GiRİŞ canliliğin tanimi



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə196/204
tarix20.11.2023
ölçüsü5,01 Kb.
#165478
1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   204
ormankoruma 51b07

eşeye bağlı 
özellik 
’tir. Bu özelliğin görülme şansı bireyin eşeyi tarafından etkilenmektedir. Eşeye 
bağlı özelliklerin çoğu Y kromozomunda değil, X kromozomunda bulunan genler 
tarafından belirlenmektedir. Morgan’ın eşeye bağlı özellik ile ilgili buluşu Sutton’un 
genlerin kromozomlar üzerinde bulunduğu varsayımının çok kuvvetli doğrulayıcısı 
olmuştur. Birkaç insan hastalık vakası ile ilişkilendirildiğinde, kendine özgü doğrusuyla 
önemli bir buluş olmuştur.
19-
3 İnsanlarda Eşeye Bağlı Özellikler 
 
Pek çok insanın genel sağlık durumları ve hastalıkları belirli genlerin anormal 
çekinik allellerinden ileri gelmektedir. Normal allel vücudun bazı işlevleri 
yapmasına olanak verirken anormal allel buna izin vermemektedir. 
Kusurlu
allel
terimi kalıtsal hastalıklara neden olan anormal alleleri ifade etmekte kullanılmaktadır. 
İnsan kalıtımında bilinen kusurlu allelerin bir kaçı eşeye
bağlıdır. Eşeye bağlı 
kusurlu allerin neden olduğu insan hastalıkları arasında bir kan pıhtılaşma sistemi 
hastalığı olan hemofili, ve kas hücrelerinin kademeli yıkımı ile sonuçlanan, distrofi vardır. 
Gece körlüğünün bir çeşidi ve renk körlüğü daha az ciddi eşeye bağlı kalıtsal 
hastalıklardır.
Renk körlüğü
bireyin, büyük çoğunlukla kırmızı ve yeşil, gerçek renkleri 
algılayamadığı bir sağlık sorunudur. Bu sağlık sorunu dişilerden çok erkeklerde yaygındır. 
Orantısal olarak çok az sayıda dişi renk körlüğüne uğrarken, onun 
taşıyıcılar
ı 
olabilmektedirler. Taşıyıcılar bir X kromozomunda renk körlüğü alleline sahiptirler, ancak, 


184 
bu çekinik kusurlu allelin etkisi, diğer X kromozomundaki normal bir allel ile ortadan 
kaldırıldığından, bundan etkilenmezler. 
Her erk
ek annesinden bir X kromozomu ve babasından bir Y kromozomu alır. Anne 
renk körlüğü taşıyıcısı ise, kusurlu alleli X kromozomunu erkek çocuklarından birine 
aktarma şansı yüzde ellidir. Y kromozomu renk körlüğünün karşı alleline sahip 
olmadığından, bir erkek çocuğa kusurlu alleli bir X kromozomu kalıtılırsa, allel ortaya 
çıkar ve bu erkek çocuk renk körlüğü çeker. Bir kız çocuğu kusurlu alleli annesinden ve 
normal alleli babasından alırsa sadece taşıyıcı olur. 
Bir baba erkek çocuğunun sadece Y kromozomuna neden olduğundan, renk körü 
bir baba renk körlüğü allelini erkek çocuklarına geçiremez. Ancak, bu kusurlu alleli 
tüm kız çocuklarına geçirir. Bu durumda anne kusurlu allelin taşıyıcısı ise, 
bir kızın kusurlu alleli babasından olduğu kadar annesinden de kalıtlamasınında 
yüzde 50 şans vardır. Böylece ortalama olarak, bu evlilikten olan kızların yarısı renk 
körü olacak ve diğer yarısı taşıyıcı olacak. Erkeklerin yarısı da renk körü olacak, 
ancak bu sonuç babanın genotipine bağlı olmayacak. Ana babanın he
r ikisi
renk körüyse, hiç biri normal bir allel taşımadığından tüm döllerinin hepsi renk körü 
olacaktır.

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   204




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin