Fizika ixtisosligidan boshqa ixtisosliklar uchun ma’ruza matnlari to’plami So’z boshi

dA

F'dS

FdScos

 , (6.1) 
bu yerda 

- kuch bilan ko’chish orasidagi burchak. 
Ma’lum yo’lni bosilganda bajarilgan ishni topish uchun (6.1) ni butun 
yo’l bo’yicha integrallash kerak: 
A

∫Fcos

dS , (6.2) 
bu yerda Fcos

- harakatlanuvchi kuch.
Agar F kuch dS ko’chishga perpendikulyar bo’lsa, ish nolga teng bo’ladi. 
Agar jism to’g’ri chiziq bo’yicha doimiy kuch ta’sirida harakatlansa, ish 
quyidagiga teng bo’ladi: 
A

FSsos

, 
 (6.3) 
Burchak 

=0 bo’lsa, ish shunday ifodalanadi: 
A

FS. (6.4) 
Ish birligi XBS da 1Joul. 1J

1N*1m.
Vaqt birligida bajarilgan ishga quvvat deyiladi. quvvat birligi
 1 vatt. 1Vt 

 1J/1c. 
Ish tushunchasi bilan energiya tushunchasi juda yaqin bog’langan. 
Energiya jismni yoki jismlar sistemasini ish bajarish kobiliyatini xarakterlaydi. 
Energiya ham XBS da Joul birligida o’lchanadi. Mexanik energiya ikki — 
potensial va kinetik  energiyalardan iborat.
Kinetik energiya jismning harakati bilan bog’langan energiyadir va u 
jism tezligiga bog’liq bo’ladi: 
E
kin

mV
2
2
 . (6.5) 
Potensial energiya berilgan sistemadagi jismlarning o’zaro vaziyati bilan 
bog’langan energiyadir va shu sistema bir holatdan ikkinchi holatga utganda 
bajariladigan ish bilan o’lchanadi. Og’irlik kuchi maydonida yer yuzasidan h 
balandlikda turgan jism potensial energiyasi quyidagiga teng: