FəLSƏFƏ, onun predmeti VƏ CƏMİYYƏTİn məNƏVİ İNKİŞafinda rolu


Dekart varlığa münasibətdə "fikirləşirəm, deməli, mövcudam"



Yüklə 1,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə70/132
tarix28.11.2023
ölçüsü1,62 Mb.
#169340
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   132
Fəlsəfə mühazirə

 
Dekart varlığa münasibətdə "fikirləşirəm, deməli, mövcudam"
 
tezisi ilə çıxış etmiş. Kanta görə varlıq "bizim anlayışımızın və mühakimələrimizin 
əlaqələrinin ən mühüm vasitəsidir". Hegeldə isə varlıq
-
mütləq ideyanın, ruhun 
"'özü-
özündən yüksəlməsi prosesi",
 
obyektiv ideal gerçəklikdir. Marksist fəlsəfi 


konsepsiya is
ə varlığa birtərəfli olaraq, əsasən onun maddi
-
təbii tərəflərinin 
obyektiv reallığı kimi baxırdı.
2. Materiyanın elmi
-
fəlsəfi anlayışı
 
Fundamental fəlsəfi kateqoriya olan materiya fəlsəfi və təbii
-
elmi biliklər 
sistemində mühüm yer tutur
. Bu onunla 
bağlıdır ki, bütün təbiət elmləri 
materiyanın konkret növlərini, onların strukturunu, xassələrini, hərəkət və inkişaf 
qanunlarını öyrəndiyi kimi, heç bir fəlsəfi təlim də "materiya" anlayışına və onunla 
bağlı olub mühüm dünyagörüşü əhəmiyyəti kəsb edən varlıq və təfəkkür, təbiət və 
ruh, maddi və ideal, habelə hərəkət, məkan və zaman kateqoriyalarına müraciət 
etmədən keçinə bilməz.
Materiya anlayışı m
ühüm fəlsəfi kateqoriya kimi insanı əhatə edən aləmin 
öyrənilməsi prosesində işlənmişdir. Öz əməli fəaliyyətində canlı və cansız təbiətin 
bir-
birlərindən kəmiyyət və keyfiyyətcə fərqlənən çox müxtəlif predmet və 
hadisələri ilə qarşılaşan insanları lap qədimdən belə bir məsələ düşündürmüşdür: 
Dünyadakı müxtəlif cisim və hadisələri bir
-
birilə bağlayan maddi əsas varmı, 
dünyanın sonsuz müxtəlifliyinin vəhdəti haqqında danışmaq olar mı? Həyat 
təcrübəsinin, sonralar, isə həm də elmi biliklərin inkişafı gedişində filosoflar belə 
bir ümumi əsasın olması fikrinə gəlmişlər. Bu ümumi əsas onların hamısının insan 
şüurundan xaricdə və ondan asılı olmadan mövcud olmalarıdır

Yüklə 1,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   132




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin