Əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası

S
ənədlər 
 
M
əktəbə hazırlığın təşkili Qaydaları 
8 yanvar 2010-cu il 
1. Ümumi müddəalar 
1.1.  Bu  Qaydalar  "T
əhsil  haqqında"  Azərbaycan  Respublikasının  Qanununa  uyğun 
hazırlanmışdır və məktəbə hazırlığın təşkili məsələlərini tənzimləyir. 
1.2.  M
əktəbəqədər təhsil təhsilin ilk pilləsi olmaqla, uşaqların intellektual, fiziki və psixi 
inkişafını,  sadə  əmək  vərdişlərinə  yiyələnməsini,  istedad  və  qabiliyyətinin  üzə 
çıxarılmasını, sağlamlığının qorunmasını, estetik tərbiyəsini təmin edir. 
1.3. Beş yaşlı uşaqlar üçün məktəbəhazırlıq zəruridir.  
1.4. M
əktəbəqədər yaşlı uşağın təhsili onun inkişafının süni surətdə tezləşməsinə deyil, 
z
ənginləşdirilməsinə istiqamətləndirilməlidir. 
1.5. M
əktəbəqədər təhsil müəssisələrində məktəbəhazırlıq qrupları 5 yaşdan 6 yaşadək 
uşaqları əhatə edir və mülkiyyət formasından asılı olmayaraq, bütün məktəbəqədər təhsil 
müəssisələrində  ehtiyac  olduğu  halda,  5  yaşlı  uşaqlar  üçün  məktəbəhazırlıq  qrupları 
t
əşkil olunmalıdır. 
1.6.  Beşyaşlıların  məktəbə  hazırlığı  "Məktəbəqədər  müəssisələrdə  tərbiyə  və  təlim 
Proqramı" əsasında (məktəbəqədər təhsil üzrə kurikulum) həyata keçirilir. Eyni zamanda 
yeni alternativ proqramlardan da istifad
ə oluna bilər. 
1.7.  Beşyaşlıların  məktəbə  hazırlığı  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində,  ümumtəhsil 
müəssisələrinin müvafiq strukturlarında, ailədə və qısamüddətli təlim qruplarında aparıla 
bil
ər. Uşaqları məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə getməyən valideynlər üçün uşaqlarını 
m
əktəbə hazırlamaq istiqamətində maarifləndirilmək məqsədi ilə müxtəlif xidmətlər təşkil 
edil
ə bilər. 
1.8.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  uşaqların  fiziki,  əqli  və  psixoloji  cəhətdən 
m
əktəbə  hazırlığını  müəyyənləşdirmək  məqsədi  ilə  onların  diaqnostikası  həyata 
keçirilməlidir. 
2. M
əktəbə hazırlığın məqsəd və vəzifələri 

 
 
39 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
2.1.  M
əktəbə  hazırlığın  əsas  məqsədi  beşyaşlı  uşaqların  tələb  və  imkanlarını  nəzərə 
almaqla onların məktəbəhazırlıq mərhələsində inkişafı, tərbiyəsi və təhsili prosesini təşkil 
etm
əkdir. 
2.2. M
əktəbə hazırlığın vəzifələri uşaqlarda oxumaq həvəsinin, onların məktəbə müsbət 
emosional münasibətinin  inkişaf etdirilməsi və  möhkəmləndirilməsi,  uşaqların  məktəbə 
müvəffəqiyyətlə  adaptasiya  olunması  üçün  onlarda  şəxsi-sosial  xüsusiyyətlərin 
formalaşdırılmasıdır. 
3. M
əktəbə hazırlığın təşkili üçün qoyulan tələblər 
M
əktəbə hazırlığın təşkili üçün aşağıdakı tələblər qoyulur: 
m
əktəb  təliminə  hazırlanan  uşaqların  psixoloji  və  psixofizioloji  xüsusiyyətlərinin 
öyrənilməsi; 
m
əktəbəqədər  yaşlı  uşaqların  müvəffəqiyyətli  təhsil  və  tərbiyəsinin  təşkili  əsaslarının 
müəyyənləşdirilməsi; 
g
ələcək birinci sinif şagirdlərinin şəxsi keyfiyyətlərinin aşkara çıxarılması; 
uşaqların inkişafının izlənilməsi üçün müşahidə gündəliklərinin aparılması; 
istedadlı  uşaqların  aşkara  çıxarılması,  onların  potensial  imkanlarının  inkişaf  etdirilməsi 
m
əqsədi  ilə  hər  bir  uşağın  fərdi-psixoloji  xüsusiyyətlərinin  öyrənilməsi  istiqamətində 
müvafiq işlərin aparılması; 
uşağın məktəb təliminə hazırlığı zamanı hər şeydən əvvəl onun aşağıdakıları əhatə edən 
fiziki, şəxsiyyətyönümlü, intellektual və sosial hazırlığı nəzərdə tutulmalıdır:  
fiziki hazırlıq:  
uşağın sağlamlığının vəziyyəti, uşaq orqanizminin morfofunksional yetişkənliyi; 
h
ərəki fəaliyyətin, xüsusilə xırda motorikanın koordinasiyasının inkişafı; 
fiziki v
ə əqli qabiliyyətin inkişafı; 
şəxsiyyətyönümlü hazırlıq: 
müstəqillik, məsuliyyətlilik, fəallılıq, təşəbbüskarlıq;  
başqasını dinləmək və öz hərəkətlərini onunla razılaşdırmağı bacarmaq; 
müəyyən edilmiş qaydalara riayət etmək, qruplarda çalışmağı bacarmaq; 
ünsiyyətin, özünüqiymətləndirmənin formalaşması;  
intellektual hazırlıq: 
obrazlı təfəkkürün, təxəyyülün, yaradıcılığın, məntiqi təfəkkürün inkişafı; 
idrakı fəaliyyət vasitələrinə (müqayisə etmə, analiz, klassifikasiya, ümumiləşdirmə), ana 
dilin
ə və nitqin əsas formalarına (dialoq, monoloq), digər spesifik uşaq fəaliyyəti növlərinin 
daxilind
ə  təlim  elementlərinə  (quraşdırma,  rəsm,  yapma  və  müxtəlif  oyunlar) 
yiy
ələnmək;                 
prosesl
əri  (obyektləri)  müqayisə  etmək,  ümumiləşdirmək,  qruplaşdırmaq,  əlamətlərinə 
görə ayırmaq, nəticə çıxarmağı bacarmaq.  
sosial hazırlıq: 
yüksək əxlaqi təsəvvürlərin və vətəndaşlıq hisslərinin (vətənpərvərlik, humanistlik, digər 
mill
ətlərə hörmət) inkişafı; 
böyüklərlə və yaşıdları ilə ünsiyyətin qurulmasında yüksək mədəni davranış qaydalarının 
m
ənimsənilməsi; 
öz hərəkətlərində əxlaq normalarının rəhbər tutulması və onlara riayət olunması.   
4. Uşaqların məktəbə hazırlığının təşkili 

 
 
40 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
4.1.  Uşaqların  məktəb  təliminə  hazırlığının  effektivliyini  artırmaq  məqsədi  ilə  təlim 
m
əşğələlərində didaktik oyunların tətbiq edilməsi faydalıdır. Müəllim uşağın oyuna olan 
marağından  istifadə  edərək,  didaktik  oyunu  təlim  məqsədinə  yönəltməlidir.  Didaktik 
oyunlar t
əlimi uşaqlar üçün əlverişli və cəlbedici formada həyata keçirməyə imkan verir, 
bu zaman t
əlim vəzifəsi həm də uşağın oyun vəzifəsi olur. 
4.2.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrinin  məktəbəhazırlıq  qruplarında  həftəlik 
m
əşğələlərin sayı 12 olmalıdır.  
 H
ər məşğələnin müddəti 25-30 dəqiqədir. Məşğələlər arasında fasilə 10 dəqiqədir. Zehni 
g
ərginlik tələb edən məşğələlərdə 11 dəqiqədən sonra idman dəqiqəsi keçirilir. 
4.3.  Gün  rejimi  Azərbaycan  Respublikasının  Təhsil  Nazirliyi  tərəfindən  təsdiq  edilən 
"M
əktəbəqədər müəssisələrdə tərbiyə və təlim Proqramı"na uyğun olaraq təşkil olunur. 
 
16 iyun 2017,  
Məktəbəqədər təhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu 
Bu Qanun Az
ərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 94-cü maddəsinin I hissəsinin 1-ci 
b
əndinə  uyğun  olaraq,  Azərbaycan  Respublikasında  məktəbəqədər  təhsilin  təmin 
olunması sahəsində dövlət siyasətinin prinsiplərini, məktəbəqədər təhsilin təşkilati-hüquqi 
v
ə iqtisadi əsaslarını müəyyən edir. 
 
1-
ci fəsil 
ÜMUMİ MÜDDƏALAR 
Madd
ə 1. Əsas anlayışlar 
1.0. Bu Qanunda istifad
ə olunan əsas anlayışlar aşağıdakı mənaları ifadə edir: 
1.0.1. m
əktəbəqədər təhsil – məktəbəqədər yaşlı uşaqların intellektual, fiziki və mənəvi 
inkişafına xidmət edən ilkin bilik, bacarıq və vərdişlərin mənimsənilməsi prosesi və onun 
n
əticəsi; 
1.0.2.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  –  məktəbəqədər  təhsilin  dövlət  standartlarına 
uyğun olaraq məktəbəqədər yaşlı uşaqların təlim-tərbiyəsini, əqli, fiziki, mənəvi inkişafını 
v
ə ümumi təhsilə hazırlığını həyata keçirən təhsil müəssisəsi; 
1.0.3. m
əktəbəqədər təhsilin dövlət standartı – uşaqların, ailənin, cəmiyyətin və dövlətin 
t
ələbatına  uyğun  olaraq,  elmi-pedaqoji  prinsiplər  əsasında  hazırlanan,  məktəbəqədər 
t
əhsil  sahəsində  dövlət  siyasətinin  həyata  keçirilməsinə  xidmət  edən  ümumi  normalar 
m
əcmusu; 
1.0.4.  m
əktəbəqədər  təhsildə  diferensiallaşdırma  –  təhsil  prosesində  uşaqların  fərdi 
xüsusiyyətləri,  maraq  və  tələbatları,  fiziki  və  əqli  inkişaf  səviyyələri,  psixo-fizioloji 
xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla təşkil olunması; 
1.0.5.  m
əktəbəqədər  təhsildə  qiymətləndirmə  -  uşaqların  əqli,  fiziki  inkişafı  və  təhsil 
nailiyy
ətləri haqqında toplanmış məlumatların dəyərləndirilməsi prosesi; 
1.0.6.  m
əktəbəqədər  təlim  –  məktəbəqədər  yaşlı  uşaqlarda  bilik,  bacarıq,  vərdiş  və 
s
əriştələrin,  mənimsənilmiş  biliklərin  gündəlik  həyatda  tətbiqetmə  bacarığının  əldə 
edilm
əsi və təhsil almaq üçün motivasiyanın formalaşdırılmasına yönəlmiş proses; 
1.0.7.  m
əktəbəqədər  xüsusi  təhsil  müəssisəsi  –  sağlamlıq  imkanları  məhdud  olan 
m
əktəbəqədər yaşlı uşaqların təhsil alması üçün yaradılmış təhsil müəssisəsi; 

 
 
41 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
1.0.8.  metodist 
–  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsində  təlim-tərbiyə  işlərinə  metodik 
r
əhbərliyi həyata keçirən ali pedaqoji təhsilli mütəxəssis; 
1.0.9. day
ə - uşaqlara qulluğu və nəzarəti həyata keçirən şəxs; 
1.0.10. defektoloq 
– uşaqların əqli, fiziki inkişafındakı qüsurların korreksiyası ilə məşğul 
olan mütəxəssis; 
1.0.11.  icma 
əsaslı  məktəbəqədər  təlim  qrupu  –  ixtisaslı  pedaqoji  kadr  olduğu  halda, 
valideynl
ərin  və  digər  qanuni  nümayəndələrin  könüllülüyü  ilə  yerlərdə  yaradılan 
m
əktəbəqədər yaşlı uşaqların cəlb olunduğu ödənişli təlim qrupu; 
1.0.12.  inklüzivlik  –  sağlamlığından,  potensial  imkanından,  maddi  təminatından  asılı 
olmayara
q, uşaqların birgə təhsil almaq hüququnun təmin edilməsi; 
1.0.13.  innovasiya 
–  müxtəlif  təşəbbüs  və  tədqiqatlar  əsasında  formalaşan  mütərəqqi 
xarakterli yenilikl
ər; 
1.0.14. qanuni nümayəndələr – uşaqların hüquqlarını və qanunla qorunan mənafelərini 
t
əmsil edən valideynlər, övladlığa götürənlər, qəyyumlar; 
1.0.15. qısamüddətli təlim qrupu – valideynlərin və digər qanuni nümayəndələrin istəyi 
n
əzərə alınmaqla, yaş kateqoriyasına uyğun olaraq uşaqlar üçün qısaldılmış gün rejimi 
əsasında təşkil edilən təlim qrupu; 
1.0.16. loqoped 
– nitqi qüsurlu uşaqlarla işləyən ali pedaqoji təhsilli mütəxəssis; 
1.0.17.  sağlamlıq  imkanları  məhdud  uşaq  –  xüsusi  təhsil  şəraitinə  ehtiyacı  olan  fiziki 
çatışmazlığı, əqli və ya psixi ləngimələri olan uşaq; 
1.0.18.  t
əhsil  proqramı  (kurikulum)  –  təlim  nəticələri  və  inkişaf  sahələri  üzrə  məzmun 
standartlarını,  pedaqoji  prosesin  təşkili,  təlim  nəticələrinin  qiymətləndirilməsi  və 
monitorinqinin aparılması sistemini özündə əks etdirən dövlət sənədi; 
1.0.19. t
əhsildə inteqrasiya – təlimin məzmun komponentlərinin əlaqələndirilməsini təmin 
ed
ən didaktik prinsip; 
1.0.20.  t
əlimin  məzmunu  –  uşaq  şəxsiyyətinin  formalaşmasına  yönəlmiş  bacarıqlar 
şəklində ifadə edilən təlim nəticələrinin məcmusu; 
1.0.21.  t
ərbiyəçi–müəllim  –  uşaqların  tərbiyəsini,  hərtərəfli  inkişafını,  məktəbəhazırlıq 
t
əlimini  təşkil  edən  və  həyata  keçirən,  məktəbəqədər  təhsil  sahəsi  üzrə  ali  və  ya  orta 
ixtisas t
əhsilli şəxs. 
Madd
ə 2. Məktəbəqədər təhsil haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi 
2.1.  M
əktəbəqədər  təhsil  haqqında  Azərbaycan  Respublikasının  qanunvericiliyi 
Az
ərbaycan  Respublikasının  Konstitusiyasından,  “Təhsil  haqqında”,  “Publik  hüquqi 
şəxslər  haqqında”  Azərbaycan  Respublikasının  qanunlarından,  bu  Qanundan, 
m
əktəbəqədər  təhsil  sahəsində  münasibətləri  nəzərdə  tutan  digər  normativ  hüquqi 
aktlardan  v
ə  Azərbaycan  Respublikasının  tərəfdar  çıxdığı  beynəlxalq  müqavilələrdən 
ibar
ətdir. 
2.2.  M
əktəbəqədər  təhsil  haqqında  Azərbaycan  Respublikası  qanunvericiliyinin  əsas 
m
əqsədi  uşaqların  məktəbəqədər  təhsil  sahəsində  hüquqlarını  təmin  etməkdən, 
m
əktəbəqədər  təhsil  prosesi  iştirakçılarının  hüquqlarını  və  vəzifələrini  müəyyən 
etm
əkdən, məktəbəqədər təhsil sisteminin müasir tələblərə  uyğun fəaliyyəti və  inkişafı 
üçün hüquqi təminatlar yaratmaqdan ibarətdir. 
2.3. Bu Qanun 
xarici ölkələrin Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən diplomatik 
nümayəndəlikləri və konsulluqları yanında yaradılan məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə 
şamil olunmur. 

 
 
42 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
Madd
ə 3. Məktəbəqədər təhsil sahəsində dövlət siyasətinin əsas prinsipləri 
3.0. M
əktəbəqədər təhsil sahəsində dövlət siyasətinin əsas prinsipləri aşağıdakılardır: 
3.0.1. m
əktəbəqədər təhsil sahəsində bərabər imkanların yaradılması; 
3.0.2.  m
əktəbəqədər  təhsil  və  ibtidai  təhsil  arasında  varislik  və  fasiləsizliyin  təmin 
olunması; 
3.0.3.  m
əktəbəqədər  təhsilin  milli  və  dünyəvi  təhsil  ənənələri,  Azərbaycan  və  dünya 
pedaqoji  elminin  nailiyy
ətləri,  ailə  tərbiyəsi  və  ictimai  tərbiyənin  məqsədyönlü 
inteqrasiyası əsasında təşkili; 
3.0.4. m
əktəbəqədər təhsil müəssisələrində uşaqların sağlamlığının qorunması, psixoloji 
v
ə fiziki inkişafının təmin edilməsi; 
3.0.5. m
əktəbəqədər təhsilin bu Qanuna uyğun olaraq könüllülüyü; 
3.0.6. sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların inklüziv təhsilinin təşkili; 
3.0.7. beş yaşına çatmış uşaqların məktəbəhazırlığının zəruriliyi; 
3.0.8. m
əktəbəqədər təhsil müəssisələri şəbəkəsinin davamlı və sistemli inkişafının təmin 
edilm
əsi; 
3.0.9. uşaqların məktəbəqədər təhsillə əhatə edilməsi səviyyəsinin yüksəldilməsi. 
Madd
ə 4. Məktəbəqədər təhsil sahəsində dövlətin vəzifələri 
4.0. M
əktəbəqədər təhsil sahəsində dövlətin vəzifələri aşağıdakılardır: 
4.0.1.  m
əktəbəqədər  təhsil  sahəsində  dövlət  siyasətini  formalaşdırmaq  və  həyata 
keçirmək; 
4.0.2.  m
əktəbəqədər  təhsilə  dair  normativ  hüquqi  aktlar,  səmərəli  təhsil  modelinə 
əsaslanan dövlət təhsil standartları və proqramları (kurikulumlar) təsdiq etmək; 
4.0.3.  mülkiyyət  növündən  və  təşkilati-hüquqi  formasından  asılı  olmayaraq, 
m
əktəbəqədər təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinin bu Qanuna və texniki normativ hüquqi 
aktlara uyğunluğuna nəzarəti həyata keçirmək; 
4.0.4.  m
əktəbəqədər  təhsilin  inkişafına  ayrılan  dövlət  büdcəsi  vəsaitlərinin  həcmini, 
maliyy
ə mexanizmlərini və normativlərini müəyyənləşdirmək və icrasına nəzarəti təmin 
etm
ək; 
4.0.5.  dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrinin  rəhbərlərini  vəzifəyə  təyin  etmək  və 
v
əzifədən azad etmək; 
4.0.6. m
əktəbəqədər təhsil müəssisələrinin nümunəvi nizamnaməsini təsdiq etmək; 
4.0.7.  b
ələdiyyə  və  özəl  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrinin  nizamnamələrinə  rəy 
verm
ək; 
4.0.8. 
m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrinin  idarə  edilməsi  və  fəaliyyətinin 
əlaqələndirilməsi məqsədi ilə məlumat bazasını yaratmaq; 
4.0.9.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  tikintisinə  dair  normaları,  maddi-texniki 
t
əchizatına dair minimum normaları, ümumi sanitariya-gigiyenik tələbləri və uşaq yerləri 
il
ə təminat normativlərini təsdiq etmək; 
4.0.10.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrinə  elmi-metodik  rəhbərliyi  və  təlim-tərbiyə 
prosesinin keyfiyy
ətinə dövlət nəzarətini həyata keçirmək; 
4.0.11. m
əktəbəqədər təhsil müəssisəsinin fəaliyyətinə lisenziya vermək və ya onu ləğv 
etm
ək; 
4.0.12.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  akkreditasiyası  və  işçilərinin  attestasiyası 
qaydalarını müəyyən etmək, akkreditasiyanı və attestasiyanı həyata keçirmək; 

 
 
43 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
4.0.13.  dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrini  tədris  vəsaitləri,  bədii  və  metodik 
ədəbiyyatlarla təmin etmək; 
4.0.14.  dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  uşaqların  qidalanmasını  və  tibbi 
xidm
əti təmin etmək; 
4.0.15.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrinin  yaradılması  və  inkişafını  təşviq  edən 
mexanizml
əri hazırlayıb həyata keçirmək; 
4.0.16.  dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  təlim-tərbiyə  prosesini  və 
idar
əetməni  təkmilləşdirmək,  bu  müəssisələri  ixtisaslı  pedaqoji  kadrlarla,  informasiya-
kommunikasiya texnologiyaları və digər zəruri vasitələrlə təmin etmək; 
4.0.17. 
Az
ərbaycan  Respublikasının  vətəndaşı  olan,  həmçinin  Azərbaycan 
Respublikasında yaşayan əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan məktəbəqədər yaşlı uşaqların 
m
əktəbəqədər təhsil müəssisələrində bərabər şərtlərlə təhsil almalarını təmin etmək; 
4.0.18.  m
əktəbəqədər  təhsilin  keyfiyyətinin  və  elmi-metodik  təminatının,  uşaqların 
m
əktəbəqədər  təhsillə  əhatəsinin  yüksəldilməsi  məqsədi  ilə  təhsil  proqramları  və 
layih
ələri həyata keçirmək; 
4.0.19. m
əktəbəqədər təhsil müəssisələrinə qəbul qaydasını müəyyən etmək; 
4.0.20. Az
ərbaycan Respublikasının ərazisində qanuni əsaslarla yaşayan əcnəbilərin və 
v
ətəndaşlığı olmayan şəxslərin məktəbəqədər təhsil almasına şərait yaratmaq. 
Madd
ə 5. Məktəbəqədər təhsil sahəsində dövlət standartları 
5.1. M
əktəbəqədər təhsil sahəsində dövlət standartları uşaqların, ailənin, cəmiyyətin və 
dövlətin tələbatına uyğun olaraq elmi-pedaqoji prinsiplər və beynəlxalq təcrübə əsasında 
hazırlanan, məktəbəqədər təhsilin məzmununu, idarə olunmasını, maddi-texniki və tədris 
bazasını,  infrastrukturu,  təhsilalanlar  və  təhsilverənlərin  göstəriciləri  ilə  bağlı  tələbləri 
özündə əks etdirən normalar məcmusudur. 
5.2.  M
əktəbəqədər təhsil sahəsində  dövlət  standartları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı 
t
ərəfindən müəyyən edilir. 
5.3. Mülkiyyət növündən və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq məktəbəqədər 
t
əhsil müəssisələrinin fəaliyyəti dövlət standartlarına uyğun təşkil edilir. 
5.4. Sağlamlıq imkanları məhdud olan məktəbəqədər yaşlı uşaqların təhsili müvafiq icra 
hakimiyy
əti  orqanı  tərəfindən  müəyyən  edilmiş  dövlət  standartları  əsasında  həyata 
keçirilir. 
Madd
ə 6. Tədris dili 
6.1. M
əktəbəqədər təhsil müəssisələrində tədris dili dövlət dili – Azərbaycan dilidir. 
6.2.  Az
ərbaycan  dilini  öyrətmək  və  Azərbaycan  dilində  ünsiyyət  bacarıqlarını  inkişaf 
etdirm
ək şərti ilə məktəbəqədər təhsil digər dillərdə də aparıla bilər. 
2-ci
-
f
əsil 
m
əktəbəqədər təhsilin təşkili 
Madd
ə 7. Məktəbəqədər təhsilin məqsədi və məzmunu 
7.1. M
əktəbəqədər təhsil Azərbaycan Respublikasında fasiləsiz təhsil sisteminin ilk pilləsi 
kimi f
ərdin, cəmiyyətin və dövlətin maraqları nəzərə alınmaqla davamlı inkişaf etdirilən 
prioritet f
əaliyyət sahəsidir. 
7.2.  M
əktəbəqədər təhsil vasitəsilə uşaqların erkən yaş dövrlərində əqli, fiziki, yaradıcı 
potensialının  və  mədəni  səviyyəsinin  inkişafının,  psixoloji  dayanıqlığının,  estetik 
t
ərbiyəsinin,  sadə  əmək  vərdişlərinə  yiyələnməsinin,  ətraf  aləmə,  şəxsi  sağlamlığın 

 
 
44 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
qorunmasına həssas və şüurlu münasibətinin, zəruri həyati bacarıqlara yiyələnməsinin, 
şəxsiyyətinin formalaşdırılmasının əsası qoyulur. 
7.3.  M
əktəbəqədər  təhsil  uşaqların  milli-mənəvi  və  bəşəri  dəyərlər  ruhunda,  dövlət 
maraqları və azərbaycançılıq məfkurəsi əsasında tərbiyə olunmasına istiqamətləndirilir, 
ümumi təhsilə hazırlığını təmin edir. 
7.4. 
M
əktəbəqədər 
t
əhsilin 
m
əzmunu 
u
şaqlarda 
aşağıdakı 
keyfiyyətlərin 
formalaşdırılmasına yönəldilir: 
7.4.1.  c
əmiyyətə  sosial  uyğunlaşma,  kollektiv  daxilində  birgə  fəaliyyət  və  ünsiyyət 
m
ədəniyyəti; 
7.4.2. müstəqillik, məsuliyyət və cavabdehlik, özünə inam və iradəlilik; 
7.4.3.  müşahidə  etdiklərinə  münasibət  bildirmək,  qərar  qəbul  etmək  və  müstəqil 
öyrənmək; 
7.4.4. t
əbiətə və insanlara həssas münasibət, özünün və digərlərinin hüquqlarına hörmət 
etm
ək; 
7.4.5. estetik dünyagörüşü, nitq, təsvir və tərtibat bacarıqları; 
7.4.6. sağlamlığın qorunması istiqamətində gigiyenik tələblərə riayət etmək. 
7.5.  M
əktəbəqədər  təhsilin  məzmunu  aşağıdakı  didaktik  prinsiplər  əsasında  müəyyən 
edilir: 
7.5.1. n
əticəyonümlük; 
7.5.2. şəxsiyyətyönümlük; 
7.5.3. uşaqyönümlük; 
7.5.4. inkişafyönümlük; 
7.5.5. t
ələbyönümlük; 
7.5.6. varislik; 
7.5.7. inteqrativlik; 
7.5.8. az
ərbaycançılıq və dünyəvilik. 
Madd
ə 8. Məktəbəqədər təhsilin təşkili qaydaları 
8.1. Az
ərbaycan Respublikasında məktəbəqədər təhsil 1-6 yaşlı uşaqları əhatə edir. 
8.2. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsində gün rejimi normaları və qaydaları, uşaqların yaş 
dövrləri üzrə qruplara bölünməsi, hər bir yaş dövründə təhsilin məzmunu və istiqamətləri 
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. 
8.3.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsində  qruplar  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin 
növünə və uşaqların yaşına uyğun komplektləşdirilir. 
8.4. M
əktəbəhazırlıq beş yaşlı uşaqlar üçün zəruridir. 
8.5.M
əktəbəhazırlıq 
məktəbəqədər 
t
əhsil 
müəssisələrində, 
ümumi 
təhsil 
müəssisələrində, habelə ailədə həyata keçirilir. Məktəbəhazırlığın təşkili qaydası müvafiq 
icra hakimiyy
əti оrqanı tərəfindən müəyyən edilir. 
8.6.  Bir  uşağın,  eyni  zamanda,  dövlət  məktəbəqədər  və  ümumtəhsil  müəssisələrində, 
habel
ə digər müəssisə və təşkilatlarda dövlət hesabına məktəbəhazırlıq təhsili almasına 
yol verilmir. 
8.7. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsi fəaliyyət göstərməyən ərazilərdə valideynlərin istəyi 
il
ə ailə tipli və ya icma əsaslı, yaxud qısamüddətli təlim qrupları yaradıla bilər. 
8.8.  Ail
ə  tipli,  icma  əsaslı,  qısamüddətli  təlim  qruplarında  məktəbəqədər  təhsilin  təşkili 
qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. 

 
 
45 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
8.9.  Dövlət  məktəbəqədər  təhsil müəssisəsinə,  ilk növbədə,  şəhid  ailələrinin, Qarabağ 
müharibəsi iştirakçılarının və əlillərinin, tək işləyən valideynlərin, I və II qrup əlillərin, hərbi 
xidm
ətdə  olan  valideynlərin,  təhsilalan  anaların  uşaqları,  çoxuşaqlı  ailələrdən  olan 
uşaqlar, qəyyumluqda olan uşaqlar qəbul edilirlər. 
Madd
ə 9. Məktəbəqədər təhsil proqramı (kurikulum) 
9.1. M
əktəbəqədər təhsil proqramı (kurikulum) məktəbəqədər təhsilin dövlət standartları 
v
ə məktəbəqədər təhsilin məzmununa dair bu Qanunla müəyyən olunan ümumi tələblər 
n
əzərə alınmaqla, müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilir. 
9.2. M
əktəbəqədər təhsil proqramına (kurikuluma) aşağıdakılar daxildir: 
9.2.1. m
əktəbəqədər təhsil üzrə ümumi təlim nəticələri; 
9.2.2. m
əktəbəqədər təhsilin məzmununu əhatə edən inkişaf sahələri və hər sahə üzrə 
ümumi təlim nəticələri; 
9.2.3. yaş qrupları nəzərə alınmaqla hər bir inkişaf sahəsi üzrə məzmun standartları; 
9.2.4. t
əhsil nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi meyarları; 
9.2.5. t
əlim strategiyaları, metodik təminatla bağlı tövsiyələr. 
9.3. M
əktəbəqədər təhsil proqramının yerinə yetirilmə müddəti müvafiq icra hakimiyyəti 
orqanı tərəfindən müəyyən edilir. 
Madd
ə 10. Məktəbəqədər təhsil sisteminin quruluşu 
10.0. M
əktəbəqədər təhsil sisteminə aşağıdakılar daxildir: 
10.0.1.  mülkiyyət  növündən  və  təşkilati-hüquqi  formasından  asılı  olmayaraq,  bütün 
m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələri,  məktəbəqədər  təhsil  xidməti  göstərən  digər 
müəssisələr; 
10.0.2. istirah
ət və sağlamlıq düşərgələri; 
10.0.3.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrinin  fəaliyyətinə  rəhbərlik  və  nəzarəti  həyata 
keçirən təhsili idarəetmə orqanları. 
Madd
ə 11. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsi 
11.1.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  məktəbəqədər  təhsil  sahəsində  bu  Qanunla 
müəyyən  olunmuş  məqsədlərin  reallaşdırılması  istiqamətində  davamlı  olaraq  təşkilati, 
psixoloji, pedaqoji, metodik, tibbi t
ədbirlərin həyata keçirilməsini təmin edir. 
11.2. Mülkiyyət növünə görə dövlət, bələdiyyə və özəl məktəbəqədər təhsil müəssisələri 
f
əaliyyət göstərir. 
11.3.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  təhsil  kompleksləri,  ayrı-ayrı  müəssisə  və 
t
əşkilatların nəzdində də yaradıla bilər. 
11.4. M
əktəbəqədər yaşlı uşaqların təhsili ilə məşğul olan müəssisələrin aşağıdakı növləri 
müəyyən edilir: 
11.4.1. körpələr evi; 
11.4.2. körpələr evi-uşaq bağçası; 
11.4.3. uşaq bağçası; 
11.4.4. uşaq evləri; 
11.4.5. m
əktəbəhazırlıq qruplarının fəaliyyət göstərdiyi ümumtəhsil məktəbləri; 
11.4.6. t
əhsil kompleksi nəzdində fəaliyyət göstərən məktəbəqədər təhsil müəssisəsi; 
11.4.7. müəssisə və təşkilatların nəzdində yaradılmış məktəbəqədər təhsil müəssisəsi; 
11.4.8. sanator tipli m
əktəbəqədər təhsil müəssisəsi; 
11.4.9.  sağlamlıq  imkanları  məhdud  olan  uşaqlar  üçün  xüsusi  məktəbəqədər  təhsil 
müəssisələri; 

 
 
46 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
11.4.10.  elmi-t
ədqiqat  müəssisələrinin  və  ali  təhsil  müəssisələrinin  yanında  yaradılan 
eksperimental m
əktəbəqədər təhsil müəssisələri; 
11.4.11. ail
ə tipli kiçik qrup evi; 
11.4.12. uşaqlar üçün icma əsaslı təlim qrupları. 
11.5.  M
əktəbəqədər  xüsusi  təhsil  müəssisələri  nitq,  eşitmə,  görmə  pozulmaları,  əqli 
(psixi), dayaq-h
ərəkət aparatının funksiyalarının pozuntuları olan uşaqlar üçün yaradılır. 
11.6.  Mülkiyyət  növündən  və  tabeliyindən  asılı  olmayaraq,  məktəbəqədər  təhsil 
müəssisəsinin fəaliyyəti,  hüquq  və  vəzifələri  bu  Qanun,  “Təhsil  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikasının Qanunu nəzərə alınmaqla, öz nizamnaməsi əsasında həyata keçirilir. 
11.7.  Dövlət  və  bələdiyyə  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  “Publik  hüquqi  şəxslər 
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq yaradılır. 
11.8.  Özəl  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  yaradılması,  yenidən  təşkili  və  ləğvi 
Az
ərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi ilə tənzimlənir. 
11.9.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsində  siyasi  partiyaların  və  dini  qurumların 
strukturlarının yaradılmasına yol verilmir. 
11.10.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  hüquqi  şəxsdir,  inzibati  və  maliyyə-təsərrüfat 
f
əaliyyətini sərbəst şəkildə həyata keçirir. 
11.11. B
ələdiyyə və özəl məktəbəqədər təhsil müəssisəsi ilə valideynlər və digər qanuni 
nümayəndələr arasında münasibətlər müqavilə ilə tənzimlənir. 
Madd
ə 12. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin təsisçisi 
12.1.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  təsisçisi  (təsisçiləri)  dövlət,  bələdiyyələr, 
Az
ərbaycan Respublikasının fiziki və hüquqi şəxsləri ola bilər. 
12.2.  T
əsisçinin  məsuliyyəti,  səlahiyyət  dairəsi  və  təhsil  müəssisəsi  ilə  qarşılıqlı 
öhdəlikləri  Azərbaycan  Respublikasının  Mülki  Məcəlləsi,  “Publik  hüquqi  şəxslər 
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, təsis müqaviləsi və təhsil müəssisəsinin 
nizamnam
əsi ilə müəyyən edilir. 
Madd
ə 13. Məktəbəqədər təhsil fəaliyyətinin lisenziyalaşdırılması və məktəbəqədər təhsil 
müəssisəsinin akkreditasiyası 
13.1.  Az
ərbaycan  Respublikasında  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  təhsil  fəaliyyəti 
“Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq 
verilmiş lisenziya əsasında həyata keçirilir. 
13.2. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsinə lisenziya müddətsiz verilir. 
13.3.M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  məktəbəqədər  təhsilin  dövlət  standartlarının 
t
ələblərini  yerinə  yetirmədikdə,  lisenziyası  “Lisenziyalar  və  icazələr  haqqında” 
Az
ərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq dayandırılır və ya ləğv edilir. 
13.4.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  akkreditasiyası  təhsil  prosesinin  təşkilinin, 
maddi-
texniki bazanın, təhsil proqramlarının, kadr potensialının, maliyyə ehtiyatlarının və 
t
əhsil  infrastrukturunun,  bu  Qanuna,  “Təhsil  haqqında”  Azərbaycan  Respublikasının 
Qanununa v
ə məktəbəqədər təhsilin dövlət standartlarına uyğunluğunu müəyyən etmək 
m
əqsədi ilə aparılır. 
13.5.  Akkreditasiya  müvafiq  keyfiyyət  sənədinin  –  sertifikatın  verilməsi  ilə  başa  çatır. 
Akkreditasiyadan keçməyən məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin lisenziyası ləğv olunur. 
13.6.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  işçiləri  Azərbaycan  Respublikasının  Əmək 
M
əcəlləsinə uyğun olaraq attestasiyadan keçirilir. 
Madd
ə 14. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsində iaşə və tibbi xidmət 

 
 
47 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
14.1.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  uşaqlara  göstərilən  tibb  və  iaşə  xidmətinin 
t
əşkili qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. 
14.2.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  uşaqlara  ödənişsiz  tibbi  xidmətin  təşkili 
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təmin olunur. 
14.3.
Əlavə  müayinə  və  müalicəyə  ehtiyacı  olan  uşaqlara  müvafiq  icra  hakimiyyəti 
orqanının müəyyən etdiyi qaydada əlavə müalicə-bərpa xidməti göstərilir. 
14.4. Mülkiyyət növündən və tabeçiliyindən asılı olmayaraq, bütün məktəbəqədər təhsil 
müəssisələrində  “Uşaqların  icbari  dispanserizasiyası  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikasının  Qanunu  ilə  müəyyən  edilmiş  qaydada  uşaqların  dispanserizasiyası 
h
əyata keçirilir, dispanserizasiyanın nəticələrindən asılı olaraq tibbi göstərişlər əsasında 
ambulator, stasionar v
ə ya sanatoriya şəraitində tibbi yardım almaq hüququ təmin edilir. 
Dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  sanitar-gigiyenik  normalara  riayət 
edilm
əsinə, müalicə-profilaktika tədbirlərinin aparılmasına nəzarət edir. 
14.5. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsində uşaqların qidalanması müvafiq icra hakimiyyəti 
orqanı tərəfindən müəyyənləşdirilmiş normativlərə uyğun həyata keçirilir. 
 3-
cü
-
f
əsil 
m
əktəbəqədər təhsil sisteminin idarə olunmasi, təhsil subyektlərinin hüquqlari, vəzifələri 
v
ə sosial müdafiəsi 
Madd
ə 15. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin idarə olunması 
15.1. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsi aşkarlıq, şəffaflıq və demokratiklik prinsipləri əsas 
tutulmaqla,  “Təhsil  haqqında”,  “Publik  hüquqi  şəxslər  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikasının qanunlarına, bu Qanuna və öz nizamnaməsinə uyğun olaraq idarə edilir. 
15.2.  M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsinin rəhbəri ali ixtisas təhsilinə  və  ya ali pedaqoji 
t
əhsilə (ali ixtisas təhsilinə üstünlük verilir) malik olan və təhsil sahəsində təcrübəsi olan 
şəxs ola bilər. 
15.3. Dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisəsinə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının təyin 
etdiyi şəxs rəhbərlik edir. 
15.4.  B
ələdiyyənin  təsis  etdiyi  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinə  rəhbərliyi  bələdiyyə 
t
ərəfindən,  özəl  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinə  rəhbərliyi  isə  həmin  təhsil 
müəssisəsinin təsisçisi (təsisçiləri) tərəfindən təyin edilmiş şəxs həyata keçirir. 
15.5.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  rəhbərinin  səlahiyyətləri  onun  nizamnaməsi  ilə 
müəyyən edilir. 
15.6. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsinin idarə olunmasında demokratikliyi, kollegiallığı 
v
ə şəffaflığı təmin etmək məqsədi ilə müəssisədə ictimai əsaslarla özünüidarə orqanları 
(ümumi  yığıncaq,  pedaqoji  şura,  himayəçilər  və  ya  qəyyumlar  şurası,  valideyn  şurası) 
yaradılır. 
15.7.  Dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  ali  idarəetmə  orqanı  ictimai  əsaslarla 
f
əaliyyət göstərən pedaqoji şuradır. 
15.8.M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  pedaqoji  şurası  haqqında  nümunəvi 
əsasnaməni müvafiq icra hakimiyyəti orqanı, dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin 
pedaqoji şurasının əsasnaməsini təsisçi təsdiq edir. 
15.9. B
ələdiyyə və özəl məktəbəqədər təhsil müəssisələrində ali idarəetmə orqanı həmin 
t
əhsil müəssisələrinin nizamnaməsi ilə müəyyən olunur. 
Madd
ə 16. Məktəbəqədər təhsil prosesinin iştirakçıları 
16.0. M
əktəbəqədər təhsil prosesinin iştirakçıları aşağıdakılardır: 

 
 
48 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
16.0.1. t
əsisçilər; 
16.0.2. t
əhsilalanlar; 
16.0.3. t
əhsil müəssisəsinin rəhbəri; 
16.0.4. t
əhsilverənlər (pedaqoji işçilər) – tərbiyəçi-müəllimlər, metodistlər, defektoloqlar, 
loqopedl
ər, musiqi rəhbərləri, psixoloqlar; 
16.0.5. dig
ər işçilər – işçi heyəti: tibb işçiləri, texniki işçilər, dayələr; 
16.0.6. valideynl
ər və ya digər qanuni nümayəndələr; 
16.0.7. t
əhsili idarəetmə orqanları və bələdiyyələr; 
16.0.8. m
əktəbəqədər təhsil müəssisəsi ilə bilavasitə təhsil sahəsində əməkdaşlıq edən 
dig
ər fiziki və hüquqi şəxslər. 
Madd
ə 17. Məktəbəqədər təhsil sahəsində uşaqların hüquqları 
17.1.  M
əktəbəqədər  təhsil  sahəsində  uşaqların  hüquqları  Azərbaycan  Respublikasının 
Konstitusiyasına, “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa, bu Qanuna 
v
ə  Azərbaycan  Respublikasının  tərəfdar  çıxdığı  beynəlxalq  müqavilələrə  uyğun  olaraq 
müəyyən edilir. 
17.2. M
əktəbəqədər təhsil sahəsində uşaqlar aşağıdakı hüquqlara malikdirlər: 
17.2.1. h
əyat və sağlamlıq üçün təhlükəsiz şəraitdə, mənəvi-psixoloji cəhətdən sağlam 
pedaqoji mühitdə dövlət təhsil standartlarına uyğun keyfiyyətli təhsil almaq; 
17.2.2. şəxsiyyətin alçaldılmasına, mənəvi və psixoloji duruma və sağlamlığa zərər vuran 
h
ərəkətlərin  bütün  formalarından,  fiziki  və  psixoloji  zorakılıq  hallarından  müdafiə 
olunmaq; 
17.2.3.  u
şaqların  sağlamlığına,  mənəvi  və  psixoloji  durumuna  zərər  vuracaq  istənilən 
informasiyadan v
ə təbliğatdan müdafiə olunmaq; 
17.2.4. ödənişsiz tibbi xidmətdən istifadə etmək, sağlamlıq vəziyyətinə görə tibbi müayinə 
xidm
ətlərindən  yararlanmaq,  çatışmazlıqların  (nitq  qüsurları,  eşitmə  və  görmə 
qabiliyy
ətlərinin zəifliyi) korreksiya edilməsi üçün psixoloji-tibbi-pedaqoji yardım almaq; 
17.2.5. müəyyən olunmuş normativlərə uyğun, keyfiyyətli qida ilə təmin edilmək; 
17.2.6. asud
ə vaxtının və istirahətinin səmərəli təşkili, meyil və maraqlarının reallaşması 
v
ə yaradıcılıq imkanlarının inkişafı üçün münasib şəraitlə təmin olunmaq. 
Madd
ə 18. Məktəbəqədər təhsil sahəsində təhsilverənlərin hüquqları və vəzifələri 
18.1. M
əktəbəqədər təhsil sahəsində təhsilverənlərin hüquqları aşağıdakılardır: 
18.1.1. t
əhlükəsiz və normal iş şəraiti ilə təmin olunmaq; 
18.1.2. t
əhsil prosesinin təşkili və idarə olunmasında, təhsil layihələrində iştirak etmək, 
idar
əetmənin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı təkliflər irəli sürmək; 
18.1.3. şərəf və ləyaqətinə hörmətlə yanaşılmasını tələb etmək; 
18.1.4. t
əhsil prosesində tətbiq olunan forma, metod və vasitələri sərbəst seçmək; 
18.1.5. mükafatlandırılmaq və təltif olunmaq. 
18.2. M
əktəbəqədər təhsil sahəsində təhsilverənlərin vəzifələri aşağıdakılardır: 
18.2.1.  m
əktəbəqədər  təhsil  sahəsində  dövlət  siyasətinin  həyata  keçirilməsində  iştirak 
etm
ək; 
18.2.2. ixtisasını artırmaq, peşəkarlıq səviyyəsini yüksəltmək və attestasiyadan keçmək; 
18.2.3.  dövlət  təhsil  standartlarına  uyğun  olaraq,  təhsilalanların  zəruri  bilik  və  həyati 
bacarıqlara yiyələnməsini təmin etmək; 
18.2.4.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  daxili  intizam  qaydalarına  əməl  etmək  və 
əmək müqaviləsində nəzərdə tutulan vəzifə funksiyalarını yerinə yetirmək; 

 
 
49 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
18.2.5. t
əhsilalanları Azərbaycan xalqının dilinə, adət və ənənələrinə, mənəvi dəyərlərə, 
dövlət rəmzlərinə hörmət, azərbaycançılıq, vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə etmək; 
18.2.6. uşaqların şərəf və ləyaqətinə hörmət etmək, pedaqoji etika və əxlaq normalarına 
riay
ət etmək, təhsil işçisi adını yüksək tutmaq, ziyalılıq nümunəsi göstərmək; 
18.2.7. uşaqların təhlükəsizliyinin və sağlamlığının qorunmasında bilavasitə iştirak etmək, 
onları fiziki və psixi zorakılığın bütün formalarından qorumaq; 
18.2.8. uşaqların təlim-tərbiyəsi və inkişafı ilə bağlı valideynlərlə əməkdaşlıq etmək; 
18.2.9.  t
əhsilalanları  müəyyən  edilmiş  təhsil  standartları  əsasında  məktəb  təliminə 
hazırlamaq; 
18.2.10. müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada ildə bir dəfə dövlət 
hesabına tibbi müayinədən keçmək. 
Madd
ə 19. Valideynlərin və digər qanuni nümayəndələrin məktəbəqədər təhsil sahəsində 
hüquqları və vəzifələri 
19.1.  Valideynl
ərin  və  digər  qanuni  nümayəndələrin  məktəbəqədər  təhsil  sahəsində 
hüquqları aşağıdakılardır: 
19.1.1.  övladı  (qəyyumluğunda  olan  şəxs)  üçün  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsini 
seçmək; 
19.1.2.m
əktəbəqədər təhsil müəssisəsində təhsil prosesinin təşkili və keyfiyyəti, həmçinin 
övladının  (qəyyumluğunda  olan  şəxsin)  davranışı,  təhsilə  marağı,  qidalanması,  tibbi 
müayinəsi və xidmət şəraiti haqqında məlumat almaq; 
19.1.3.  t
əhsilalanların  hüquq  və  maraqlarını  müdafiə  etmək,  müəssisənin  ictimai 
idar
əolunmasında və mədəni-kütləvi tədbirlərin təşkilində iştirak etmək; 
19.1.4.  müəssisə  rəhbərliyi  və  pedaqoji  kollektivlə  əməkdaşlıq  etmək,  təlim-tərbiyə 
prosesinin t
əkmilləşdirilməsi üzrə təkliflər irəli sürmək. 
19.2.  Valideynl
ərin  və  digər  qanuni  nümayəndələrin  məktəbəqədər  təhsil  sahəsində 
v
əzifələri aşağıdakılardır: 
19.2.1. övladının (qəyyumluğunda olan şəxsin) erkən yaşdan fiziki, əxlaqi və intellektual 
in
kişafına şərait yaratmaq; 
19.2.2.  övladını  (qəyyumluğunda  olan  şəxsi)  Azərbaycan  xalqının  adət-ənənələrinə, 
m
ənəvi  dəyərlərə,  azərbaycançılıq  məfkurəsinə,  vətənə,  ana  dilinə  qarşı  hörmət  və 
m
əhəbbət ruhunda tərbiyə etmək; 
19.2.3.  m
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  daxili  intizam  qaydalarına  əməl  etmək, 
h
əmçinin məktəbəqədər təhsil müəssisəsi ilə valideynlər və digər qanuni nümayəndələr 
arasında bağlanmış müqavilənin şərtlərinə əməl etmək. 
Madd
ə 20. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsində uşaqların və işçi heyətin sosial müdafiəsi 
20.1.  Dövlət  məktəbəqədər  yaşlı  uşaqların,  xüsusilə  valideyn  himayəsindən  məhrum 
olan,  sağlamlıq  imkanları  məhdud  olan,  aztəminatlı  və  çoxuşaqlı  ailələrin  uşaqlarının 
sosial müdafiəsinə təminat verir. 
20.2.  Dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  təhsilalanların  sosial  müdafiəsi 
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qayda üzrə, bələdiyyə və özəl 
m
əktəbəqədər təhsil müəssisələrində isə müəssisənin nizamnaməsi ilə tənzimlənir. 
20.3. Dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisələrində təhsilalanlar qida və tədris vəsaitləri 
il
ə dövlət hesabına təmin olunurlar. 
20.4. Dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisələrində təhsilverənlərin və təhsil prosesində 
iştirak edən digər işçilərin sosial müdafiəsinə təminat verir. 

 
 
50 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
20.5.  Dövlət  və  bələdiyyə  təhsil  müəssisəsi  öz  sərəncamında  olan  büdcədənkənar 
v
əsaitlər hesabına işçilərin əməkhaqqına əlavələr və digər stimullaşdırıcı ödənişlər təyin 
ed
ə bilər. 
20.6. Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün məktəbəqədər təhsil müəssisələrində, o 
cümlədən yüksək dağlıq və sərhədyanı ərazilərdə, ucqar yaşayış məntəqələrində çalışan 
m
əktəbəqədər təhsil işçilərinin vəzifə maaşlarına əlavələr olunur. 
4-
cü
-
f
əsil 
M
əktəbəqədər təhsilin iqtisadiyyati 
Madd
ə 21. Məktəbəqədər təhsil sistemində mülkiyyət münasibətləri 
21.1.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  mülkiyyətinə  onun  təsisçisi  (təsisçiləri) 
t
ərəfindən verilən əmlak və bu Qanuna uyğun olaraq əldə etdiyi digər əmlak daxildir. 
21.2.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  istifadəsində  olan  əmlakın  saxlanılmasına, 
qorunmasına və ondan səmərəli istifadə edilməsinə görə məsuliyyət daşıyır. Müəssisənin 
əmlakının təhsildənkənar məqsədlər üçün istifadəsi qadağandır. 
21.3.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  maddi-texniki  bazasının  inkişaf  etdirilməsi 
t
əsisçi  (təsisçilər)  tərəfindən  ayrılan  vəsaitlər,  kreditlər,  qrantlar,  ianələr,  cəlb  olunmuş 
investisiyalar,  h
əmçinin  sahibkarlığın  inkişafı  üzrə  dəstək  fondlarından  əldə  edilən 
v
əsaitlər hesabına təmin olunur. 
21.4.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsində  onun  profilindən  kənar  müəssisələrin 
yerl
əşdirilməsinə  və  fəaliyyətinə,  hər  hansı  şəxsin  məskunlaşdırılmasına,  müəssisənin 
əmlakının təhsildənkənar məqsədlər üçün istifadəsinə yol verilmir. 
21.5. Dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisəsinə məxsus daşınmaz əmlakın qorunması və 
ərazisinin mühafizəsi ilə bağlı normativləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. 
Madd
ə 22. Məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin maliyyələşdirilməsi 
22.1.  Mülkiyyət  növündən  və  təşkilati-hüquqi  formasından  asılı  olaraq,  məktəbəqədər 
t
əhsil müəssisəsi aşağıdakı mənbələrdən maliyyələşdirilir: 
22.1.1. dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisəsi: 
22.1.1.1. dövlət büdcəsinin vəsaitləri; 
22.1.1.2. dövlət fondlarının vəsaitləri; 
22.1.1.3. büdcədənkənar vəsaitlər; 
22.1.1.4. ödənişli təhsil xidmətlərindən daxil olan vəsaitlər; 
22.1.1.5. kreditl
ər, qrantlar, ianələr; 
22.1.1.6. innovasiya v
ə bu Qanuna uyğun olaraq sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə olunan 
g
əlirlər; 
22.1.1.7. c
əlb edilmiş investisiyalar; 
22.1.1.8. nizamnam
əsinə uyğun olaraq digər qanuni mənbələrdən əldə olunan vəsaitlər. 
22.1.2. b
ələdiyyə və özəl məktəbəqədər təhsil müəssisələri: 
22.1.2.1. t
əsisçinin (təsisçilərin) vəsaitləri; 
22.1.2.2. t
əhsil xidmətlərinə görə əldə olunan vəsaitlər; 
22.1.2.3. hüquqi və fiziki şəxslərin maliyyə yardımları; 
22.1.2.4. innovasiya v
ə bu Qanuna uyğun olaraq sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə olunan 
g
əlirlər; 
22.1.2.5. kreditl
ər, qrantlar, ianələr; 
22.1.2.6. nizamnam
əsinə uyğun olaraq digər qanuni mənbələrdən əldə olunan vəsaitlər. 

 
 
51 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
22.2. Dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisəsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən 
etdiyi normativl
ərə uyğun maliyyələşdirilir. 
22.3.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələri  işçilərinin  əmək  haqqı  (vəzifə  maaşı)  işçilərin 
funksional  öhdəlikləri,  peşə  xüsusiyyətləri  və  iş  stajı  nəzərə  alınmaqla,  müvafiq  icra 
hakimiyy
əti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. 
22.4. B
ələdiyyə və özəl məktəbəqədər təhsil müəssisəsində uşaqların saxlanması üçün 
n
əzərdə  tutulan  ödəniş  əmək  bazarının  tələbatına  uyğun  olaraq  tələb-təklif  prinsipi 
əsasında tənzimlənir. 
22.5.  M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsinin digər maliyyə mənbələri hesabına əldə etdiyi 
v
əsaitlər bilavasitə müəssisənin maddi-texniki bazasının inkişafına, istedadı ilə fərqlənən 
uşaqların rəğbətləndirilməsinə və işçilərin sosial müdafiəsinə yönəldilir. 
Madd
ə 23. Məktəbəqədər təhsil sahəsində sahibkarlıq və innovasiya fəaliyyəti 
23.1. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsi əlavə gəlir əldə etmək məqsədilə öz nizamnaməsi 
çərçivəsində  profil  və  fəaliyyət  istiqamətlərinə  uyğun  olaraq,  müvafiq  icra  hakimiyyəti 
orqanının müəyyən etdiyi sahibkarlıq fəaliyyəti növləri ilə məşğul ola bilər. 
23.2. Dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin innovasiya və sahibkarlıq fəaliyyətinin 
h
əyata keçirilməsi məqsədilə yerli və xarici investisiyaların cəlb edilməsinə əlverişli şərait 
yaradır. 
23.3.  M
əktəbəqədər təhsil müəssisələrində çalışan mütəxəssislərin öz səmərəliləşdirici 
t
əkliflərini  müvafiq  icra  hakimiyyəti  orqanının  razılığı  əsasında  müqavilələr  bağlayaraq 
t
ətbiq etmək hüququ vardır. 
23.4.  Dövlət  məktəbəqədər  təhsil  müəssisəsinin  sahibkarlıq  fəaliyyətindən  əldə  etdiyi 
g
əlirlər bilavasitə təhsilin inkişafına və işçilərin sоsial müdafiəsinə yönəldilir. 
23.5. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsinin işçiləri müəssisənin fəaliyyətini təkmilləşdirmək, 
yeni  texnologiyalar  t
ətbiq  etmək,  habelə  müəssisədaxili  yeni  qurumlar  yaratmaq  üçün 
innovativ  t
əkliflərlə  çıxış  etmək,  innovasiya  fəaliyyəti  ilə  məşğul  olmaq  hüququna 
malikdirl
ər. 
23.6.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələrində  çalışan  işçilərin  innovasiya  fəaliyyətinin 
n
əticələri onların vəzifəyə seçilməsində və ya təyin olunmasında nəzərə alınır. 
23.7.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisələri  Azərbaycan  Respublikasına  avadanlıq,  cihaz, 
qurğu  və  təhsil  fəaliyyəti  məqsədilə  digər  vasitələrin  gətirilməsi  zamanı  müvafiq  icra 
hakimiyy
əti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş güzəşt və imtiyazlardan istifadə edirlər. 
23.8. M
əktəbəqədər təhsil müəssisəsində innovasiya fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərin 
f
əaliyyəti stimullaşdırılır. 
23.9.  M
əktəbəqədər təhsil sahəsinin inkişafına dəstək verən müəssisə  və  təşkilatların, 
sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyəti təbliğ edilir. 
5-ci
-
f
əsil 
YEKUN MÜDDƏALAR 
Madd
ə 24. Məktəbəqədər təhsil sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq 
24.1. 
M
əktəbəqədər  təhsil  sahəsində  beynəlxalq  əməkdaşlıq  Azərbaycan 
Respublikasının  qanunvericiliyi  və  tərəfdar  çıxdığı  beynəlxalq  müqavilələr  əsasında 
h
əyata keçirilir. 
24.2.  M
əktəbəqədər  təhsil  müəssisəsi  “Azərbaycan  Respublikasının  beynəlxalq 
müqavilələrinin  bağlanması,  icrası  və  ləğv  edilməsi  qaydaları  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikasının  Qanununa  və  özünün  fəaliyyət  xüsusiyyətlərinə  uyğun  olaraq  xarici 

 
 
52 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
ölkələrin məktəbəqədər təhsil müəssisələri, təşkilatları, beynəlxalq qurumlar və fondlarla 
əlaqələr  yarada,  əməkdaşlıq  haqqında  müqavilələr  bağlaya,  təhsil  sahəsində  fəaliyyət 
göstərən dövlət və qeyri-hökumət qurumlarına daxil ola və qarşılıqlı əməkdaşlığın digər 
formalarını həyata keçirə bilər. 
Madd
ə 25. Qanunun pozulmasına görə məsuliyyət 
Bu Qanunun t
ələblərini pozan şəxslər Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsində, 
Az
ərbaycan  Respublikasının  İnzibati  Xətalar  Məcəlləsində  və  Azərbaycan 
Respub
likasının Cinayət Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş hallarda məsuliyyət daşıyırlar. 
  
İlham Əliyev 
Az
ərbaycan Respublikasının Prezidenti 
Bakı şəhəri, 14 aprel 2017-ci il.