Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 46

ifadə edilirdi. Lakin daha yüksəklikdə inəyin başı  hərlənməyə 

başladı  və o titrədi. Bu zaman günəş allahı Ra dedi: «Əgər mən 

Xex (milyon ilahə  nəzərdə tutulurdu) olsaydım, inəyi səmada 

saxlaya bilərdim». Bu sözlərlə o 8 Xex ilahəsini yaratdı və onlar 

səma inəyinin ayaqlarını saxladılar. Nəhayət, Ra allah Şuya  əmr 

etdi ki, inəyi saxlamaq və 8 Xex ilahələrini qorumaq üçün aşağıda 

yerləşsin. 

Hekayə onu ancaq inək rəsmi önündə oxumağı  məsləhət 

verən göstərişlə başa çatır. Bunu isə yeni doğulmuş  uşağını başı 

üzərində tutmuş ata etməli idi. 

Hekayətin birinci hissəsi qədim mifoloji baxışların  əks 

edilməsi ilə əlaqədar idi. Günəş allahı Ra allahların və insanların 

padşahı rolunda ilkin allah Atumla eyniləşdirildiyindən öz 

təbiətinə görə ulu qocadır. Məlum olduğu kimi, insanların Atuma 

qarşı günah işlətməsi hələ e.ə. 2000-ci ildən xatırlanırdı. 

Günəş allahının yaranması haqqında Misirdə bir sıra 

əfsanələr mövcuddur. Onlar bəzən bir-birini tamamlayır, bəzən də 

bir-birindən köklü surətdə  fərqlənir. Onların bəzisinə görə, 

günəşin, onunla birlikdə dünyanın yaradıcısı ana ilahədir. Ana 

ilahə heç bir kişi olmadan günəş  oğlunu doğmuşdur.  İkinci 

əfsanəyə görə isə allah-ata ilk iki allahı qadınsız yarada bilmişdir. 

Əldə edilən materialların  əksəriyyətində  səma ilahəsindən 

doğulduğu qeyd olunur. O, günəşi tək doğur, yəni burada nə kişi 

allah, nə  də heyvan iştirak etmir. O, bəzən qadın, bəzən inək 

obrazında təzahür edir. Hər gün sübhdən işıqlı disk onun 

bətnindən çıxır, axşamlar o günəşi təzədən udur ki, səhər onu 

yenidən doğsun. 

Bütün ibtidai cəmiyyətlərdə olduğu kimi Qədim Misirdə də 

uşağın doğulması haqqında aydın təsəvvür yox idi. Yeni tarixə 

qədərki Misirdə  uşağın doğulması bu və ya digər predmetin 

udulması ilə  əlaqələndirilirdi. Misir folkloru belə baxışlar 

haqqında geniş  məlumat verir. Misirdə «uşağa qalmaq» «nə isə 

udmaq» kimi başa düşülürdü. Bu barədə fikir Ehram mətnlərində 

və dini mərasimlərdə uzun müddət yaşamışdır. 

«Udmaq» mövzusu matriarxat xarakter daşıyırdı. Qədim 

Misirdə ana-allahlar mühüm rol oynayırdı.  

---