Фирузя Мяммядли
işində əsas məsələ ondan ibarətdir ki, məktəb onları
yaradıcı əməyə hazırlasın. Bunun üçün şagirdin
əmək prosesində iştirak etməsi ilə bərabər, təlim-
tərbiyə
işinin
özü də təkmilləşdirilməlidir.
Müəllim, hər bir şagirdlə fərdi işi gücləndirməklə
peşəyönümü ilə bağlı biliyinin zənginləşdirilməsi
qayğısına da qalmalıdır. Dövrün elmi-texniki
səviyyəsinə dair zəngin bilik şagirdlərin zehnində
nəzəriyyənin
praktika
ilə
əlaqəsinin
möhkəmləndirilməsi işində müəllimə böyük imkan-
lar verir. Bu məsələdə kollektivin bütün üzvlərinin
yaradıcı münasibətdə olması zəruridir. Hər bir
məktəblinin gələcək taleyinin, həyat yolunun
müəyyənləşdirilməsi də ona göstərilən qayğıkeş
münasibətdən çox asılıdır. Məktəbin pedaqoji kol-
lektivi
şagird kontingentinin daimi diqqət
mərkəzində olduğu üçün bütövlükdə müəllim
kollektivi
və
eləcə
də
müəllim
fərdiyyəti
nümunəsində
düzlük,
doğruluq,
ədalətlilik,
hadisələrə
obyektiv
qiymət
vericilik
kimi
keyfiyyətlər gələcək əmək adamlarının tərbiyəsində
müəyyənedici rol oynaya bilər. Bu mənada hər bir
müəllim dərs yükünün ağırlığından, işinin çox-
luğundan, vaxtın azlığından asılı olmayaraq
şagirdlərin
peşə
hazırlığına
cəmiyyətimizin
tələbləri baxımından yanaşmalı, onların peşə seçmə
işində səhvə yol verməməsi üçün bacardığını
etməlidir.
443
Сечилмиш ясярляри
lX
Orta ümumtəhsil məktəblərində şagirdlərin
peşə seçməyə hazırlanması işinin ilk mərhələsinin
düzgün təşkili Azərbaycan dili dərsliyinin nəzəri və
praktik materiallarının peşə məlumatı imkanlarının
aşkara çıxarılması və eləcə də Azərbaycan dilinin
təlimi
prosesində
şagirdlərin peşə seçməyə
istiqamətləndirilməsinin
metodoloji
əsaslarının
müəyyənləşdirilməsi zəruriyyətini yaradır. Bu isə
tədqiqat işimizin dövrün tələbləri səviyyəsində
aktuallığını təmin edən amillərdən biridir.
V sinif Azərbaycan dili kursu aşağı siniflərdə
– IV sinifdə – keçilənlərin təkrarı ilə başlayır.
Burada «Sintaksis»in predmeti üzrə verilmiş
mövzuları təkrarlamaq və keçmiş bilikləri bir daha
xatırlayıb möhkəmləndirmək məqsədi ilə verilmiş
çalışmaların bir qismi peşə yönümünə hazırlıq
mərhələsinin ilk dövrlərində şagirdlərlə aparılacaq
müxtəlif növlü işlər üçün əlverişli materiallara
malikdir.
9 nömrəli çalışmada mətndəki (sovkanın
qənimi) söz birləşmələrini göstərmək təklif olunur.
Mətnin adından da məlum olduğu kimi, burada
uşaqlar üçün (xüsusən qeyri-pambıq rayonlarında)
anlaşılmaz olan bəzi sözlər vardır: «sovka», «həşa-
rat»,
«ziyanverici»,
«trixoqramma»
və
s.
Çalışmanın linqvistik tələbi öyrənildikdən sonra
müəllimin təkcə mətnin məzmunundan çıxış edərək
izahat işi aparması kifayət deyildir. Məlumdur ki,
kənd təsərrüfatı, istehsalat sahəsinə aid olub,
|