Эя я ч, fQ andaM,J
Yüklə 114,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Divanü lüğat-it-türk 461
- Mahmud Kaşğari Ç э г 1 i g: «‘-*-1* j j j 5
- Divarıü lüğat-it-türk 463
- 4 6 4 M ahm ud K aşğari
- Divanü lüğat-it-türk 4 6 5
- Divanü lüğat-it-türk 467 S ı d r ı m: qayış. « J jJA 1
- HƏR NÖV HƏRƏKƏSİ İLƏ JM FƏ’ALİL BABI
- İKİNCİ VƏ DÖ RDÜNCÜ HƏRFİ HƏRƏKƏLİ OLAN № FƏ’ƏL’ƏL YƏ FƏ’ƏLLU BABI T a w 1 1 ğ u ç: təbərxun, qızılağac.
- Divanü lüğat-it-türk 471
|
460 Mahmud Kaşğari jUuıŞ К ı s m а к: ilməkli ip, kəm ənd. < 3 ^ К u ş 1 u к: quşluq vaxtı, səhərlə g ün o rta arasın d ak ı vaxt. Oğuzca. К ı ş 1 1 k: qış evi. Qış i'ıçün hazırlan an hər şeyə b e b deyilir. (jU ül К о ğ ş a k: j u ü l koğşak nənq = gövşək, çü rü k şey». jU iä К ı f ç a k: türklərin bir boyu. j u i a К ı f ç a k: K aşğar yaxm lığm da bir yerin adı. Jb is К u 1 b а к: bir tü rk abidinin, din ulu su nu n adıdır. D eyilənə görə, bir gün sərt b ir q ay a üzərinə «Jbla lsj ^ tənqri kulı K ulbak» yazır, yazı ağ ap p aq m ey d an a çıxırm ış, о biri giin ağ qaya ü stü n d ə b u yazm ı yazır, yazı q a ra o la ıaq görü- nürm üş. İzləri bu günə qədər qalır. К a 1 1 u k: çöl sığırınm buynuzu. D əlinərək şo rb a və o n a bənzər ş e y b r içilir. К о 1 1 u k: qoltuq. К 1 1 1 1 k: b aşda olan кэрэк, q o n aq . К a m ğ a k: ev b rin alçaq y e rb rin ə ö r tü b n qam ış kimi yüksək boylu bir ot, səm ər otu. К u m 1 а к: qıpçaq d iy a rm d a yetişən, yarpağı lobya y arp ağ m a b ənzər sarm aşıq kimi b ir ot. Bu o t dənizdəki gəmiyə apa- rılsa, fırtına q o p a r, d alğ a lar gəm ini a tıb -tu ta r, a d am lar az q ala batarlar. К a n ç ı k: dişi köpək, qancıq. Bir q ad ın a söyərkən dişi köpəyə bənzədilərək «kançık» deyilir. (jjV** M о n ç u k: m ııncuq. Süs üçün bo y un a lax ılan qiym ətli daşlar. M о n ç u k: atın b o y n u n a taxılan qiym ətli daş, aslan dırnağı, ta lism an kimi şey b r. M a n ç u k: heybə, to rb a kimi at yəhərinə taxılan şey. jlii» M u n ğ a n: ü ^ m u n ğ a n kişi = boşboğaz, gəvəzə adaııı». Divanü lüğat-it-türk 461 P ü r ç э k: birçək. insanm kəkili, atın yalı. ‘AA' В i t r i k: q a d ın la rın ayıb yerindəki dilcik; dilçək; vuvla. В i t r i k: fıstıq. A rğuca. l Z mmj P i s t i k: əyrilm ək üzrə hazırlanm ış, didilm iş pam bıq topası. Çigilcə. P i s t i k: fitil. A rğuca. В ü к s э k: q ad ın ın köksü ilə b o y n u arasın d ak ı yer. B uraya gər- dan lıq , b o y u n b ağ ı taxılır. В ü к s э k: k ö k sü n yuxarı tərəfi, k ö k sd ən yuxarı olan qism. T ü t s ü k: tü tsü k kişi = kinli ad am . qarı düşm ən». T a h ç e k: Ç in ipəyinin bir növü. T ö r p i g: tö rp ü , rəndə. Buna tö rp ig ü » də deyilir. T э r 1 i к : təri əm m ək üçün yəhərin və ya palanın alıtna qoyulan keçə. T ü r 1 ü g: h ər şeyin çeşid b ri, d iirü. « ^ '- j l s J j j ç I k aç türliig nonq = neçə n öv şey», «fAi' j £* kaç türliig söz aydını = d ü rlü -d ü rlü söz söy b d im » . T ü r m э k: q a d ın b u d u d ey ib n yem ək. T e r n э k: d ərn ək , yığıncaq. İş b ri m ü zak irə etmok üçiin xalqın toplaşdığı yer. T ü ş 1 ü k: « tiişlük ödlıi = dincəlnıok iiçün yolçuların gecə yarısındaıı sonrakı düşərgo vaxtı». T э g г э g: hər hansı bir şeyin halqası. k u d h u ğ təgrogi = quyu ağzına qoyulan halqa». T ü к 1 iı g: tüklüg közlüg = k o r gözlü». T ə w 1 ü g: aldadıcı, alçı, hiybgər. Ç э к г э k: «W* çəkrək к ар а = yuııdan to x u n a n cibsiz kaftan», ( k ö b b r geyinir). 462 Mahmud Kaşğari Ç э г 1 i g: «‘-*-1* j j j 5 közi çərlig = gecə gö rüb gündüz görm ə- уэп, bu ludlu h av ad a g ö rü b b u h ıd su z h a v a d a görm əyən adam ». Ç э 1 p э k: göz irini, göz iltihabı. uS'jb. Ç i 1 d э k: atm k ök sü n ə çıxan bir çib an d ır, bu çib an d an sarı su i b irin axır, dağlansa, ö tü b keçir. *-£ 4 / - S ü r t ü k: «S^>\ sü rtü k işlər = ö zü n ü sü rtü şd ü rən , sü rtü k qadın». Ə zib n, s ü rtü ş d ü rü b n h ər şeyə «sü rtü k » deyilir. ‘-S jj" S e d h г э k: « jj* sedhrək böz = seyrək, six toxunm am ış bez. S e d h г э k: sed hrək kap u ğ = b arm aq lıq lı qapı». S ü r ç ü k: gecə to p lan tısı, m üsam irə. O ğ uzlar «<-£■*>* sürçək» d e y irb r. S э 1 ç ü k: zam anım ızdakı Səlçük su lta n ların ın bab aların ın adı- dır. O n a Səlçük sü başı» deyilirdi. S i g r i g: d ağ d a atla m a q la k e ç ib n yer. S ü g r ü g: q ad ın ın cinsiyyot yeri. К ö p r ü g: k örp ü. К ö 1 1 ü k: söym ək üçü n işlənir. T ü m r ü k: dəf, d ü m rü k . O ğuzca. К ö p ç ü k: yəhərin ön və arx a yastıqları. К i r p i k: kirpik. ‘-S j j S К э r t ü k: ağacda açılan k ərtik. k ərtü k - kəm rik» deyilir ki, «kəsik-kərtik» dem əkdir. К э r t i k: çörək və çörəyə bənzər şey b rin sayını bilm ək üçün b ir ağ acd a açılan k ərtik və cizgi322. ,2: Bizdə keçmişdə «çörək ağacı» adlanan ağacın üstündə nisyo vcribn çörəklərin sayı- nı göstərmək üçün açılan kortiklor və cizgilər. Hesablaşma ayın sonunda aparılırdı. Divarıü lüğat-it-türk 463 uiU iji К ü r ş ə k: d arı su d a və ya süddə q ay n ad ıld ıq d an so n ra üstünə yağ tö k ü lərək y ey ib n yemək. К ə z 1 i k: q a d ın ların üst p a lta rla rın a tax d ıq ları kiçik bıçaq. ^ К ö z 1 ü k: a t q u y ru ğ u n d an to x u n an , göz ağrıdığı və ya qam aş- dığı zam an ü stü n ə qoyulan şey. К ö s r ü k: cidar. k ö srü k tu şağ = atın q ab aq ayaqla- rına v u ru la n cidar». К ə w r i k: v ə b s ağacı. К ü w r ü g: kös, davul. К ə w г э k: kəw rək n ən q = çətənə və ona bənzər köv- rək o lan h ər nəsnə». К ə w ş э k: uSUiiS kəwşək nən q = yum şaq, gövşək, elastik, uyuşuq nəsnə». U yuşuq p a lta ra və p a ltara bənzər şeylərə də b e b deyilir. К ü w ş э k: « ^f küw şək ət = gövşək, boş ət». К ü w ş э k: «<-İU j İ küw şək ətm ək = yaxşı xəm irdən bişmiş çörək». К ü w 1 ü k: p alçıq d an düzəldilm iş fındıq bo y d a y um rular. Q uru- m azdan əvvəl öz-özünə atılıb-düşür. К э k 1 i k: kəklik quşu. К ə k m ə k: « J kəkm ək эг = işdə bişmiş, bərkə-boşa düş- m üş, bişkin adam ». Sözün əsli kək»dir, zəhm ət, sı- xıntı dem əkdir. Bu, sifətdir, b e b s ifə tb r q ay d ad a n xaric- dir, d o ğ ru su kəkm ən»diı\ i -S aa S К э m d ü k: «<-Sj£jLı kəm dük siın q ü k = sıyrılmış, əti yeyil- miş, gəm irilm iş süm ük». К ü n ç ü k: yaxa, yaxalıq. O ğuzlar ç hərfıni fəthəli söyləyərək künçək» d ey irb r. 4 6 4 M ahm ud K aşğari ‘-SbJS К э n ç о к: b ir tıır k b o y u . jSLiu, uSbiS К э n ç э к S э n q i r: T alas yaxınlığında bir şəhərin adı. Bııra qıpçaq sərhədidir. К э n d iı k: küp kim i to rp a q d a n d ü z ə ld ib n b ö y ü k bir q ab d ır, içinə ıın və u n a bənzər şeylər qoyulur. К ü n 1 ü k: günlük, gündəlik; gün hesabı ilə g ö r ü b n iş b r. ü n 1 ü k: k ü n lü k yem = gündəlik azuqə». Bu söz az işb n ir. ‘-SJj'* M э r d э k: ayı balası. « ^ Ъ -4 adhığ m ərdəgi» ayı balası de- m əkdir. Bəzi tü r k b r d o n u z balasm a d a bu adı verərək «сАЪ-* to n q u z m ərdəgi» d ey irb r. u S' j I» M э 1 d э k: «<^jU m əldək nənq = qırış kimi üs-üstə yığılan nəsnə». В ı ç ğ ı 1: əld ək i-ay aq d a k ı çatlar. Yer səthindəki ç a tla ra d a b e b deyilir. В э s b э 1: b ir tel ip. В a s nı 1 1: b ir tü rk boyu. 1 1 : J*-" başğıl yılkı=başı ağ d ö rd ayaqlı heyvan». В a t rn u 1: darifülfül, istiot. JlSJu P ü ş к э 1: lavaş, yuxa kim i incə çörək. X aqaniy yə dilində. J j * j В u ğ r ı 1: tu lu q və o n a bənzər q ab lar d o la rk ə n ə m ə b gələn bü- k ü n tü , girinti-çıxıntı, qırış. Jj* j В о ğ r u 1: « ls j * b o ğ ru l koy=boğazı ağ qoyun». J&~? В ü к t ə 1: «J büktəl эг = o rtab o y , bəstəboy adam » . J& i В ü к l э 1: biiktəl a t = yastı arxalı at». və b aşq a h ey van lara da b e b deyilir. Divanü lüğat-it-türk 4 6 5 Jl-iy В a n d a P2-1: ağ acd an y u v arlaq şəkildə çıxarılan parça. U şa q lar bu n u alıb y an d ırır, g ecə b r k ö zü n ü bir-birinə vu ru r, atır- lar. B una «Ji-ıjj o t b an d al» deyilir, çovkan o y u n u n d a oynanır. J T a r ğ ı 1: «J&i J p jj tarğ ıl yılkı» deyilir ki, belində ağlı-qaralı zo laq lar o lan alacalı bir heyvan dem əkdir. Bu sifət a td a n b aşq a hər hey v an a şam ildir. T о ğ r 1 1: yırtıcı b ir quş. M in qaz ö ld ü rü b birini yeyir. Bu, kişi adı d a olur. J j * j T о ğ r ı 1: ət və ədviyyat d o ld u ru la n bağ ırsaq ; kolbasa. K ənçəkcə. Ç э ş к э 1: gil q ab -q a c aq , gil q a b -q a c a q parçaları. S э n g i 1: insanın üzü n ə çıx an ziyil, sivilcə. Jt—> - S a r s а 1: d əb y ə, sa m u ra ox şar b ir heyvan. tP jä К a r t а 1 : JüJs k a rta l ət = parçalan m ış ət». К a r t а 1 : « j ’j& JIjjS k a rta l k o y = ağlı-qaralı qoyun». J M К ı r ğ ı 1 : «J ü p j kırğıl эг = saçına q ır düşm üş adam , o rta yaşlı adam ». К ı z ğ u 1: jŞ kızğul a t = rəngi boz i b qır arasın d a o lan at». В э ç к э m: əlam ət, bəlgə. Savaş zam an ı ig id b rin əlam ət o laraq silah və ya a ta tax d ıq ları ipək p arça və ya dağ sığırı quy- ruğu». O ğ u zlar b u n a pərçəm » d e y irb r. Bu bənddə də işlənmişdir: Ш3| ÇJ ji IUjj j — U läüijiu fj J—&İ J^jlu ıä ш Bu söz («JlJij») hər iki nüsxədə hərəkəsizdir ( bax: DLT, 1, s. 482). 466 Mahmud K aşğari «Bəçkəm u ru p atlak a, U y ğu r dakı ta tlak a , O ğrı, yaw uz ıtlak a K u şlar kibi uçtım ız». Pərçəm v u ru b atlara, U y ğ u rlara, ta tla ra , O ğru, yavuz itlərə, Q u şlar kim i u çd u q biz. (A tla ra pərçəm v u raraq u y ğ u rların və (dəxi) ta tla rın , o ğru, pis itlərin üstü n ə quş kim i u çd u q ). В ə ç к ü m: evin kü rsü sü . В э d h г э m: bay ram , xalq şənliyi. Bir yer işıq və çiçək b bəzəndiyi zam an «jaj f i Ä b əd h rəm yer» deyilir ki, «k ö n ü l aça n yer» dem əkdir. B u sözün əslinin пэ o ld u ğ u n u bilm irəm , o nu farsla rd an d a eşitdim . B ununla birlikdə, oğuzlar b ay ram gü n ü nə «j»jl bəyrəm » d ey irb r. Bu, sevinc və əyləncə gü- n ü d ü r. O ğ u zlar j d h hərfıni j у hərfınə çev irm işb r. Bəlkə də bu kəlm ə ay rı b ir sözdür. В i r t э m: « j J( ol yum uşka b irtəm b ard ı = o, elçiliyə e b bir dəfəlik getdi». В a ğ r a m: «j^ b ağ ra m k u m = bö y ü k , q u m lu q yer». K aşğ ar i b Y ark ən d a ra sın d a k ı qum sala <»j*j B ağram kum ı» deyilir. В u x s u m: d a rıd a n d ü z ə ld ib n bir içki, d a rı pivəsi. № T о m r u m: to m ru m yığaç = çə k m ə ç ib rin ü stü n d ə gön və tu m ac kim i şey b ri k ə sd ik b ri k ö tü k » . T ə ş r ü m : əyrilmiş ip yum ağı. A rğuca. Z ü n к ü m: Çin ipəyinin bir növü. Divanü lüğat-it-türk 467 S ı d r ı m: qayış. « J jJA ?1 fj-V sıdrım ışlığ эг = işbdiyi işi özü bi- tirən, so n u n a qədər başqasına h ə v a b etm əyon adam ». S а г к ı m: soyuq g ü n b rd ə q a r kimi yağ an şeh. г Л К ö t r ü m: ü stü n d ə o tu ru lan çarpayı, k ürsü, səki. ^ K ö ç r ü m: təlaş, v u rnuxm a. Bu, kəndlilərin şəhərə axışm ası mə- n asın d ad ır. К э d r i m: kədrim ət = dərisi üzülm üş ət». К э s t э m: g ecə b r dəvətsiz g ə b n a d a m la ra v e rib n içki ziyafəti. H Ə R F İ T Ə K R A R L A N A N S Ö Z L Ə R B A B I A h T a r t a r : q u m ru y a bənzər b ir quş. Ç u r ç u r: « j^ jV təwi əmgi çu rçu r = dəvə sağılarkən sü- d ü n q a b d a çıxardığı səsi bildirən kəlmə». jäjä К u г к u r: « S u m 1 1 m: sum lım ta t = tü rk cə heç bilməyən fars tatı». T ü rk cə bilm əyən b aşq a a d a m la ra d a «sum lım » deyilir. К ü г к ü m: zofəran. Bu söz эгэЬсэуэ u y ğ u n d u r, orəblor do k ü rk ü m » d e y irb r. Bu bənddə də işb n m işd ir: ----- i ^ Jj j jSLL» s « B əg b r atın arğ u ru p , K ad h ğ u anı tu rğ u ru p , M ənqzi, yüzi sarğarıp, K ü rk ü m a n ğ ar tü rtü lü r» . 468 M ahmud K a ş ğ o f i Bəylər atı y o rdular, Q ayğı, qəm dən d u rd u lar, Ü z-gözü saraldılar, S anki zəfəranlıdır. (Ə frasiyabın ölüm ünə həsr o lunm uş m əşhu r m ərsiyədən bir b ə n d d ir. Şair bəylərin h ü zn ü n ü təsvir edərək deyir: bəylər a tla r ın ı yo rdular, qayğı, k əd ər onları bihal etd i, ham ısının b ə ti- bənizi sap sarıd ır, elə bil ki, üzlərinə zəfəran sü rtm ü şlər). HƏR NÖV HƏRƏKƏSİ İLƏ JM FƏ’ALİL BABI S a r a ğ u ç: q a d ın yaşm ağı. S ı p а к u r: heyvan to rbası. Əsli « ısjb y - sıp ak u rı» d ır, ik iy a ş a r dayın yem yediyi yer m ənasındadır. К u 1 a b u z: qılavuz, bələdçi. ( j vav hərfı ч b -уэ çevrilm işdir). B u deyim də də işlənir: kalın kaz k u la - vuzsuz b o lm as= q a z sürüsü qılavuzsuz olm az». Bu s ö z b işdə özündən d a h a təcrübəli, d a h a bilikli ad am ın ard ın c a getm ək, o n a u y m a q tövsiyə o lu n u r. Ç ı ç а 1 а к: çə/l/çələ b arm a q ; cimcilək. Ç ı ç a m u k: çə/l/çələ b arm ağın y an ın d ak ı b a rm a q , üzük bar- m ağı, adsız b a rm a q . A z bilinən b ir sözdiir. S о 1 a m u k: solaxay. c&'jS К а r a ç u к: F ə ra b şəhərinin adı. Bu, oğ uz şəhərlərindən biridir. К а r a m u к: q a ram u q . B uğda içində o lan q a ra m u q dənələri. К a m ı ç a k: « q u rb ağ a balası» d a deyilən su heyvanı, çömçə- quyruq. Divanü lüğat-it-türk 469 T ü n ə r i k: « jjj tü n ərik yer = q aran lıq yer». Q əbrə, m əzara və gora d a «tü n ərik » deyilir. L^SjUİi J эг tü nərikkə kirdi = a d a m qəbrə girdi». Ç ü m э r ü k: « c r ^ ‘Aj'-*? çüm ərük kişi = gözü homişə sulanan ad am , gözü zəif g örən adam ». tS ü jk i X ü ç ü n э k: ilxıç. «K ırlankıç» [q aran q u ş] da d ey ib n xallı, ətirli kiçik qovun. В э ç э n э k .R u m yaxınlığında yaşayan tü rk boyu. В э ç э n э k: b ir oğuz boyu. Bu söz şəklində də yazılır. İKİNCİ VƏ DÖ RDÜNCÜ HƏRFİ HƏRƏKƏLİ OLAN № FƏ’ƏL’ƏL YƏ FƏ’ƏLLU BABI T a w 1 1 ğ u ç: təbərxun, qızılağac. В о ğ u r d a: « 2 — b o ğ u r d a saç = qıvrım saç». Ç ı x a n s ı/ç ı n a x s ı/ç ı x ş a n s ı: naxışlı Ç in ipəyi. j T a b u z ğ u: ta b u zğ u n ə n q ^ ta p m a c a » . ’ jp J z T u t u r ğ u: «‘-£-3-» jc-jjj tu tu rğ u nənq - buyurulm ası və tutul- m ası, əməl edilm əsi haqlı olan şey». j c S ı b ı z ğ u: d ü d ü k , tü tək , ney. S ı r ı ç ğ a: şüşə. S a r ı ç ğ a: çəyirtkə. S a r ı ç ğ a: bu n a bənzədilərək tənbəl və uyuşuq ad am a da « J sarıçğa ər» deyilir. К u b u r ğ a: bayquş. j T a r ı г к u: tu rırk u yer = otu bir-b irin ə qarışm am ış, otu az o lan yer». T a 1 1 r ğ a: «tirşə» ad lan an aşılanm ış ağ dəri. 4 7 0 Mahmud Kaşğari T a w 1 1 к u: « £j*4j taw ılğuç»la eyni m ənalı söz. A w ı 1 к u: qırm ızı m eyvəsi olan, m eyvəsinin suyu tu tm aca qatı- lan, göz ağrısı d orm an t düzəldilən və p a lta r b o y an an bir ağac. Iİ j İ j T о к u г к a: ibrik və bənzəri şeylərin lüləyi. T о к u г к a: K aşğar y ay lasm d a bir yerin adı. jäjiuı s а к 1 г к u: gənə. К a s 1 г к u: qasırğa. T ü ş ü r g ü: q o lu n çay a q a rışa n ağzı, d əy irm an d an çaya ax an su; başqası d a b e b d ir. Ç э к ü r g ə: çəyirtkə. O ğuzca. D igər tü r k b r çəyirtkə u çm azd an əvvol ona b e b d e y irb r. Ç oluq-çocuğun çoxluğu, q o şu n u n qələbəliyi b u n a bənzədilərək « >* ^ çəkürgə tək sü» deyilir ki, «çəyirtkə q əd ər qoşun» dem əkdir. S ü p ü r g ü: süpürgə. К ö t ü r g ü: götürgə, o n u n la b ir şey g ö tü rü b n nəsnə. К э s ü r g ü: d ağ arcıq. \sju s K ö s ü r g ə : köstəbək , çöl siçanı cinsindən bir heyvan. D ü n ü ş g ə : «bığcıqlı ç u ğ u n d u r» ad lan an bir tərəvəz. K ənçəkcə. к i m i ş к э: K a şğ a rd a em al o lunan naxışlı keçə. T ə g i r m ə: «<-£-312 b jS o təgirm ə nənq = çörək, d əy irm an daşı, pul kim i dəyirm i olan h ər şey». 4 >£-uı S ə к i r m ə: X otən y o lu n d a y erb şən kiçik bir şəhər. К u t u r m a: «‘-Sjj b>jja k u tu rm a börk = öndə və arx ad a iki qa- nadı olan b ö rk». К ö ç ü r m ə: «<зУ k ö çü rm ə oçak = bir y erd ən b aşq a уегэ k ö ç ü rü b n ocaq». Divanü lüğat-it-türk 471 К ö ç ü r m э: « c J köçürm ə oyun = "on dörd" adı v erib n bir oyun». Y erdə qala kimi d ö rd çızıq çəkilir, so n ra o n a on qapı q o y ulur, fındıq və fındığa bənzər ş e y b r b bu qapı- lar ü stü n d ə oynanır. İ K İ N C İ H Ə R F İ S Ü K U N L U , Ü Ç Ü N C Ü H Ə R F İ F Ə T H Ə L İ O L A N SÖ Z LƏ R jj.iL» M i n d a t u 324: К u 1 n a ç ı: « < j l k u l n a ç ı k ısra k = b o ğ a z at». К a r n a ğ u: « J k arn ağ u эг = xaşal adam ». - jİ a a - S a ğ n a ğ u : q u ru m u ş balqabaq. К u n d ı ğ u: vəl, xırm an döym ək üçü n iş b d ib n a b t. j i.O К a m ç ı ğ u: ağızda və b arm a q lard a çıx araq şiddətli ağrı və hə- rarətə səbəb olan dolam a, uçuq. T ö r p i g ü: ağac yo n an rəndə, kərki. j O " T э m г э g ü: suluq, sızanaq. S ü к n э g ü: d ırn aq la ət arasın a çıxan sivilcə. К э r ş э g ü: kərşogü a t = k ü rək süm üyünün altın d a yağırı olan at». В u 1 ğ a m a: yağsız və d adsız bulam ac. Ç о к г а ш а: ço k ram a yul = suyu g u r olan, fışqıran çeş- mə». 124 Bəsim Atalay sözünü anlamadığını qcyd etmiş (DLT, I, s. 491), Karl Brokkelm ann və Salih Mütəllibov isə (TSD, I tom, bet 452) «ipok paltar» monasında qobul etm işbr. Hüseyn Düzgün «mindətü» imlasında homin mənada vcrmişdir ( ^ J j s.281). Seçkin Ərdi ilə Sərap Tuğba Yurtsevər isə (DLT-2005, s.344) bu sözü «m ındatu» imlasında «ipəkdən hazırlanmış kölgəlik, miçotkon vo ya çadır» kimi mənalandırmışlar. Bu tərcümə daha ağlabatandır. Ümumiyyətlə, son tərcümə olması etibarilə digər naşrlərdo yol verilmiş səhvləri təshih etməsi baxımından Seçkin Ərdi ilə Sərap T uğba Yurlsevərin hazırladıqları tərcümə d aha dolğun və daha düzgündür. 472 Mahmud K aşğari В u 1 ğ u n a: yulğun k o lu n a bənzər kövrək, qırm ızı bir ağ a c d ır, dəvələr yeyir, «LİI« m alğ u na» d a deyilir. t A İ F U ’LULİ b a b i иЗД В u 1 d u n ı: içinə ü züm və y a kişmiş q o y u lan şey. K ənçəkcə. S u n d ı r ı: dəniz. Bu m əsəldə də işlənm işdir: « uSUät ‘Д>“ |J J eşyək ayur: başım bolsa, s u n d ırıd a suw içgəymən = eşşək deyər ki, bircə başım salam at olsu n , dənizdən su içərəm ». Bu söz arz u su n a çatm aq üçü n u zu n illər yaşam aq istəyən ad am h a q q ın d a deyilir. t M э n d i r i: bəylə gəlinin b aşm a pul saçm aq ü çü n cam aatın gecə to p lan d ığı yerin adı. Çigilcə. В ü s t э 1 i: q a ra ç u ğ u n d u r d e y ib n səbzə. O n d an yem ək bişirilir. К ü z к ü n i: p ey in q u rd u cinsindən b ir böcək. G e c ə b r səs sa- la ra q uçur. Yüklə 114,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|