Fe'l so'z turkumi reja



Yüklə 415,5 Kb.
səhifə22/24
tarix01.04.2023
ölçüsü415,5 Kb.
#92328
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24
Fe\'l so\'z turkumi reja

Morfologik usulga ko'ra, ot ba'zan sifat, son, olmosh, fe'lning sifatdosh va harakat nomi formalariga maxsus ravish yasovchi qo'shimchalarni qo'shish orqali ravish yasaladi.

37


-an otlarga: Majburan, ruhan, tamoman, tasodifan kabi.


-lab ot, sifat, son, ravishdoshlarga: ertalab, haftalab, bittalab, ko'plab, yaxshilab kabi.


-cha o'zbekcha, askarcha, yangicha, eskicha, istagancha, hozircha, ko'pincha kabi.


-larcha ot, sifatlarga: o'rtoqlarcha; ravishlarga: butunligicha, tirikligicha, o'zligicha, ko'pligicha kabi.


-ona ba'zi bir ot, sifat, ravishlarga: do'stona, mardona, mag'rurona, ojizona, makkorona, kamtarona kabi.


-lay (-layin) ba'zi bir olmosh, sifatlarga: butunlay, tiriklayin, tiriklay (in) kabi.


-n, in ba'zi bir ravish, fe'llarga: ertan, kechin, yashirin kabi.
-chasiga ot, sifatlarga: harbiycha, harbiychasiga, ochiqchasiga kabi.
-siz, -be: to'xtovsiz, beto'xtov, hisobsiz, behisob kabi.


-day (-dek) ot, sifat, olmosh, sifatdosh, ba'zan son, modal so'z, ravishdoshlarga: burgutdek, toshday, kaftdagidek, har kungidek, yo'qday, borday, ko'pdek, o'zdek, shunday, ko'rganday, achingandek, birdek kabi.



  1. Sintaktik usul bilan:




  1. qo'shma;

  2. murakkab;

v) juft ravishlar yasaladi.



  1. Qo'shma ravish har birini ayrim, erkin holda qo'llab bo'lmaydigan ikki so'zning birikib ketishidan hosil bo'lgan va harakatning bitta belgisini ifodalaydigan yangi ravishdir. Qo'shma ravishlar quyidagicha yasaladi:

1. O'rin, payt ma'nosiga ega bo'lgan so'zlar yoki so'roq olmoshi oldidan alla elementini qo'shish bilan: allaqanday, allanechuk, allaqachon, allavaqt kabilar.


2. Bir yoki oz so'zi bilan mustaqil ishlatilmaydigan so'zni biriktirish orqali: birmuncha, ozmuncha, birato'la, birvarakay, birpas kabi.






  1. Yüklə 415,5 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin