy: No, thanks; I don’t like concrete.
2.
Waiter: We have almost everything on the menu.
Customer: I can see that. Will you please bring me a clean one?
3.
Teacher, to Sam, who had just knocked Mac down: Sam, did you also strike Mac in te
excitement?
Sam: No, sir, I struck him in the stomach.
4.
Have your eyes ever been checked?
No, they've always been blue.
5.
What's worse than raining cats and dogs?
Hailing taxis!
6.
Customer: Do you have any wall-paper?
Assistant: Lots of it.
Customer: Can I put it on myself?
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1242
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
Assistant: Well, yes; but it looks better on the wall.
7.
—Your dog's been chasing a man on a bicycle.
—Don't be stupid! My dog can't ride a bike.
8.
Son: Can I go out and play?
Mother: What! With those dirty trousers?
Son: No, with Tom next door.
Ambiqitivlik təkcə leksik və sintaktik səviyyə ilə məhdudlaşmır. Belə ki, ambiqitivliyin fonoloji
növü, təbii olaraq, şifahi nitqdə özünü büruzə verir və anlama prosesinə elə də ciddi təsir göstərmir.
Cümləni sintaqmlara düzgün bölmək, intonasiya, cümlə vurğusu və kontekst vasitəsilə cümlənin hansı
mənada deyildiyi daha tez anlaşılır. Lakin hətta bu halda da yumorun yaranması istisna hal deyil.
Məsələn:
Teacher: Donald, what is the chemical formula for water?
Donal: H I J K L M N O.
Teacher: What are you talking about?
Donald: Yesterday you said it’s H to O.
Anlaşmazlığa və gülüşə səbəb olan məqam H
2
O sözündəki “two” sözünün “ to” kimi başa
düşülməsidir.
Sintaktik ambiqitivliyin ən çox rast gəlindiyi yerlərdən biri də qəzet başlıqlarıdır. Məlumdur ki,
qəzet başlıqlarının özunəməxsus üslubu var. Belə ki, yerə qənaət etmək və oxucu kütləsinin diqqətini
daha tez cəlb etmək üçün, qəzet başlıqlarında bəzi sözlər atılır və bu faktor ambiqitivlik üçün daha çox
zəmin yaratmış olur. Aşağıdakı qəzet başlıqlarında ambiqitivlik və gülüş doğuran məsələ altından xətt
çəkilmiş sözlərin həm isim və həm də feil kimi işlənə bilməsidir.
Qəzet başlığı
1-ci məna
2-ci məna
Squad helps dog bite victim.
Polis dəstəsi it dişləməsindən
əziyyət çəkən qurbana kömək edir.
Polis dəstəsi itə qurbanını
dişləməyə kömək edir.
Eye drops off shelf.
Göz üçün damcılar
rəflərdən yığışdırılır.
Göz rəfdən düşür.
Dealers will hear car talk
at noon.
Dilerlər gönorta maşın haqda
söhbəti eşidəcəklər.
Dilerlər günorta maşının
danışmağını eşidəcəklər.
Nəticə olaraq o qeyd edilməlidir ki, ambiqitivlik çox geniş bir anlayış olub bəzi hallarda anlaşmaz-
lığa səbəb olsa da, həm koqnitiv baxımdan “ucuz” başa gəlir və həm də yumoristik effektlər yaradır.
CREATIVITY IN ENGLISH AS A FOREIGN LANGUAGE
TEACHING TO YOUNG LEARNERS
Guranda KHABEISHVILI
International Black Sea University
khabeishvili.g@gmail.com
TBILISI, GEORGIA
Creativity is increasingly becoming an important part in the field of education. Creative teaching
is crucial both in life and in teaching and learning a language. This paper sheds light on the
significance of integrating creativity in English as a Foreign Language Teaching as it develops
learners’ creative thinking skills, which is valued in the 21
st
century. Furthermore, the paper discusses
some supporting and suppressing factors to teachers’ creativity which are important to bear in mind.
Creativity is considered to be a powerful teaching tool which should be integrated into every aspect of
our classroom practice and the aim of the paper is to introduce practical application of creativity into
our teaching as well as to discuss its impacts on learners. It is believed that the teachers are role
models, hence preaching creativity occurs when the teachers practice it themselves through
demonstrating to students the things they expect from students to do. The teachers should be open to a
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1243
Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
wide variety of processes, outputs and inputs and encourage divergent thinking through creating a
creative classroom environment. It is worth pointing out that every person and every language learner
has different levels of creativity, ‘Big C’ and ‘Little c’ which are also discussed in this paper and it is
teachers’ task to stimulate this potential in students as they all come with this potential to the class. It
is essential for the teachers in today’s modern language classrooms to implement creative activities
and to be more creative in their teaching with the purpose of raising students’ awareness of creativity
and its importance both in their learning and life. Therefore, the goal of the research is to raise
awareness among ELT teachers concerning the significance of creativity in English as a Foreign
Language Teaching. The method of research is survey which was carried out in Georgian public
schools in Tbilisi among EFL teachers. Quantitative study reveals the current situation in Georgian
public schools in terms of creativity. Besides that there are some factors which restrain teachers’
creativity. The study shows that some changes are needed to encourage English as a foreign language
teachers to be creative in order to make both teaching and learning more effective, interesting and
engaging. Therefore, creativity plays a crucial role inEnglish as a Foreign Language (EFL) classroom
and it is considered asan important part of the teaching job in modern society.
CÜMLƏ VƏ DANIŞIQDİXOTOMİYASININ
BƏZİ XÜSUSİYYƏTLƏRİ BARƏDƏ
İradə HÜSEYNOVA
Azərbaycan Dillər Universiteti
irada_nadir@gmail.com
AZƏRBAYCAN
Çoxlarına məlumdur ki, yazılı nitqin əsas xüsusiyyətləri cümlə vasitəsilə həyata keçirilir.Nitq
şifahi, cümlələr isə yazı yolu ilə təqdim olunur. Cümlə fikirin ilkin ifadə formasıdır. Mətn daxilində
cümlə yalnız üzvlərinə görə deyil, eyni zamanda mənasına, informasiyanın verilməsi vacibliyinə görə
də üzvlənir. Bu üzvlənmədə sintaktik vahidlər məntiqi-qrammatik və üslubi vahid kimi çıxış edir.
Cümlə məna və daxili elementlərə görə informativ xarakter daşıyır, deyə bilərik. Amma informativliyi
nə qədər böyük məna daşısa da bir cümlə xətti olaraq cümlədən böyük vahid deyildir. Yəni ki, bir
cümlə bir sözdən, yaxud bir neçə sözdən ibarət olsa o yalnız bir cümlədir. Biz bunu C.Layonsun qeyd
etdiyi kimi,belə adlandıracağıq: “cümlə yazılı nitq-davranışının məhsulu hesab edilə bilər”. Cümlə
termininin anlamını tədqiq edərkən əsas məsələ onun aid olduğu obyektin, yaxud referentin növünü
aydınlaşdırmaqdır. C.Layons bu məsələdə belə fərqlilik yaradır: mətn-cümlələri (text-sentences) və
sistem-cümlələri (system-sentences). C.Layons axırıncı qeyd etdiyimiz terminə belə izah verir:
Sistem-cümlələri yazılı nitq-davranışının məhsulu məhsulu kimi işlənilmir. Şübhəsiz ki, sistem-
cümlələrinin təqdimatı quruluşun metalinqvistik təsvirində və dilin funksiyalarında aşkar oluna bilər.
Cümlənin bu cür təqdim olunması xüsusi dil qruplarının qrammatik təsvirindəistinadlar vasitəsilə
meydana çıxır.
Bu barədə bir çox dilçilər, o cümlədən G.Braun və G.Yül iddia edirlər ki, dilin qrammatik
təsvirində sistem-cümlələrindən istifadə etmək daha münasibdir. Onların iddiasına görə hər iki
terminin işlədilməsindəiki yanaşma mövcuddur. Hər iki dilçi dilin tədqiqində açıq cümlə
təsvirlərindən istifadə olunmasını dəstəkləyir. Bu məqsədlə qrammatist məlumatın, yəni cümləni təşkil
edən elementlərin xüsusi vacib nöqtəsinə diqqət cəlb etməlidir. Bu zaman çalışmaq lazımdır ki,
məlumatın təqdim olunduğu cümlələr bitkin, eyni zamanda yığcam olsun. Cümləni istifadə edən şəxs
işlətdiyi cümlələrdə nəinki mental prosesləri ehtiva edən məlumatdan istifadə edəcək, həmin cümlələr
fiziki və sosial kontekstləri də özündə əks etdirəcəkdir. Bütün bu yanaşmanın hər birində məlumat,
qaydalar, proseslər və kontekstlər əks etdirə bilər.
Hazırda bizim məqsədimiz məlumatın tək cümlədə (single sentence) işlədilməsidir. Xüsusilə də
dilin xüsusi quruluşunu təsvir edən tək cümlələr qrupundan.Bu proses demək olar ki, həmişə iksplisit
təsvir olunmur. Bunu Qazdar belə təsvir edir:
|