Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı

Kəpəklənən dəmrov
Mülayim iqlimli ölkələrdə yaşayanlarla müqayisədə tropik ölkələrdə daha çox təsa-
düf edilir. Ayrı-ayrı ölkələrdə (Venesuela, Qviana və s.) əhalinin 50%-ə qədəri bu pro-
sesə yoluxmuşdur. Tipik lokalizasiya yerlərindən başqa, aşağı və yuxarı ətraflar, üz də 
zədələnir. Ağımtıl, çoxlu qabıq verən ləkələrin yaranması və sonralar bu sahələrdə axro-
miyanın inkişaf etməsi səciyyəvidir.
Kirəmitşəkilli mikoz (xronik fiqurlu dermatomikoz, tropik ixtioz, Tokelo və s.) Yük-
sək rütubətli tropik ölkələrdə yayılmışdır. Törədicisi Trichophyton concentricum hesab 
edilir. Yoluxma xəstə və onun məişət əşyaları ilə təmasda olduqda baş verir. Əsas etiba-
rilə böyüklər xəstələnirlər. Adətən üz, ovuclar, ayaqların alt tərəfi, iri büküşlər, dırnaqlar, 
tüklər istisna edilməklə, gövdə, ətrafların açıcı səthləri, sağrı və bədənin digər sahələri 
zədələnirlər.
Klinika:
bədəndə çoxlu sayda açıq-qəhvəyi (qəhvəyi) və ya ağımtıl ləkələr əmələ 
gəlir ki, onlar da ekssentrik böyüyən, qabıqverən, sonra isə mərkəzdə rəngsizləşən, 
sallanan pulcuqlar halqasını (qabıqlanma halqası) yaradırlar ki, bu da balığın pulcuqla-
rını və ya kirəmitli damı xatırladır. Klinik əlamətlər kəskin nəzərə çarpdıqda dəri sanki 
naxışlarla bəzənmiş kimi görünür ki, bu da səhra barxanlarını xatırladır.
Müxtəlif intensivliyə malik qaşınma, impetiginizasiya, ekzematizasiya, müvəqqəti 
limfangitlər və limfadenitlər səciyyəvidir. Mikoz uzun müddət, illərlə davam edir.
Diaqnostika:
tipik klinik şəkil, pulcuqlarda sporlu şaxələnən miselinin tapılması; 
əkdikdə Trichophyton faviforme xatırladan koloniyalar inkişaf edir.
Müalicə:
sistem və yerli antimikotiklər, keratolitik məhlul və məlhəmlərdən istfadə 
edilir. Residivlərin qarşısını almaq məqsədilə həddən artıq tərləməmək üçün tədbirlər, 
həmçinin şəxsi gigiyena qaydalarına əməl edilməsi lazımdır. 
Şimberi
Klinik əlamətlərinə görə kirəmitşəkilli mikozu xatırladır, lakin əsasən dəri prosesi 
üz, boyun, yuxarı ətraflarda lokalizasiya edir, az hallarda gövdədə və aşağı ətraflarda 

---

443
yerləşir. Törədicinin Endodermophyton Roquettei Fonseca olması güman edilir. Adətən 
bədənin gigiyenasını gözləməyən, həddən artıq tərləyən və yanaşı gedən infeksion-para-
zitar xəstəlikləri olan böyüklər xəstələnirlər.
Klinik şəkil:
qeyd olunan sahələrdə xırda qeyri-iltihabi, bozumtul-qonur rəngli, aza-
cıq qabıqlanan ləkələr əmələ gəlir ki, onlar da periferiyaya doğru sürətlə böyüyürlər və 
oval və ya dairəvi ləkələr (mərkəzində cüzi hipopiqmentasiyalı, kirəmitşəkli mikoz üçün 
xas olan konsentrik kokarda əmələ gətirmədən) şəklini alırlar. Dırnaq plastinkalarının 
zədələnməsi (tutqunlaşması, deformasiyası, asanlıqla ovulması) də mümkündür. Diaq-
nozu qoymaq üçün favusun törədicisini xatırladan koloniyaların böyüməsinin kultural 
təsdiqi lazımdır.