Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" 
The 25
th
 of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye 
 
---196--- 
Qrafik 1. Gündəlik şəbəkəyə ötürülmüş elektrik enerjisi qrafiki 
Cədvəl 1. Balans və əsas nəticələr 
Cədvəl 1. sistemin balanslarını və əsas nəticələrini təqdim edir. PV sistemi ilə bağlı müxtəlif amillər, o 
cümlədən ətraf mühitin temperaturu, effektiv qlobal şüalanma kimi ən kritik amillər nəzərə alınır. Digər amillər 
kommunal şəbəkəyə daxil olan enerji və PV massivi tərəfindən verilən sabit cərəyan enerjisidir. Yuxarıda qeyd 
olunan hər bir dəyişən aylıq və illik əsasda hesablanmışdır. Faktorların hesablanmasında müxtəlif dəyişənlərdə 
baş verən itkilər nəzərə alınmışdır.
Nəticələr göstərir ki, sahənin üfüqi müstəvidə yerləşməsi üzrə illik qlobal şüalanma 1689,7 kVt/kv.m təşkil 
edir. Optik itkilərdən sonra effektiv qlobal şüalanma 1915,2 kVt/kv.m təşkil edir. Optik itkilər nəticəsində baş 
verən itkilər düzəldilmədən qlobal qəza enerjisi 1956,9 kVt/kv.m-dir. İl ərzində PV sisteminin yaratdığı sabit 
cərəyan enerjisinin miqdarı 15457 kVt/saat təşkil edir. Şəbəkəyə dəyişən cərəyan şəklində verilən enerji 15173 
kVt/saat təşkil edir. 
PV sisteminin illik orta performans nisbəti təxminən 86,2% təşkil edir. PR-dəki dəyişikliklər şəkil 2-də 
göstərilmişdir.
Şəkil 2. Zəngilan şəhəri üçün aylıq effektivlik göstəriciləri 
 

---

The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" 
The 25
th
 of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye 
 
---197--- 
 
Nəticə 
Məqalədə işğaldan azad olunmuş ərazilərin elektrik enerjisi təchizatında alternativ enerji mənbələrinin 
perspektivliyi və alternativ enerji mənbəyi olan günəş panellərinin Zəngilan rayonunda tətbiqinin PVsyst 
proqram təminatı vasitəsi ilə gəlirliyi, perfonması, effektivliyi araşdırılmışdır. Araşdırmalar bizə göstərdi ki, 
günəş panellərinin istifadəsi tətbiqi ilə nəticədə: 

10 il ərzində region üzrə CO
2
emissiyasında 54.064 ton tullantının qarşısı alınacaqdır. 

1 il ərzində sistemin orta performans nisbəti 86,2% olacaqdır. 

1 il ərzində sistemin şəbəkəyə ötürdüyü enerji 15173 kVt/saat, istifadəçi üçün istehsal olunan enerji isə 
15457 kVt/saat-dır. 

Cədvəllərdə müşahidə etdik ki, istifadəçi üçün il ərzində maksimum enerji iyun ayında 1594 kVt/saat, 
minimum enerji istehsalı isə fevral ayında 1012 kVt/saat olmuşdur.