Fayzieva mavluda xudayarovna shaxsda psixologik himoya mexanizmini shakllantirishning ijtimoiy-etnik asoslari

Psixologiya yo‘nalishi 4-kurs talabalarining psixologik himoya mexanizmlari kuchlanish darajasini tajribadan oldin va keyingi holatini Vilkokson mezonini asosida solishtirish.

Psixologik himoya mexanizmlari	O‘rnini egallash	Orqaga qaytish	O‘rin almashtirish	Rad etish	Loyihalash	Kompensatsiya	Giperkompensatsiya	Ratsionalizatsiya	PHUK
T- Vmea	23,5	21,5	1	25,5	19	20,5	21	13*	37

Eslatma: 1,11-0,05 darajasida muhim ahamiyatga ega

1,11* - 0,01 muhim ahamiyatga ega
T- Vmea - Vilkokson mezonining empirik ahamiyati.
PHUK-psixologik himoyaning umumiy keskinligi

"O‘rin almashtirish" mexanizmining namoyon bo‘lishi (T-Vmea=0,05da r<1) tez-tez kuzatila boshlandi, bu esa boshqa shaxslarga nisbatan hissiy reaksiyalarni qayta-qayta takrorlamasdan bevosita sabab bo‘lgan omillarni bartaraf etish orqali mehnatni hal qilish tendensiyasini ko‘rsatmoqda (4.2.13-jadval).

Mexanizmdan foydalanish jadalligini kamaytirish "loyihalash" (T-Vmea=19 r<0,05) ahamiyati darajasida qayd etildi, bu o‘z harakatlari va shaxsiy xususiyatlarini yuzaga kelgan qiyinchiliklar sabablari bilan taqqoslab nsh ko‘rishni taqozo etadi (4.2.13-jadval).
Eksperimental-tadqiqot davomida psixologik himoya qilishning yuksak mexanizmlaridan foydalanish imkoniyati oshdi: "kompensatsiya" (P<20,5 da T-Vmea=0,05) va "giperkompensatsiya" (r<21da T-Vmea=0,05), "ratsionalizatsiya" mexanizmi bo‘yicha 0,01 identifikatsiya ahamiyati darajasidagi o‘zgarishlar (T-Vmea = 13). Bu ko‘pincha qiyinchiliklarni kognitiv baholashda, vaziyatning talablariga muvofiq shaxs xususiyatlarinig o‘zgarishida, muammoni konstruktiv ravishda hal qilishga tayyorlikda ifodalanadi.
Psixologik himoyaning umumiy ifodalanish ko‘rsatkichida sezilarli o‘zgarish bo‘lmadi, lekin sodda tabiiy hamda yuksak himoya mexanizmlari o‘rtasidagi munosabatlarda tajriba-tadqiqotlar natijalariga ko‘ra farqlar va konstruktiv o‘zgarishlar yuzaga kelganligi haqida ijobiy xulosalar chiqarish mumkin.
3-tajriba guruhi va 2-nazorat guruhida 4-kurs talabalarining psixologik himoyasi diagnostikasi natijalari 4.2.14-jadvalda keltirilgan. Talabalar guruhlarida himoya mexanizmlarining namoyon bo‘lish ko‘rsatkichlari orasidagi farqlarni tahlil qilish Styudent mezoni yordamida amalga oshirildi.
Sodda tabiiy himoya mexanizmlari guruhiga mansub "orqaga qaytish"ning namoyon bo‘lishi (farq-7%), "o‘rin almashtirish" (farq-10%), "loyihalash" (farq-9%) mexanizmlarining kuchlanish darajasi statistik jihatdan sezilarli darajada kamaydi. Psixologikgik himoyaning yuksak mexanizmlari guruhida "kompensatsiya" (farq-10%), "giperkompensatsiya" (farq-6%), "ratsionalizatsiya" (farq-7%) da ifodalanish kuchlanishi oshganligi qayd etildi.
4.2.14-jadval