Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 29. 07. 2013-cü il tarixli 754 nömrəli əmri ilə
Orqanizmlərin hüceyrəli quruluşu. Toxumalar, orqanlar və orqanlar sistemi
Yüklə 64,3 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Orqanizmlərin hüceyrəli quruluşu. Toxumalar, orqanlar və orqanlar sistemi 2 2 ÜMUMİLƏŞDİRİCİ TAPŞIRIQLAR 1. Cümlələrdəki səhvləri taparaq onları doğru ifadələrlə əvəz edin: · Sitoplazma hüceyrənin möhtəviyyatını təşkil edən bərk maddədir. · Bitki hüceyrəsində yerləşən yaşıl plastidlər leykoplastlar adlanır. · Daxilində hüceyrə şirəsi olan hüceyrə boşluğu nüvə adlanır. · Nüvə hüceyrənin daxili möhtəviyyatını təşkil edir. · Hüceyrə divarı özündə hüceyrənin irsi məlumatlarını saxlayır. 2. Düzgün variantı seçin: a) Bakteriyalar prokariotdur/eukariotdur; b) Bakteriyalar əlveriş- li/qeyri-əlverişli şəraitdə spor əmələ gətirir c) Digər canlının bədənin- də yaşayan və onun hesabına qidalanan bakteriyalar parazit/sianobak- teriyalar adlanır d) Bitki/heyvan hüceyrəsində olduğu kimi, bakteri- ya hüceyrəsi də hüceyrə divarı ilə əhatə olunmuşdur e) Əlverişli şərait- də bakteriya hər 20 dəqiqədən/hər 2–3 saatdan bir bölünür. ; ; ; 4. Boş yerlərə açar sözlərdən hansı uyğundur? A. Bitkilərdə əsasən __ toxumanın hüceyrələri bölünür. B. __ toxuma- sının əsas funksiyası orqanizmi xarici mühitin zərərli təsirlərindən qorumaqdır. C. __ toxumanın hüceyrələrinin divarı oduncaqlaşmış olur. Bu toxuma bitkidə və onun orqanlarında dayaq rolunu oynayır. D. Yarpaq ləti və meyvələr əsasən __ toxumadan təşkil olunub. Açar sözlər: törədici, mexaniki, əsas, örtük 3. Uşaqlar hansı canlılar haqqında danışırlar? Amöb Volvoks Ìnfuzor-tärlik Bakteriya – Koloniya halında yaşayan canlı çoxlu sayda qamçılı hüceyrə- lərdən ibarətdir. – Bədən forması ayaqqabı içliyinə bənzəyir. Onu xaric- dən örtən çoxsaylı kirpikciklərlə hərəkət edir. – Formalaşmış nüvəsi olmayan birhüceyrəli can- lı; prokariotlara aiddir. – Yalançı ayaq- ların köməyi ilə hərəkət edən birhüceyrəli orqanizmdir. İlqar Azər Cəmilə Gülər 7. Lövhədəki şəkillərlə şagirdlərin cavablarını uyğunlaşdırın: 8. Düzgün ifadələri seçin: 1. Orqanlar sistemində ümumi işi yerinə yetirən orqanlar birləşir. 2. Ürək, böyrəklər, ağciyər daxili orqanlardır. 3. İfrazat sistemi orqanizmdə qaz mübadiləsini təmin edir. 4. Orqanların uzlaşmış işini sinir sistemi təmin edir. Qəlsəmələr Traxeyalar Ağciyərlər İlqar Azər Gülər a b c T Ə N Ə F F Ü S O R Q A N L A R I 9. Hansı sırada heyvanların həzm sisteminə aid olan orqanlar göstə- rilmişdir? А. Böyrəklər, mədə, ağciyər B. Udlaq, qida borusu, mədə C. Mədə, bağırsaq, qəlsəmələr D. Sidik axarları, böyrəklər, udlaq Е. Qida borusu, böyrəklər, bağırsaq 5. Hansı toxumalar yalnız heyvan orqanizmləri üçün xarakterikdir? Üç düzgün cavab seçin: А) mexaniki В) törədici С) sinir D) əzələ Е) piy F) əsas 6. Hansı toxuma orqanizmlərin xarici mühitlə əlaqəsini təmin edir? А) Əsas В) Ötürücü С) Mexaniki D) Örtük Е) Törədici 1 2 2 1. Gövdə 2. Yarpaq 3. Kök məsələn: “Çiçək tozlanmasa, toxum əmələ gəlməz”. Vegetativ orqanlar Toxum Generativ orqanlar Meyvəyanlığı Öyr Öyr e e ndikl rinizi ndikl rinizi edin edin e e t tbiq t tbiq e e N N e e o oy yr r e e n nd d iin n ii z z O Oy yr r e e n n d d ii k k ll e e r rii n n iiz zi i y yo ox xll a ay y n n Funksiyaları: a) bitkini torpağa bərkidir; b) fotosintez; c) cinsiyyət hü- ceyrələri əmələ gəlir; d) toxumun yayılmasında iştirak edir; e) yarpaqlar və kök arasında əlaqə yaradır; f) burada bitkiyə başlanğıc verən rüşeym əmələ gəlir. Bitki orqanlarının adını müəyyən edin və dəftərinizdə cədvələ yazın. Bitki orqanları: 1) toxum 2) yarpaq 3) kök 4) çiçək 5) gövdə 6) meyvə 1. Bitkinin orqanları ilə funksiyaları arasında uyğunluğu müəyyən edin: 2. İstənilən iki bitki orqanı arasında qarşılıqlı əlaqəni göstərən cümlələr qurun: Bitkidə həyat fəaliyyəti proseslərində __, onun çoxalma proseslərində isə __ iştirak edir. Cinsiy- yət hüceyrələrinin birləşməsindən __əmələ gəlir. Bitki orqanları Vegetativ Generativ a) a) Açar sözl e r Generativ orqanlar Vegetativ orqanlar Ziqot 53 52 CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU / Bitkilərin vegetativ orqanları gələn cinsiyyət hüceyrələri birləşərək ziqot (yun.– “birləşən cüt- lük”) yaradır. Ziqotdan isə bitkiyə başlanğıc verən rüşeym əmələ gəlir. Toxum – içərisində rüşeymə və ehtiyat qida maddəsinə malik orqandır. Meyvəyanlığı – toxumu xarici təsirlərdən qoruyur və onun yayılmasını təmin edir. 1 2 3 Çiçək Meyvə Çəyirdək 16. Çiçəkli bitkilərin əsas orqanları Çiçəkli bitkilərin əsas orqanları. Bitkilər – kök, gövdə, yarpaq, çi- çək, toxum, meyvə kimi hissələr- dən təşkil olunur. Bunlar bitki or- qanizminin əsas orqanlarıdır. Bit- kinin orqanları yerinə yetirdikləri funksiyalarına görə iki qrupa bö- lünür – vegetativ və generativ or- qanlar. Vegetativ orqanlar. Kök, gövdə və yarpaq çiçəkli bitkilərin əsas vege- tativ orqanlarıdır. Kökün əsas və- zifəsi bitkini torpağa bərkitmək, torpaqdan suyu və suda həll olmuş mineral maddələri sormaq, həmin maddələri bitkinin yerüstü hissə- Ağacın hissələri bir-biri ilə söhbət edirdi. Onlardan biri Günəş səl- tənətində yaşaması ilə qürrələnərək bütün ağırlıqları öz çiynində daşıdığını, digəri isə qaranlıqlar dünyasında yaşaması və möhkəm təməl yaradaraq ağacı bütün həyatı boyu dik vəziyyətdə saxla- masından danışdı. Sizcə, şöhbətdə iştirak edən orqanlar hansıdır? · Canlı orqanizmlərə hansı funksiyalar xasdır? · Bu funksiyaları bitkinin hansı hissələri yerinə yetirir? Çiçəkli bitkilərin orqanlarının öyrənilməsi. Herbari nümu- nəsinə, yaxud hər hansı bitkiyə nəzər yetirərək onu şəkil- lə müqayisə edin. Dəftərinizdə aşağıdakı suallara qeydlər yazın. · olunmuşdur? · Bu hissələrin hansı xüsusiyyətlərini bilirsiniz? Bitki hansı hissələrdən təşkil sinə ötürməkdir. Bəzi hallarda kök özündə qida maddələri toplayır. Gövdənin üzərində yarpaqlar və tumurcuqlar olan cavan hissəsi zoğ adlanır. Gövdənin əsas funksiyaları bitkinin kökü ilə yarpaqları ara- sında əlaqə yaratmaq və yarpaqları işığa çıxarmaqdır. Yarpaq vasitəsilə bitkidə üzvi maddələrin hazırlanması, suyun bu- xarlanması və qaz mübadiləsi həyata keçirilir. Yarpaqda əmələ gə- lən üzvi maddələr hesabına bitki öz bədənini qurur. Generativ orqanlar. Cinsi ç oxalma prosesində iştirak edən orqanlara – çiçək, toxum və meyvə aiddir. Çiçək – şəklini dəyişmiş və qısalmış zoğdur. Ən mühüm hissələri dişicik (dişi cinsiyyət or- qanı) və erkəkcikdir (erkək cinsiyyət orqanı). Bu orqanlarda əmələ 3 -cü Bitkilərin vegetativ orqanları 1 2 2 1. Gövdə 2. Yarpaq 3. Kök məsələn: “Çiçək tozlanmasa, toxum əmələ gəlməz”. Vegetativ orqanlar Toxum Generativ orqanlar Meyvəyanlığı Öyr Öyr e e ndikl rinizi ndikl rinizi edin edin e e t tbiq t tbiq e e N N e e o oy yr r e e n nd d iin n ii z z O Oy yr r e e n n d d ii k k ll e e r rii n n iiz zi i y yo ox xll a ay y n n Funksiyaları: a) bitkini torpağa bərkidir; b) fotosintez; c) cinsiyyət hü- ceyrələri əmələ gəlir; d) toxumun yayılmasında iştirak edir; e) yarpaqlar və kök arasında əlaqə yaradır; f) burada bitkiyə başlanğıc verən rüşeym əmələ gəlir. Bitki orqanlarının adını müəyyən edin və dəftərinizdə cədvələ yazın. Bitki orqanları: 1) toxum 2) yarpaq 3) kök 4) çiçək 5) gövdə 6) meyvə 1. Bitkinin orqanları ilə funksiyaları arasında uyğunluğu müəyyən edin: 2. İstənilən iki bitki orqanı arasında qarşılıqlı əlaqəni göstərən cümlələr qurun: Bitkidə həyat fəaliyyəti proseslərində __, onun çoxalma proseslərində isə __ iştirak edir. Cinsiy- yət hüceyrələrinin birləşməsindən __əmələ gəlir. Bitki orqanları Vegetativ Generativ a) a) Açar sözl e r Generativ orqanlar Vegetativ orqanlar Ziqot 53 52 CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU / Bitkilərin vegetativ orqanları gələn cinsiyyət hüceyrələri birləşərək ziqot (yun.– “birləşən cüt- lük”) yaradır. Ziqotdan isə bitkiyə başlanğıc verən rüşeym əmələ gəlir. Toxum – içərisində rüşeymə və ehtiyat qida maddəsinə malik orqandır. Meyvəyanlığı – toxumu xarici təsirlərdən qoruyur və onun yayılmasını təmin edir. 1 2 3 Çiçək Meyvə Çəyirdək 16. Çiçəkli bitkilərin əsas orqanları Çiçəkli bitkilərin əsas orqanları. Bitkilər – kök, gövdə, yarpaq, çi- çək, toxum, meyvə kimi hissələr- dən təşkil olunur. Bunlar bitki or- qanizminin əsas orqanlarıdır. Bit- kinin orqanları yerinə yetirdikləri funksiyalarına görə iki qrupa bö- lünür – vegetativ və generativ or- qanlar. Vegetativ orqanlar. Kök, gövdə və yarpaq çiçəkli bitkilərin əsas vege- tativ orqanlarıdır. Kökün əsas və- zifəsi bitkini torpağa bərkitmək, torpaqdan suyu və suda həll olmuş mineral maddələri sormaq, həmin maddələri bitkinin yerüstü hissə- Ağacın hissələri bir-biri ilə söhbət edirdi. Onlardan biri Günəş səl- tənətində yaşaması ilə qürrələnərək bütün ağırlıqları öz çiynində daşıdığını, digəri isə qaranlıqlar dünyasında yaşaması və möhkəm təməl yaradaraq ağacı bütün həyatı boyu dik vəziyyətdə saxla- masından danışdı. Sizcə, şöhbətdə iştirak edən orqanlar hansıdır? · Canlı orqanizmlərə hansı funksiyalar xasdır? · Bu funksiyaları bitkinin hansı hissələri yerinə yetirir? Çiçəkli bitkilərin orqanlarının öyrənilməsi. Herbari nümu- nəsinə, yaxud hər hansı bitkiyə nəzər yetirərək onu şəkil- lə müqayisə edin. Dəftərinizdə aşağıdakı suallara qeydlər yazın. · olunmuşdur? · Bu hissələrin hansı xüsusiyyətlərini bilirsiniz? Bitki hansı hissələrdən təşkil sinə ötürməkdir. Bəzi hallarda kök özündə qida maddələri toplayır. Gövdənin üzərində yarpaqlar və tumurcuqlar olan cavan hissəsi zoğ adlanır. Gövdənin əsas funksiyaları bitkinin kökü ilə yarpaqları ara- sında əlaqə yaratmaq və yarpaqları işığa çıxarmaqdır. Yarpaq vasitəsilə bitkidə üzvi maddələrin hazırlanması, suyun bu- xarlanması və qaz mübadiləsi həyata keçirilir. Yarpaqda əmələ gə- lən üzvi maddələr hesabına bitki öz bədənini qurur. Generativ orqanlar. Cinsi ç oxalma prosesində iştirak edən orqanlara – çiçək, toxum və meyvə aiddir. Çiçək – şəklini dəyişmiş və qısalmış zoğdur. Ən mühüm hissələri dişicik (dişi cinsiyyət or- qanı) və erkəkcikdir (erkək cinsiyyət orqanı). Bu orqanlarda əmələ 3 -cü Bitkilərin vegetativ orqanları olur. Bu tumurcuqdakı törədici toxumadan, adətən, çiçək qrupu və ya tək çiçək inkişaf edir. Tumurcuğun inkişafı. şir. Tumurcuğun daxilində onun bütün hissələrinin, xüsusən yar- paq və buğumaralarının sürətlə böyüməsi baş verir. Tumurcuq pul- cuqları bir müddət qapalı olur. Sonra onlar aralanır və cavan zoğun yarpaqları görünür. Tumurcuq pulcuqları tumurcuğun açılmasın- dan sonra tökülür. Tumurcuq pulcuğunun tökülən hissəsində həl- qəşəkilli çapıq qalır ki, bu da tumurcuq həlqəsi adlanır. Yazda zoğ üzərində əvvəl tumurcuqlar şi- Öyr Öyr e e ndikl rinizi ndikl rinizi edin edin e e t tbiq t tbiq e e N N e e o oy yr r e e n nd d iin n ii z z Zoğ üzərində __ və __ olur. Zoğ əmələ gətirən tumurcuqlar __, çiçək əmələ gətirənlər isə __ adlanır. 2. Vegetativ və generativ tumurcuqların şəklini dəftərinizdə çəkin. Açar sözl e r Təpə tumurcuğu Yan tumurcuq Vegetativ tumurcuqlar Generativ tumurcuqlar Vegetativ tumurcuq Generativ tumurcuq Tumurcuq pulcuğu Gövdə Yaşıl yarpaqlar Çiçək və ya çiçək qrupu Müşahidə və şəkil əsasında tumurcuğun inkişaf mər- hələlərinin ardıcıllığını dəftərinizdə qeyd edin. 1 3 2 4 5 6 1. Şəkildəki tumurcuq hissələrinin adlarını qeyd edin, tumurcuqları adlandırın, fərqli xüsusiyyətlərini dəftərinizə yazın. O Oy yr r e e n n d d ii k k ll e e r rii n n iiz zi i y yo ox xll a ay y n n 55 54 CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU / Bitkilərin vegetativ orqanları 2 2 1 Hər hansı bir bitkinin zoğunu nəzərdən keçi- rin. Onu dərs- likdəki şəkillə müqayisə edin. Dəftərdə zoğun hissələrinin ad- larını qeyd edin. 17. Zoğ və tumurcuğun quruluşu. Tumurcuğun inkişafı Yazda ağaclarda nazik yaşıl budaqcıqların əmələ gəlməsini müşa- hidə etmisiniz. Bu budaqcıqlara diqqət yetirsəniz, üzərində hansı hissəcikləri görərsiniz? Zoğ və gövdə, yarpaq və tumurcuqlardan ibarətdir. Tumur- cuğun xarici hissəsi tumurcuq pulcuqlarından təşkil olunmuşdur. Tumurcuq pulcuqları şəklini dəyişmiş yarpaqlar olub zoğu mühitin əlverişsiz təsirlərindən qoruyur. Tumurcuq pulcuqlarının altında rüşeym halında gövdəcik və onun üzə- rində rüşeym halında yarpaqcıqlar yerləşir. Yar- paqların qoltuğunda çox kiçik rüşeym tumur- cuğu olur. Zoğ təpə hissəsində zərif törədici toxumaya malikdir. Bu, böyümə konusu adlanır. Tumurcuğun növləri. Zoğ üzərində yerləş- məsinə görə tumurcuqları təpə və yan tumur- cuqlarına ayırırlar. Təpə tumurcuğu – zoğun təpə hissəsində yerləşir. Ondan əsas gövdə inkişaf edir. Yan tumurcuqlar zoğun yan his- səsində yerləşir. Onlardan budaqlar əmələ gəlir. Yarpağın zoğa birləşən hissəsi – bu- ğum, iki buğum arasında qalan məsafə isə bu- ğumarası adlanır. Yarpaqla ondan yuxarıda yerləşən buğum- arası arasında yaranan bucağa yarpaq qol- tuğu deyilir. Burada yerləşən yan tumur- cuqlar qoltuq tumurcuğu adlanır. Yan tumurcuqlara yarpaq qoltuğundan kə- narda – buğumarasında, kökün və ya yarpa- tumurcuğun quruluşu. Zoğ – ğın üzərində də rast gəlinir. Bunlara əlavə tumurcuqlar deyilir. Bə- zən yan tumurcuqların bəziləri bir neçə il inkişaf etmir və sakitlik halı keçirir. Belə tumurcuqlar yatmış tumurcuqlardır. Onlar lazım gəldikdə sürətlə inkişaf edərək məhv olmuş tumurcuqları əvəz edir. Vegetativ və generativ tumurcuqlar. İnkişaf tipinə görə tumur- cuqlar vegetativ və generativ tumurcuqlara bölünür. Vegetativ tu- murcuq kiçikdir. İçərisində rüşeym halında gövdə, yarpaq və tu- murcuq başlanğıcı olur. Belə tumurcuqlardan yarpaq və tumurcuğa malik vegetativ zoğ meydana gəlir. Generativ tumurcuq, adətən, iri · · Hansı bitki orqanlarını tanıyırsınız? Yaşıl budaqcıqları bitki orqanı hesab etmək olarmı? Zoğ Təpə tumurcuğu Yan (qoltuq) tumurcuq Yarpaq qoltuğu Buğum Buğumarası Yarpaq olur. Bu tumurcuqdakı törədici toxumadan, adətən, çiçək qrupu və ya tək çiçək inkişaf edir. Tumurcuğun inkişafı. şir. Tumurcuğun daxilində onun bütün hissələrinin, xüsusən yar- paq və buğumaralarının sürətlə böyüməsi baş verir. Tumurcuq pul- cuqları bir müddət qapalı olur. Sonra onlar aralanır və cavan zoğun yarpaqları görünür. Tumurcuq pulcuqları tumurcuğun açılmasın- dan sonra tökülür. Tumurcuq pulcuğunun tökülən hissəsində həl- qəşəkilli çapıq qalır ki, bu da tumurcuq həlqəsi adlanır. Yazda zoğ üzərində əvvəl tumurcuqlar şi- Öyr Öyr e e ndikl rinizi ndikl rinizi edin edin e e t tbiq t tbiq e e N N e e o oy yr r e e n nd d iin n ii z z Zoğ üzərində __ və __ olur. Zoğ əmələ gətirən tumurcuqlar __, çiçək əmələ gətirənlər isə __ adlanır. 2. Vegetativ və generativ tumurcuqların şəklini dəftərinizdə çəkin. Açar sözl e r Təpə tumurcuğu Yan tumurcuq Vegetativ tumurcuqlar Generativ tumurcuqlar Vegetativ tumurcuq Generativ tumurcuq Tumurcuq pulcuğu Gövdə Yaşıl yarpaqlar Çiçək və ya çiçək qrupu Müşahidə və şəkil əsasında tumurcuğun inkişaf mər- hələlərinin ardıcıllığını dəftərinizdə qeyd edin. 1 3 2 4 5 6 1. Şəkildəki tumurcuq hissələrinin adlarını qeyd edin, tumurcuqları adlandırın, fərqli xüsusiyyətlərini dəftərinizə yazın. O Oy yr r e e n n d d ii k k ll e e r rii n n iiz zi i y yo ox xll a ay y n n 55 54 CANLI ORQANİZMLƏRİN QURULUŞU / Bitkilərin vegetativ orqanları 2 2 1 Hər hansı bir bitkinin zoğunu nəzərdən keçi- rin. Onu dərs- likdəki şəkillə müqayisə edin. Dəftərdə zoğun hissələrinin ad- larını qeyd edin. 17. Zoğ və tumurcuğun quruluşu. Tumurcuğun inkişafı Yazda ağaclarda nazik yaşıl budaqcıqların əmələ gəlməsini müşa- hidə etmisiniz. Bu budaqcıqlara diqqət yetirsəniz, üzərində hansı hissəcikləri görərsiniz? Zoğ və gövdə, yarpaq və tumurcuqlardan ibarətdir. Tumur- cuğun xarici hissəsi tumurcuq pulcuqlarından təşkil olunmuşdur. Tumurcuq pulcuqları şəklini dəyişmiş yarpaqlar olub zoğu mühitin əlverişsiz təsirlərindən qoruyur. Tumurcuq pulcuqlarının altında rüşeym halında gövdəcik və onun üzə- rində rüşeym halında yarpaqcıqlar yerləşir. Yar- paqların qoltuğunda çox kiçik rüşeym tumur- cuğu olur. Zoğ təpə hissəsində zərif törədici toxumaya malikdir. Bu, böyümə konusu adlanır. Tumurcuğun növləri. Zoğ üzərində yerləş- məsinə görə tumurcuqları təpə və yan tumur- cuqlarına ayırırlar. Təpə tumurcuğu – zoğun təpə hissəsində yerləşir. Ondan əsas gövdə inkişaf edir. Yan tumurcuqlar zoğun yan his- səsində yerləşir. Onlardan budaqlar əmələ gəlir. Yarpağın zoğa birləşən hissəsi – bu- ğum, iki buğum arasında qalan məsafə isə bu- ğumarası adlanır. Yarpaqla ondan yuxarıda yerləşən buğum- arası arasında yaranan bucağa yarpaq qol- tuğu deyilir. Burada yerləşən yan tumur- cuqlar qoltuq tumurcuğu adlanır. Yan tumurcuqlara yarpaq qoltuğundan kə- narda – buğumarasında, kökün və ya yarpa- tumurcuğun quruluşu. Zoğ – ğın üzərində də rast gəlinir. Bunlara əlavə tumurcuqlar deyilir. Bə- zən yan tumurcuqların bəziləri bir neçə il inkişaf etmir və sakitlik halı keçirir. Belə tumurcuqlar yatmış tumurcuqlardır. Onlar lazım gəldikdə sürətlə inkişaf edərək məhv olmuş tumurcuqları əvəz edir. Vegetativ və generativ tumurcuqlar. İnkişaf tipinə görə tumur- cuqlar vegetativ və generativ tumurcuqlara bölünür. Vegetativ tu- murcuq kiçikdir. İçərisində rüşeym halında gövdə, yarpaq və tu- murcuq başlanğıcı olur. Belə tumurcuqlardan yarpaq və tumurcuğa malik vegetativ zoğ meydana gəlir. Generativ tumurcuq, adətən, iri · · Hansı bitki orqanlarını tanıyırsınız? Yaşıl budaqcıqları bitki orqanı hesab etmək olarmı? Zoğ Təpə tumurcuğu Yan (qoltuq) tumurcuq Yarpaq qoltuğu Buğum Buğumarası Yarpaq Oduncaq – səsini təşkil edir. Onun daxi- lində oduncaq lifləri və boru- cuqlar olur. Özək – gövdənin mərkəzində yerləşir. O, əsasən canlı hü- ceyrələrdən ibarət ehtiyat toplayıcı toxumadan təşkil olunmuşdur. Özəkdən göv- dənin digər hissələrinə doğ- ru qidalandırıcı funksiya ye- gövdənin əsas his- Şəkildə gövdənin hissələrini müəyyən edin. Yüklə 64,3 Kb. Dostları ilə paylaş:
|