«gidravlika va gidravlik mashinalar» fanidan

Laboratoriya ishi №2 

Mavzu: GIDROSTATIK MAShINALARNI O’RGANISh. 

Ishdan maqsad: gidrostatik mashinalarning ish prinsipi bilan tanishish, ular hosil
qiladigan bosim kuchini o’lchashni o’rganish. 


Ish jihozlari: gidravlik press, suyuqlik bosimini o’lchash asbobi, manometr,
ko’rgazmali qurollar, kalitlar jamlanmasi. 


IShNI BAJARISh TARTIBI 
1. Giravlik pressning tuzilishi va ishlash prinsipini o’rganing. 
2. Gidravlik press hosil qiladigan bosimni o’lchang.
3. Gidravlik pressdagi porshen yuzasini o’lchamini aniqlang va porshen yuzasiga ta’sir 
etuvchi kuch qiymatini toping.
Bajarilgan ish to’grisida hisobat yozing. Hisobatda giravlik pressning tuzilishi va 

ishlash prinsipini keltirib tajriba asosida aniqlangan qiymatlarni tahlil qiling

O’z- o’zini tekshirish uchun savollar. 

1. Gidrostatik mashina nima va ular qayerlarda qo’llaniladi?

2. Gidravlik pressning vazifasi nima, undagi porshen yuzasiga ta’sir etuvchi kuch 
qiymati qanday aniqlanadi?
3. Gidralik press hosil qiladigan kuch qiymatini qanday o’zgartirish mumkin. 
Suyuqlik bosimi ta’sirida ishlaydigan mashinalar gidrostatik mashinalar hisoblanadi. 

Ularga gidravlik presslar, gidravlik ko’tarish kranlari kabi mashinalar kiradi

.
PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com

---

11

1-rasm. Gidravlik press.
Plunjerga beriladigan kuch, 

1

Р

в

а

Q

Р
⋅
=

1

;

N/sm

2
(2.1)

bu yerda: P

1
- plunjerga beriladigan kuch, N/sm

2

Q- dastaga beriladigan kuch, N 

a va v -kuch yelkasi, sm
Porshenga ta’sir etadigan kuch, P
2

1
2

1

2

ω

ω

Р

Р
=
;

N/sm
2

(2.2) 

bu yerda:

P
2
- porshenga ta’sir etadigan kuch, N/sm

2
1

ω
va

ω
2
-plunjer va porshen ko’ndalang kesimining yuzasi, sm

2
4

2
1

1


d
⋅
=


π

ω
;
2


sm 
va

;
4

2

2
2

d
⋅
=

π


ω
2

sm
1

ω


va 

ω

2

hamda P
1

lar (2.2) formulaga qo’yilsa porshenga ta’sir etadigan kuch (P

2
) quydagicha 

bo’ladi
2
1

2
2







=

d


d

в

а

Q

P
;

N/sm
2

(2.3)
Ishqalanuvchi qisimlarda yo’qoladigan energiya


η
ham hisobga olinsa porshenga 
uzatiladigan kuch (P
2
) quydagicha bo’ladi 


η
⋅






=
2

1
2

2


d

d

в

а

Q

P
;

N/sm
2

(2.4)

bu yerda: 

η
- f.i.k. ya’ni ishqalanuvchi yuzalarda yo’qoladigan kuchni hisobga oluvchi 
koeffisiyent, 0,8—0,85.